Taliban'ı haber yapan bir kadın gazeteci olmak gerçekte nasıl bir şey?

The Independent'tan Arpan Rai, kendisinin yaşadığı Hindistan'ın Yeni Delhi şehrini Taliban'ın dışişleri bakanının ziyaret edeceğini duyduğunda, onunla röportaj yapma fırsatına karşı koyamadı

Fotomuhabiri Arpan Rai'nin Taliban dışişleri bakanının Yeni Delhi'de düzenlediği basın toplantısına katılımı yasaklandı (Arpan Rai/The Independent)

BM'nin yaptırım uyguladığı "eski" bir terörist, kırmızı halı protokolü ve Tac Mahal turuyla tamamlanmış bir gizli ziyaret için şehrinize geldiğinde bu harika bir habere zemin hazırlıyor. O kişi milyonlarca kız çocuğu ve kadını baskı altına alan, onların eğitim görmesini ve en temel insan haklarına bile erişmesini engelleyen bir rejimin parçası olduğunda bu daha da çok önem kazanıyor.

Taliban'ın "dışişleri bakanı" denen Emirhan Muttaki'nin bu hafta Hindistan'ın Yeni Delhi kentine geleceğini duyunca, onu çağdışı ve tiksindirici görüşleri hakkında sorgulama fırsatına bu yüzden karşı koyamadım.

Beni nelerin beklediğine dair pek bir fikrim yoktu.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ziyaretinden önceki haftalarda bir röportaj ayarlamaya çalışsam da bu bana hiçbir sonuç sağlamadı. Varışının ayrıntılarını Hintli yetkililere soran günaydın mesajlarının karşılığı, direkt "hayır" oldu.

"Röportaj mümkün değilse bile bu ziyareti gerçekten takip etmek istiyorum."

İki dakika sonra, "Hayır."

"Hiç mi olmaz?" diye sordum. 

Yanıt "Hiç olmaz" şeklindeydi.

"Kahve içerken yapılacak bir off-the-record sohbet, intihar bombacılarıyla başa çıkmış, NATO'nun Afganistan'daki yönetimini sona erdiren ve Amerikan istilasına karşı cihadı yöneten birine nasıl zarar verebilir?" diye düşündüm. Hâlâ afallamış durumdayım.

Taliban - Arpan Rai

Taliban'ın dışişleri bakanı Emirhan Muttaki bu hafta Hindistan'ın Yeni Delhi kentine geldi (AFP)


O noktada tek seçeneğim, bu Taliban liderinin resmi ziyaret vesilesiyle şehirde ağırlanacağı yerde boy göstermekti. Dolabımdaki en muhafazakar beyaz şalvar ve tuniğimi alıp aceleyle kapıdan çıktım.

Üst düzey ziyaretin yapıldığı yerin dışındayken bir başka fotomuhabiri ve ben, onun kot pantolon ve cüretkar bir siyah tunik giymesinin amacımıza hizmet etmeyeceğini fark ettik. Başörtüsü takmadığımız ve uygun giyinmediğimiz için tabiri caizse odadan atılmamız gerçek bir olasılıktı.

Bu yüzden telaşla yerel pazara giderek üstümüzü örtecek giysiler bulmak için çabaladık. Oradan uzun kollu kıyafetler ve başımızı örtmek için eşarplar satın aldık ve sonrasında arabaya geri dönüp yeni kıyafetlerimizi giydik. Bir yandan da işimizi yapmamıza izin vermesi için büyükelçilikle pazarlık halindeydik.

Ta ki sorunun kıyafetten değil bizzat varlığımızdan kaynaklandığını anlayana kadar.

Taliban bakanıyla yapılacak basın toplantısını büyükelçiliğin dışında beklerken, erkek gazeteci arkadaşlarımın mekana sorunsuz bir şekilde elini kolunu sallaya sallaya girmesini izledim.

Taliban - Arpan Rai
Hindistan'ın Taliban bakanını ağırladığı Haydarabad Evi'nin dışındaki güvenlik düzenlemelerine bir bakış (Arpan Rai/The Independent)


Bu arada kadın meslektaşlarım ve ben, Afgan büyükelçiliği personelinden bizi içeri almalarını isteyerek ve basın kimliklerimizi onların yüzlerine sallayarak boğazımızı kuruttuk.

Bir noktada elçilik duvarının üzerinden isteklerimi haykırmak o kadar yorucu geldi ki parmak uçlarımda yükselerek yüzümü göstermek zorunda kaldım. Delhi polisinin güvenlik ekibi öfkeyle geri çekilmemizi istedi.

Taliban'ın eğitimli, mali bağımsızlığa sahip bir Afgan kadın fikrinden nefret etmesi, onları parklardan, topluluk önünde konuşmaktan ve hatta pencerelerden görünmekten men etmesi artık şok değeri taşımıyor. Yıllarca Afgan kız çocuklarından ve kadınlardan gelen özel aramalarda, onların sırf eğitim almaya çalıştıkları için kafalarına dayanmış silahlardan son anda nasıl kurtulduklarını veya hapishanede gözaltındayken tecavüze uğradıklarını dinledim. 

Ancak Taliban'ın Hindistan'ı kendi iradesine boyun eğdirebileceği fikri, hazır olmadığım yeni bir düşük seviye. Beni kendi topraklarımda sürgüne gönderecek, gözlerimin önünde bir mini-Kabil yaratacak güçleri olduğunu düşünmemiştim.

Erkeklerin işlerini yapmalarına izin verildi ancak cinsiyetimize indirgenen biz kadınlar yasaklandık. Kafama dank etti: Başından beri biz kadınları orada istemiyorlardı. Basın toplantısına katılan gazetecilerin listesi Hintli yetkililerin elinde olsa bile kadınların yasaklanacağını biliyorlardı ve bunu kabul ettiler.

Taliban - Arpan Rai

Taliban dışişleri bakanı, Uttar Pradeş'in Diyubend kentindeki İslami bir ilahiyat okulu olan Diyubend Darülulumu yakınlarındaki konukevinin dışında medyaya röportaj verdi (Reuters)


O kapalı kapıların ardında hassas, minik, feminen kulaklarımıza girmemesi gereken jeopolitik terimler, savaşlar veya cihat hakkında söylenen önemli bir şey olup olmadığını basın toplantısına katılmasına izin verilen erkeklere danışarak kontrol ettikten sonra, başörtüsünü çıkardım ve gün içinde yaşananlardan dolayı gücenmiş bir halde oradan ayrıldım.

Birilerinden görüş almak için onları takip etmeye, onlara talepte bulunmaya ve hatta yalvarmaya dahi alışkın muhabirlerde bile bu durum en aşağılık noktaya düşme hissine yol açtı.

Yatağa gittim ve ne kadar kötü oyuna getirildiğimi düşündüm. Midemde bir öfke ve tiksinti dalgası hissettim.

Afganistan sınırlarının ötesinde bile Taliban, kadınlara hangi konularda müsaade edilip edilmeyeceğini dayatmayı başardı. Hindistan sessizce izledi.

Uluslararası basının baskısından sonra geri adım atıldı ve pazar günü Muttaki'yle yapılan bir başka basın toplantısına davet edildik. İş işten geçtikten sonra yapılmış bir şey, zevahiri kurtarmaya yönelik stratejik bir hamle olduğunu düşünmeden edemedim.

Şimdi sorum şu: ABD ve Avrupa bu kadın düşmanı rejimle ilişki kurmaya devam edecek mi? Ve daha kaç kadının hakları ihlal edilecek?


independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Eren Umurbilir

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU