Kamu diplomasisi ile istihbarat, ilk bakışta birbirinden oldukça farklı roller ve yöntemlerle tanımlanan iki alan gibi görünür.

Biri daha açık, görünür, resmi ve halkla ilişkiler düzleminde işlerken; diğeri daha çok gizlilik, örtülülük ve seçici bilgi kullanımı üzerine kuruludur.

Ancak bu iki alan, özellikle uluslararası ilişkilerde "algı yönetimi"nin ve "yumuşak güç"ün ön plana çıktığı çağdaş jeopolitik ortamda, giderek daha fazla örtüşen işlevler kazanmıştır.

Kamu diplomasisi, bir devletin dış kamuoylarını etkilemek, kendi kültürel, siyasal ve değerler sistemini tanıtmak amacıyla yürüttüğü faaliyetleri kapsar.

Joseph Nye'ın "yumuşak güç" kavramı bu çerçevede belirleyicidir: Zorlamadan, cezalandırmadan ya da maddi teşviklerden ziyade, çekim gücü oluşturarak hedef kitleleri ikna etme stratejisidir burada söz konusu olan.

Bu bağlamda medya kuruluşları, kültürel değişim programları, diaspora ile ilişkiler, akademik iş birlikleri ve dijital platformlar kamu diplomasisinin temel araçları arasında yer alır.

İstihbarat ise klasik anlamda karar verici mercilere yönelik bilgi toplama, analiz etme ve geleceği öngörmeye dönük stratejik çıkarım üretme faaliyetlerini içerir.

Ancak günümüz istihbarat anlayışı sadece bilgi edinme ile sınırlı değildir; özellikle "etki operasyonları" (influence operations) ya da "aktif önlemler" (active measures) başlığı altında, doğrudan kamuoylarını şekillendirmeye, algı inşa etmeye ve hedef ülkelerde sosyal/siyasal gündemi yönlendirmeye dönük uygulamalar da barındırmaktadır.

Bu noktada kamu diplomasisi ile istihbarat arasında stratejik bir eşik oluşur.

Her iki alan da temel olarak "bilgi" ve "algı" kavramları üzerinden hareket eder.

Stratejik iletişim (strategic communication) disiplini, bu örtüşmeyi açıklamada önemli bir zemin sunar.

Devletler artık sadece savaş alanında değil, söylem düzleminde ve dijital mecralarda da karşı karşıya gelmektedir.

Bu yeni düzlemde kamu diplomasisi, istihbarat örgütlerinin önünü açan bir zemin oluşturabilir; tersi de geçerlidir: İstihbarat birimlerinden gelen analiz ve yönlendirmeler, kamu diplomasisi stratejilerinin şekillenmesinde kritik rol oynar.

Buradaki temel farklardan biri meşruiyet düzlemindedir.

Kamu diplomasisi çoğu zaman yasal, açık ve şeffaf araçlarla yürütülürken, istihbaratın bu alana müdahil olması durumunda hem uluslararası hukuk hem de ahlaki sorumluluklar açısından tartışmalı bir zemin oluşabilir.

Ne var ki bu ayrım, özellikle hibrit savaşlar ve siber tehditler çağında giderek bulanıklaşmaktadır.

Dezenformasyon, psikolojik harekât ve hedefli içerik üretimi gibi araçlar, hem kamu diplomasisi hem de istihbarat tarafından kullanılabilir hale gelmiştir.

Bu çerçevede, kamu diplomasisi ve istihbarat artık birbirine paralel değil, iç içe geçmiş yapılar olarak değerlendirilmelidir.

Modern devletin algı yönetimi kapasitesi, yalnızca diplomatik temsilciliklerin veya medya organlarının değil, aynı zamanda istihbarat örgütlerinin katkısıyla da şekillenir hale gelmiştir.

Bu birleşim, hem fırsatlar hem de ciddi sorumluluklar barındırmaktadır.

Tarihsel arka plan: Soğuk Savaş ve propaganda

Kamu diplomasisi ile istihbaratın iç içe geçme süreci, rastlantısal değil; modern uluslararası ilişkiler tarihinin derinlerine kök salan bir gelişmedir.

Bu birliktelik özellikle Soğuk Savaş döneminde sistematik bir biçimde kurumsallaşmış ve küresel propaganda savaşlarının ana omurgasını oluşturmuştur.

Bu dönemde kamu diplomasisi yalnızca kültürel yakınlaşma ve diyalog değil, aynı zamanda ideolojik mücadele aracı olarak kurgulanmış; istihbarat aygıtları ise bu mücadeleye hem içerik hem strateji sağlayan merkezî aktörler olmuştur.

Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği'nin kapalı toplum yapısına karşı "açık toplum" söylemini yerleştirmek için kamu diplomasisini yoğun bir biçimde kullanmıştır.

Voice of America (VOA) ve Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) gibi medya organları, bu çabanın ön saflarında yer almış; görünürde gazetecilik faaliyeti sürdüren bu kurumlar gerçekte CIA tarafından finanse edilerek, doğrudan istihbarat planlamasının parçası haline getirilmiştir.

Yayınlar yalnızca haber vermeyi değil, aynı zamanda hedef toplumların politik bilinçlerini şekillendirmeyi amaçlamış; rejim karşıtı söylemler ve alternatif yaşam tarzı imgeleri üzerinden algı mühendisliği yapılmıştır.

Bu dönemde kamu diplomasisi söylemleriyle ambalajlanan faaliyetler, gerçekte psikolojik harekâtın temel araçları haline gelmişti.

