Çağımız savrulmalar ve bocalamalar çağı.
Belki de beşeriyet tarihinin hiçbir döneminde insan, her şeyi fethetmeye bu kadar yakın fakat kendi varoluşsal krizlerini çözme konusunda geçmiş yıllara oranla sahip olduğu beceri ve mental kapasitesinden bu kadar uzakta olmamıştı.
Başta Sigmund Freud olmak üzere birçok düşünür, hatırı sayılır sayıda sosyal bilimci ve kanaat önderi zamane insanının kendini bile isteye iteklediği bu darboğazı, uygarlığın huzursuzluğu kavramıyla da özdeşleştirmektedir.
Onlara göre, son birkaç yüzyılda tepeden inme bir şekilde gerçekleşen bilimsel ilerlemeler ve sosyoekonomik dönüşümler, olması gerekenden hızlı bir şekilde gerçekleşmiş ve insanlara bir nevi şok terapisi şeklinde sunulmuştu.
Bu şok terapisine bir reaksiyon olarak insanoğlu kendini 1789 Fransız İhtilali sonrası ortaya çıkan ve güvenli bir liman olarak gördüğü sağ ya da sol ideolojilerin kucağına atmış ve bu koşulsuz teslimiyet; Almanya’da konsantrasyon (temerküz) kampları, SSCB’de Gulaglar, Anglo-Amerikan dünyasında öjenizm, köle ticareti, insanat bahçeleri ve hem İsrail hem de Güney Afrika’da Apartheid gibi hastalıklı olarak tanımlanabilecek kitlesel hareketlerin oluşmasına ortam hazırlamıştır.
Tüm bunlara ek olarak da "barış için nükleer" mottosuyla dehşetengiz bir silahlanma yarışına giren Rusya, Çin gibi Avrasya’nın kadim toplumları ve Atlantik ülkeleri, kendilerini yakın bir gelecekte çıkması son derece muhtemel ve insanoğlunu bir çırpıda yok edebilme potansiyeline sahip yeni bir dünya savaşı ihtimaliyle varoluşsal bir açmazın içerisinde bulmuştur.
Bu silahlanma yarışının üzerine eklenen yeni bir katman olarak nitelendirilebilecek "Yapay Zekâ Devrimi" gibi gelişmeler de yakın bir geçmişe kadar her şeyi kendi kontrolünde tuttuğunu ve her daim tutabileceğini zanneden ve zaten kendi benliğine yabancılaşmış modern insana, aslında hiçbir şeyin kendi kontrolünde olmadığı gerçeğini hatırlatmıştır.
2020 yılında ise Kovid-19 gibi yıkıcı bir pandeminin de insanları toplumsal bir canlı olmaktan uzaklaştırıp, evlerine kapatıp iyiden iyiye izole etmesiyle birlikte insanoğlu kendi yuvasını dört duvarlı bir zindana dönüştürüvermiştir.
Bir diğer ifadeyle, evdeki konfor alanına ve de sahip olduğu akıllı telefon gibi teknolojik aparatlara daha da hapsolan homo sapien kendi gerçekliğinden kopmuş, tabiatından uzaklaşmış, kendi kendiyle baş başa kalamayan ve kendi meramını ne kendine ne de sosyal çevresine ifade edebilen, agorafobik bir canlıya doğru evrilmiştir.
Tam da bu esnada, Yanis Varoufakis tarafından "Tekno-Feodal Lort" olarak tanımlanan Mark Zuckerberg, Elon Musk, Jeff Bezos ve Sam Altman gibi Batılı aktörler, toplumların yazılımı olarak da tabir edilebilecek toplumsal kodları, normları ve arzularımızı biçimlendiren birer toplum mühendisine dönüşmüş; kendi dünya tasavvurlarını satranç ustasıvari hamleleri ve sistematik PR (halk ile ilişkiler) çalışmaları ile dünya halklarına benimsetmeyi başarabilmiştir.
Piyasaya sundukları teknolojik teçhizatları ve ChatGPT gibi yapay zekâ yazılımlarını adeta birer arzu objesine ve statü sembolüne dönüştüren bu kişiler, yalnızca bireysel düzeydeki tüketim alışkanlıklarını biçimlendirmekle kalmamış, aynı zamanda toplumların kolektif bilinç yapısını ve sosyolojik dinamiklerini de tepeden tırnağa şekillendirmeye başlamıştır.
Dijital çağın ya da sözde "cesur yeni dünya"nın ortaya çıkardığı bu yeni paradigma, bu metnin "toplumsal savrulma" olarak adlandırdığı çok boyutlu bir dönüşüm sürecinin çerçevesini oluşturmakta; bireylerin tüm alışkanlıklarını, düşünce yapılarını ve algılama biçimlerini dört aşamalı bir izleği takip ederek yeniden inşa etmektedir ve insanların gündelik hayatını en iyimser tabirle terörize etmektedir.
Eski bir KGB propaganda ajanı olan Yuri Bezmenov Soğuk Savaş döneminde bu tipten bir savrulma durumunu geçtiğimiz yüzyılda "aktivnye meropriyatiya" (aktif önlemler) şemsiyesi altında toplamıştır.
SSCB tarafından bir zamanlar Batılı kapitalist ülkelere, günümüzde ise tekno-feodal lortlar tarafından tüm insanlara ve savrulan toplumlara uygulanan bu çok aşamalı strateji "demoralizasyon", "destabilizasyon", "kriz" ve "normalizasyon" olmak üzere dört sac ayağından oluşmaktadır.
Bu metne göre ve aktivnye meropriyatiya planının 2020’li yılların konjonktürüne adapte edilmiş haliyle demoralizasyon, bireyleri her şeyin kötüye gittiğine inandırıp derin bir moral çöküntüsü döngüsü yaratma stratejisi ve hâlihazırda ağır aksak da olsa işler olan moral kodların müesses nizamın isteklerine göre yeniden yapılandırılmasını içermektedir.
Kovid-19 pandemisi ve bunun kanaat önderleri tarafından kitlesel medya araçları aracılığıyla sonsuz bir spiral ya da içinden çıkılmaz bir durummuş gibi aktarılması bu sürecin bir başlangıcı olarak değerlendirilebilir.
