Bu makalede sizlere, vatan (ülke) savunması neleri ihtiva eder, savunma mimarisi nedir, içeriğinde neler var ve savunmada yeni kritik anlayışlar neler, bunları açıklayacağım.

Vatan savunması

Bir ülkede savunma anlayışı ve faaliyetleri baştan aşağı bir mimari yapı halindedir.

Her bir seviyede hayati ölçüde yapılacak hususlar vardır.

Bu konu devletin temel görevlerindendir; savunma mimarisine göre savunma ihtiyaçlarını zamanında karşılamak, icra etmek ve sürdürmek, mesele budur.

Bu konu devletle alakalıdır. Sonuçta hükümet ve savunma bürokrasisi bu hususlarda otorite olmak durumundadır.

Devletin buradaki faaliyetleri bihakkın yapabilmesi için kurumsal yapılara ihtiyaç duyar.

Örneğin Milli Güvenlik Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurulu, Savunma Sanayii, vs. binlerce uzman bu kurumlarda çalışırlar.

Sonunda belli zamanlarda karar vericiler kritik konularda gerekli adımların atılmasına liderlik ederler.

Savunma öncelikle bir beka meselesi olduğu nedenle, sürdürülen faaliyetlerin bir devamı şeklinde mütalaa edilir.

Kavramsal olarak strateji 30-70 yıl gibi zamanın takibini gerektirir. Doktrin ise hükümetlerin görev sürelerine ilişkindir, örneğin 5 yıl. 

Buradan anlaşılan şudur, milli savunma stratejisi yönüyle gerekli her şey belirlenmiştir, dünyadaki ve tehditlerdeki değişimlere ve milli hedeflere (çıkarlara) göre yeni stratejik adımlar atılır, yine gerektiğinde stratejide güncellemeler yapılır.

İşbaşına gelen politik yapı, hükümet, yani yürütme erki ise kendi savunma anlayışıyla (doktriniyle) bu devam eden sürece dair kendi bakış açısını yansıtır.

Örnek vereyim:

Başbakan Tansu Çiller zamanına rastlar, Türkiye’de bugün çok ileri olan bazı savunma sanayii tesislerinin temelleri ciddi olarak o dönemde atılmıştır.

Bu tamamen Çiller ile alakalı değildir, elbette Başbakan o dönemin yürütme erkidir.

Fakat burada asıl konu, Türkiye Cumhuriyeti’nin savunma bürokrasisinin ve politikacılarının millileşme ihtiyacını hayati görmesidir. 

Zira ABD’nin veya diğerlerinin eline bakarak bu işler olmuyor, ne gerekiyorsa kendimiz yapmalıyız.

Bu fikrin esaslı ve somut biçimde teşekkül ettirilmesi gerektiğine inanılıyor.

Diyeceksiniz ki bu savunma konusu Atatürk zamanında nasıl düşünülmüştü?

Millileşme düşüncesi tamdı, şüphesiz!

Örnekleri de çoktur.

Atatürk sonrasında ise 1950’lerden itibaren ABD ile girişilen işbirliği neticesinde, Amerikalılar dediler ki, sen böyle şeylerle uğraşma, savunma alanında biz size gereken yardımı yaparız, bizde uçak da çok uçaksavar da.

O zamanın iktidarları da bu fikre inandılar, güvendiler veya savunma konusunu bu kadar biliyorlardı, artık nasıl düşünürseniz. 

Burada amacım bir dönemi yargılamak değil, özellikle milli strateji, milli savunma sanayii gibi hayati hususlar için hangi dönemleri gördük geçirdik, bugün neredeyiz, bunun anlaşılmasına gayret ediyorum.

Bugünkü iktidara bakalım; savunma yönüyle kitabi ve fiili açılardan önemli örnekler sundular.

Mesela Savunma Sanayii konusu dünyanın önde gelen kuruluşlarına sahiptir.

Bu kendiliğinden olmadı, politik tercihlerle oldu.

Yine terörle mücadelede önemli stratejiler ileri sürüldü, ileriden savunma gibi.

Bunlar da bugünlere gelen somut sonuçları olan konulardır. 

