Türkiye’de milyonlarca emekli, yaşam standardını koruyup koruyamayacaklarını merak ediyor.
Artan yaşam maliyetleri karşısında, emekliler maaşlarını yasal yollarla artırmanın yollarını araştırıyor.
Peki, bir emeklinin aylığını artırmak için hangi yöntemler mevcut ve bunlar nasıl uygulanıyor?
1. Kanuni zamlar: Aylık artışının temel kaynağı
Emekli aylıkları, her yıl ocak ve temmuz aylarında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından açıklanan zam oranları ile güncellenir. Zam oranları, enflasyon ve memur maaş katsayısına göre belirlenir. Bu artışlar tüm emekliler için otomatik olarak uygulanır ve herhangi bir başvuru gerektirmez.
2. Geriye dönük prim ödemesi: Eksik günleri tamamlamak
5510 sayılı Kanun kapsamında, sigortalılık döneminde eksik kalan primler ödenebilir. Bu yöntemle prim gün sayısı artırılır, aylık bağlama oranı yükselir ve sonuç olarak emekli maaşı artar.
Örnek:
- Sigortalılık süresi: 7 bin gün
- Eksik prim günleri tamamlandı: +200 gün
- Aylık artışı: Yaklaşık %2-3
3. Borçlanma yoluyla aylık artışı
Emekliler, belirli süreleri borçlanarak aylıklarını yükseltebilir. Borçlanma yöntemleri şunlardır:
- Askerlik borçlanması: Erkek sigortalılar, askerlik süresini ödeyerek emekliliğe saydırabilir.
- Doğum borçlanması: Kadın sigortalılar, doğum nedeniyle eksik primlerini ödeyebilir.
- Yurtdışı borçlanması: Yurt dışında geçen çalışma süreleri borçlanılabilir.
4. Ek ödeme ve asgari aylık düzenlemeleri
SGK, belirli koşulları sağlayan emekliler için ek ödeme yapar. Amaç, aylığı asgari ödeme sınırının altına düşen emeklilerin mağduriyetini önlemektir. Ek ödeme, otomatik olarak hesaplanır ve aylığa yansır.
Örneğin:
- Mevcut aylık: 4.200 TL
- Asgari ödeme sınırı: 4.500 TL
- SGK ek ödeme: 300 TL
Böylece, asgari emekli aylığı uygulanmış olur.
5. Tekrar çalışma ve ek haklar
Emekliler sıkça şu soruyu sorar:
Çalışmaya devam etmek, emekli aylığını artırır mı?
Emekli olduktan sonra çalışma iki farklı şekilde yapılabilir:
- SGDP ile çalışma: Emekli aylığı kesilmez ve ödenmeye devam eder, ancak aylıkta artış sağlanmaz.
- Normal sigortalı gibi çalışma: Emekli aylığı kesilir, çalışma süresi boyunca prim ödenir ve sonrasında yeniden aylık bağlanır. Bu yeni aylık, önceki aylıktan yüksek olabilir.
Özetle, emeklinin çalışması doğrudan mevcut aylığını artırmaz.
Ancak, aylığı kestirip yeniden sigortalı gibi çalışırsa, ileride daha yüksek bir emekli maaşı elde etmesi mümkün olur.
Yaşlılık aylığı artmaz; prim ödemeleri ek emeklilik aylığı oluşturabilir.
Malullük, dul veya yetim aylığı alan kişiler çalışmaya başlarsa aylıkları kesilebilir.
Örnek hesaplama:
- Mevcut aylık: 5.000 TL
- Tekrar çalışmaya bağlı ek aylık: 250 TL
- Toplam hak edilen aylık: 5.250 TL
Emeklilerin haklarını doğru şekilde kullanabilmeleri için SGK ile iletişimde olmaları ve haklarını takip etmeleri büyük önem taşır.
Yasal haklarını bilen ve uygulayan emekliler, aylıklarını artırarak yaşam standartlarını koruyabilirler.
Sorularınız için: [email protected]
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