Aktif önlemler (active measures) adı verilen Sovyet karşıtı kampanyalarda, kamuoyu oluşturmak kadar, rejim sadakatini sarsmak, güvenlik zaaflarını derinleştirmek ve alternatif fikir önderlikleri yaratmak da hedeflenmiştir.

Bu çerçevede istihbarat örgütlerinin medya stratejileriyle yakın çalıştığı, içerik üretiminde yönlendirici olduğu ve kamu diplomasisi aygıtını bir tür "stratejik vitrin" olarak kullandığı açıkça görülür.

Benzer şekilde, İngiltere'nin BBC World Service üzerinden yürüttüğü küresel yayınlar da yalnızca habercilik değil, aynı zamanda etki yaratma araçları olarak işlev görmüştür.

Kraliyet hükümeti, özellikle İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinde kamuoyunu yönlendirmek ve Sovyet nüfuzunu sınırlamak amacıyla BBC'nin yayın politikalarını zaman zaman diplomatik önceliklere göre şekillendirmiştir.

Bu yönlendirme, istihbarat raporlarıyla beslenen bir söylem stratejisiyle bütünleşmiş; medya içerikleri, hedef coğrafyalarda duygusal ve ideolojik karşılık üretmek üzere tasarlanmıştır.

Soğuk Savaş döneminde kamu diplomasisi ile istihbarat arasındaki ilişki, yalnızca işlevsel değil, aynı zamanda yapısaldır.

Bu ilişki, liberal demokrasilerin kendi değer sistemlerini meşrulaştırmak için yürüttükleri görünür faaliyetlerin ardında, görünmeyen stratejik hesapların bulunduğunu da göstermektedir.

Bu durum, "şeffaf diplomasi" ve "gizli etki" arasındaki sınırları bulanıklaştırmış; propaganda ile kamu diplomasisi arasındaki farkı neredeyse kavramsal olmaktan çıkarmıştır.

Bugün kamu diplomasisinin sahip olduğu dijital ve teknolojik imkânlar düşünüldüğünde, bu tarihsel dönemin yöntemleri ilkel kalabilir.

Ancak, hedef kitleye nüfuz etme, alternatif gerçeklik üretme ve meşruiyet alanını yeniden tanımlama yönündeki stratejik motivasyonlar bakımından bu dönem günümüz politikalarının temelini oluşturmaktadır.

Bu süreklilik, çağdaş istihbarat ve kamu diplomasisi uygulamalarının anlaşılması için vazgeçilmezdir.

Günümüzde kamu diplomasisi-istihbarat kesişimi

Soğuk Savaş'ın çift kutuplu, ideolojik ve daha sınırlı medya dünyası yerini, çok merkezli, hızla akan ve denetimi güçleşen bir enformasyon evrenine bırakmıştır.

Bu yeni düzlemde kamu diplomasisi ile istihbarat arasındaki ilişki hem daha karmaşık hem de daha belirgin hale gelmiştir.

Zira dijital çağda, devletlerin algı yaratma kapasitesi yalnızca kültürel projelerle değil, aynı zamanda sosyal medya manipülasyonları, bot ağları, siber operasyonlar ve hedeflenmiş içerik stratejileriyle şekillenmektedir.

Bu araçların çoğu hem kamu diplomasisi bağlamında kullanılmakta hem de istihbarat operasyonlarının temel enstrümanlarına dönüşmektedir.

Bu bağlamda, günümüzde dikkat çeken örneklerin başında Rusya'nın 2016 ABD başkanlık seçimlerine müdahale girişimi gelir.

Amerikan istihbarat raporlarına göre, Rusya'ya bağlı GRU (Askeri İstihbarat Servisi) ve Kremlin destekli Internet Research Agency (IRA) gibi oluşumlar, kamu diplomasisi görünümünde yürütülen fakat örtük istihbarat temelli psikolojik harekât tekniklerini kullanmıştır.

Sosyal medya üzerinden oluşturulan sahte hesaplar, etnik, dini ve politik fay hatlarını hedef alarak Amerikan toplumunda kutuplaşmayı derinleştirmiş; seçmen davranışını etkilemeyi amaçlayan içerikler yayılmıştır.

Bu faaliyetler, klasik propaganda yöntemlerinden farklı olarak, dijital platformlar üzerinden bireysel psikolojiye kadar nüfuz edebilen yeni bir kamuoyu mühendisliği modeli sunmuştur.

Benzer bir stratejik model Çin'in Konfüçyus Enstitüleri üzerinden yürüttüğü kamu diplomasisi çalışmalarında gözlemlenir.

Bu enstitüler resmî olarak kültürel ve dilsel değişim merkezleri olarak tanıtılsa da, Batılı ülkelerde yapılan çok sayıda araştırma, bu yapıların aynı zamanda Çin'in yumuşak güç stratejisinin bir parçası olarak istihbarat toplama faaliyetlerine destek verdiğini ileri sürmektedir.

Akademik özgürlük, düşünce üretimi ve bilgi paylaşımı alanlarında bu kurumların etkisi zamanla bir "nüfuz aracı" haline gelmiş; bazı Batı ülkelerinde enstitüler kapatılmış ya da kısıtlanmıştır.

Bu örnek, kamu diplomasisi adı altında yürütülen faaliyetlerin stratejik manipülasyon sınırlarına nasıl yaklaşabileceğini göstermektedir.

Bir başka örnek ise İsrail'in Hasbara politikasıdır.

İsrail, kamu diplomasisini yalnızca tanıtım faaliyeti olarak değil, bir "savunma hattı" olarak kurgular.

Hasbara, kamuoyunu ikna etmeye ve İsrail'in uluslararası meşruiyetini güçlendirmeye yönelik sistematik bir anlatı üretme çabasıdır.