Öyleyse şunu bilmeliyiz:

Bir ülke için hayati olan, refah ve güvenliğin aynı anda yükselmesi gerektiğidir.

Peki bu vatan savunması bahsinde temel olarak vurgulamam gereken husus nedir?

İnsan gücü.

Bir ülke insan gücüyle tanımlanır, anlaşılır, ilerler veya geriler.

Politika da insan gücüne bağlıdır, savunma kurumları da. 

Hatta askerlikten bahsedecek olursak insan gücü çok daha öne çıkar.

Türklerde askerlik çok özeldir.

Bunun bir karşılığı vardır hem binlerce yıldır.

İşte bu özelliği ve niteliği kaybetmemek gerekir.

Savunma mimarisi

Mimari yapı şöyledir:
 

Savunma mimarisi

• Beka, egemenlik, vatan savunması, ulusun refahı ve güvenliği: Egemen bir ülke ülkesini ve milletini her türlü tehlikeden korur ve bu ifade edildiği üzere çok bütünsel kavramlarla anlaşılır. 
   
• Ulusal (milli) güvenlik stratejisi: Mesela Milli Güvenlik Siyaset Belgesi (Kırmızı Kitap olarak bilinir) gibi devletin çok gizli dokümanlar bu nedenle hazırlanır. İçinde milli hedefler, tehditler, dünyadaki değişimler, vs. her tür gerekli başlık ve izlenecek temel yol tarif edilir.
   
• Ulusal ve ittifak hedefi ve vizyonu: Milli olan konuyu anlıyoruz, anlaşılmayan konu ise müttefiklik bahsi olabilir. Gezegenin tek güvenlik örgütü NATO’dur ve Türkiye buna üyedir. Soğuk Savaş, NATO’nun caydırıcı gücüyle geçilmiştir. Bugün şöyle düşünenler çıkabilir, ülkeyi NATO mu savunsun? Hayır. Bugün Avrupa ülkeleri bile anladılar ki ittifakın yapacakları belli, ülkelerin milli stratejileri gereği vazgeçemeyecekleri de belli. Bunlar çok dikkatlice değerlendirilen konulardır. Her iki konunun (milli ve ittifak) ayrı ayrı gerekleri yapılır, bir de müşterek olan kısımları vardır. Ama kimse kimsenin ülkesini ve milli çıkarlarını, kayıtsız şartsız ve sonuna kadar üstlenemez. Bir daha dikkatinizi çekeyim, burada çıkar sözcüğü önemlidir, bu bir rekabettir. Bunu zaten herkes bilir. Yani işin en başında bir teslimiyetin olmaması hususu vardır, bu savunma mimarisinin ilk adımının konu kapsamı içindedir. Ama ortaklılar olur ve ülke, bu ortaklıklardan kazanan taraf olarak çıkmalıdır. 
   
• Ulusal ve ittifak tehditleri ve operasyon plan hedefleri: Tehditlerin değerlendirilmesi yine stratejik değerli bir konudur.  Her ülke her duruma hazır olmalıdır. En kötü duruma göre bile hazır olmak devletin ve milletin temel vazifesidir. Bu nedenle planlar yapılır. Bunlara basitçe harekât planları diyebiliriz. Planlar hazırlanır, tehdit değişir plan da değişir. Bunlar hükümetin iradesiyle ve savunma bürokrasisinin yükümlülüğüyle/sorumluluğuyla yapılır.
   
• Savunma doktrini: Başlarda da ifade ettiğim gibi iktidarlar kendi dönemlerinde savunma hangi noktaya önem vereceklerini vaaz ederler ki buna savunma doktrini denir. İlla değişmesi gerekmez, bir sonraki de benzer doktrinle ilerleyebilir.  İşte bu doktrin gereği hükümetler savunma bütçelerine bakış açılarını yansıtırlar. Mesele savunma bütçesine A iktidarı yüzde 2 ayırırken, B iktidarı yüzde 3 ayırabilir. Somutlaşan konular bunlar…
   
