Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, dış politikadaki söylemlerini farklı değerler üzerinden kurguluyor.

Cumhuriyetçilerin dış politikası güvenlik odaklı iken Demokratlar'da liberal politikalar ve insan haklarına riayet daha öncelikli.

Uygulamaya baktığımızda da Cumhuriyetçi figürlerden, mesela, Türkiye'de insan hakları ihlallerini duymasak da Demokrat siyasetçilerden duyuyoruz.

İkinci olarak, her iki partinin de Türkiye'ye bakışı, bölgeyi ele alış biçimlerine göre farklılık gösteriyor.

Örneğin Cumhuriyetçiler, Ortadoğu'yu İran-İsrail çatışması üzerinden okudukları için İran'a karşı dengeleyici bir güç odağı olarak gördüğü Türkiye'yi daha yakın bir müttefik olarak ele alıyor.

Öte yandan Demokratları, bu güç dengesini Kürt oluşumlarıyla kurmayı tercih ettiği için Türkiye'nin Ortadoğu'daki rolünü azaltma yoluna giriyor. 

Cumhuriyetçilerin Çin'e bakışı İran'a yaklaşımlarıyla paralellik gösterse de Çin'e karşı gösterebilecekleri agresiflik sınırlı.

Cumhuriyetçilerin temel amacı, Çin'i küresel anlamda yeni büyük tehdit olarak konumlandırıp çevresindeki ittifak ağını güçlendirmek.

Cumhuriyetçiler bu sayede büyük şirketlerin Çin'de çıkmasını sağlayıp Çin'e alternatif kaynaklar yaratmayı öncelik haline getirmek istiyorlar.

Bu durum, hem Avrupa'ya yakınlığıyla, hem de ucuz iş gücü ve altyapı imkânlarıyla Türkiye'nin cazibesini artıracaktır.

Öte yandan Cumhuriyetçilerin bu programı, Türkiye'nin hem yatırım hem de sıcak para bakımından başlıca partnerleri arasında olan Çin'le ilişkilerini de doğrudan etkileyebilir. 

Demokratlar ise İran'da olduğu gibi Çin konusunda da bir kriz yönetimi yaklaşımı sergiliyor.

Her ne kadar Çin'in yarattığı tehlikeleri kabul etseler de Çin'in dünya ekonomisindeki varlığının maliyetleri düşürdüğünü öne sürerek kısa dönemli ekonomik durumu önceliyorlar.

ABD'nin müttefiklerine Çin'le ekonomik ilişkileri azaltmaya yönelik baskı yapmasının kişilerin cebine giren ürün miktarı anlamında ciddi bir maliyeti olduğu göz ardı edilemez.

Dahası Türkiye, Çin'i Avrupa'ya bağlayan Orta Koridor'un da bir parçası. Ancak Orta Koridor, yalnızca bir Çin ve Rusya projesi olarak ele alınmamalı.

ABD, Kuşak-Yol projesini kesip bu koridoru Çin malı geçişi kısıtlanan, ancak AB'ye Orta Asya kaynaklarının akmaya devam ettiği bir şekle büründürmek istiyor.

Bu bağlamda Çin mallarının Batı pazarlarına daha hızlı ulaşmasının Türkiye'nin rekabetçi iş gücü konusundaki avantajını baltalayacağını ekleyelim.

Cumhuriyetçiler, dış politikada Çin'e ağırlık vereceği için Güney Çin Denizi de daha fazla gündeme gelecek.

Bu bağlamda, ABD'nin Çin'in sınırlarını genişletme politikalarına yönelik Güney Çin Denizi'nde öne sürdüğü hukuki argümanların aynısını Türkiye de Ege Denizi'nde öne sürüyor.

ABD'nin buradaki hukuki tavrını uluslararası kamuoyuna sunması Türkiye'nin de faydasına. 

Trump hükümeti, Yunanistan'a karşı net bir tavır almasa da Türkiye ve Yunanistan arasında bir denge politikası izliyordu.

Biden hükümeti ise, Türk-Yunan gerilimlerinde her zaman Yunanistan'ın yanında yer aldı.

Blinken'ın da Biden'ın da (Senato Dış İlişkiler Komitesi'nden başlayarak) Yunan lobisiyle eskiye dayanan ilişkilerinin bunda etkisi büyük.