Bu politikanın, Mossad gibi istihbarat kurumlarının açık kaynaklara dayalı analizleri ve içerik yönlendirmeleriyle desteklendiği bilinmektedir.

Burada istihbarat, kamu diplomasisinin stratejik içerik üretiminde bilgi sağlayıcı değil, doğrudan şekillendirici rol oynar.

Bu örnekler göstermektedir ki günümüzde kamu diplomasisi artık salt "iyi niyetli tanıtım" faaliyetlerinden ibaret değildir.

Devletlerin bu alanda yürüttüğü politikalar, çok katmanlı, çoğu zaman örtük stratejiler içeren ve doğrudan algı yönetimine odaklanan bir yapıya bürünmüştür. İstihbarat birimleriyle kurulan bu yakın ilişki, kamu diplomasisinin etkisini artırmakta; ancak aynı zamanda etik, şeffaflık ve meşruiyet tartışmalarını da beraberinde getirmektedir.

Küresel bilgi rekabetinin bu derece sertleştiği bir dönemde, kamu diplomasisi ile istihbaratın etkileşimi artık kaçınılmazdır.

Ancak bu etkileşimin nasıl yönlendirileceği, hangi sınırlarla çevreleneceği ve hangi normatif ilkelerle denetleneceği, önümüzdeki dönemin en kritik sorularından biri olarak ortadadır.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  13 Temmuz 2025 - İspanya'nın kuzeyindeki Pamplona kentinde düzenlenen San Fermin festivaline katılanlar, 7. boğa koşusu sırasında La Palmosilla cinsi boğaların önünde koşuyor. Bir hafta süren festivale her yıl binlerce kişi katılıyor ve ünlü boğa koşuları, her gün sabah saat 8.00'de eski şehrin dar sokaklarında 850 metrelik bir parkurda, önlerindeki koşucular düşmeden ya da boynuzlanmadan boğalara yakın kalmaya çalışırken yapılıyor. Koşucuların çoğu, kırmızı kuşak ve boyun atkısıyla beyaz pantolon ve gömlekten oluşan geleneksel kıyafetlerini giyiyor. Uzman İspanyol koşucular, boğaların boynuzlarının hemen önünde ölüme meydan okuyan birkaç saniye boyunca koşmaya çalışırken bir yandan da rulo haline getirilmiş bir gazeteyle hayvanları kışkırtıyor. Binlerce seyirci parkur boyunca balkonlardan ve tahta barikatlardan izliyor. (Miguel Riopa/AFP)

• 2/30

  12 Temmuz 2025 - Birleşik Krallık'ın Londra kentinde Wimbledon Tenis Turnuvası'nda çift erkekler kategorisinde galip gelen Lloyd Glasspool kutlama yapıyor. Glasspool ve Julian Cash, Avustralyalı Rinky Hijikata ve Hollandalı David Pel'i 6-2, 7-6 (3) mağlup etti. Cash ve Glasspool, 1936'dan bu yana All England Club kupasını kazanan ilk Britanyalı çift oldu. Glasspool başarıları hakkında "Duyunca kulağa inanılmaz geliyor" diye konuştu. (Stephanie Lecocq/Reuters)

• 3/30

  11 Temmuz 2025 - Bosnalı bir kadın, Potoçari kentindeki Srebrenitsa Soykırımı kurbanlarının isimlerinin yazılı olduğu bir anıtın yanında yas tutuyor. Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşta, Bosnalı Sırp güçlerin 8 binden fazla Müslüman Boşnak erkek ve çocuğu katletmesinin 30. yıldönümü yasla karşılandı. Toplu mezarlara gömülen kişilerin kalıntıları daha sonraki yıllarda tespit edilmeye çalışılsa da binden fazla soykırım kurbanının cesedine hâlâ ulaşılamadı.​​​​​​​​​​​​​​ Bugün düzenlenen törenle katliamda hayatını kaybeden 7 kişi daha Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toprağa verildi. (Armin Durgut/AP)

• 4/30

  10 Temmuz 2025 - Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen cenaze töreninde bir çalışan, yakın zamanda hayatını kaybeden eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un portresini taşıyor. Kremlin'in Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Starovoyt'u görevden aldığını açıklamasından saatler sonra Moskova, 7 Temmuz 2025 tarihinde Rusya'nın eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un intihar ettiğini duyurdu. 53 yaşındaki Starovoyt bir yıldır Rusya'nın ulaştırma bakanlığını yürütüyordu ve daha önce Rusya'nın Ukrayna saldırısıyla mücadele ettiği sınırdaki Kursk bölgesinin valisiydi. (Tatyana Makeyeva/AFP)

• 5/30

  9 Temmuz 2025 - İsrail, Gazze'nin batısındaki Eş-Şati mülteci kampı vurdu. Gazze Savaşı'nda bir buçuk yıl geride kalırken, Hamas'ın güvenlik güçlerinden üst düzey bir yetkili, Filistinli silahlı örgütün Gazze Şeridi üzerindeki kontrolünün yaklaşık yüzde 80'ini kaybettiğini ve boşluğu silahlı aşiretlerin doldurduğunu söyledi. İsrail Başbakanı Netanyahu, ateşkes görüşmeleri devam ederken yaptığı açıklamada, Gazze'de savaşa devam etmeye kararlı olduğunu vurguladı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, arabulucuların Gazze Şeridi’nde savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya ulaşmak için çabalarını yoğunlaştırdığını ve müzakerelerin “olumlu” yönde ilerlediğini belirtti. İsrail ordusu Gazze’nin kuzeyinde çıkan çatışmada beş İsrail askerinin öldüğünü duyurdu. İkisi ağır 14 asker de yaralandı. (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 6/30

