Arjantin tarihinin en kritik parlamento seçimlerinden birine gidiyor.

Başka Javier Milei'nin, "testere" politikasıyla şekillenen radikal reformları, ülkeyi hem ekonomik darboğaza hem de Washington'a daha sıkı bağımlı bir konuma sürüklüyor.

Seçim arifesinde bir ülke

Latin Amerika'nın güneyinde yer alan Arjantin, bir kez daha tarihinin dönüm noktasında bulunuyor.

Bu hafta sonu yapılacak parlamento ara seçimleri, yıllardır süren ekonomik kriz, yüzde 200'ü aşan enflasyon, toplumsal bunalım ve dış borç baskısı ortamında ülkenin geleceğine dair bir referanduma dönüşmüş durumda.

Başkan Javier Milei'nin Aralık 2023'te göreve geldiğinden bu yana radikal bir liberal ekonomi programı uyguluyor.

Devletin ekonomik ve stratejik alanlardaki rolü ciddi biçimde daraltılırken, kamu harcamaları "testere" olarak adlandırılan politika kapsamında sert biçimde kısıldı.

Kamusal şirketlerin özelleştirilmesi ve Batı eksenli dış politika tercihleri ise ülkenin ideolojik ve jeopolitik kimliğini yeniden tanımlıyor.

Dolayısıyla, bu seçimler yalnızca yasama çoğunluğunun belirlenmesi değil, aynı zamanda Milei'nin bu radikal programını halkın ne ölçüde onaylayacağının da göstergesi olacak.

Kongre'de azınlıkta olan Milei'nin yasama desteği kazanması, hem iç politikada hem de uluslararası alanda yeni bir dönemim kapısını arayabilir.

Askerî iş birliği: Güvenlik mi, egemenlik erozyonu mu?

Milei hükümeti, göreve geldiği 2023 sonundan bu yana Washington'la askeri ilişkileri olağanüstü bir hızla güçlendirdi. 

2024'te Danimarka üzerinden 24 adet F-16 savaş uçağı alımı kararlaştırıldı; 2025'te ise Başkanlık Kararnamesi (DNU 697/2025) ile ABD ve bölgesel müttefiklerin katılacağı "Tridente" tatbikatı kapsamında yabancı askerlerin Arjantin topraklarına girişine izin verildi. 

Bu karar, Kongre onayı olmadan yürürlüğe konduğu için muhalefet ve hukuk çevrelerinde sert eleştiriler aldı.

Anayasa'nın yabancı askeri güçlerin ülke topraklarında bulunmasını yasama iznine bağlaması, Milei'nin kararını "egemenlik ihlali" tartışmasının merkezine yerleştirdi.

Savunma Bakanı Luis Petri, Washington'daki temaslarında ABD Savunma Bakanı ile Güney Atlantik ve Antarktika hattında yeni iş birlikleri üzerine görüştü.

Petri "ortak üs değil, koordinasyon çerçevesi" dese de ABD'nin Ushuaia şehrinde lojistik erişim hakkı talebi Buenos Aires'te geniş yankı uyandırdı.

Çünkü Ushuaia, yalnızca Arjantin'in değil, Antarktika'ya uzanan stratejik hattın en güneydeki kapısı.

Çin'in bölgede artan araştırma üsleri ve Şili üzerinden ilerleyen yeni deniz rotaları düşünüldüğünde, Washington'ın bu bölgeye ilgisinin jeopolitik nedenleri artık gizlenemez hale geldi.

Bu gelişme, Arjantin'in geleneksel dış politika çizgisiyle taban tabana zıt. Peronist dönemin tarafsızlık ve bölgesel özerklik anlayışı yerini, Atlantikçi bir güvenlik doktrinine bırakıyor.

Buenos Aires böylece Latin Amerika'da yeniden şekillenen güvenlik haritasında Washington'ın öncelikli müttefiki konumuna ilerliyor. 

Nükleer enerji özelleştirmesi: Stratejik kapasiteden çekilme

Eylül 2025'te yayımlanan Başkanlık Kararnamesi (695/2025), Arjantin'in nükleer enerji politikasında tarihî bir dönüm noktası oldu.

Atucha I-II ve Embalse santrallerini işleten Nucleoelectrica Argentina S.A şirketinin yüzde 44 hissesinin özelleştirilmesine karar verildi.

Hükümet bu adımı "özel sermayeyi çekmek ve kamu mali yükünü azaltmak" gerekçesiyle savunuyor.

Ancak enerji uzmanlarına göre bu karar, Arjantin'in onlarca yıldır inşa ettiği teknolojik egemenliğinin aşınması anlamına geliyor. 

Arjantin, Latin Amerika'da kendi reaktör tasarımına ve yakıt döngüsüne sahip tek ülke.

1950'lerden itibaren CONUAR ve INVAP gibi kamu kuruluşlarının geliştirdiği teknolojiler, ülkenin bilimsel bağımsızlığının temelini oluşturdu.