Raporlar, Harris'in zaferinin Demokrat ulusal güvenlik ekibinde değişikliklere yol açabileceğini ve mevcut ulusal güvenlik danışmanı Philip Gordon'un ulusal güvenlik konularında öncü bir rol üstlenmesinin beklendiğini öne sürüyor.

Sonuç olarak, Blinken'ın gelecekteki rolü, ABD'nin Yunanistan'a yönelik politikalarını önemli ölçüde etkileyebilir.

Ege Denizi'nde Yunanistan, hava kuvvetleri açısından Türkiye'ye karşı bir üstünlük sağlamış durumda.

Buna karşılık Yunanistan F-16'ları modernize etmeye başlayarak Fransa'dan Rafale savaş uçağı satın aldı.

Türkiye'yi özellikle İran'a karşı kilit müttefik olarak gören Cumhuriyetçiler, Türkiye'nin F-35 projesinden çıkarılmasını Demokratların bir hatası olarak görüyordu.

Bu bağlamda Cumhuriyetçiler, her an savaşa hazır ve caydırıcı bir Türkiye arzuluyor.

Dahası, Türkiye ve Yunanistan arasında izleyecekleri denge politikasında iki ülkenin hava kuvvetleri konusunda Yunanistan lehine açılan farkı da dengelemek isteyecektir. 

Doğu Akdeniz konusunda her iki kamp da Gazze'deki mevcut durumun çözülmesini ve doğalgaz akışının sağlıklı biçimde sağlanmasını ön plana koyuyorlar.

Gazze'deki savaşın ardından Batı'nın Rusya'ya enerji konusundaki bağımlılığı daha da görünür bir hal aldı.

Dolayısıyla öncelikli alternatif kaynakları olarak gördükleri rezervlere en kısa zamanda erişmek istiyorlar. 

Bu noktada, AB'nin Doğu Akdeniz konusundaki menfaatlerinin ABD'den daha yüksek olduğunun, dolayısıyla Türkiye için ABD'den daha belirleyici olduğunun altını çizmek gerekiyor.

Merkel'in görevinin son zamanlarında Doğu Akdeniz konusunda Türkiye'nin kaygılarına hak verilmesi gerektiği konusundaki çıkışını hatırlayalım.

Enerji konusunda Rusya'ya yakınlığı nedeniyle Doğu Akdeniz'de çözümsüzlük isteyen Almanya, Türkiye'yi kışkırtmaya çalışıyordu.

Türkiye'de başta ulusalcılar olmak üzere Rusya yanlısı çevrelerin tutumunu da paralel bir doğrultuda ele alalabiliriz.

Demokratların Yunanistan konusunda gördüğümüz Helenofil tutumunun Kıbrıs'ta da belirgin olacağını söylemeden geçmeyelim. 

Gelelim Ukrayna savaşına. Trump her ne kadar Putin'le kurduğu bireysel ilişkisi üzerinden Rusya-Ukrayna krizini çözeceğini öne sürse de hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi karar alıcılar Ukrayna Savaşı'nın bir "donmuş ihtilaf"a (frozen conflict) döneceği konusunda hemfikir.

Cumhuriyetçiler, savaşın durmasıyla birlikte Rusya'nın Kiev'i işgal edemeyeceği ve ambargolar yumuşasa bile devam edeceği varsayımıyla hareket ediyor.

Fiiliyatta Rusya'nın aldığı topraklar kabul görse de resmiyette Donbass da Kırım da uluslararası hukuka dayalı biçimde tanınmayacak.

Bu doğrultuda, Putin'in her halükarda zayıflayacağını, askerden terhis olan azınlıkların huzursuzluk çıkaracağını ve olası bir iç karışıklıkla birlikte Ukrayna'nın kaybettiği toprakları geri alabileceğini düşünüyorlar.

Ancak aksi bir durumda Rusya gücünü geri kazanmaya devam edecek.

"Donmuş ihtilaf", söz konusu savaş her an devam edebilir anlamına geliyor.

Ukrayna Savaşı'nın muhtemel bir ikinci safhası başladığında bu sefer NATO doğrudan devreye girebileceği için Cumhuriyetçiler, Türkiye'yi bu alanda da güçlü tutmak isteyecektir.  