  8 Temmuz 2025 - Belaruslu Aryna Sabalenka, 2025 Wimbledon Şampiyonası'nın 9. gününde tek kadınlar çeyrek final tenis maçında Alman Laura Siegemund'la karşı karşıya geldi. Rakibini üç sette geçen yıldız, adını yarı finale yazdırdı. Tek erkeklerdeyse Carlos Alcaraz ve Taylor Fritz, yarı finale yükseldi. Wimbledon Tenis Turnuvası’nda bu yıl ilk kez tamamen elektronik çizgi sistemi (ELC) kullanılması, büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi. Tenisin en köklü turnuvalarından biri olan Wimbledon’da, 147 yıl boyunca görev yapan çizgi hakemlerinin yerini artık kameralar ve yazılımlar aldı. Ancak bu değişim, özellikle yaşanan son hatalardan sonra ciddi şekilde sorgulanmaya başladı. (Kirill Kudryavtsev/AFP)

• 7/30

  7 Temmuz 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de düzenlenen Saba Saba Günü gösterilerinde protestocular, çıkan çatışmalar sırasında Kenya polisinin attığı göz yaşartıcı gaza maruz kaldı. Kenya demokrasi mücadelesini 7 Temmuz 2025'te kutlarken polis, olası protestolar öncesinde Nairobi'deki ana yolları kapatmasıyla kutladı. Saba Saba Günü, 7 Temmuz 1990'da dönemin başkanı Daniel arap Moi'nin yıllar süren otokratik yönetiminin ardından Kenyalıların çok partili demokrasiye dönüş talebiyle başlattıkları ayaklanmayı hatırlamak için kutlanıyor. (Simon Maina/AFP)

• 8/30

  6 Temmuz 2025 - McLaren'ın Avusturyalı pilotu Oscar Piastri, büyük kısmını önde götürdüğü Britanya Grand Prix'sini ikinci sırada bitirirken zafer, Britanyalı yakım arkadaşı Lando Norris'in oldu. Yarışa pole pozisyonundan başlayan Max Verstappen damalı bayrağı 5. sırada görürken, Silverstone'un ev sahipliği yaptığı mücadeleye yağmur damgasını vurdu. 5 sürücünün yarış dışı kalmasıyla bitiş çizgisini 15 araç geçti. 37 yaşındaki deneyimli pilot Nico Hulkenberg, üçüncü sırayı alarak kariyerindeki ilk podyumu elde etti. (Ben Stansall/AFP)

• 9/30

  5 Temmuz 2025 - Fransa Bisiklet Turu'ndaki bisikletçiler, Porte de Paris anıtının yanından geçiyor. 112.'si düzenlenen Fransa Bisiklet Turu veya Tour de France, bugün başladı. Yarışçılar ülkenin kuzeyindeki Lille'de başlayıp biten ilk etapta 184,9 kilometre boyunca pedal çevirecek. Toplamda 3 bin 320 kilometrelik zorlu yarış boyunca bisikletçiler, Pireneler ve Alpler de dahil 6 dağ etabında mücadele edecek. Üç hafta sürecek yarış 27 Temmuz Pazar günü Paris'teki Champs-Elysees'de sona erecek. (Anne-Christine Poujoulat/AFP )

• 10/30

  4 Temmuz 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, vergi indirimleri ve harcama kesintilerini içeren yasa tasarısını imzaladıktan sonra Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson'ın kendisine verdiği tokmağı vuruyor. Kamuoyunda "Büyük, Güzel Yasa Tasarısı" diye bilinen tasarı ABD Kongesi'nden geçtikten sonra bugün, ABD Bağımsızlık Günü'nde, Trump tarafından imzalandı. Trump'ın ilk dönemindeki vergi indirimlerini kalıcı hale getiren ve kapsamını genişleten düzenlemede, sınır güvenliği ve göçmenlik denetimi için ciddi miktarda fon ayırılmasının yanı sıra savunma harcamalarının artırılması öngörülüyor. Ayrıca düşük gelirlilere sağlık sigortası ve beslenme yardımı sağlayan programlarda da büyük kesintiler amaçlanıyor. Trump, Beyaz Saray'da düzenlenen 4 Temmuz Bağımsızlık Günü kutlamasında "Tasarıyı imzaladığımda şimdiye kadarki en büyük zaferimizi resmileştirmiş olacağız" ifadelerini kullandı. (Evan Vucci/AP)

• 11/30

  3 Temmuz 2025 - Yerli turistler ülkenin doğu kıyısında yer alan devasa tatil köyü Wonsan Kalma'nda. Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un gözde projelerinden biri olan tesisin bu ay içinde Rus misafirlerini ağırlaması bekleniyor. Kim, Birleşmiş Milletler'in 2017'de ülkesinin kömür ve tekstil dahil tüm ana ihracatını yasaklayan ağır yaptırımlar uygulamasının ardından turizmi teşvik etmeye başlamıştı. Yaptırımlar, Kuzey Kore'yi nükleer ve füze programlarını finanse etmek için döviz kazanma araçlarından mahrum bırakmak üzere tasarlanmıştı. Ancak Kim'in şiddetle ihtiyaç duyduğu yeni bir döviz kaynağı olarak gördüğü turizmi etkilemediler. (Kim Won Jin/AFP)