Bugün bu alt yapının özelleştirilmesi, yalnızca ekonomik değil, stratejik bir geri çekilme olarak görülüyor.

Nükleer bilgi birikiminin özel ve olası yabancı ortaklıklara açılması, enerji güvenliği kadar millî güvenlik açısından da riskli.

Bu tartışma, Latin Amerika'nın kadim sorusunu yeniden gündeme taşıyor: Yabancı sermayeyi çekmek için devlet kapasitesinden ne kadar vazgeçilebilir? 

Benzer bir ikilem Türkiye açısından da geçerli.

Enerji yatırımlarında özel ortaklıklar kısa vadeli finansman sağlar; ama uzun vadede stratejik kontrolü zayıflatır.

Arjantin'in bugün yaşadığı da tam olarak bu.

Washington'dan gelen "koşullu destek"

ABD Başkanı Donald Trump'ın kısa süre yaptığı açıklama, Arjantin siyasetinde yankı uyandırdı.

Trump, Milei'yi övgüyle anarken, ABD desteğinin "reform çizgisinin sürmesine" bağlı olduğunu ima etti.

Bu yaklaşım, Washington'ın Latin Amerika'ya yönelik klasik "koşullu yardım" politikasının güncel bir örneği olarak değerlendiriliyor.

Finansal destek yalnızca ekonomik reformlara değil, siyasi uyuma ve sadakate de bağlanıyor.

ABD'nin IMF ve diğer finans kuruluşları aracılığıyla sağladığı destek, yaklaşık 20 milyar dolar likidite etkisine sahip. 

Kısa vadede bu kaynaklar Arjantin'in nefes aldırabilir; ancak uzun vadede yeni bağımlılık döngüsü yaratma riski yüksek. 

Arjantinli analistler bunu "yeni bağımlılık modeli" olarak tanımlıyor: Ekonomik istikrar, dış desteğe, dış destek ise siyasal uyuma bağlı hale geliyor.

Latin Amerika tarihinin öğrettiği gibi, bu tür ilişkilerde genellikle ekonomik esneklik değil, siyasal kırılganlık üretir.

Enerji ve dış yatırımcı cephesi: YPF - Shell anlaşması

Ekonomik kriz sürerken, enerji sektörü dış yatırımcılar için cazip bir alan haline geldi.

Devlet şirketi YPF, İngiliz-Hollanda devi Shell ile sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatı için yaklaşık 50 milyar dolarlık dev bir yatırım anlaşması imzaladı.

Proje, "Vaca Muerta" sahasındaki üretimi dünya pazarlarına taşıyarak ülkeyi enerji ihracatçısı yapma hedefi taşıyor. 

Ancak bu tür projeler kısa vadeli döviz girişi sağlasa da uzun vadede enerji politikalarının çok uluslu şirketlerin çıkarlarına göre biçimlenmesi riskini barındırıyor.

Enerji gelirlerinin önemli bir kısmının dış ortaklara gitmesi, kamu gelirlerini sınırlarken ulusal planlamayı da zayıflatabilir. 

Benzer bir tablo Türkiye için de geçerli.

Enerji arz güvenliği ile dış yatırım arasındaki denge, yalnızca ekonomik değil, stratejik bir meseledir.

Arjantin'de bugün aynı soruyla yüzleşiyor: Yatırım çekmek mi, yoksa millî kontrolü korumak mı?
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  24 Ekim 2025 - Almanya'nın kuzeydoğudaki Brandenburg eyaletine bağlı Linum'da bir gönüllü, kuş gribinden öldüğü tahmin edilen turnaların cesedini atıyor. Almanya'da Brandenburg ve diğer eyaletlerde, yabandaki kuşlarda bugüne kadar görülen en büyük kuş gribi salgını yaşanıyor. Özellikle göç mevsimindeki turnaları etkileyen salgın nedeniyle pek çok kuş ölü bulundu. Avrupa genelinde görülen salgın, en azından 10 yıldır ilk kez sezonun bu kadar erken bir döneminde 10 ülkeye yayılmış durumda. Yine de yetkililer toplam salgın sayısının hâlâ 2022'dekinden düşük olduğunu belirtiyor. Fransa'nın hayvan sağlığı gözetim kuruluşu ESA'ya göre, kuş gribi ağustostan ekim ortasına kadar 10 AB ülkesinde ve Britanya'da, çoğunlukla AB'nin en büyük kümes hayvanı üreticisi Polonya'nın yanı sıra İspanya ve Almanya'da olmak üzere 56 salgına yol açtı. (Ralf Hirschberger / AFP)