Destabilizasyon aşaması da Kovid-19 sonrasında modern piyasa ekonomisinin rot-balans ayarlarının bozulması, ülkeler arasındaki ticaret savaşlarının artması ve Rusya Federasyonu gibi eski dünyanın süper güçlerinin savunma sistemlerinin zaafa uğratılması ve de uluslararası ilişkiler disiplininin dünya sistemi olarak adlandırdığı yapının dengesizleştirilmesi olarak tanımlanabilir.
Kriz aşaması ise, çürümeye yüz tutmuş Atlantik sisteminin Birleşmiş Milletler (BM) gibi kurumlarının bahsi geçen değişimlere reaksiyon verme konusundaki basiretsizliği ve tekno-feodal düzenin ardı arkası kesilmeyen latent (gizil) müdahaleleri kaynaklı açık uçlu sosyal krizlerin etkisiyle mevcut statükonun yıkıma uğratılması olarak betimlenebilir.
Bu kaotik sürecin son adımı olan normalizasyon ise henüz gerçekleşmemiş bir aşama olarak karşımıza çıkmaktadır.
Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda elinizdeki metin yukarıda bahsi geçen aktif önlemleri listeleyerek içtimai bir analiz gerçekleştirmeyi, demoralizasyon ve destabilizasyon kavramlarının bir nevi yapı-sökümü üzerinden sağlayacaktır.
Bir diğer ifadeyle, kriz ve normalleşme (normalizasyon) aşamaları henüz tamamlanmamış ve spekülasyona açık iki kavram olduğundan bu metinde ele alınmayacaktır.
Öyleyse, demoralizasyon kavramıyla analizimize başlayalım:
1. Demoralizayon
Etimolojik olarak değerlendirildiğinde demoralizasyon kavramı, Latince kökenli "moralis" (ahlak, karakter) kelimesinden türetilmiş olup ilk olarak 18'inci yüzyılda bireylerin ve toplumların onları bir arada tutan ve de bir tutkal görevi gören mevcut ahlaki bağlarının ya da moral kodların zayıflamaya başlaması ve sonrasında yeniden yapılandırılması anlamında kullanılmıştır.
Bahsi geçen moral kodların zayıflaması, toplumları oluşturan altyapı ve üstyapıdaki değişimlerin gözle görülür hale gelmesi ile de yakından ilişkilidir. Bu süreçlerden ilki, maddi kaynakların dağılımı ve iş bölümündeki değişimleri içerir.
Kovid-19 pandemisi sonrası beyaz yakalı çalışanların geleneksel ofis ortamından hızla koparılıp uzaktan çalışma sistemine geçirilmesi ve mavi yakalı işçilerin de planlı bir şekilde işlerinden çıkarılıp kimliksizleştirilmesi ve öz benliklerini kaybetmesi bu sürece örnek olarak verilebilir.
İkincisi ise hukuktan dine, dinî inanç sistemlerinden politik ideolojilere kadar uzanan kolektif inanç biçimlerindeki beklenmedik mutasyonları kapsar.
SSCB’nin yıkılması, komünizmin çökmesi ve "tarihin sonunun gelmesi" ile birlikte zaten toplumsal alandan soyutlanan insanların, önce homo economicus’a dönüşümü ve en nihayetinde yapay zekâ devrimi ile birlikte de homo digitalis’e evrilerek makbul yurttaştan, dijital vatandaşa savrulması bu mutasyonun en önemli toplumsal tezahürü olarak da formüle edilebilir.
Bu kafkaesk dönüşüm sürecinde, medya uzmanlarının "dijital yankı odaları" olarak adlandırdığı siber agoralar (ya da sosyal medya platformları), bireylerin yalnızca tekno-feodal lortların ve onların etki ajanlarının tasarladıkları görüşleri onaylayan manipülatif içeriklerle karşılaşmasına ortam hazırlar ve bu interaktif etkileşim yıllar boyunca sürer.
Sürecin sonunda toplumun bireyleri, çok kutuplu ve radikalize olmuş bir yapıya bürünerek pürüzsüz bir şekilde kontrol edilebilir ve de yukarıda bahsi geçen aktörler tarafından yönlendirilebilir hale gelir.
Örneğin, bir birey anti-İslamizm (İslam karşıtlığı) temalı birkaç video izledikten hemen sonra, algoritma ona yalnızca anti-İslamik (İslam karşıtı) podcast programlarını ve anti-İslamik düşünce biçimlerini teşvik eden içerikler sunarak bu bireyi Müslümanlara karşı bir nefret çarkının içerisine çekebilir.
Bu süreç, bireyin yalnızca dijital içerik odaklı tüketim alışkanlıklarını değil, aynı zamanda benlik algısını da yeniden inşa etmektedir.
Zenofobi artık yalnızca basit bir teorik kavram değil, bir kimlik ya da bir yaşam biçimi haline gelmektedir.
Benzer şekilde, YouTube ve TikTok gibi video paylaşım platformlarının algoritmaları, bireylerin ilgi alanlarını sistematik bir biçimde analiz ederek giderek daha dikkat çekici, kimi zaman uç içerikleri önermektedir.
Örneğin, av sporlarına ilgi duyan bir genç, silah yapımıyla ilgili bir video izlemeye başladığında algoritma, seçili ilgi alanı doğrultusunda ona daha fazla cezbedici içerik sunar.
Ancak bu içeriklerin bir kısmı, insanlara karşı silahlanmayı teşvik eden veya saldırgan davranışları normalleştiren mesajları da içerebilir.
Zamanla bu genç birey yalnızca av sporlarına değil, aynı zamanda bireysel silahlanmaya ve hatta tehdit olarak algıladığı insanlara ve de gruplara karşı potansiyel olarak şiddet içerikli eylemlere yönelme riski taşıyan bir teröriste de dönüşebilir.
2020’li yılarda, Pensilvanya eyaletinin Butler ilinde ABD Başkanı Donald J. Trump’a yönelik suikast teşebbüsü, Almanya’nın Magdeburg şehrinde gerçekleşen terör saldırısı ve ABD’nin Kaliforniya, Teksas ve Florida bölgelerinde süregelen mass shooting (toplu katliam) olayları bu türden algı manipülasyonlarının yarattığı suç ve vahşet sarmalını gözler önüne sermektedir.