• 12/30

  2 Temmuz 2025 - İspanya'nın Segerra bölgesinde orman yangınları etkili oluyor. Avrupa'yı etkisi altına alan ve İsviçre'deki bir elektrik santralindeki nükleer reaktörün kapanmasına neden olan sıcak hava dalgası nedeniyle İspanya'da orman yangınları iki kişinin ölümüne neden olurken Fransa'da da iki kişi hayatını kaybetti. Bugün yine kavurucu sıcaklıklar yaşanırken İspanyol yetkililer Katalonya'da bir gün önce çıkan orman yangınında iki kişinin öldüğünü, Fransa Enerji Bakanı ise sıcak hava dalgasıyla doğrudan bağlantılı iki ölüm vakası yaşandığını ve 300 kişinin de hastaneye kaldırıldığını açıkladı. İtalya'da da aşırı sıcaklar nedeniyle 18 şehir için kırmızı alarm verildi. Yetkililer, İspanya'nın Katalonya bölgesindeki Torrefeta'da çıkan yangının birkaç çiftliği yok ettiğini ve yaklaşık 40 km boyunca uzanan bir alanı etkilediğini söyledi. Daha fazla rüzgar ve gök gürültülü fırtına beklenmesine rağmen yangın büyük ölçüde kontrol altına alındı (AP)

• 13/30

  1 Temmuz 2025 - Tayland Anayasa Mahkemesi, eski Kamboçya lideri Hun Sen ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdiğinin ortaya çıkmasının ardından Başbakan Paetongtarn Shinawatra'yı görevden uzaklaştırdı. Anayasa Mahkemesi'nde yapılan oylamada Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılması kararı 2'ye karşı 7 oyla kabul edildi. Ülkenin en genç lideri ve ikinci kadın Başbakanı olan 38 yaşındaki Shinawatra'nın savunmasını 15 gün içinde yapması gerekiyor. Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılmasının ardından ülkeyi Başbakan Yardımcısı Suriya Jungrungruangkit yönetecek. (Lilian Suwanrumpha/AFP)

• 14/30

  30 Haziran 2025 - 200 bin müzikseveri ağırlayan Glastonbury Festivali'nin bitmesiyle alanda büyük bir temizlik operasyonu başlatıldı. Festivalin temizlik ekibi, festival katılımcıları evlerine doğru yola çıkmaya başladığında, kağıt bardaklar ve yiyecek kapları da dahil binlerce çöpü toplamaya başladı. Temizlik görevlileri taşan çöp kutuları, kamp sandalyeleri ve şişme yataklar gibi büyük eşyaların yanı sıra sandaletler, parmak arası terlikler ve alışveriş torbalarıyla da boğuşuyor. Glastonbury 2026'da geri dönmeyecek, çünkü festival bir sonraki etkinlik 2027'de gerçekleşmeden önce zeminin toparlanmasına zaman tanımak için nadasa giriyor. Festivalde sahne alan İngiliz punk rap grubu Bob Vylan'ın "Özgür Filistin" ve "İsrail ordusuna ölüm" sloganları atıp kalabalığın da sloganlara eşlik etmesi medyada büyük yankı uyandırdı. BBC, Bob Vylan'ın ifadelerini "derin şekilde rahatsız edici" diye nitelendirerek performansın yeniden yayımlanmayacağını bildirdi. (Oli Scarff/AFP)

• 15/30

  29 Haziran 2025 - Formula 1'de 2025 Avusturya Grand Prix'sinin kazananı Lando Norris oldu. Spielberg kentindeki 4,32 kilometrelik Red Bull Ring Pisti'nde yapılan yarışa pole pozisyonunda başlayan McLaren pilotu Lando Norris, damalı bayrağı ilk sırada gördü. Norris'in takım arkadaşı Oscar Piastri ikinci olurken, Ferrari'den Charles Leclerc podyumun son basamağında yer aldı. Formula 1'de sezonun bir sonraki yarışına Büyük Britanya'daki Silverstone pisti ev sahipliği yapacak. (Leonhard Foeger/AFP)

• 16/30

  28 Haziran 2025 - İran'ın başkenti Tahran'da, İsrail saldırıları sonucu öldürülen İranlı askeri komutanlar ve bilim insanları için düzenlenen cenaze töreni sırasında hayatını kaybedenlerin fotoğrafları Enghelab Meydanı'nda sergileniyor. İran, İsrail'le 12 gün süren çatışmalarda öldürülen 60 kişi için bugün cenaze töreni düzenlendi. Onbinlerce kişinin katıldığı törende son yolculuğuna uğurlananlar arasında saldırıların başladığı 13 Haziran'da öldürülen İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Başkomutanı Hüseyin Selami ve ülkenin önde gelen nükleer bilim insanı Muhammed Mehdi Tehrançi de vardı. İranlı yetkililer çatışmalar boyunca İran'da toplam 627 kişinin öldüğünü açıkladı. İsrailli yetkililerse İran'ın füze saldırılarının ardından İsrail'de 28 kişinin öldüğünü söyledi (Atta Kenare / AFP)

• 17/30

  27 Haziran 2025 - Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yer alan acil müdahale ekipleri, UNRWA'ya ait bir okulda İsrail saldırısı nedeniyle çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. İsrail'in bugün gerçekleştiği saldırılarda 62 Filistinlinin hayatını kaybettiği bildirildi. Gazze'nin sivil savunma ajansı, öldürülen kişilerin 10'unun insani yardım beklediğini aktardı. Bölgedeki yetkililer mayıs sonundan beri en az 500 kişinin yardım merkezlerinin yakınında öldürüldüğünü ifade ediyor (Bashar Taleb / AFP)