• 2/30

  22 Ekim 2025 - Rusya, Ukrayna'nın ikinci büyük şehri Harkiv'a saldırarak, çocukların bulunduğu bir anaokulunu vurdu. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, tüm çocukların tahliye edildiğini ve birçoğunun "akut stres tepkileri" yaşadığını söyledi. Harkiv Belediye Başkanı Ihor Terekhov ve Harkov Bölge Devlet İdaresi Başkanı Oleh Sinyegubov, bölgede en az üç patlama meydana geldiğini söyledi. Terekov, "Hholodnohirskyi bölgesindeki özel bir anaokulu vuruldu. Saldırının olduğu yerde yangın çıktı" dedi ve daha sonra çocuklar arasında herhangi bir yaralanma olup olmadığına dair bilgi olmadığını ekledi. Yerel saatle sabah 9 civarında meydana gelen saldırıda en az bir kişi öldü, 6 kişi yaralandı. (AP)

• 3/30

  21 Ekim 2025 - Japonya'da iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin lideri Sanae Takaichi, alt meclis oylamasını kazanarak ülkenin ilk kadın başbakanı olmaya hak kazandı. Takaichi, 465 sandalyeli alt mecliste 237 oy alarak çoğunluğu elde etti. Üst meclisin onay sürecinin de sorunsuz geçmesi öngörülüyor. Takaichi, geçen ay seçim yenilgilerinin sorumluluğunu üstlenerek istifa eden Başbakan Shigeru Ishiba'nın yerini alacak. 64 yaşındaki lider, muhafazakar görüşleriyle biliniyor ve Japonya’yı daha da sağa kaydırması bekleniyor. Kendisi, İngiltere’nin ilk kadın başbakanı Margaret Thatcher’ın hayranı. Bu nedenle bazen "Demir Leydi" olarak anılıyor. (Eugene Hoshiko/AFP)

• 4/30

  20 Ekim 2025 - Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesinde bir kargo uçağının, havalimanına inişi sırasında güvenlik aracına çarparak pistten çıktığı ve denize sürüklendiği bildirildi. Yerel polis biriminden yapılan açıklamaya göre, Dubai'den Hong Kong'a kargo seferi yapan Emirates Hava Yolları'na ait, ACT Airlines tarafından işletilen EK9788 sefer sayılı "Boeing 747" tipi uçak, Hong Kong Uluslararası Havalimanı'na inişte kaza yaptı. Uçağın iniş sırasında güvenlik aracına çarparak pistten çıktığı ve denize sürüklendiği kazada, güvenlik aracında bulunan iki havalimanı görevlisi yaşamını yitirdi. Açıklamada, ölenlerin 30 ve 41 yaşlarında iki erkek görevli olduğu, uçağın 4 kişilik mürettebatının ise tümünün kurtarıldığı belirtildi. Kaza sonrası havalimanının kuzey pisti geçici olarak hizmete kapatılırken, olayla ilgili soruşturmanın sürdüğü kaydedildi. (Chan Long Hei/AP)

• 5/30

  19 Ekim 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te polisler, soygun gerçekleştirilen Louvre Müzesi'nin önünde. Fransa İçişleri Bakanlığı, yerel saatle 09.30 civarında bir grup kişinin kırdıkları bir pencereden Fransız Kraliyet mücevherlerinin sergilendiği Apollo Galerisi'ne girdiğini açıkladı. İçişleri Bakanı Laurent Nuñez, hırsızların binaya girmek için dışarıdaki bir kamyona monte yük asansörü kullandıklarını, vitrinlerdeki mücevherleri çaldıktan sonra motosikletlerle uzaklaştıklarını söyledi. Nuñez, soygunun üç veya dört kişi tarafından gerçekleştirildiğini ve 7 dakika sürdüğünü belirtti. Soygunun ardından Louvre Müzesi'nin gün boyunca ziyarete kapalı olacağı duyuruldu. (Dimitar Dilkoff/AFP)

• 6/30

  18 Ekim 2025 - Bangladeş'in başkenti Dakka'daki Hazrat Shahjalal Uluslararası Havalimanı'nın kargo bölümünde çıkan yangın söndürülmeye çalışılıyor. Havalimanında bugün çıkan yangın, ana havalimanı terminalini etkilemedi ancak pistte yoğun duman bulutları görüldü. 37 itfaiye birimi yangına müdahale ederken, uçuşların askıya alındığı bildirildi. Yetkililer 4 kişinin hafif yaralandığını ve hastanede tedavi gördüğünü açıkladı. Yangına neyin yol açtığı henüz bilinmiyor. (Maruf Rahman / AFP)

• 7/30

  17 Ekim 2025 - Eski Kenya Başbakanı Raila Odinga'nın imzası haline gelen şapkası, cenaze töreni sırasında tabutunun üzerinde duruyor. Kenya siyasetinin en etkili isimlerinden Odinga, tedavi gördüğü Hindistan'da çarşamba günü 80 yaşında hayatını kaybetmişti. Dün muhalif siyasetçinin sevenlerinin, cenazenin halka açık sergilendiği stadyumun kapısını zorlamasının ardından güvenlik güçleri ateş açarak üç kişiyi öldürmüştü. Reuters'ın aktardığı üzere bugün Odinga için düzenlenen devlet cenazesinde çıkan izdiham nedeniyle en az 17 kişi tedavi görüyor. (Andrew Kasuku/AP)

