Hizmet borçlanmaları, sigortalıların çeşitli nedenlerle çalışamadıkları veya fiilen hizmet vermedikleri süreleri, prim ödeyerek emeklilik sürelerine ekleyebilmelerini sağlayan bir uygulamadır.
Bu uygulama; askerlik, doğum izni, grev, tutukluluk ve bazı öğrenim dönemlerini kapsar.
Borçlanma sayesinde sigortalılar, emeklilik hakkını öne çekebilir ve emekli maaşı hesaplamasında avantaj elde edebilirler.
Borçlanma işlemleri, sigortalının tabi olduğu kanun ve statüye göre değişiklik gösterir. 5434 sayılı Kanun'a tabi olanlar ile 506 sayılı Kanun'a tabi olanların borçlanma süreçleri farklı kurumlar ve yöntemlerle yürütülür.
Ayrıca 4/a, 4/b ve 4/c statülerindeki sigortalılar için borçlanma hesaplamaları ve başvuru süreçleri de özel kurallara tabidir.
TBMM'ye sunulan teklif yasalaşırsa, doğum/analık borçlanması hariç tüm hizmet borçlanmalarında prim oranı yüzde 32'den yüzde 45'e çıkarılacaktır.
Bu değişiklik; askerlik, avukatlık stajı, aylıksız izin, grev, doktora/tıpta uzmanlık gibi borçlanma türlerini kapsayacaktır.
Hizmet borçlanmasının kapsamı ve süreleri neler?
Genel olarak hizmet borçlanması şu durumları kapsar:
Borçlanma hesaplama yöntemi nedir?
Borçlanma tutarı, sigortalının seçtiği prime esas günlük kazanç üzerinden hesaplanır:
Borçlanma tutarı = Günlük kazancın yüzde 32'si × Borçlanılacak gün sayısı
(2025 için 1 günlük en düşük borçlanma: 277,39 TL)
- Prime esas günlük kazanç, Kanunda belirlenen alt ve üst sınırlar arasında sigortalı veya hak sahibi tarafından belirlenir.
- 4/b sigortalıları için borçlanma tutarı, önceki prime esas kazanç dikkate alınmaksızın, borçlanma dilekçesinde belirtilen kazanç üzerinden hesaplanır.
Eğer teklif yasalaşıp 1 Ocak 2026'da yürürlüğe girerse (doğum borçlanması hariç):
Borçlanma tutarı = Günlük kazancın yüzde 45'i × Borçlanılacak gün sayısı
Bu durumda aynı taban üzerinden 1 günlük borçlanma ≈ 390,08 TL olacaktır.
Borçlanacak günler, ay bazında 30, yıl bazında 360 gün olarak hesaplanır.
- Ayın herhangi bir gününde başlayan borçlanmalar, tam ay olarak kabul edilir.
- Borç, bir ay içinde ödenmelidir. Ödenmediği takdirde, ödenen miktara karşılık gelen süre sigortalılık süresi olarak sayılır.
- Her borçlanma türü için ayrı bir dilekçe verilmesi gerekmektedir.
- Başvuru tarihi ve dilekçenin Kuruma ulaşma tarihi, borçlanma tutarının hesaplanmasında esas alınır. E-Devlet üzerinden yapılan başvurular için başvuru tarihi, başvuru tarihi olarak kabul edilir.
Uygulama örnekleri neler?
- Grev süresi borçlanması: 15 yıl önce greve katılan bir sigortalı, başvuru tarihinde seçtiği kazanç üzerinden borçlanabilir.
- Tutukluluk borçlanması: Tutukluluk süreleri, beraat durumunda ilgili Kanuna tabi hizmetlere eklenir.
- Askerlik borçlanması: 2008 yılında askerlik borçlanması başvurusunda bulunan bir sigortalının borç tutarı, başvuru tarihinde geçerli olan günlük kazanç üzerinden hesaplanır.
Borçlanmanın önemi nedir?
SGK borçlanmaları, sigortalıların prim gününü artırarak emeklilik haklarını öne çekmesini ve emekli maaşlarını yükseltmesini sağlayan önemli bir araçtır.
Doğru ve eksiksiz borçlanma için şunlara dikkat edilmelidir:
- Başvuru süresine özen göstermek,
- Günlük kazanç ve borçlanılacak süreyi doğru belirlemek,
- Belgeleri eksiksiz sunmak.
Ayrıca, 2025 yılında borçlanma yapmak (doğum borçlanması hariç) yüzde 32 oranla mümkündür ve daha avantajlıdır.
2026'da yeni yasa yürürlüğe girerse oran yüzde 45'e çıkacak ve doğum borçlanması hariç tüm borçlanmalar artacaktır.
Bu nedenle, doğum dışındaki borçlanmalar için 2025 yılı içinde başvuru ve ödeme yapmak daha avantajlı görünmektedir.
Sorularınız için: [email protected]
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