• Silah sistemleri ve entegrasyonu: Silah sistemi ifadesini tam anlayalım. Mesela yeni tip firkateynler inşa edip donanmaya katacağız dendiğinde, bu firkateynlerin tümüne sistem gözüyle bakılır. Diğer yandan bunların donanmanın diğer bütün unsurlarıyla entegre olması gerekir. Burada sistem ölçüsünde modernizasyonlar yapılır. Hacılıkta da böyle düşünün isterim, mesela savunma sistemi ne demek? Uydu, uçak, havadan ve yerden ihbar sistemleri, komuta kontrol sistemleri, elektronik harp, uçaksavar, füze ve roket birlikleri, vs. yani bir bütünden bahsediliyor. Bir de burada kuvvetler arası (kara, deniz, hava, uzay, siber, istihbarat) koordinasyon ve iş birliği var. Müşterek ve birleşik harekât yapabilmek için entegrasyonlar eksiksiz yapılır. (Haziran ayında İran’ın durumunu müşahede ettik!)
   
• Uçak, gemi, füze, siber, vs: Yukarıda bahsettiğim örneklerden gidecek olursak, mesela şu sınıf firkateyn, şu tip uçak dediğinizde, bu artık işin sonudur. Ama burada bir ayrıntı var. Mesela bir uçak sistemi düşünün, bakın burada uçak tipi demedim, bu kendiliğinden daha vizyonu ve konsepti belirlenirken savunma anlayışında yeni bir stratejik çözümlemeyi içinde barındırıyordur. Böyle teknolojisi yüksek sistemsel çözümlemeli yeni silah sistemleri eski düşünceye sahip kimseleri endişelendirebilir, bunların elbette yararı ve zararı olur, dolayısıyla siyasi irade ve savunma bürokrasisi bunlara çalışır, sonra karar verir, şu olacak ve sebebi de bu der. Yani bakkaldan pirinç almaya benzemez bu konular. 
   
• Yönetim, koordinasyon ve işbirliği: Bir savunma mimarisi kurulur, büyük bir mimari yapı olarak düşünün, bunun sevk ve idaresi ile her yönden ve katmanlar halinde koordinasyon ve işbirliği yapılır, sürdürülür kılınır. 
   

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  12 Temmuz 2025 - Birleşik Krallık'ın Londra kentinde Wimbledon Tenis Turnuvası'nda çift erkekler kategorisinde galip gelen Lloyd Glasspool kutlama yapıyor. Glasspool ve Julian Cash, Avustralyalı Rinky Hijikata ve Hollandalı David Pel'i 6-2, 7-6 (3) mağlup etti. Cash ve Glasspool, 1936'dan bu yana All England Club kupasını kazanan ilk Britanyalı çift oldu. Glasspool başarıları hakkında "Duyunca kulağa inanılmaz geliyor" diye konuştu. (Stephanie Lecocq/Reuters)

• 2/30

  11 Temmuz 2025 - Bosnalı bir kadın, Potoçari kentindeki Srebrenitsa Soykırımı kurbanlarının isimlerinin yazılı olduğu bir anıtın yanında yas tutuyor. Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşta, Bosnalı Sırp güçlerin 8 binden fazla Müslüman Boşnak erkek ve çocuğu katletmesinin 30. yıldönümü yasla karşılandı. Toplu mezarlara gömülen kişilerin kalıntıları daha sonraki yıllarda tespit edilmeye çalışılsa da binden fazla soykırım kurbanının cesedine hâlâ ulaşılamadı.​​​​​​​​​​​​​​ Bugün düzenlenen törenle katliamda hayatını kaybeden 7 kişi daha Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toprağa verildi. (Armin Durgut/AP)

• 3/30

  10 Temmuz 2025 - Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen cenaze töreninde bir çalışan, yakın zamanda hayatını kaybeden eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un portresini taşıyor. Kremlin'in Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Starovoyt'u görevden aldığını açıklamasından saatler sonra Moskova, 7 Temmuz 2025 tarihinde Rusya'nın eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un intihar ettiğini duyurdu. 53 yaşındaki Starovoyt bir yıldır Rusya'nın ulaştırma bakanlığını yürütüyordu ve daha önce Rusya'nın Ukrayna saldırısıyla mücadele ettiği sınırdaki Kursk bölgesinin valisiydi. (Tatyana Makeyeva/AFP)