• 8/30

  16 Ekim 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah mahallesinde yemek sırasında. Birleşmiş Milletler, Gazze'de yürürlüğe giren ateşkese rağmen sınır kapılarından gelen insani yardımlar konusunda zorlandıklarını, daha fazla sınır kapısından daha fazla yardım akışını sağlayacak bir sisteme sahip olmayı dört gözle beklediklerini belirtti. Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, "Hareketlerimiz çok daha özgür ancak yolların durumu, molozlar vb. durumlar göz önüne alındığında fiziksel zorluklar devam ediyor" diye konuştu.(Abdel Kareem Hana/AP)

• 9/30

  15 Ekim 20205 - Kenya muhalefet lideri Raila Odinga'nın Hindistan'a yaptığı sağlık ziyareti sırasında 80 yaşında hayatını kaybetmesinin ardından Nairobi'nin Jacaranda mahallesi sokaklarında yas tutanlar Kenya bayrakları taşıdı. En son 2022'de olmak üzere 5 kez başarısız bir şekilde cumhurbaşkanlığı için yarışan Odinga, Kenya siyasetinin daimi muhalefet figürüydü. Son haftalarda Odinga'nın sağlığının kötüye gittiğiyle ilgili birtakım iddialar dolaşıyordu. Ancak hem ailesi hem de müttefikleri, Odinga'nın ağır hasta olduğu iddialarını reddediyordu. Yıllarca Kenya siyasetinin merkezinde bulunan Odinga, bir dönem başbakanlık koltuğuna oturdu. Özellikle batıdaki Luos ve başkent Nairobi'de tabanının desteğini hiç kaybetmeyen Odinga, zaman zaman eski düşmanlarıyla ittifaklar da kurdu. Rakipleriyle birlikte çalışabilme kabiliyeti nedeniyle Odinga'ya Luo dilinde "Agwambo" (gizemli kişi) lakabı takılmıştı. (Tony Karumba/AFP)

• 10/30

  14 Ekim 2025 - Madagaskar Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın ülkeyi terk etmesinin ardından ordu yönetime el koydu. Parlamentonun alt kanadı dışındaki tüm kurumların feshedildiği açıklandı. Madagaskar ordusunda görevli bir albayın, hükümet karşıtı “Z Kuşağı” protestocularına katılan askerlerle birlikte ayaklanma başlatmasının ardından ülkede yönetim değişti. Albay Michael Randrianirina, salı günü ulusal radyoda yaptığı açıklamada, "İktidarı devraldık" ifadelerini kullandı. Madagaskar'da son haftalarda elektrik ve su kesintilerine karşı başlayan gösteriler, kısa sürede Cumhurbaşkanı Rajoelina'nın istifasının talep edildiği hükümet karşıtı protestolara dönüşmüştü. (Luis Tato/AFP)

• 11/30

  13 Ekim 2025 - Gazze'de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması dolayısıyla Mısır'ın Şarm el-Şeyh kentinde Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi gerçekleştirildi. ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye, Katar ve Mısır'la birlikte Gazze'deki ateşkes anlaşmasına ilişkin bir niyet beyanı imzaladıktan sonra "Şimdi yeniden inşa zamanı" dedi. Trump, yeniden inşa sürecinin çatışmaların sonlandırılmasına kıyasla daha kolay bir süreç olacağını söyledi. (Saul Loeb/AFP)

• 12/30

  12 Ekim 2025 - Kamerun'da seçmenler, 7 yıl görevde kalacak cumhurbaşkanını seçmek için oy kullanmaya başladı. 7,8 milyon kayıtlı seçmenin olduğu ülkede 21 binden fazla sandık kuruldu. Dünyanın en yaşlı devlet başkanı olan 92 yaşındaki mevcut Cumhurbaşkanı Paul Biya'nın yanı sıra 11 adayın daha adı oy pusulasında yazıyor. 8. dönem için aday olduğunu açıklayan Paul Biya, 43 yıldır sürdürdüğü iktidarını devam ettirecek gibi görünüyor. 2008'de dönem sınırını kaldıran Biya, böl ve yönet taktiğini iyi uygulayan bir siyasetçi olarak biliniyor. Petrol ve kakao üretimiyle öne çıkan Kamerun'da işsizlik oranları yüksek ve ekonomik sıkıntılar yaşanıyor. Afrika kıtasının orta batısındaki Kamerun'un yolsuzluk, güvenlik ve ayrılıkçılık gibi ciddi sorunları da var. (Zohra Bensemra/Reuters)