Sosyal bilim dünyasında, bandwagon etkisinin (ya da sürü psikolojisinin) modern bir reenkarnasyonu olarak da tanımlanabilecek bu kısır döngü, bireylerin topluma ve yaşadıkları ülkelerin kurumlarına olan bağlılığını daha da zayıflatarak mevcut statükoyu temelden sarsmaktadır.
Buna benzer bir savrulma süreci, Metaverse gibi platformların bireyleri fiziksel gerçeklikten kopararak sanal bir evrene yönlendirmesiyle de meydana gelmektedir.
Mark Zuckerberg gibi figürlerin dizayn ettiği, Matrix filmlerini aratmayan bu dijital dünyalar, bireylerin gerçek hayatta latent (gizil) bir biçimde "kompleks" olarak gördükleri eksikliklerini, ince eleyip sık dokuyarak oluşturdukları "süperkahramanvari" avatarlar aracılığıyla sanal alanlarda telafi etmelerine olanak tanırken onları bu sanal dünyalara giderek daha bağımlı hale getirmektedir.
Bundan dolayı bireyler, fiziksel dünyadaki bağlarından koparak tamamen dijital evrene entegre olmuş dijital yurttaşlara dönüşmekte, gerçeklik algısını ve topluma katkıda bulunma sorumluluğunu da aşamalı olarak kaybetmektedir.
Bu durum, toplum sözleşmesinde geri dönülmez bir değişime neden olmakta, bireylerin kolektif dayanışmadan kopuşuyla birlikte, devletin moral kodlarına uyma kapasitesini ve istencini ciddi biçimde erozyona uğratmaktadır.
Sonuç olarak dijital evren dolayımıyla bireylerin devlete karşı ontolojik olan ruhsal bağlılığının ve yasalara uyma istencinin çözülmesi, hem bireysel düzeyde derin bir yabancılaşmaya hem de toplumsal düzeyde istikrarsızlığa yol açmaktadır.
Bu süreç, devletin Hobbesyen bağlamda geleneksel otoritesini zayıflatırken partilerüstü siyasal istikrarı tehdit eden geniş çaplı bir destabilizasyona da neden olmaktadır.
2. Destabilizasyon
Yukarıda söylenenlerden hareketle destabilizasyon; toplumların sosyal, ekonomik ve siyasi dengesinin bozulduğu, sosyal harmoninin yerini anominin (kuralsızlığın) aldığı bir süreci ifade eder.
Bu süreç, genellikle demoralizasyonun yani toplumsal moral kodlarının korozyona uğraması ve bireylerin psikolojik dayanıklılıklarının yerle yeksan olmasının sonrasında zuhur eder.
SSCB’nin post-glasnost ve post-perestroika deneyiminin de bizlere gösterdiği üzere, tepeden inme şok terapisi kaynaklı destabilizasyonun yarattığı içtimai zelzele toplumun temel işlevlerini felç ederek uzun vadede çöküşüne zemin hazırlayan çok yönlü bir ekonomik krizi beraberinde getirir.
Cemiyetleri bir arada tutan dinî, manevi veya toplum merkezcilik gibi ideolojik referans sistemlerinin ters yüz edilmesi, bu dönüşümün nihai aşamasını temsil eder.
Bu sürecin mikro düzeydeki en çarpıcı etkilerinden biriyse, Thorstein Veblen’in yaklaşık bir buçuk asır önce formüle etmiş olduğu gösterişçi tüketim eğilimleri, öz benliğe yabancılaşma ve en nihayetinde ekonomik iflastır.
Yuval Noah Harari gibi modern düşünürlerse bireylerin bu destabilizasyon sürecinde kendilerini online alışveriş, sosyal medya ya da elektronik bahis platformlarında amaçsız bir haz arayışı içinde bulduğunu ve bu süreçte giderek apolitikleştiğini ve pasifize edildiğini vurgulamaktadır.
Bahsi geçen apolitikleşme kökenli pasifizasyon süreci, Louis Althusser’in Devletin İdeolojik Aygıtları (DİA) teorisiyle de yakından ilgilidir.
Fakat bu sefer, kitleleri kontrol etmek için ideolojik manipülasyon yapan devlet aygıtının yerini tekno-feodal düzenin dijital enstrümanları almıştır.
Tıpkı Roma imparatorlarının "ekmek ve sirk" (panem et circenses) politikasını izleyerek kitleleri (o zamanki adıyla plebleri) kontrol altında tutmak istemesi gibi günümüzde de kitle iletişim araçları ve yapay zekâ teknolojisi, müesses nizam (patrisyenler, tekno-feodal lortlar ve diğer çıkar grupları) tarafından kullanılarak buna benzer bir işlev görmektedir.
Bu platformlar, siber alemde sonsuz bir eğlence ve iyi hissetme vaadiyle bireylere neredeyse ücretsiz bir şekilde sunulmaktadır.
Böyle bir durumun en doğal sonucu olarak da bireyler kademeli olarak kendilerine bir "Truva atı" gibi sunulan ve aslında onları köleleştirmeye yönelik olan bu platformlara büyük bir şevkle üye olmuş, dijital networkler oluşturmuş ve realiteden kopmuştur.
Bitcoin gibi casino ortamlarını aratmayacak alternatif e-trading (elektronik ticaret) evrenlerinde kısa vadeli kazanımlar, beyinlerindeki dopamin salınımını arttırarak yeni dünyanın "cesur" insanında kısa süreli bir egosal tatmin yaratmış, dijital ve ekonomik kapitallerini yükseltmiştir.
Freud’un "tekrarlama zorlantısı" kavramıyla da açıklanabilecek bu durum, bireylerin meta fetişizmi kökenli tatmin arayışlarını körükleyerek sürekli olarak daha fazla kazanmak istemelerine neden olmuş fakat uzun vadede büyük bir yıkımı da beraberinde getirmiştir.
Aşırı internet kullanımı, bireylerde zihinsel yorgunluk (burnout) ve tükenmişlik sendromuna yol açarken online kumar bağımlılığı gibi sosyal hastalıklar finansal çöküşlere ve birçok ailenin dağılmasına neden olmuştur.