Her ne kadar Demokratlar, iktidara gelmeleri halinde Ukrayna'yı terk edecekleri konusunda Cumhuriyetçileri suçlasalar da Demokratik Parti içerisinde de savaşı bitirmeye yönelik eğilim gitgide artıyor.

Askeri ihtiyaçların üretimi bir yana dursun, bunların teslimatı ve temini daha da büyük bir maliyet teşkil ediyor.

Bunların arasında yalnızca top mermileri değil SİHA'lar, füzeler, piyade tüfekleri ve mermiler de var. Hatta yakın zamana kadar Ukrayna'da F-16 verilmesi bile gündemdeydi.

Dolayısıyla, Demokratlar da kaynakların tükendiğinin ve savaşı sonuna gelindiğinin farkında, arada yalnızca söylemsel bir fark mevcut.

Dolayısıyla "donmuş ihtilaf" gündemi, Cumhuriyetçiler için olduğu kadar Demokratlar için de öncelik taşıyor.

Ukrayna'nın NATO'ya girdiği bir durumda ABD donanmasının Kırım'da konuşlanması gündeme gelebilir, hatta Montrö dahi tartışmaya açılabilirdi.

Ancak gelinen noktada Ukrayna, AB'ye de, "donmuş ihtilaf" durumu devam ettiği sürece NATO'ya da giremeyeceği için İttifak'ın Karadeniz'deki varlığı Türkiye tekelinde kalacak, ABD için Karadeniz'in önemi devam ettiği sürece erişimi Türkiye üzerinden olacak. Kuşkusuz bu Türkiye'nin çıkarına olacaktır.

Gerek Romanya'nın, gerekse de Bulgaristan'ın mali ya da askeri imkânları Karadeniz'de Ruslarla başa çıkacak düzeyde değil.

Dolayısıyla ABD'nin Karadeniz'deki Türk varlığına ihtiyacı bir zorunluluk.
 

Bir diğer konu İsrail. Cumhuriyetçilerin söylemde İsrail'le ilişkileri daha da sağlamlaştıracağını, Demokratların ise en azından söylemde iki devletli çözüme desteğini sürdürdüğünü biliyoruz.

Öte yandan Cumhuriyetçiler, toprak bölüşümü konusunda İsrail tezlerinin neredeyse tamamını kabul ediyor.

Cumhuriyetçilerin iktidara döndüğü bir konjonktürde şartların Türkiye'yi İsrail'le ilişkileri düzeltmeye itmesi daha muhtemel.   

Dahası, başta Suudi Arabistan olmak üzere bir Körfez faktörü var. Demokratlar uzun yıllardır Körfez ülkelerinin dışarıya açılmasını ve liberalleştirilmelerini bir politika olarak benimsiyor.

Cumhuriyetçiler de aynı siyasetin takipçisi. 7 Ekim öncesi dönemde Körfez-İsrail normalleşmesi nihayete ermek üzereydi.

Gelinen noktada ya Türkiye'nin Suudi Arabistan-İsrail yakınlaşmasının dışında kaldığı bir süreç göreceğiz, ya da müşterek bir normalleşmenin parçası olacağız.

Suudi Arabistan-Türkiye ilişkilerine yalnızca ticari düzeyde yaklaşmamak gerekiyor. Örneğin Suudlar bir dönem YPG'yi finansal açıdan destekliyordu.

Öte yandan, yine başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez'in komşumuz İran'la ilişkilerinin hiçbir zaman "sıfır sorun" düzeyinde inmeyeceğini biliyoruz.

Zira iki ülkenin de rejimleri dolayısıyla yayılmacı politikaları ve çelişen çıkarları çok fazla. 

Demokratlar, İran'ı Batı'ya açma, ambargoları yumuşatma ve nükleer anlaşma hedeflerine dönmeyi hedefliyor.

İran'ın yayılmacılığını doğal görüp bunu bir nevi rehabilitasyon yoluyla yönetmek istiyorlar.

Geriye dönüp baktığımızda Obama yönetiminin, Irak'ı fiilen İran'a teslim ettiğini görüyoruz.

Irak'ta Musul'dan Enbar'a kadar olan bölgede sadece Kürtleri denge unsuru yapmak yerine diğer Sünni grupları da dahil etmediler.