• 13/30

  11 Ekim 2025 - Çin, Şantung eyaletinde yer alan Haiyang açıklarındaki bir fırlatma gemisinden Gravity-1 roketini fırlattı. Çin'in resmi haber ajansı Xinhua'nın aktardığı üzere, bugün Gravity-1'le birden fazla uydu fırlatıldı. Roket, taşıdığı geniş alanlı bir uydu ve iki deneysel uyduyu, yörüngede hedeflenen yerlere göndermeyi başardı. Dünyanın katı yakıtlı en büyük taşıma roketi olduğu iddia edilen Gravity-1, Ocak 2024'teki ilk uçuşundan sonra ikinci kez fırlatılmış oldu. (AFP)

• 14/30

  10 Ekim 2025 - Savaş sırasında İsrail'in emriyle Gazze'nin güneyine göç ettirilen Filistinliler, İsrail'le Hamas arasında ateşkesin yürürlüğe girmesinin ardından kuzeye dönmeye çalışıyor. İsrail hükümetinin bugün erken saatlerde ateşkesi onaylamasının ardından İsrail birlikleri bölgeden geri çekilmeye başladı. 7 Ekim 2023'te başlayan savaşın iki yılı geride kaldıktan sonra yapılan anlaşmanın ilk aşamasında, İsrail birlikleri geri çekildikten sonra Hamas'ın hayattaki 20 rehineyi 72 saat içinde serbest bırakması gerekiyor. İsrail ise hapishanelerinde uzun süredir tutuklu bulunan 250 Filistinliyi ve savaş sırasında yakalanan 1700 kişiyi serbest bırakacak. Gazze'ye her gün yüzlerce kamyonun yiyecek ve tıbbi yardım taşıması bekleniyor. (Mahmoud Issa/Reuters)

• 15/30

  9 Ekim 2025 - Gazze'de yeni bir ateşkes anlaşmasına varılmasının ardından Filistinliler, Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Belah'ta bulunan Şüheda el-Aksa hastanesinin önünde kutlama yaptı. İsrail ve Hamas, onbinlerce insanın ölümüne ve insani bir felakete yol açan savaşı sona erdirme yolunda önemli bir adım atarak, Gazze'de kalan rehinelerin serbest bırakılmasını öngören bir ateşkes anlaşması üzerinde uzlaştı. Anlaşmayı ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medyadan yaptığı açıklamadan duyurdu. Ateşkes sürecine katkı yapan taraflara ve ülkelere de teşekkür eden Trump, "Bu tarihi ve benzeri görülmemiş olayın gerçekleşmesi için bizimle birlikte çalışan Katar, Mısır ve Türkiye'den arabuluculara teşekkür ediyoruz" ifadelerini kullandı. (Bashar Taleb/AFP)

• 16/30

  8 Ekim 2025 - Vietnam'ın Lang Son kentinde Matmo Tayfunu'nun neden olduğu sel nedeniyle That Khe'de bir köy sular altında kaldı. Vietnam'ın kuzeyinde Matmo Tayfunu'nun sel ve heyelanlara yol açması sonucu pazartesi gününden beri 8 kişinin hayatını kaybettiği, 5 kişininse arandığı bildirildi. Ülke basınında çıkan haberlere göre üç kişi heyelan, 4 kişi ani sel baskını, bir kişi de yıldırım düşmesi sonucu hayatını kaybetti. 15 bin 762 evin sular altında kaldığı, 402 evin ise hasar gördüğü aktarıldı. (Anh Tuc/AFP)

• 17/30

  7 Ekim 2025 - Yılın ilk "süper ayı", Pakistan'ın Karaçi kentindeki Frere Binası'nın arkasından yükseliyor. Süper ay, uydu yörüngesinde dönerken dolunayın Dünya'ya en yakın olduğu noktaya, yani yerberi noktasınya denk gelmesiyle ortaya çıkıyor. Bu da Ay'ın yılın en sönük halinden yüzde 30 daha parlak ve yüzde 14 daha büyük görünmesini sağlayabilir. Aslında çok nadir gerçekleşmeyen bu olay bu yıl kasım ve aralık ayında tekrar yaşanacak. Gökyüzü açık olduğu takdirde dünyadaki herkes özel ekipmana ihtiyaç duymadan süper ayı görebilir. (Akhtar Soomro/Reuters)

• 18/30

  6 Ekim 2025 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Bureij mülteci kampında, yıkılmış binaların yanında, yerinden edilmiş Filistinli çocuklar, yemek pişirmek için yakıt olarak kullanılabilecek eşyaları bulmak için çöp yığınlarını arıyor. İsrail'in iki yıldır yürüttüğü soykırımda 20 bin çocuğun hayatını kaybettiği düşünülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 19/30