Bu dağılma sürecinin getirdiği hüsran, çoğu toplumda psikotik en iyi ihtimalle nevrotik hastalıkların ortaya çıkmasına yol açmıştır.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
26 Mayıs 2025 - İsrailli sağcı aktivistler, Kudüs Günü için düzenlenen ve İsrail ordusunun 1967'deki Arap-İsrail savaşı sırasında şehrin doğu bölgesini ele geçirmesinin anıldığı bayrak yürüyüşü sırasında Kudüs'ün Eski Şehir bölgesinde iki Filistinli okul çocuğuna bağırıyor. Her yıl, çoğu dindar Yahudilerden oluşan binlerce İsrailli milliyetçi, Kudüs'te ve ilhak edilen Eski Şehir'de, Filistinlilerin çoğunlukta olduğu mahalleler de dahil, İsrail bayrakları sallayarak, dans ederek ve bazen de kışkırtıcı sloganlar atarak yürüyor. İsrail polisi, kentte çok sayıda barikat kurdu ve Filistinlilerin bölgeye girişini engelledi. Polis, Eski Şehir'de aşırı sağcı gruplara bazı noktalarda göz yaşartıcı gazla müdahale etti. (John Wessels/AFP) -
2/30
25 Mayıs 2025 - Formula 1 Monako Grand Prix'sini, McLaren'ın Britanyalı pilotu Lando Norris kazandı. Ferrari'nin Monakolu yıldızı Charles Leclerc ise ikincilikle yetindi. Monako'da podyumu tamamlayansa McLaren'ın 24 yaşındaki sürücüsü Oscar Piastri oldu. Pilotlar şampiyonasında Piastri birinci, Norris ikinci, Verstappen ise üçüncü sırada. Formula 1, haftaya İspanya Grand Prix'siyle devam edecek. (Stephanie Lecocq/Reuters) -
3/30
24 Mayıs 2025 -Kiev'deki itfaiyeciler, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik drone saldırısında hasar gören bir apartmanı inceliyor. Ukrayna hava kuvvetleri, Rusya'nın gece boyunca sadece başkent Kiev'e 250 drone ve 14 balistik füze fırlattığını açıkladı. 2022'de başlayan savaş boyunca kente yönelik en büyük hava saldırılarından birinde ikisi çocuk 15 kişinin yaralandığı bildirildi. Saldırının başlamasından birkaç saat önce, İstanbul'da kararlaştırılan esir takası kapsamında Rusya ve Ukrayna karşılıklı olarak 390 kişiyi serbest bırakmıştı. (Thomas Peter/Reuters) -
4/30
23 Mayıs 2025 - Güney Afrika'nın Johannesburg kenti yakınlarındaki bir madenden kurtarılan işçiler otobüsten dışarı bakıyor. Sibanye-Stillwater altın madeninde yaşanan kazanın ardından yaklaşık 260 maden işçisi yeraltına hapsoldu. Şirketin son açıklamalarına göre 79 işçi kurtarıldı ve geri kalanların da kısa süre içinde yeryüzüne çıkarılması bekleniyor. Yetkililer ölü veya yaralı olmadığını da ifade ediyor. (Siphiwe Sibeko/Reuters) -
5/30
22 Mayıs 2025 - Avustralya'nın Yeni Güney Galler Eyaleti Polis Teşkilatı, Taree kentinde selde mahsur kalan yurttaşları kurtardı. Şiddetli yağışların neden olduğu selde üç kişinin yaşamını yitirdiği, bir kişininse hâlâ kayıp olduğu açıklandı. NSW Eyalet Başbakanı Chris Minns, bölgede etkili olan fırtınanın da kuzey kıyılarıyla Hunter bölgesinin bazı noktalarında hasara sebep olduğunu söyledi. Minns, bölgedeki nehir ve göllerdeki su seviyelerinin 1920’li yıllardan bu yana görülmemiş derecede yükseldiğini belirtti. Başbakan, "Pek çok insan, yaşadıkları yerde bu seviyede bir su baskını ya da sele şahit olmamıştı" diye konuştu.(Yeni Güney Galler Polis Teşkilatı/AFP) -
6/30
21 Mayıs 2025 - ABD Başkanı Donald Trump'ın oğlu Eric Trump, Vietnam'ın Hung Yen eyaletinde Trump International, Hung Yen tatil köyü ve golf sahası projesinin temel atma töreninde konuşma yaptı. Eric Trump, Vietnam'da babası ABD Başkanı Donald Trump'ın emlak grubu tarafından inşa edilecek 1,5 milyar dolarlık lüks tatil yeri ve golf sahasının temel atma törenine katıldı. Vietnam hükümetinin, Trump Organization ve bir ortağının Güneydoğu Asya ülkesinde golf sahaları, oteller ve emlak projelerine 1,5 milyar dolar yatırım yapma planını onayladığı cuma günü duyurulmuştu. Toplam 990 hektar arazi üzerinde planlanan projede golf sahaları, tatil yerleri, oteller ve modern konut projesinden oluşan kompleks yer alacak. İnşaatın bu çeyrekte başlaması ve 2029'un ikinci çeyreğine kadar sürmesi bekleniyor. Onay, sanayi merkezi olan Güneydoğu Asya ülkesinin yüzde 46'lık ABD ithalat vergisinden kaçınmaya çalıştığı, Vietnam'la ABD arasındaki ticaret müzakereleri sürerken geldi. (AFP) -
7/30
20 Mayıs 2025 - İsrailli sınır polisi, Batı Şeria'da Nablus'un güneyinde yer alan Askar mülteci kampına düzenlenen baskında Filistinli protestoculara göz yaşartıcı gaz ateşlemeye hazırlanıyor. Gazze'deki Filistin hükümetinin Medya Ofisi, İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği şiddetli saldırılara dair açıklama yaptı. Açıklamada, "İşgalci İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde savunmasız sivillere karşı sürdürdüğü kanlı katliamları en güçlü şekilde kınıyoruz." ifadeleri kullanıldı. İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı son 24 saatte 87 artarak 53 bin 573'e yükseldi. (Jaafar Ashtiyeh/AFP) -
8/30
19 Mayıs 2025 - ABD'li ünlü yönetmen Spike Lee, ABD'li aktör ve şarkıcı Asap Rocky'yle Cannes Film Festivali'nde Highest 2 Lowest filminin tanıtımında. Akira Kurosawa'nın Yüksek ve Alçak (Tengoku to jigoku) filminden uyarlanan yapımda usta aktör Denzel Washington ve ünlü rapçi Ice Spice gibi isimler de yer alıyor. 7. gününü geride bırakan festival, 24 Mayıs'ta sona erecek. (Sameer Al-Doumy/AFP) -
