Zohran Mamdani tarih kitaplarındaki yerini garantiledi. 34 yaşında, bir asırdan uzun süredir New York Belediye Başkanı olan en genç kişi. 11 Eylül 2001'de dünyanın gördüğü en yıkıcı İslamcı terör eyleminin hedefi olmuş bir şehrin ilk Müslüman belediye başkanı. Kendini demokratik sosyalist olarak tanımlayan Demokrat Partili isim, uzun zamandır küresel finansın merkezi sayılan bir kentte sol gündemi savunuyor (muhtemelen Avrupa'dan ziyade ABD standartlarına göre sol).
Seçimi başka rekorlar da kırdı. 2 milyonun üzerinde seçmenin sandığa gittiği bu seçimde katılım, 4 yıl öncesine göre iki kat arttı; Mamdani 1 milyondan fazla oy aldı (1969'dan beri bu sayıya ulaşan tek aday) ve oyların yüzde 50'sinden fazlasını kazandı. Bağımsız aday olarak yarışan eski eyalet valisi Andrew Cuomo yüzde 41 oy alırken, Cumhuriyetçi Curtis Sliwa ise yüzde 7'yle onu takip etti. Kimse Mamdani'nin demokratik meşruiyetini sorgulayamaz.
Dahası, zafer konuşmasında da belirttiği gibi, sahne artık muhtemelen destansı bir düelloya hazırlanıyor; sadece iki usta iletişimci ve doğuştan popülist politikacı olan Mamdani ve ABD Başkanı arasında değil, aynı zamanda Birleşik Devletler'in siyasi ve finans başkentleri arasındaki bir düelloya. Mamdani zafer konuşmasında Donald Trump'ın dinlediğinden şüphe duymadığını ve kendisine "sesi açmasını" söyleyerek böyle bir rekabeti alenen başlattı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Mamdani'nin başarısının tüm unsurları (ve bunlara başkanla doğrudan bir bağlantısı olduğunu varsayma kibri ve küstahlığı da eklenebilir) bir araya geldiğinde, ABD'li Demokratlara gelecek yıl bu zamanlar yapılacak ara seçimler ve üç yıl sonraki başkanlık seçimi öncesinde potansiyel olarak cazip bir yenilenme reçetesi sunmak zorunda. Demokratların Trump'a ikinci döneminde ciddi bir meydan okuma için gereken istek ve fikirlerden yoksun, çaresiz olduğu bir yılın sonunda, böyle bir reçete bilhassa cazip gelmeli.
Kuşkusuz Demokrat Parti ana akımının dikkat etmesi gereken noktalar var ancak Mamdani'nin zaferinin, Demokratlar için ne ölçüde kapsamlı bir modele dönüştürülebileceği veya dönüştürülmesi gerektiğine dair bazı sorular gündeme gelmeli.
New York birçok yönden eşsiz bir şehir. Etnik ve dini yapısıyla, servet kaynaklarıyla, yan yana yaşayan refah ve yoksulluğuyla bu kozmopolisin, Birleşik Devletler'deki herhangi bir şehirden ziyade Londra gibi diğer megakentlerle daha çok ortak noktası var. Bu tür şehirlerin, hakim siyasi eğilimlere meydan okuma, her zaman başarılı bir şekilde yönetmeseler de onları temsil edecek büyük karakterleri kendine çekme alışkanlığı vardır. Mamdani, mesela Şikago'da seçilebilir miydi?
Onun karma etnik kökeni, ama özellikle Müslümanlığı, zaman zaman antisemitizm suçlamalarını da içeren kirli bir kampanya yürütülmesine neden oldu; Mamdani bu suçlamaları şiddetle reddetti. Ancak bu özellikler New York'ta, başka hiçbir yerde görülmeyecek bir şekilde birer avantaj olarak da görülebilir.
Bu yılki New York belediye başkanlığı seçimlerinin, dışarıdan birinin lehine işleyen özgün yönleri de vardı. Demokrat Parti'nin iç çevresinden gelen adayların (görevden ayrılan ve yeniden aday olmamayı tercih eden belediye başkanı Eric Adams ve başlangıçta favori olan Andrew Cuomo) ikisi de lekelenmişti; Adams yolsuzluk, Cuomo ise cinsel taciz iddialarıyla. Tüm bu iddialar, hedefleri tarafından hararetle reddedilse de yine de zarar vermişti.