  5 Ekim 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, Oregon eyaletinde yer alan Portland kentindeki Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) tesislerini korumak için asker göndermeye çalışırken göstericiler eylemlerini sürdürüyor. Washington yönetimi, göçmenlik politikalarına karşı yapılan protestoları kontrol altına almak için yaklaşık 200 Ulusal Muhafız görevlendirme kararı aldı. Ancak sonrasında ABD Bölge Yargıcı Karin Immergut, federal güçlerin Portland'a konuşlandırılmasının Oregon'un egemenliğine zarar verebileceğine karar verdi. Immergut, eyalet ve şehir yönetimleri tarafından açılan dava kapsamında verdiği kararla Trump'ın hamlesini geçici olarak engelledi. (John Rudoff/Reuters)

• 20/30

  4 Ekim 2025 - Sanae Takaiçi, Japonya'nın başkenti Tokyo'da, iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin bugün düzenlediği liderlik seçimlerinde galip geldi. Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun geçen ay istifa etmesinin ardından bugün düzenlenen seçimi kazanan eski Ekonomik Güvenlik Bakanı Sanae Takaiçi, ülkenin ilk kadın başbakanı olma yolunda. Ekim ortasında yapılacak olağanüstü parlamento oturumunda Takaiçi'nin koalisyon hükümetinin başbakanı olarak atanması bekleniyor. 64 yaşındaki Takaiçi, partinin sağcı kanadında yer alıyor. Başbakanlık koltuğuna oturduğunda artan fiyatlardan öfkelenen ve göçmen politikalarından dolayı muhalefete yakınlaşan halkın güvenini yeniden kazanması gerekiyor. (Kyodo News/AP)

• 21/30

  3 Ekim 2025 - Birleşik Krallık'ın (BK) Manchester kentindeki bir sinagoga dün düzenlenen saldırının ardından adli tıp görevlileri ibadethanenin önünde inceleme yapıyor. Yahudilerin en kutsal günü Yom Kippur'da, bir adamın Heaton Park İbrani Cemaati Sinagogu önündeki kalabalığın üzerine araba sürmesi ve ardından insanları bıçaklaması sonucu iki Yahudi erkek öldürüldü. Polis bugün yaptığı açıklamada, bir ölen ve bir yaralanan kişinin, katili hedef alan memurlar tarafından vurulmuş olabileceğini söyledi. Üzerinde patlayıcı bulunan bir yelek giydiği düşünülen şüpheli de olay yerinde polisler tarafından öldürüldü. Yetkililer olayı terör saldırısı olarak nitenlendirdiklerini açıklarken, BK Başbakanı Keir Starmer, ülkenin antisemitik nefreti yenmesi gerektiğini söyleyerek Yahudi halkını korumak için elinden gelen "her şeyi" yapacağına söz verdi. (Phil Noble/Reuters)

• 22/30

  2 Ekim 2025 - Turuncu can yelekleri giymiş aktivistler, İsrail donanması askerlerinin Gazze kıyılarına yaklaşırken müdahale ettiği Sumud filosu teknesinde oturuyor. İsrail donanması, Gazze'deki ablukayı kırarak bölgeye yardım götürmeye çalışan ve yaklaşık 45 gemiden oluşan uluslararası Küresel Sumud Filosu'nun neredeyse bütün araçlarına müdahale etti. Küresel Sumud Filosu, yaklaşık 443 gönüllünün gözaltına alındığını, bazılarının karaya çıkarılmadan önce büyük bir kargo gemisine transfer edildiğini bildirdi. Gözaltına alınanlar arasında 24 Türkiye vatandaşı ve çevre aktivisti Greta Thunberg de var (Leo Correa/AP)

• 23/30

  1 Ekim 2025 - ABD'nin başkenti Washington'da Ulusal Arşiv'in önüne "Kapalı" yazısı asıldı. ABD'de federal hükümet, Kongre'nin geçici bütçe tasarısını onaylayamaması nedeniyle kapandı. Ülkede salı gece yarısı itibarıyla 2025 mali yılı sona ererken, federal hükümete finansman sağlayacak bütçe üzerinde anlaşmaya varılamadı. ABD yasalarına göre Kongre, 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona eren mali yıl için bütçeyi onaylayamazsa, bu aranın geçici bütçelerle kapatılması gerekiyor. Bu geçici bütçenin de kabul edilememesi halinde federal hükümet, harcama yetkisini kaybederek temel hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerine ara vermek durumunda kalıyor. (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 24/30

  30 Eylül 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) tarafından işletilen okulda, çatışmalar nedeniyle yerlerinden edilenler için kurulan derme çatma kampta bir çocuk. Hamas, Donald Trump'ın Gazze planını gözden geçirirken İsrail Başbakanı, ABD Başkanı'na destek vermesinin ardından ordunun bölgenin büyük bölümünde kalacağını söyledi. Plan, ateşkes, Hamas'ın 72 saat içinde rehineleri serbest bırakması, Hamas'ın silahsızlandırılması ve İsrail'in Gazze'den kademeli olarak çekilmesinin ardından savaş sonrası Trump'ın başkanlığında bir geçiş dönemi otoritesinin kurulmasını öngörüyor. (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 25/30