9/30
18 Mayıs 2025 - Yeni Papa XIV. Leo, bugün yapılan yemin töreniyle resmen göreve başladı. Papa seçilmesinden 10 gün sonra yapılan törenin öncesinde üstü açık arabasıyla Aziz Petrus Meydanı'nı dolduran kalabalığı selamlayan XIV. Leo, parmağına "balıkçının yüzüğü"nün takılmasının ardından resmen göreve başladı. Özellikle Amerikan Katoliklerinin büyük ilgi gösterdiği tarihi günde, dünyanın dört bir yanından yaklaşık 100 bin kişi Leo'nun yemin töreni için Vatikan'a akın etti. Yeni Papa'nın ilk ayini için çok sayıda siyasetçi de Vatikan'a geldi. ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz, tören için Vatikan'a gelen isimler arasında yer aldı. (Filippo Monteforte/AFP) -
10/30
17 Mayıs 2025 - Londra'daki protestocular, Nakba'nın 77. yıldönümünü nedeniyle düzenledikleri gösteride "Özgür Filistin" çağrısıyla Filistin bayrakları sallayarak yürüyor. Arapçada "felaket" anlamına gelen Nakba, 1948'de İsrail devletinin kuruluşu sırasında yaklaşık 750 bin Filistinlinin evlerinden ve köylerinden şiddet kullanılarak sürülmesini ifade ediyor. 15 Mayıs'ta anılan Nakba Günü'nde bu yıl da dünyanın çeşitli yerlerinde yürüyüşler düzenlendi. (Henry Nicholls/ AFP) -
11/30
16 Mayıs 2025 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, başkent Tiran'da bugün düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi'nde İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'yi diz çökerek karşılıyor. Bu yıl Arnavutluk'un ev sahipliğinde 6.'sı düzenlenen zirvede 47 ülkenin devlet başkanları güvenlik, savunma ve demokratik standartları görüşecek. AB dışından liderlerin de yer aldığı toplantıya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Rusya-Ukrayan savaşının zirvenin ana gündem maddesi olması beklenirken, iki ülke arasındaki barış görüşmeleri İstanbul'da devam ediyor. (Vlasov Sulaj/AP) -
12/30
15 Mayıs 2025 - Filistinliler, İsrail ordusunun önceki gün Tammun'a düzenlediği baskında öldürülen Saher Nabil Bsharat'ın Batı Şeria'da düzenlenen cenaze töreninde yürüyor. İsrail askerleri 15 Mayıs'ta Batı Şeria'da, Tubas'ın güneyinde terör saldırıları planlamak için kullanıldığından şüphelenilen binaları hedef aldığını açıkladığı bir baskında 5 Filistinliyi öldürdü. İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırı başlattığı 7 Ekim 2023'ten bu yana Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te de Filistinlilere yönelik gözaltı, baskın ve saldırılarda artış yaşanıyor. (Zain Jaafar/AFP) -
13/30
14 Mayıs 2025 - Hindistan Kongre Partisi'nden eylemciler, Hindistan-Pakistan gerginliğine müdahale ettiğini öne sürdükleri ABD Başkanı Donald Trump'ın resmini yaktı. Hindistan'ın, 22 Nisan'da Pahalgam bölgesinde 26 kişinin öldürüldüğü saldırıya misilleme gerekçesiyle 6 Mayıs'ta Pakistan toprakları ve Pakistan'ın kontrolündeki Azad Keşmir bölgesine füze saldırıları düzenlemesiyle taraflar arasında çatışmalar başlamıştı. Nükleer silahlara sahip iki ülke, 10 Mayıs'ta ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan etmişti. Dibyangshu Sarkar/AFP) -
14/30
13 Mayıs 2025 - ABD'li aktör Robert De Niro, Cannes Film Festivali'nde. 2025 Cannes Film Festivali bu yıl yalnızca sinemanın değil, jeopolitik tartışmaların da merkezi olacak. Trump’ın yabancı yapımlara getirmeyi planladığı gümrük tarifeleri Hollywood’u tedirgin ederken, festivalin dikkat çeken filmleri arasında Die, My Love, Fenike Planı (The Phoenician Scheme) ve Eddington var. Fransız aktris Juliette Binoche başkanlığındaki Altın Palmiye jürisinde Halle Berry ve “Succession” dizisinden Jeremy Strong gibi isimler de yer alıyor. 22 film arasından ödüller 24 Mayıs’ta açıklanacak. (Valery Hache/AFP) -
15/30
12 Mayıs 2025 - Dünyanın en büyük Budist anıtı ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Borobudur Tapınağı önünde düzenlenen Waisak (veya Vesak) kutlamalarında bir Budist rahip ve Müslümanlar fener yakıyor. Budistler için en kutsal gün olan Vesak, Buda Siddhartha Gautama'nın doğumunun, aydınlanmasının ve ölümünün anıldığı gün. Geleneksel olarak tüm bunların eski Hint ay takvimindeki Vesakha ayının dolunay gününde gerçekleştiğine inanılıyor. (Yasuyoshi Chiba/AFP) -
16/30
11 Mayıs 2025 - 2025 Eurovision Şarkı Yarışması maskotu "Lumo" Basel'de düzenlenen açılış töreninde Basel Belediye Binası'nın yanındaki turkuaz halı üzerinde yürüyor. Resmi geçit töreni sırasında bir protestocu, bariyerleri aşarak İsrail bayrağının karşısına geçip Filistin bayrağı açtı. Protestocuya polis tarafından müdahale edilirken, bir başka göstericinin ise, "Soykırım şarkı yarışmasına hoş geldiniz" yazan bir pankart tuttuğu görüldü. (Fabrice Coffrini/AFP) -
17/30
10 Mayıs 2025 - Pakistan'ın Multan kentindeki insanlar barış işareti yaparak Pakistan ve Hindistan arasında sağlanan ateşkesi kutluyor. ABD Başkanı Donald Trump, iki ülke arasında günlerdir devam eden saldırıların ardından hemen yürürlüğe girecek tam bir ateşkes üzerinde anlaşma sağlandığını bugün duyurdu. Trump, iki ülkeyi de gösterdikleri sağduyudan dolayı tebrik etti. Daha sonra Pakistan ve Hindistan'dan yetkililer de ateşkesi duyurdu. Hindistan'ın "terörist altyapıyı" hedef aldığını söyleyerek çarşamba günü başlattığı saldırılarda, iki ülke de sınır ötesi saldırılar gerçekleştirmiş, birbirlerinin hava sahasına drone ve füzeler fırlatmıştı. Komşu ülkeler arasında artan gerilim, nükleer savaş endişeleri de yaratmıştı. (Shahid Saeed Mirza/AFP) -