• 18/30

  26 Haziran 2025 - Kuzey Kore gelecek hafta lider Kim Jong-un'un ülkenin turizm sektörünü geliştirme yolunda "ilk adım" olmasını umduğu doğu kıyısında bir sahil tesisi açacak. Devlet medyasına göre, sahilin 4 kilometrelik bir bölümünü kapsayan Wonsan-Kalma kıyı turizm bölgesi, oteller, restoranlar, alışveriş merkezleri ve su parkından oluşuyor. Bölgede inşaat 2018'de başladı ancak hem inşaat sorunları hem de Kovid-19 pandemisi nedeniyle gecikti. Kore Merkezi Haber Ajansı'nın (KCNA) bildirdiğine göre, yılda yaklaşık 20 bin misafir ağırlayabilecek bölge, ilk yerli ziyaretçilerini salı günü kabul edecek. Uluslararası turistlerin bölgeye ne zaman gelebileceğiyse bilinmiyor. Tesisin büyük açılışında Kim'e eşi Ri Sol-ju ve varisi olduğu varsayılan kızları Kim Ju-ae eşlik etti. (AFP/KCNA/KNS)

• 19/30

  25 Haziran 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de eylemciler, parlamentonun basılmasının birinci yıldönümü münasebetiyle düzenlenen protestoda güvenlik güçlerinin müdahalesine maruz kaldı. Binlerce protestocu, devlet destekli çeteler ve polis şiddetiyle karşılaşacakları korkusuna rağmen, hükümet aleyhine gösterilerin zirveye ulaştığı parlamento baskınından bu yana geçen bir yılı kutlamak üzere çarşamba günü sokaklara çıktı. Geçen yıl vergi artışları ve genç Kenyalıların içinde bulunduğu vahim ekonomik durum nedeniyle haftalarca süren protestolarda en az 60 kişi güvenlik güçleri tarafından öldürülmüştü. Aktivistler ve kurbanların aileleri, parlamentonun işgal edildiği en ölümcül kargaşa gününün üzerinden bir yıl geçmesi münasebetiyle barışçıl gösteriler düzenlenmesi çağrısında bulundu. (Luis Tato/AFP)

• 20/30

  24 Haziran 2025 - Birleşik Krallık'ın (BK) başkenti Londra'nın merkezindeki Trafalgar Meydanı'nda, İsrail’le iş yapan şirketlere karşı doğrudan eylemler düzenleyen Palestine Action adlı grubun, hükümet tarafından yasaklı örgüt ilan edilmesi yönündeki girişimi protesto edildi. BK İçişleri Bakanı Yvette Cooper, 23 Haziran 2025'te, aktivistlerinin geçen hafta BK'nin en büyük hava üssüne izinsiz girmesinin ardından, Palestine Action adlı kampanya grubunu yasaklayacağını duyurmuştu. Cooper, 20 Haziran'da BK'nin güneyindeki RAF Brize Norton'da iki uçağa yapılan vandalizmin "utanç verici" ve grubun "kabul edilemez suçlara karıştığı uzun bir geçmişi" olduğunu söyledi. Eylemciler, grubun yasaklı örgütler listesine alınmasının protesto hakkının ihlali anlamına geleceğini savunarak, "Palestine Action, bizi gururlandır; bir Elbit fabrikasını daha kapat" ve "İnsanlar işgal altındayken direniş meşrudur" sloganları attı. (Henry Nicholls/AFP)

• 21/30

  23 Haziran 2025 - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi'yi Moskova'da kabul etti. İki isim, İsrail ve ABD'nin İran'a yönelik saldırılarına ilişkin görüşme gerçekleştirdi. Putin ve Erakçi, Kremlin'deki ikili görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Putin, görüşmede Erakçi'ye Rusya'nın İran halkına yardım etmeye çalıştığını bildirdi. İsrail ve ABD'nin saldırılarını kınayan Putin, "İran'a yönelik saldırılar, hiçbir gerekçesi olmayan sebepsiz bir saldırganlık" diye konuştu. Görüşmenin basına açık kısmında konuşan Putin, Rusya'yla İran’ın güvenilir ilişkilere sahip olduğuna işaret ederek, "İran halkına yardım etmek için çaba gösteriyoruz" ifadesini kullandı. Rusya’nın Ortadoğu’da yaşanan gelişmelere yönelik yaklaşımının bilindiğini anlatan Putin, "Rusya Dışişleri Bakanlığı, yaklaşımımızı açıkça ifade ederken Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde aldığımız pozisyonu biliyorsunuz" diye konuştu. (Alexander Kazakov/AFP)

• 22/30

  22 Haziran 2025 - Ducati Lenovo Takımı'nın İspanyol sürücüsü Marc Marquez, takım arkadaşı İtalyan Francesco Bagnaia'nın önünde ve bu ikiliyi BK8 Gresini Racing'in yıldızı, Marquez'in kardeşi Alex Marquez takip ediyor. İtalya'nın Mugello pistinde düzenlenen MotoGP İtalya Grand Prix'sini şampiyonanın lideri Marc Marquez kazanırken, Alex Marquez ikinci ve Fabio Di Giannantonio üçüncü oldu. Bu sonuçla Marc Marquez sürücüler şampiyonasında puanını 270'e çıkardı. Onu 240 puanla Alex Marquez ve 160 puanla Bagnaia takip ediyor. (Tiziana Fabi/AFP)

• 23/30

  21 Haziran 2025 - Roma'da düzenlenen "Stop Rearm Europe" (Avrupa'nın Yeniden Silahlanmasına Son) yürüyüşüne katılan göstericiler, Kolezyum'un önünden geçiyor. Avrupa Birliği'nin 800 milyar euroluk savunma planına karşı harekete geçen Stop Rearm Europe, silahlara daha fazla para harcanmaması çağrısı yapıyor. Bugün savaş ve soykırım karşıtı protestocılar, 300'den fazla ağ, sosyal örgüt, sendika, ulusal ve yerel siyasi oluşumun desteğiyle Roma'da düzenlenen eyleme katıldı. (Andrew Medichini/AP)