  29 Eylül 2025 - Bualoi tayfununun Nghe An eyaletinde karaya çıkmasının ardından hasar gören Cua Lo plajından bir görünüm. Bualoi Tayfunu Vietnam kıyılarını yerle bir ederek 8 kişinin ölümüne ve 17 kişinin kaybolmasına neden oldu. Şiddetli rüzgar ve yağmur evlere zarar verdi, elektrikleri kesti ve fırtına başkent Laos'a doğru ilerlerken gücünü kaybetmeden önce yolları sular altında bıraktı. Ulusal hava durumu ajansı, Bualoi'nin bugün erken saatlerde karaya çıkmadan önce ülkenin kuzey orta kıyı şeridi boyunca ilerlediğini ve 8 metrelik dalgalara neden olduğunu duyurdu. Hükümetin afet yönetim ajansı, dev dalgaların Quang Tri eyaleti açıklarında iki balıkçı teknesine çarpmasının ardından 17 balıkçının kaybolduğunu, bir başka balıkçı teknesinin ise fırtına sırasında irtibatını kaybettiğini açıkladı. (Thai An/AFP)

• 26/30

  28 Eylül 2025 - Ducati Lenovo'nun İspanyol sürücüsü Marc Marquez, MotoGP Japonya Grand Prix'sinde şampiyonluğunu ilan etti. Yarışı takım arkadaşı Pecco Bagnaia'nın gerisinde ikinci sırada tamamlayan Marc Marquez'in şampiyonluğu alabilmesi için kardeşi Alex'in sadece 7 puan önünde damalı bayrağı görmesi veya en az ikinci olması gerekiyordu. Alex Marquez, 8. sıradan başladığı yarışta sıralamasını çok yükseltemedi. Damalı bayrağı 6. sıradan gördü. Ve böylece Marc Marquez, 7. kez MotoGP şampiyonu ve 9. kez dünya şampiyonu oldu. İspanyol pilot, en son 2019'da 6. unvanını almıştı. 6 senedir hayalini kurduğu şampiyonluğa 2184 gün sonra 126. podyumuna çıkarak kavuşan Marquez, bir zamanlar rakibi olduğu modern MotoGP döneminin efsanelerinden Valentino Rossi'nin 7 MotoGP şampiyonluğuna yetişti. (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 27/30

  27 Eylül 2025 - Birleşik Krallık'ın Liverpool kentinde düzenlenen İşçi Partisi Konferansı öncesinde St George’s Plateau önünde toplanan göstericiler, Gazze'deki insani duruma dikkat çekmek için yürüyüş gerçekleştirdi. Eylemciler, iktidardaki partinin lideri olan Başbakan Keir Starmer'ı "Ellerinde kan var" ifadesiyle eleştirdi ve Londra yönetiminin Filistin için daha fazla adım atması gerektiğini söyledi. “Gazze’ye ambargo son bulsun” ve “Silah satışına hayır” gibi sloganlarla hükümet politikaları protesto edildi. (Oli Scarff/AFP)

• 28/30

  26 Eylül 2025 - Önde gelen çiftçi sendikalarından FNSEA'nın çağrısına uyan Fransız çiftçiler, cuma sabahı başkent Paris'e yaklaşık 20 kilometre mesafedeki Versay kent merkezinde toplandı. Eylemciler traktörleriyle tarihi Versay Sarayı'nın önüne kadar geldi ve haksız rekabete yol açacağı iddia edilen AB-MERCOSUR anlaşmasından vazgeçilmesini istedi. "Çiftçi isyanı Versay'da yeniden başlıyor" yazılı afiş açan çiftçiler, traktörleriyle kentte konvoy oluşturdu. Eylemciler, Güney Amerika ürünlerinin yerli mahsuller karşısında haksız rekabete yol açacağını savunuyor. (Geoffroy Van der Hasselt/AFP)

• 29/30

  25 Eylül 2025 - Eski Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy "Libya davası"nda suç örgütü kurmaktan suçlu bulundu. Eski Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, yolsuzluk dahil dört farklı suçtan yargılandığı "Libya davası"nda suç örgütü kurmaktan mahkum edildi. Fransa'da 2007-2012 yıllarında cumhurbaşkanı olan Sarkozy'nin, "2007'de cumhurbaşkanı seçim kampanyasını yürütmek için o zamanki Libya lideri Muammer Kaddafi'den yasadışı maddi destek aldığı" ileri sürülüyor. Sarkozy'nin 2006 sonuyla 2007 başında seçim kampanyasında Libya yönetiminden 50 milyon euro aldığı iddia ediliyor. İddiaların ardından 2013'te olayla ilgili ön soruşturma açılmıştı. Sarkozy, 21 Mart 2018'de Paris'te gözaltına alınmış, ardından hakkında "seçim kampanyasına yasadışı finansman sağlamak, yolsuzluk yapmak ve Libya kamu fonlarını gizlemek" suçlamasıyla soruşturma başlatılmıştı. (Julien De Rosa/AFP)