18/30
9 Mayıs 2025 - Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen Zafer Günü askeri geçit töreni sırasında Rus askerler Kızıl Meydan'da yürüyor. Rusya, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na karşı kazandığı zaferin 80. yıldönümünü bugün törenlerle kutladı. Rus hükümet üyeleri, milletvekilleri, dini liderler ve gazilerin de yer aldığı törene, Çin, Belarus ve Azerbaycan gibi ülkelerin askeri birlikleri de katıldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 9 Mayıs 1945 zaferini işaret ederek "Galiplerin mirasçıları olarak, 9 Mayıs bayramını kendi bayramımız olarak ülkemiz için, bütün millet için, her aile için, her birimiz için en önemli bayram olarak kutluyoruz" dedi. Rus liderin Zafer Günü vesilesiyle başkentte verdiği resepsiyona 20'den fazla devlet başkanının katıldığı bildirildi. (Kirill Kudryavtsev/AFP) -
19/30
8 Mayıs 2025 - Yeni seçilen Papa XIV. Leo, Vatikan'daki Aziz Petrus Bazilikası'nın balkonunda. Sistine Şapeli'nin bacasından çıkan beyaz duman, iki gün boyunca içeride bulunan 133 kardinalin dünyadaki 1,4 milyar Roma Katoliğine liderlik edecek yeni bir papa seçtiğinin sinyalini verdi. Yeni papa, 69 yaşındaki ABD'li kardinal Robert Prevost oldu. Yeni papa olarak duyurulan Papa Prevost "Barış sizinle olsun" sözleriyle başladığı konuşmasında uzun yıllar görev yaptığı Peru'ya özel selam gönderdi. ABD Başkanı Donald Trump, yeni Amerikalı Papa Robert Prevost'u "Ne büyük bir heyecan ve Ülkemiz için ne büyük bir onur. Papa 14. Leo ile tanışmayı dört gözle bekliyorum" ifadeleriyle tebrik etti. (Alessandra Tarantino/AP) -
20/30
7 Mayıs 2025 - Hindistan'ın Pakistan'a düzenlediği saldırılar Pakistan'ın Haydarabad kentinde protesto edildi. Eylemde, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin fotoğrafını yapıştırıldığı kukla yakıldı. İki ülke arasındaki gerilimin tırmandığına dikkat çekilen eylemde Hindistan’ın gerçekleştirdiği saldırılar kınandı. Hindistan'ın "Sindoor operasyonu" adını verdiği saldırılarda en az 26 kişinin hayatını kaybettiği ve 46 kişinin yaralandığı açıklanmıştı. Pakistan ordusu, Hindistan tarafının saldırısı sırasında 5 savaş uçağı düşürdüğünü açıklarken, Yeni Delhi yönetimi ise bunu teyit etmedi. Modi saldırı için "Gurur günü" derken, Pakistan hükümeti orduya saldırıya yanıt verme yetkisi verdi. (Yasir Rajput/AFP) -
21/30
6 Mayıs 2025 - Yemen'in Husilerin elindeki başkenti Sana'ya İsrail'in düzenlediği hava saldırısının ardından ufukta dumanlar yükseliyor. Husi medyası ve İsrail ordusu, İran destekli isyancıların füze saldırısına misilleme olarak İsrail hava saldırılarının Yemen'in ana havalimanını ve Sana bölgesindeki elektrik santrallerini vurduğunu açıkladı. İsrail saldırısı sonrasında can kaybı ve yaralı konusunda henüz bilgi verilmedi. Havalimanın yanı sıra Sana kenti yakınlarındaki bazı elektrik santrallilerinin ve bir çimento fabrikasının hedef alındığı aktarıldı. İsrail basını ise saldırılarda Sana ve çevresinde 10 noktanın hedef alındığını yazdı. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, bir süre önce X hesabından yaptığı açıklamada, havalimanının kırmızı alan içine alındığı bir harita paylaşmıştı. Açıklamasında "Sana Uluslararası Havalimanı bölgesinde bulunan herkes için acil uyarı" diyen Adraee, alan ve çevresinin derhal boşaltılmasını istemişti. (Muhammed Huwais/AFP) -
22/30
5 Mayıs 2025 - Britanya kraliyet ailesinden Prens William ve Prenses Catherine, çocukları George, Louis ve Charlotte, Buckingham Sarayı'ndan uçak gösterisini izledi. Birleşik Krallık'ta 4 gün sürecek Avrupa Zafer Günü kutlamaları, kraliyet ailesinin de hazır bulunduğu askeri geçit töreniyle başladı. 8 Mayıs 1945'te müttefik güçlerin elde ettiği zafer ve II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin yıl dönümü nedeniyle düzenlenen kutlamalar çerçevesinde geçit töreni gerçekleştirildi. Avrupa Zafer Günü'nün 80. yıl dönümü vesilesiyle açık mektup yayımlayan Başbakanı Keir Starmer, silahlı kuvvetler mensuplarının fedakarlıklarını övdü ve bunların asla geri ödenemeyecek bir borç olduğunu belirtti. (Henry Nicholls/AFP) -
23/30
4 Mayıs 2025 - Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen ve McLaren'in Avustralyalı sürücüsü Oscar Piastri, Miami Uluslararası Yarış Pisti'nde düzenlenen Formula 1 Miami Grand Prix'sinde. Piastri, ABD'de zafere ulaşarak üst üste üçüncü galibiyetini elde etti ve takım arkadaşı Lando Norris'le farkı 16'ya çıkardı. Son 4 yılın şampiyonu Verstappen ise 6 yarışın sonunda 99 puanla üçüncü sırada. Formula 1'de sonraki yarış 18 Mayıs'ta İtalya'da. (Chandan Khanna/AFP) -
24/30