• 4/30

  9 Temmuz 2025 - İsrail, Gazze'nin batısındaki Eş-Şati mülteci kampı vurdu. Gazze Savaşı'nda bir buçuk yıl geride kalırken, Hamas'ın güvenlik güçlerinden üst düzey bir yetkili, Filistinli silahlı örgütün Gazze Şeridi üzerindeki kontrolünün yaklaşık yüzde 80'ini kaybettiğini ve boşluğu silahlı aşiretlerin doldurduğunu söyledi. İsrail Başbakanı Netanyahu, ateşkes görüşmeleri devam ederken yaptığı açıklamada, Gazze'de savaşa devam etmeye kararlı olduğunu vurguladı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, arabulucuların Gazze Şeridi’nde savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya ulaşmak için çabalarını yoğunlaştırdığını ve müzakerelerin “olumlu” yönde ilerlediğini belirtti. İsrail ordusu Gazze’nin kuzeyinde çıkan çatışmada beş İsrail askerinin öldüğünü duyurdu. İkisi ağır 14 asker de yaralandı. (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 5/30

  8 Temmuz 2025 - Belaruslu Aryna Sabalenka, 2025 Wimbledon Şampiyonası'nın 9. gününde tek kadınlar çeyrek final tenis maçında Alman Laura Siegemund'la karşı karşıya geldi. Rakibini üç sette geçen yıldız, adını yarı finale yazdırdı. Tek erkeklerdeyse Carlos Alcaraz ve Taylor Fritz, yarı finale yükseldi. Wimbledon Tenis Turnuvası’nda bu yıl ilk kez tamamen elektronik çizgi sistemi (ELC) kullanılması, büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi. Tenisin en köklü turnuvalarından biri olan Wimbledon’da, 147 yıl boyunca görev yapan çizgi hakemlerinin yerini artık kameralar ve yazılımlar aldı. Ancak bu değişim, özellikle yaşanan son hatalardan sonra ciddi şekilde sorgulanmaya başladı. (Kirill Kudryavtsev/AFP)

• 6/30

  7 Temmuz 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de düzenlenen Saba Saba Günü gösterilerinde protestocular, çıkan çatışmalar sırasında Kenya polisinin attığı göz yaşartıcı gaza maruz kaldı. Kenya demokrasi mücadelesini 7 Temmuz 2025'te kutlarken polis, olası protestolar öncesinde Nairobi'deki ana yolları kapatmasıyla kutladı. Saba Saba Günü, 7 Temmuz 1990'da dönemin başkanı Daniel arap Moi'nin yıllar süren otokratik yönetiminin ardından Kenyalıların çok partili demokrasiye dönüş talebiyle başlattıkları ayaklanmayı hatırlamak için kutlanıyor. (Simon Maina/AFP)

• 7/30

  6 Temmuz 2025 - McLaren'ın Avusturyalı pilotu Oscar Piastri, büyük kısmını önde götürdüğü Britanya Grand Prix'sini ikinci sırada bitirirken zafer, Britanyalı yakım arkadaşı Lando Norris'in oldu. Yarışa pole pozisyonundan başlayan Max Verstappen damalı bayrağı 5. sırada görürken, Silverstone'un ev sahipliği yaptığı mücadeleye yağmur damgasını vurdu. 5 sürücünün yarış dışı kalmasıyla bitiş çizgisini 15 araç geçti. 37 yaşındaki deneyimli pilot Nico Hulkenberg, üçüncü sırayı alarak kariyerindeki ilk podyumu elde etti. (Ben Stansall/AFP)

• 8/30

  5 Temmuz 2025 - Fransa Bisiklet Turu'ndaki bisikletçiler, Porte de Paris anıtının yanından geçiyor. 112.'si düzenlenen Fransa Bisiklet Turu veya Tour de France, bugün başladı. Yarışçılar ülkenin kuzeyindeki Lille'de başlayıp biten ilk etapta 184,9 kilometre boyunca pedal çevirecek. Toplamda 3 bin 320 kilometrelik zorlu yarış boyunca bisikletçiler, Pireneler ve Alpler de dahil 6 dağ etabında mücadele edecek. Üç hafta sürecek yarış 27 Temmuz Pazar günü Paris'teki Champs-Elysees'de sona erecek. (Anne-Christine Poujoulat/AFP )