• 24/30

  20 Haziran 2025 - Çin'in Jinshan bölgesindeki yeni Legoland Şanghay Resort'ta insanlar lunapark trenine biniyor. Şanghay'da yer alan dünyanın en büyük Legoland'i, bugün halkın denemesi için faaliyetlerine başladı. Aynı zamanda Çin'deki ilk Legoland olan tesis, Ninjago, Lego Friends ve Monkie Kid gibi temalara sahip 8 bölüm içeriyor. En ilgi çekici ziyaret yerleri arasında, Şanghay sahilinin ve Lujiazui finans bölgesinin gökdelenlerinin renkli plastik tuğlalardan inşa edilen minyatür kopyalarının olması bekleniyor. Legoland Şanghay Resort, 5 Temmuz'da resmen açılacak. (Hector RETAMAL / AFP)

• 25/30

  19 Haziran 2025 - Tel Aviv yakınlarında İsrail acil servis ekipleri, İran'ın füze saldırısı yaptığı bölgede çalışıyor. Yetkililer, İran'ın "onlarca" füze saldırısı sırasında İsrail'in güneyindeki bir hastanenin vurulduğunu, Tel Aviv bölgesindeki acil servis ekiplerinin de başka bir saldırı olduğunu bildirdiğini söyledi. İran, İsrail'in saldırıları sonrası başlayan çatışmanın yedinci gününde üç farklı bölgeyi vurdu. Tahran'ın füze saldırısında bir hastane de zarar gördü. İran, Berşeba'da bulunan Soroka Hastanesi'ni hedef almadığını savunuyor. Tel Aviv yakınlarındaki Holon ve Ramat Gan da isabet aldı. Tahran, hastane yakınındaki bir İsrail ordu üssünün hedef alındığını, hastanenin şok dalgasından etkilendiğini iddia etti. İsrail yönetimiyse saldırıda hastanenin doğrudan hedef seçildiğini öne sürdü. (Gil Cohen-Magen/AFP)

• 26/30

  18 Haziran 2025 - İran'la İsrail arasındaki savaş, 6. gününde de devam ediyor. İsrail ordusu, İran’dan İsrail topraklarına doğru füze atışları gerçekleştirildiğini bildirdi. İsrail ordusu tarafından yapılan yazılı açıklamada, hava savunma sistemlerinin devreye girdiği kaydedildi. Halkın en kısa sürede sığınaklara geçmesi ve ikinci bir duyuruya kadar bu alanları terk etmemesi istendi. Bunun ardından İsrail’de bir çok noktada sirenler çaldı. (Atta Kenare/AFP)

• 27/30

  17 Haziran 2025 - Endonezya'nın Doğu Nusa Tenggara bölgesindeki Lewotobi Laki‑Laki yanardağı güçlü bir patlama gerçekleştirdi. Kül ve toz sütunu yaklaşık 11 km'ye kadar yükseldi. Yetkililer alarm seviyesini en yükseğe çıkardı, tehlike bölgesini krater çevresinde 8 kilometreye kadar genişletti. Uçuşlara "kırmızı" hava trafiği uyarısı verildi, bölge halkı ve turistler maskeyle korunmaya çağırıldı. Lewotobi Laki-laki'nin son patlaması mayıs ayında gerçekleşmiş ve yetkililer o zaman da seviyeyi en şiddetli seviyeye çıkarmıştı. Endonezya, çok sayıda tektonik plakanın üzerinde yüksek sismik aktivitenin görüldüğü "Pasifik Ateş Çemberi" üzerinde yer alıyor. (AFP)

• 28/30

  16 Haziran 2025 - Fransa'nın kuzeyindeki Gravelines sahilinde göçmenler, Manş Denizi'ni geçmek için kaçakçıların teknesine binmek üzere suda yürüyor. Güneş yeni doğuyordu ancak Gravelines sahilinde düzinelerce göçmen, neredeyse aynı sayıda polis memurunun gözetiminde sahil boyunca yürüyordu. Bazıları İngiltere'ye giden bota binmeyi başardı, geride hayal kırıklığına uğramış, bitkin insanlar kaldı. Birleşik Krallık'ın geçen hafta açıkladığı rakamlara göre bu yıl adaya varma amacıyla Manş Denizi'ni 16 binden fazla kişi geçti. İçişleri Bakanlığı sözcüsü, "Hepimiz, hayatları tehdit eden ve sınır güvenliğimizi zedeleyen tehlikeli küçük tekne geçişlerini sona erdirmek istiyoruz." diye konuştu (Sameer Al-Doumy/AFP)

• 29/30

  15 Haziran 2025 - İsrail'le İran arasındaki füze savaşında üçüncü gün yaşanırken geceden bu yana karşılıklı saldırılar sürüyor. İran’ın başkenti Tahran’daki Emniyet Müdürlüğü binası, İsrail istihbarat servisi Mossad’a ait saldırı drone'larıyla vuruldu. Saldırıda hafif hasar meydana gelirken, çok sayıda polis memuru yaralandı. Öte yandan Tahran'ın merkezinde, bakanlıkların yer aldığı caddede şiddetli bir patlama yaşandı. Dışişleri Bakanlığı'na çok yakın bir noktada meydana gelen patlama sonrası büyük yıkım meydana geldi. İranlı kaynaklar, İsrail Hava Kuvvetleri'nin Tahran'a yönelik saldırılarına paralel olarak, "Mossad ajanlarının" Tahran'ın çeşitli yerlerine önceden yerleştirilmiş bombaları uzaktan patlattığını ileri sürdü. İran medyası, 3 gün içinde gerçekleştirilen saldırılarda can kaybının 128'e yükseldiği bildirdi. (Atta Kenare/AFP)