3 Mayıs 2025 - Dürzi bir kadın, Golan Tepeleri'ndeki köyünün karşısındaki tampon bölgeye varan, Şam'dan kaçan akrabalarına el sallıyor. İsrail savaş uçakları cuma günü Suriye'nin başkenti Şam'daki başkanlık sarayının yanındaki bir bölgeyi bombaladı. İsrail'den yapılan açıklamada Dürzi gruplarla Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri arasındaki çatışmalara işaret edilerek "Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı yakınlarında bir hedefe saldırı düzenledik. Dürzilere yönelik hiçbir tehdide izin vermeyiz" ifadeleri kullanıldı. Ayrıca İsrail'in cuma günü geç saatlerde Suriye'nin Şam, Hama, Lazkiye, Dera ve Kuneytra bölgelerini hedef aldığı bildirildi. (Jalaa Marey/AFP) -
25/30
2 Mayıs 2025 - İsrail'de bir itfaiye uçağı, Beyt Şemeş kasabası yakınlarında çıkan yangının ardından yanan ağaçların üzerinden uçuyor. İsrail itfaiyesi, önceki günlerde Tel Aviv'le Kudüs arasındaki ormanlık arazide başlayıp rüzgarın etkisiyle geniş bir alana yayılan yangının kontrol altına alındığını bildirdi. Dün yapılan açıklamaya göre 31 saat süren yangında 20 bin dönümden fazla alan küle döndü. İsrail'in son 10 yıldır gördüğü en büyük yangın olduğu tahmin edilen orman yangınıyla mücadele için İtalya, Hırvatistan, İspanya, Fransa, Ukrayna ve Romanya gibi çeşitli ülkelerden yardım gönderildi. (Ahmad Gharabli/AFP) -
26/30
1 Mayıs 2025 - Şili'nin başkenti Santiago'da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nde düzenlenen eylemde göstericilerle polis arasında çatışma çıktı. Tokyo'dan Torino'ya, Taipei'den Paris'e onbinlerce kişi, ABD Başkanı Donald Trump'ın agresif gümrük tarifeleri gündemine ve küresel ekonomik çalkantı korkularına karşı artan öfkeyi ön plana çıkaran 1 Mayıs mitinglerinde yürüdü. Fransa'da sendika liderleri dünya siyasetinin "Trumplaşmasını" kınadı. İtalya'da protestocular Torino sokaklarında Amerikan başkanının bir kuklasını gezdirdi. Almanya'daysa sendikacılar, uzatılan iş günlerinin ve göçmen karşıtı söylemlerin zor kazanılan emek haklarını gerilettiği uyarısında bulundu. İsviçre'nin Bern kentinde binlerce kişi faşizmi ve savaşı kınayan pankartların arkasında yürüdü. Bu yürüyüş, aşırı sağcı siyasetin küresel yükselişine karşı daha büyük bir tepkinin parçasıydı. (Rodrigo Arangua/AFP) -
27/30
29 Mart 2025 - Ho Chi Minh City'de Saygon'un düşüşünün ve Vietnam Savaşı'nın sona ermesinin 50. yıldönümü münasebetiyle düzenlenen geçit töreninde katılımcılar bayrak sallıyor. Vietnam, 30 Nisan'da Saygon'un düşüşünün 50. yıldönümünde şimdiye kadarki en büyük kutlamasını gerçekleştirdi. Şi Cinping'in Pekin'i Washington'dan daha güvenilir bir ortak olarak göstermek için yaptığı ziyaretin ardından, törene ilk kez Çin askerleri de katıldı. Vietnam Komünist Partisi Genel Sekreteri To Lam. "Tüm Vietnamlılar Vietnam'ın torunlarıdır. Bu ülkede yaşama ve çalışma, mutluluğun ve sevginin peşinden gitme özgürlüğüne sahip olma hakları var" dedi. "Geçmişi kapatma, farklılıklara saygı duyma ve geleceği hedefleme ruhuyla, tüm parti, halk ve ordu Vietnam'ı bir barış, birlik, refah ve kalkınma ülkesi haline getirmeye söz veriyor" diye ekledi. (Nhac Nguyen/ AFP) -
28/30
29 Nisan 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'ndeki Beyt Lahya'da yemek kuyruğunda. Sağlık kaynakları ve görgü tanıklarının aktardığına göre, İsrail ordusu sabah saatlerinden bu yana Gazze'nin farklı bölgelerine saldırılarını sürdürüyor. İsrail ordusu, Gazze kentinde sokaktaki bir grup sivili hedef aldı. Saldırıda 9 Filistinli hayatını kaybetti. İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 52 bin 314'e çıktı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, ikinci yılında Gazze'deki savaşı sonlandırmak istediği iddia edildi. (Cihad Elşirafi/AP) -
29/30
28 Nisan 2025 - İspanya'nın Cordoba kentinde halk, yolda kalan hızlı trenden iniyor. İspanya'nın büyük bir bölümü ve Portekiz'in bazı bölgelerinde elektrik ve telefon hatlarını etkileyen büyük bir elektrik kesintisi yaşandı. Çoğunlukla Madrid, Barselona ve Lizbon’da toplu taşıma, trafik ışıkları ve telefon hatlarında kesinti yaşanırken tren seferleri de büyük ölçüde durduruldu. Madrid'deki Barajas Havalimanı'na elektrik verilemedi ve Valensiya metrosu tüm seferlerini durdurduğunu açıkladı. Madrid Açık Tenis Turnuvası’nda da maçlar durduruldu. Madrid'de trafik kontrollerinin yetersizliği nedeniyle kavşaklarda araçların birbirine girdiği ve sokakların kaotik bir hal aldığı görüldü. İspanya'nın elektrik şebekesinden alınan veriler, saniyeler içinde büyük bir düşüş yaşandığını gösterdi. İspanyol elektrik şebekesi operatörü Red Electrica, kesintinin nedeninin belirlenemediğini açıklarken, elektriği geri getirmek için enerji şirketleriyle birlikte çalışıldığını söyledi. (Javier Soriano/AFP) -
30/30
27 Nisan 2025 - MotoGP İspanya Grand Prix'sini Gresini Racing'in İspanyol sürücüsü Alex Marquez kazandı. Marquez'in MotoGP kariyerindeki ilk zaferini elde etmesi aynı zamanda bu organizasyonda iki kardeşin ilk kez galibiyet alması demekti. Alex'in abisi Marc Marquez, MotoGP'de şampiyona lideri. İspanya'da ikinci ve üçüncü sırayı Fabio Quartararo ve Francesco Bagnaia aldı. 6 şampiyonluğu bulunan Marc ise kaza nedeniyle yarış dışı kaldı. (Jose Breton/AP)
Kendi gerçekliklerinden kopmuş bireyler, reel hayatlarına kısa süreli olarak döndüğünde ekonomik buhranların yarattığı ümitsizlik ve öfkeyle manipülatif dijital uyarıcılara daha açık hale gelmiştir.