• 9/30

  4 Temmuz 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, vergi indirimleri ve harcama kesintilerini içeren yasa tasarısını imzaladıktan sonra Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson'ın kendisine verdiği tokmağı vuruyor. Kamuoyunda "Büyük, Güzel Yasa Tasarısı" diye bilinen tasarı ABD Kongesi'nden geçtikten sonra bugün, ABD Bağımsızlık Günü'nde, Trump tarafından imzalandı. Trump'ın ilk dönemindeki vergi indirimlerini kalıcı hale getiren ve kapsamını genişleten düzenlemede, sınır güvenliği ve göçmenlik denetimi için ciddi miktarda fon ayırılmasının yanı sıra savunma harcamalarının artırılması öngörülüyor. Ayrıca düşük gelirlilere sağlık sigortası ve beslenme yardımı sağlayan programlarda da büyük kesintiler amaçlanıyor. Trump, Beyaz Saray'da düzenlenen 4 Temmuz Bağımsızlık Günü kutlamasında "Tasarıyı imzaladığımda şimdiye kadarki en büyük zaferimizi resmileştirmiş olacağız" ifadelerini kullandı. (Evan Vucci/AP)

• 10/30

  3 Temmuz 2025 - Yerli turistler ülkenin doğu kıyısında yer alan devasa tatil köyü Wonsan Kalma'nda. Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un gözde projelerinden biri olan tesisin bu ay içinde Rus misafirlerini ağırlaması bekleniyor. Kim, Birleşmiş Milletler'in 2017'de ülkesinin kömür ve tekstil dahil tüm ana ihracatını yasaklayan ağır yaptırımlar uygulamasının ardından turizmi teşvik etmeye başlamıştı. Yaptırımlar, Kuzey Kore'yi nükleer ve füze programlarını finanse etmek için döviz kazanma araçlarından mahrum bırakmak üzere tasarlanmıştı. Ancak Kim'in şiddetle ihtiyaç duyduğu yeni bir döviz kaynağı olarak gördüğü turizmi etkilemediler. (Kim Won Jin/AFP)

• 11/30

  2 Temmuz 2025 - İspanya'nın Segerra bölgesinde orman yangınları etkili oluyor. Avrupa'yı etkisi altına alan ve İsviçre'deki bir elektrik santralindeki nükleer reaktörün kapanmasına neden olan sıcak hava dalgası nedeniyle İspanya'da orman yangınları iki kişinin ölümüne neden olurken Fransa'da da iki kişi hayatını kaybetti. Bugün yine kavurucu sıcaklıklar yaşanırken İspanyol yetkililer Katalonya'da bir gün önce çıkan orman yangınında iki kişinin öldüğünü, Fransa Enerji Bakanı ise sıcak hava dalgasıyla doğrudan bağlantılı iki ölüm vakası yaşandığını ve 300 kişinin de hastaneye kaldırıldığını açıkladı. İtalya'da da aşırı sıcaklar nedeniyle 18 şehir için kırmızı alarm verildi. Yetkililer, İspanya'nın Katalonya bölgesindeki Torrefeta'da çıkan yangının birkaç çiftliği yok ettiğini ve yaklaşık 40 km boyunca uzanan bir alanı etkilediğini söyledi. Daha fazla rüzgar ve gök gürültülü fırtına beklenmesine rağmen yangın büyük ölçüde kontrol altına alındı (AP)

• 12/30

  1 Temmuz 2025 - Tayland Anayasa Mahkemesi, eski Kamboçya lideri Hun Sen ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdiğinin ortaya çıkmasının ardından Başbakan Paetongtarn Shinawatra'yı görevden uzaklaştırdı. Anayasa Mahkemesi'nde yapılan oylamada Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılması kararı 2'ye karşı 7 oyla kabul edildi. Ülkenin en genç lideri ve ikinci kadın Başbakanı olan 38 yaşındaki Shinawatra'nın savunmasını 15 gün içinde yapması gerekiyor. Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılmasının ardından ülkeyi Başbakan Yardımcısı Suriya Jungrungruangkit yönetecek. (Lilian Suwanrumpha/AFP)