• 30/30

  14 Haziran 2025 - 12 Haziran'dan beri internet ve sabit telefon hatlarının kesik olduğu Gazze'de Filistinliler internet sinyali yakalamak için telefonlarını havaya kaldırıyor. BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Stephanie Tremblay cuma günü düzenlediği basın toplantısında İsrail ordusunun Gazzelilere sosyal medyadan seslenerek belirli alanlardan uzaklaşma çağrısı yaptığını hatırlatmış ve "Gazze'deki çoğu kişinin bu duyuruya erişmesinin bir yolu yok" demişti. Tremblay, BM'nin bölgedeki ortaklarının, bu kabloları tamir etmek istediğini ancak nisan ayından yana bu konudaki 20'den fazla talebin İsrail tarafından reddedildiğini vurgulamıştı. (Omar Al-Qattaa/AFP)

Türkiye bağlamı: Kamu diplomasisi ve istihbaratın stratejik uyum arayışı

Türkiye'nin kamu diplomasisi ile istihbarat arasındaki ilişkiyi kurma biçimi, hem kendi tarihsel tecrübelerinden hem de küresel güç rekabetindeki yerinden beslenmektedir.

Uzun yıllar boyunca devlet kapasitesi daha çok güvenlik odaklı yapılandırılmış ve kamu diplomasisi, geleneksel diplomatik araçların gölgesinde kalmıştır.

Ancak 2000'li yıllarla birlikte değişen uluslararası konjonktür, Türkiye'yi daha aktif, çok boyutlu ve küresel etkileşime açık bir dış politika izlemeye yöneltmiş; bu doğrultuda kamu diplomasisi stratejik bir araç haline gelmiştir.

Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü (2010-2018) bu dönüşümün simgesel adımıydı.

Bu yapı, yalnızca Türkiye'nin tanıtımı değil, aynı zamanda dış kamuoyunda Türkiye lehine bir algı inşa etme amacı güden, çok aktörlü ve çok kanallı bir platform olmayı hedefliyordu.

Bu çabalar çerçevesinde Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), Yunus Emre Enstitüsü ve TRT World gibi kurumlar kritik roller üstlendi.

Her biri farklı kitlelere hitap eden bu kurumlar, Türkiye'nin yumuşak güç enstrümanları olarak konumlandı.
Ancak bu kamu diplomasisi girişimleri, zaman zaman güvenlik gündemiyle iç içe geçti.

Özellikle 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası oluşan yeni güvenlik paradigması, kamu diplomasisini yalnızca "tanıtım" değil, aynı zamanda uluslararası meşruiyet sağlama, anlatı kurma ve dezenformasyonla mücadele aracı olarak konumlandırdı.

Bu noktada kamu diplomasisi ile istihbarat arasındaki eşgüdüm daha görünür hale geldi.

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) bu yeni süreçte yalnızca klasik güvenlik tehditlerine karşı bilgi toplayan bir yapı olmaktan çıkıp, stratejik iletişim, karşı propaganda ve küresel algı yönetimi alanlarında da etkin olmaya başlamıştır.

Bu dönüşüm, istihbaratın kamuoyuna dönük yönünün güçlenmesiyle birlikte kamu diplomasisiyle daha organik bir ilişki kurmasını da beraberinde getirmiştir.

Örneğin, terörle mücadele kapsamında uluslararası medyaya servis edilen görseller, yayınlanan raporlar ve dijital platformlardaki içerikler, yalnızca bilgi verme değil, aynı zamanda hedefli algı oluşturma niyetini taşımaktadır.

Bu faaliyetler hem diplomatik hem istihbari bir derinlik kazanmakta; söylem düzeyi ile operasyonel düzey arasında geçişkenlik oluşmaktadır.

Ayrıca, dijital medya stratejileri, kamu diplomasisi ile istihbaratın en çok kesiştiği alanlardan biri haline gelmiştir.

Özellikle FETÖ, PKK/YPG ve DEAŞ gibi yapıların dijital propaganda kapasitesine karşı Türkiye, hem teknik hem de anlatısal düzlemde karşı stratejiler geliştirmekte; bu stratejilerin arkasında diplomatik reflekslerin yanı sıra istihbarat kaynaklı analizler de yer almaktadır.

Sosyal medya platformlarında yürütülen dezenformasyonla mücadele politikaları, içerik üretiminden ağ analizine kadar çok katmanlı bir işleyişe sahiptir ve burada kamu diplomasisi ile istihbarat iç içe geçmektedir.

Tüm bu gelişmeler, Türkiye'nin artık kamu diplomasisini yalnızca bir "tanıtım faaliyeti" olarak değil, ulusal güvenlik stratejisinin tamamlayıcı bir bileşeni olarak gördüğünü ortaya koymaktadır.

Bu durum, kamu diplomasisi alanında çalışan kurumlar ile istihbarat topluluğu arasında daha sistematik, veriye dayalı ve eşgüdümlü bir ilişki inşa edilmesini gerekli kılmaktadır.

Ancak bu ilişkinin demokratik denetim, şeffaflık ve uluslararası hukuk ilkeleri çerçevesinde yürütülmesi, meşruiyet zeminini korumak açısından hayati önemdedir.

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.