• 30/30

  24 Eylül 2025 - Güney Sudan muhalefet lideri ve eski cumhurbaşkanı yardımcısı Riek Machar, Juba'daki Özgürlük Salonu'nda görülen davasının üçüncü duruşmasında sanık sandalyesinde. Machar ve 7 kişi, vatana ihanetin yanı sıra insanlığa karşı suçlar, cinayet, komplo, terörizm, kamu malına ve askeri varlıklara zarar verme suçlamalarıyla da karşı karşıya. Başkent Juba'da özel bir mahkeme tarafından yürütülen duruşma ulusal televizyonda yayımlandı. Açılış konuşmasında, Machar'ın avukatı, yargı yetkisi olmayan "yetkisiz bir mahkeme" olarak nitelendirdiği bir mahkeme tarafından yargılanmasına karşı çıktı. Savunma, Machar'ın cezai olarak yargılanmasının, yaklaşık 400 bin kişinin ölümüne neden olan iç savaşı sona erdirmek için Machar ve Kiir arasında 2018'de imzalanan barış anlaşmasının ruhuna zarar vereceğini savundu. Bu anlaşma, Machar'ın birinci başkan yardımcısı olarak görev yaptığı geçiş hükümetinin temelini oluşturuyor. (Peter Louis Gume/AFP)

Güven krizi ve ekonominin kırılgan zemini

Arjantin bugün yalnızca politik değil, ekonomik güvenilirlik krizi de yaşıyor.

Seçimlere günler kala döviz rezervleri tarihî düşük seviyelere geriledi; Arjantin pesosu yeniden baskı altında. 

Peterson Institute'ün Ekim 2025 tarihli analizine göre, Milei hükümeti reform sözü verse de, piyasalar Kongre desteği olmadan uygulama kapasitesine inanmıyor. 

Reuters'a göre, seçim sonrası finansal dalgalanma kaçınılmaz.

Yatırımcılar dolarizasyon olasılığını ve IMF ile yeni programın gerekliliğini tartışıyor.

ABD destekli IMF hattı kısa vadede döviz açığını hafifletse de reformların sürdürülebilirliği hâlâ belirsiz.

Bu politikaların faturasını ödeyen Arjantin halkı için tablo tanıdık: 1980'lerin ve 2001 krizinin acı hatıraları yeniden gündemde.

Her "istikrar planı" sonunda yeni bir bağımlılık döngüsüyle sonuçlanmıştı. 

Seçim sonrası olası yönelimler

Bu hafta sonu yapılacak seçim, Milei yönetiminin politikalarına ve Kongre'deki azınlık durumuna halkın vereceği ilk doğrudan yanıt olacak.

• Milei, Kongre'de güç kazanırsa: ABD ile stratejik ittifak kurumsallaşır; kararnamelere (DNU) daha az ihtiyaç duyar; nükleer ve enerji sektörlerinde özelleştirmeler derinleşir. Bu, kısa vadede istikrar ve sermaye girişi getirilebilir. Ancak uzun vadede ülkenin karar alma bağımsızlığını zayıflatır.
   
• Muhalefet (özellikle Peronist blok) dengeyi artırırsa: Özelleştirme ve askeri iş birliği politikaları Meclis'te kilitlenebilir veya gözden geçirilebilir; Brezilya ve Şili ile bölgesel dayanışma yeniden ön plana çıkabilir. Ancak IMF baskısı ve dış borç yükü nedeniyle Washington'ın etkisinden tam kopuş kolay olmayacaktır.

Her 2 senaryoda da Arjantin, egemenlik ile entegrasyon arasında gidip gelen bir çizgide kalmaya devam edecek.

Egemenlik mi, entegrasyon mu?

Arjantin'in bugün yalnızca bir seçim değil, bir yön tercihi yapıyor. 

Bir yanda Batı'nın finansal desteğiyle gelen kısa vadeli nefes: diğer yanda stratejik sektörlerde çözülme ve dış bağımlılık riski. 

Bu ikilem Latin Amerika'nın tarihî döngüsünü yeniden hatırlatıyor: Her kriz döneminde aynı soru yeniden karşımıza çıkıyor. 

Bu seçim, Arjantin halkı için yalnızca Başkan'ın "acı reçetesine" bir onay değil, aynı zamanda "ülke kimle yürüyecek" sorusunun yanıtı olacak. 

Sandıktan çıkacak sonuç yalnız Buenos Aires'in değil, Latin Amerika'nın 21'inci yüzyıldaki jeopolitik yönünü de belirleyecek.

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.