Özellikle Twitter (günümüzdeki adıyla "X") gibi dijital platformlarda yayılan provokatif mesajlar ve popülist komplo teorileri, ekonomik eşitsizlikler ve sosyal adaletsizlikler üzerinden rövanşist duygulara hitap etmiş, kitleleri yaşadıkları ülkelerin kurucu ideolojilerine karşı galeyana getirerek toplumsal barışı tehdit eden kaotik hareketlerin yayılmasına neden olmuştur.
Bu süreçte, ajitasyon kaynaklı manipülasyonun araçsallaştırılması, çoğunluğu genç ve işsiz erkeklerden oluşan bireylerin hayatın ta kendisine karşı olan öfkelerini kinetiğe döküp organize çatışmalara dönüştürmüş ve toplumu derin ayrışmalara sürüklemiştir.
2021 yılının ocak ayında ABD’de vuku bulan Capitol Hill olayları bu duruma verilebilecek en doğru örneklerden biridir.
Bob Woodward’ın da The War (Savaş) adlı kitabında ifade ettiği üzere bir sürü öfkeli genç adam, tam olarak ideolojisini bile bilmediği bir yapının savunucusu olup Washington’daki hükümet binasını (Capitol Hill) basmış, neredeyse ABD’yi bir iç savaşın eşiğine getirmiştir.
Sonuç olarak bu durum ABD’de, kitlesel şiddet eylemlerini meşru gören Proud Boys, QaNon ve Oath Keepers gibi son derece tehlikeli marjinal grupların tanınırlığını ve meşruiyetini arttırmış; bu grupları, kendini sosyoekonomik bağlamda zarara uğramış hisseden sosyopat insanların gözünde kahramanlaştırmıştır.
Bu durum, kıta Avrupa’sının dışında İngiltere gibi liberal ülkelerde de aşırı sağcı English Defence League (EDF) uzantısı Patriotic Alternative gibi grupların cesaretlenmesine yol açmış, onları benzer şekilde sokaklara dökmüş ve Britanya’yı içtimai etkileri uzun vadede anlaşılacak bir iç karışıklığa sürüklemiştir.
Aşırı sağın amansız yükselişi ile birlikte destabilize olan Batı dünyasının bu savrulmasına sessiz kalamayan Joe Biden, Ocak 2025’te gerçekleştirdiği başkanlığa veda konuşmasında ABD’de partilerüstü yeni bir oligarşinin ve de daha önce eşi benzerine rastlanmamış bir tekno-endüstriyel düzenin oluşmakta olduğu konusunda halkını ve halefi Trump’u uyarmış; bu oligarşinin X gibi sosyal medya platformları aracılığıyla kitleleri etkileme gücünün korkutucu boyutlara ulaştığını ifade etmiştir.
Donald Trump ise bu uyarıları dikkate almayarak başkanlık yemin törenine bahsi geçen tekno-feodal baronların çoğunu konuşma yapmaları için davet etmiş, onları Amerikan politikasının kalbine eklemlemiş ve dünyanın yeni bir döneme girdiğinin mesajını müttefiklerine ve düşmanlarına nevi şahsına münhasır bir şekilde duyurmuştur.
Popülist lider Trump’ın başkanlığa dönüşünün kutlandığı tören esnasında, Elon Musk’ın katılımcıları Nazi selamı ile selamlaması ve ardından yeni ABD Başkanı’nın da selefi Joe Biden döneminde yürürlüğe giren yapay zekâ kullanımına ilişkin politik kısıtlamaların kaldırılacağını beyan etmesi, tarihsel bilince ve sağduyuya sahip tüm insanları haklı bir şekilde endişelendirmiştir.
Çin Halk Cumhuriyeti gibi yapay zekâ teknolojisi konusunda oldukça iddialı devletlerse bu gelişmelere seyirci kalmamış ve yapay zekâ üzerine çalışmalarını arttırmış; dünya varoluşsal bir krizin eşiğine gelmiştir.
Buradan hareketle, eğer palazlanmakta olan tekno-endüstriyel düzenin ve onun başat ürünü olan yapay zekânın denetimsiz yükselişine karşı somut ve etkili önlemler alınmazsa, metal yakalı elit olarak tanımlanabilecek bir avuç teknokrat seçkin, hâlihazırda teknoloji bağımlılığına sürüklenmiş milyarlarca insanı daha da köleleştirecektir.
Böyle bir senaryonun gerçekleşmesi hâlinde, saldırıya açık hâle gelecek modern dünya ülkelerinin, bir zamanlar "failed state" (tarumar olmuş devlet) kavramıyla özdeşleşen Suriye’nin sosyolojik durumuna sürüklenmesi ve ucu açık krizlerle dolu bir beka sorunuyla karşı karşıya kalması işten bile değildir.
Bahsi geçen kriz durumunun kronikleşmesi ise, "aktif önlemler" şemsiyesi altında saldırıya uğrayan savrulan toplumların daha da savrulmasına yol açacak ve normalleşme sürecini imkânsız hale getirecektir.
Dr. Batuhan Yıldız, Nottingham Üniversitesi Sosyoloji Bölümünden mezun olmuştur. Yüksek lisansını İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin Uluslararası İlişkiler Bölümünde, Doktorasını da Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin Sosyoloji Bölümünde tamamlamıştır. Toplumsal yapı araştırmaları, gündelik hayatın sosyolojisi, Çin, Orta Doğu ve Post-Sovyet ülkelerinin içtimai tarihi uzmanlık alanları arasındadır. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde doktor öğretim görevlisi olarak görev yapmaktadır.
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