• 13/30

  30 Haziran 2025 - 200 bin müzikseveri ağırlayan Glastonbury Festivali'nin bitmesiyle alanda büyük bir temizlik operasyonu başlatıldı. Festivalin temizlik ekibi, festival katılımcıları evlerine doğru yola çıkmaya başladığında, kağıt bardaklar ve yiyecek kapları da dahil binlerce çöpü toplamaya başladı. Temizlik görevlileri taşan çöp kutuları, kamp sandalyeleri ve şişme yataklar gibi büyük eşyaların yanı sıra sandaletler, parmak arası terlikler ve alışveriş torbalarıyla da boğuşuyor. Glastonbury 2026'da geri dönmeyecek, çünkü festival bir sonraki etkinlik 2027'de gerçekleşmeden önce zeminin toparlanmasına zaman tanımak için nadasa giriyor. Festivalde sahne alan İngiliz punk rap grubu Bob Vylan'ın "Özgür Filistin" ve "İsrail ordusuna ölüm" sloganları atıp kalabalığın da sloganlara eşlik etmesi medyada büyük yankı uyandırdı. BBC, Bob Vylan'ın ifadelerini "derin şekilde rahatsız edici" diye nitelendirerek performansın yeniden yayımlanmayacağını bildirdi. (Oli Scarff/AFP)

• 14/30

  29 Haziran 2025 - Formula 1'de 2025 Avusturya Grand Prix'sinin kazananı Lando Norris oldu. Spielberg kentindeki 4,32 kilometrelik Red Bull Ring Pisti'nde yapılan yarışa pole pozisyonunda başlayan McLaren pilotu Lando Norris, damalı bayrağı ilk sırada gördü. Norris'in takım arkadaşı Oscar Piastri ikinci olurken, Ferrari'den Charles Leclerc podyumun son basamağında yer aldı. Formula 1'de sezonun bir sonraki yarışına Büyük Britanya'daki Silverstone pisti ev sahipliği yapacak. (Leonhard Foeger/AFP)

• 15/30

  28 Haziran 2025 - İran'ın başkenti Tahran'da, İsrail saldırıları sonucu öldürülen İranlı askeri komutanlar ve bilim insanları için düzenlenen cenaze töreni sırasında hayatını kaybedenlerin fotoğrafları Enghelab Meydanı'nda sergileniyor. İran, İsrail'le 12 gün süren çatışmalarda öldürülen 60 kişi için bugün cenaze töreni düzenlendi. Onbinlerce kişinin katıldığı törende son yolculuğuna uğurlananlar arasında saldırıların başladığı 13 Haziran'da öldürülen İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Başkomutanı Hüseyin Selami ve ülkenin önde gelen nükleer bilim insanı Muhammed Mehdi Tehrançi de vardı. İranlı yetkililer çatışmalar boyunca İran'da toplam 627 kişinin öldüğünü açıkladı. İsrailli yetkililerse İran'ın füze saldırılarının ardından İsrail'de 28 kişinin öldüğünü söyledi (Atta Kenare / AFP)

• 16/30

  27 Haziran 2025 - Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yer alan acil müdahale ekipleri, UNRWA'ya ait bir okulda İsrail saldırısı nedeniyle çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. İsrail'in bugün gerçekleştiği saldırılarda 62 Filistinlinin hayatını kaybettiği bildirildi. Gazze'nin sivil savunma ajansı, öldürülen kişilerin 10'unun insani yardım beklediğini aktardı. Bölgedeki yetkililer mayıs sonundan beri en az 500 kişinin yardım merkezlerinin yakınında öldürüldüğünü ifade ediyor (Bashar Taleb / AFP)

