5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 2008 yılı Ekim ayı başında yürürlüğe girdi.
Bu tarihten önce kamu kurum ve kuruluşlarında göreve başlamış olan kamu personeli, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'na; 2008 yılı Ekim ayı başından sonra bu kurumlarda ilk defa göreve başlayanlar ise 5510 sayılı Kanun'un 4(c) maddesi kapsamında sigortalı sayılıyorlar.
15 Ekim 2008 tarihinden önce göreve başlamış iştirakçilerin;
- Aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması,
- Toptan ödemeleri, ilgililik durumunun devamı, ihya ve borçlanmaları,
- Diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri,
- Kesenek ve karşılıkları,
- Fiili hizmet süresi ve itibari hizmet süresi karşılıkları ile yüzde 100 artış farkları,
5434 sayılı Kanun'un, 5510 sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önceki hükümleri uyarınca yürütülüyor.
Bu konuyu detaylı şekilde ele alacağız.
Emekli memurun aylığı hangi durumlarda kesilmez?
5335 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 30'uncu maddesine göre aşağıdaki görevleri üstlenen emeklilerin aylıkları kesilmez:
- Cumhurbaşkanlığına seçilenler,
- Cumhurbaşkanı yardımcılığı veya bakanlığa atananlar,
- Yasama organı üyeliğine seçilenler,
- Mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanlar,
- Sadece toplantı veya huzur ücreti ya da hakkı ödenen görevleri yürütenler ile yönetim ve denetim kurulu üyeliği ücreti karşılığında görevlendirilenler,
- Yaş haddini aşmamış olmak kaydıyla, her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığında ders görevi verilenler (Üniversitelerde ders verenler için yaş haddini aşmama şartı aranmaz),
- Vakıf üniversitelerinde görev alanlar,
- Özel kanunlarda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde emeklilik/yaşlılık aylığı kesilmeden çalışabilme veya görev yapabilme hakkı verilenlerden; Cumhurbaşkanı tarafından atanan ya da görevlendirilenler ile TBMM tarafından seçilenler,
- Yükseköğretim Kanunu uyarınca, yasama organı üyeliği bittikten sonra öğretim üyesi olarak atananlar,
- Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu kapsamında istihdam edilen ihtiyat pilotlar ile Millî Savunma Bakanlığı ve bağlı birimlerinde personel ve askerî öğrenci temin faaliyetlerine yönelik hizmetlerde görevlendirilen emekli subay ve astsubaylar,
- Güvenlik korucularının aylıkları da kesilmeksizin ödenmeye devam edilir.
Peki, emekli memurun aylığı hangi durumlarda kesilir?
Aşağıda belirtilen kamu kurum ve kuruluşlarında herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılmaları ve görev yapmaları hâlinde, emekli memurların aylıkları göreve başladıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren kesilir:
- Genel bütçeye dâhil dairelerde,
- Katma bütçeli idarelerde,
- Döner sermayelerde,
- Fonlarda,
- Belediyelerde,
- İl özel idarelerinde,
- Belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmelerde,
- Sosyal güvenlik kurumlarında,
- Bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşlarında,
- Kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı ortaklıkları, müessese ve işletmelerinde,
- Sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda.
Göreve başlaması nedeniyle aylığı kesilen emeklilere, görevlerinden ayrıldıkları (ilişiklerinin kesildiği) tarihi takip eden aybaşından itibaren, sonradan geçen hizmet süreleri emekli aylığına ilave edilmek suretiyle yeniden aylık bağlanır.
İstifa eden memura emekli ikramiyesi ödenir mi?
Memuriyetten istifa ederek kendi işyerini kuranlar ya da özel sektörde çalışmaya başlayanlar için;
- İstifa etmek suretiyle iştirakçiliği sona erenler ile
- İş akdini kendi isteğiyle sonlandıran sigortalılara kıdem tazminatı ödenmemekteydi.
Ancak, yapılan yasal düzenlemelerle, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı koşullarının sağlanması durumunda kıdem tazminatı ödeneceğine ilişkin hüküm getirildi.
Bu itibarla;
- 8 Eylül 1999 (dâhil) tarihinden önce çalışmaya başlayan ve bu tarihten sonra görevinden ayrılanlar için:
- Yaş dışındaki koşullardan 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartı,
- 8 Eylül 1999 (hariç) tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar için ise:
- Yaş dışındaki koşullardan 7000 gün prim ödeme ya da 25 yıllık sigortalılık süresi ve 4500 gün prim ödeme şartı,
yerine getirildiğinde, iş akdini kendi isteğiyle sonlandıranlar kıdem tazminatından yararlanabilir.
Aynı esaslar, emekli aylığı bağlanması koşuluyla kamu görevlileri hakkında da uygulanmakta ve bu durumda olan memurlara emekli ikramiyesi ödenir.
Sorularınız için: [email protected]
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