Mamdani'nin yaşı da ABD'nin diğer bölgelerine göre ortalama olarak daha genç yaştaki New York seçmenleri için bir eksiden çok artı olmuş olabilir. Kent nüfusunun dörtte birinden fazlası 25-39 yaş aralığında, yani 20'li ve 30'lu yaşların sonlarında ve Mamdani'nin ücretsiz çocuk bakımı, ücretsiz otobüs yolculuğu ve kiraların kontrol altına alınıp dondurulmasını içeren hayat pahalılığı ve geçim odaklı kampanyası, hayatlarının bu noktasındaki kişilerde özellikle yankı uyandırabilir.
Cuomo (67) ve Sliwa (71) deneyimlerini öne çıkarmaya çalışsa da Mamdani'nin enerjisi, kampanya sürecindeki fiziksel varlığı ve sosyal medyadaki rahatlığı karşısında her ikisi de "dünün adamları" gibi görünmekten kurtulamadı. 2021'den beri New York Eyalet Meclisi'nde görev yapan Mamdani acemi diye de yaftalanamaz.
Demokrat Parti'nin buradan çıkaracağı mesaj, sırf kendi çıkarları için gençleri kazanmaktan ziyade, geriye bakmaktan, fosilleşmiş görünmekten kaçınmak ve yeni fikirler aramak olabilir. Mamdani'nin besbelli solcu platformunun, partinin izlemesi gereken yönü gösterdiğini öne sürenler, aynı zamanda Demokratların salı günkü diğer seçimlerde sergilediği genel itibarıyla güçlü performansını da hesaba katmalı.
İki valilik yarışındaki zaferleri, başkan görev süresinin ikinci yılına girerken seçmenlerin Trump ve Trumpizm'e karşı koymanın bir yolunu aramasıyla birlikte ABD'de siyaset rüzgarının yön değiştirmeye başladığının işareti olabilir. Ancak Demokratların görevi, Trumpçılığa karşı koyma özgüvenini yeniden kazanmaktan daha karmaşık olabilir.
New York'taki seçmen anketlerine göre 2024'te Trump'a, 2025'te de Mamdani'ye oy verenlerin sayısı az değil; bu, herhangi bir fikir değişikliğinden değil, benzerlik olarak gördükleri şeylerden kaynaklanıyor. Trump, seçim kampanyasının son günlerinde Cuomo'yu desteklemiş ve onu "becerikli", Mamdani'yi "komünist" diye nitelendirmiş olabilir.
Ancak en azından bazı seçmenleri Mamdani'yi tercih etmeye ikna eden şey, bir siyasetçi olarak samimiyeti ve tutarlılığı, "sıradan insanları" ve onların endişelerini anlaması ve sokaktaki erkek, kadın ve gençlerle iletişim kurabilme becerisiydi. Buradan Demokratların karizmatik karakterlere ve çok daha ikna edici kampanyacılara ihtiyacı olduğu sonucu çıkarılabilir; ve bunlara acilen ihtiyaçları var.
Mamdani'nin de önünde kritik bir sınav var. Verdiği sözlerin çoğu, New York Belediye Başkanı olarak bile tek başına gerçekleştirebileceği şeyler değil. Eyalet ve diğer kurumların kaynaklarına ve işbirliğine ihtiyaç duyacak. Dahası Trump, "komünist" Mamdani'nin seçilmesi halinde New York'a asgari düzeyde federal fon göndereceği tehdidinde bulunurken kesinlikle şaka yapmıyordu. Sadece New York Belediye Başkanı olarak değil, Demokrat Parti'nin geleceği için bir model olarak da başarıya ulaşmak için Mamdani'nin, politikalarının en azından uygulanabileceğini bir an önce göstermesi gerekiyor. Çeşitli akademisyenler, Zohranomics'in (Zohran Ekonomisi) temel taşlarından, eyalet tarafından işletilen marketler açarak yaşam maliyetini düşürme önerisini, temel ekonomiyi göz ardı ettiği gerekçesiyle alaya aldı.
Herhangi bir nedenle gündeminin önemli kısımlarını hayata geçiremezse, programını aşırı sola kayma olarak gören birçok ana akım Demokrat'ı haklı çıkaracak ve partiyi daha tanıdık bir zemine geri gönderecek.
Radikaller silinip gitmemek için vaatlerini yerine getirmek zorundadır. Zaferinin yarattığı tüm umutlara rağmen başarısızlık sadece Mamdani'nin politikacı kimliğinin değil, aynı zamanda onun fikirlerini gelecek nesil Demokratlar için bir model olarak görenlerin de sonu olacak.
Independent Türkçe için çeviren: Büşra Ağaç
© The Independent