• 17/30

  26 Haziran 2025 - Kuzey Kore gelecek hafta lider Kim Jong-un'un ülkenin turizm sektörünü geliştirme yolunda "ilk adım" olmasını umduğu doğu kıyısında bir sahil tesisi açacak. Devlet medyasına göre, sahilin 4 kilometrelik bir bölümünü kapsayan Wonsan-Kalma kıyı turizm bölgesi, oteller, restoranlar, alışveriş merkezleri ve su parkından oluşuyor. Bölgede inşaat 2018'de başladı ancak hem inşaat sorunları hem de Kovid-19 pandemisi nedeniyle gecikti. Kore Merkezi Haber Ajansı'nın (KCNA) bildirdiğine göre, yılda yaklaşık 20 bin misafir ağırlayabilecek bölge, ilk yerli ziyaretçilerini salı günü kabul edecek. Uluslararası turistlerin bölgeye ne zaman gelebileceğiyse bilinmiyor. Tesisin büyük açılışında Kim'e eşi Ri Sol-ju ve varisi olduğu varsayılan kızları Kim Ju-ae eşlik etti. (AFP/KCNA/KNS)

• 18/30

  25 Haziran 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de eylemciler, parlamentonun basılmasının birinci yıldönümü münasebetiyle düzenlenen protestoda güvenlik güçlerinin müdahalesine maruz kaldı. Binlerce protestocu, devlet destekli çeteler ve polis şiddetiyle karşılaşacakları korkusuna rağmen, hükümet aleyhine gösterilerin zirveye ulaştığı parlamento baskınından bu yana geçen bir yılı kutlamak üzere çarşamba günü sokaklara çıktı. Geçen yıl vergi artışları ve genç Kenyalıların içinde bulunduğu vahim ekonomik durum nedeniyle haftalarca süren protestolarda en az 60 kişi güvenlik güçleri tarafından öldürülmüştü. Aktivistler ve kurbanların aileleri, parlamentonun işgal edildiği en ölümcül kargaşa gününün üzerinden bir yıl geçmesi münasebetiyle barışçıl gösteriler düzenlenmesi çağrısında bulundu. (Luis Tato/AFP)

• 19/30

  24 Haziran 2025 - Birleşik Krallık'ın (BK) başkenti Londra'nın merkezindeki Trafalgar Meydanı'nda, İsrail’le iş yapan şirketlere karşı doğrudan eylemler düzenleyen Palestine Action adlı grubun, hükümet tarafından yasaklı örgüt ilan edilmesi yönündeki girişimi protesto edildi. BK İçişleri Bakanı Yvette Cooper, 23 Haziran 2025'te, aktivistlerinin geçen hafta BK'nin en büyük hava üssüne izinsiz girmesinin ardından, Palestine Action adlı kampanya grubunu yasaklayacağını duyurmuştu. Cooper, 20 Haziran'da BK'nin güneyindeki RAF Brize Norton'da iki uçağa yapılan vandalizmin "utanç verici" ve grubun "kabul edilemez suçlara karıştığı uzun bir geçmişi" olduğunu söyledi. Eylemciler, grubun yasaklı örgütler listesine alınmasının protesto hakkının ihlali anlamına geleceğini savunarak, "Palestine Action, bizi gururlandır; bir Elbit fabrikasını daha kapat" ve "İnsanlar işgal altındayken direniş meşrudur" sloganları attı. (Henry Nicholls/AFP)

• 20/30

  23 Haziran 2025 - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi'yi Moskova'da kabul etti. İki isim, İsrail ve ABD'nin İran'a yönelik saldırılarına ilişkin görüşme gerçekleştirdi. Putin ve Erakçi, Kremlin'deki ikili görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Putin, görüşmede Erakçi'ye Rusya'nın İran halkına yardım etmeye çalıştığını bildirdi. İsrail ve ABD'nin saldırılarını kınayan Putin, "İran'a yönelik saldırılar, hiçbir gerekçesi olmayan sebepsiz bir saldırganlık" diye konuştu. Görüşmenin basına açık kısmında konuşan Putin, Rusya'yla İran’ın güvenilir ilişkilere sahip olduğuna işaret ederek, "İran halkına yardım etmek için çaba gösteriyoruz" ifadesini kullandı. Rusya’nın Ortadoğu’da yaşanan gelişmelere yönelik yaklaşımının bilindiğini anlatan Putin, "Rusya Dışişleri Bakanlığı, yaklaşımımızı açıkça ifade ederken Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde aldığımız pozisyonu biliyorsunuz" diye konuştu. (Alexander Kazakov/AFP)