Dolayısıyla Musul'a kadar olan kısım İran güdümünde kaldı. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 2/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 3/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 4/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 5/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 6/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 7/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 8/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 9/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 10/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 11/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 12/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 13/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 14/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 15/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 16/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 17/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 18/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 19/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 20/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 21/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 22/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 23/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 24/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 25/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 26/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 27/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 28/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 29/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 30/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

Cumhuriyetçiler ise İran yayılmacılığının kökünü kazımak istiyor.

ABD, İran'ı tehdit olarak gördüğü ölçüde Türkiye'i destekleyecektir.

Bu yaklaşım farkını göz önünde bulundurduğumuzda Cumhuriyetçilerin İran'da güdeceği Soğuk Savaş stratejisinin Türkiye'yi ABD'nin daha önemli bir partneri yapacağını söyleyebiliriz.

Karabağ Savaşı'yla birlikte İsrail'in desteklediği Azerbaycan ve İran'ın desteklediği Ermenistan arasındaki geriliminin kesin olarak sonuçlandığını görsek de ABD, eninde sonunda Ermenistan'ı Batı İttifakı'na çekmek istiyor.

Dolayısıyla Zengezur Koridoru açılsa da açılmasa da bile barış anlaşması yapılacağı bekleniyor.

Muhtemel bir barış anlaşmasının Ermenistan tarafından kabulü, Gürcistan seçimlerinde iktidarın Rus yanlısı bir partiye geçmesiyle Türkiye lehine evrildi. Zira Türkiye artık Ermenistan'ın batıya açılabileceği tek komşusu.

Geçen aylarda Ermenistan dışişleri bakanının "soykırım diplomasinin değil tarihçilerin işi" çıkışını hatırlayalım.

Yakın zamanda hem Ermenistan'ın Türkiye'nin tezlerine yaklaştığı, hem de barışa hamilik ederek ABD'yle ilişkilerimizi geliştirebileceğimiz bir sürece girebiliriz. 

Suriye konusuna gelirsek, ABD'nin YPG'yi kullanmaya devam etmek istediğini biliyoruz.

Demokratların hem Obama yönetiminde, hem de son 4 senede YPG'ye ilişkin politikası onları Esad'a karşı kullanmaya yönelikti.

ABD, YPG'yi temel olarak Deyrizor'a soktuğu bir hançer olarak kullanıyor.

Bu bağlamda Ayn el-Arab, Rakka, Münbiç ve Tel Rıfat'taki YPG birliklerinin Rusya'ya bağlı olduğunu, ABD'nin kontrolünün yalnızca Haseke ve Deyrizor'da olduğunu unutmamak lazım.

Mevcut durumda bölgedeki Arap aşiretlerin YPG'den uzaklaştırılıp Türkiye'nin devreye sokulması gibi bir ihtimal söz konusu gözükmüyor. 

Demokratlar da devam etse, Cumhuriyetçiler geri de dönse Ankara'nın Şam'la el sıkışması güç.

Öte yandan ABD'de yeni hükümetin tavrı, Esad'ın İran'a mı yoksa Rusya'ya mı daha yakın pozisyon alacağına göre belirlenecek.

Buradaki en temel soru, Esad'ın Suriye'de Şii milisleri tutmaya devam edip etmeyeceğine dayanıyor.

Esad'ın isyan politikası sonucunda Fırat'ın batısına yerleşen Şii milisler, gelinen noktada Şam'ın kontrolünden çıkmış durumda.

Dolayısıyla, özellikle Cumhuriyetçilerin Şam'a yönelik politikası, Esad'ın kendisini İran'dan ne kadar soyutlayabileceğine bağlı olarak değişecektir. 

Obama döneminin travmalarından ötürü Demokratlar Ortadoğu'da statükodan yana, radikal değişimler istemiyor.

Suriye konusunda ise İsrail'in Suriye'ye yaptığı saldırılara şu anda olduğu gibi sessiz kalacaklardır.

Eğer Cumhuriyetçiler İran'a karşı olduğu gibi Esad'a yönelik de sertleşmek istiyorsa Türkiye'ye olan desteklerini artırmaları gerekiyor.

Bu tür bir durumda ABD'nin, Türkiye'nin özellikle Rus nüfuzu altındaki YPG kontrolündeki bölgelere operasyon yapmasına sıcak bakacağını söylemek mümkün. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.