• 21/30

  22 Haziran 2025 - Ducati Lenovo Takımı'nın İspanyol sürücüsü Marc Marquez, takım arkadaşı İtalyan Francesco Bagnaia'nın önünde ve bu ikiliyi BK8 Gresini Racing'in yıldızı, Marquez'in kardeşi Alex Marquez takip ediyor. İtalya'nın Mugello pistinde düzenlenen MotoGP İtalya Grand Prix'sini şampiyonanın lideri Marc Marquez kazanırken, Alex Marquez ikinci ve Fabio Di Giannantonio üçüncü oldu. Bu sonuçla Marc Marquez sürücüler şampiyonasında puanını 270'e çıkardı. Onu 240 puanla Alex Marquez ve 160 puanla Bagnaia takip ediyor. (Tiziana Fabi/AFP)

• 22/30

  21 Haziran 2025 - Roma'da düzenlenen "Stop Rearm Europe" (Avrupa'nın Yeniden Silahlanmasına Son) yürüyüşüne katılan göstericiler, Kolezyum'un önünden geçiyor. Avrupa Birliği'nin 800 milyar euroluk savunma planına karşı harekete geçen Stop Rearm Europe, silahlara daha fazla para harcanmaması çağrısı yapıyor. Bugün savaş ve soykırım karşıtı protestocılar, 300'den fazla ağ, sosyal örgüt, sendika, ulusal ve yerel siyasi oluşumun desteğiyle Roma'da düzenlenen eyleme katıldı. (Andrew Medichini/AP)

• 23/30

  20 Haziran 2025 - Çin'in Jinshan bölgesindeki yeni Legoland Şanghay Resort'ta insanlar lunapark trenine biniyor. Şanghay'da yer alan dünyanın en büyük Legoland'i, bugün halkın denemesi için faaliyetlerine başladı. Aynı zamanda Çin'deki ilk Legoland olan tesis, Ninjago, Lego Friends ve Monkie Kid gibi temalara sahip 8 bölüm içeriyor. En ilgi çekici ziyaret yerleri arasında, Şanghay sahilinin ve Lujiazui finans bölgesinin gökdelenlerinin renkli plastik tuğlalardan inşa edilen minyatür kopyalarının olması bekleniyor. Legoland Şanghay Resort, 5 Temmuz'da resmen açılacak. (Hector RETAMAL / AFP)

• 24/30

  19 Haziran 2025 - Tel Aviv yakınlarında İsrail acil servis ekipleri, İran'ın füze saldırısı yaptığı bölgede çalışıyor. Yetkililer, İran'ın "onlarca" füze saldırısı sırasında İsrail'in güneyindeki bir hastanenin vurulduğunu, Tel Aviv bölgesindeki acil servis ekiplerinin de başka bir saldırı olduğunu bildirdiğini söyledi. İran, İsrail'in saldırıları sonrası başlayan çatışmanın yedinci gününde üç farklı bölgeyi vurdu. Tahran'ın füze saldırısında bir hastane de zarar gördü. İran, Berşeba'da bulunan Soroka Hastanesi'ni hedef almadığını savunuyor. Tel Aviv yakınlarındaki Holon ve Ramat Gan da isabet aldı. Tahran, hastane yakınındaki bir İsrail ordu üssünün hedef alındığını, hastanenin şok dalgasından etkilendiğini iddia etti. İsrail yönetimiyse saldırıda hastanenin doğrudan hedef seçildiğini öne sürdü. (Gil Cohen-Magen/AFP)

• 25/30

  18 Haziran 2025 - İran'la İsrail arasındaki savaş, 6. gününde de devam ediyor. İsrail ordusu, İran’dan İsrail topraklarına doğru füze atışları gerçekleştirildiğini bildirdi. İsrail ordusu tarafından yapılan yazılı açıklamada, hava savunma sistemlerinin devreye girdiği kaydedildi. Halkın en kısa sürede sığınaklara geçmesi ve ikinci bir duyuruya kadar bu alanları terk etmemesi istendi. Bunun ardından İsrail’de bir çok noktada sirenler çaldı. (Atta Kenare/AFP)

• 26/30

  17 Haziran 2025 - Endonezya'nın Doğu Nusa Tenggara bölgesindeki Lewotobi Laki‑Laki yanardağı güçlü bir patlama gerçekleştirdi. Kül ve toz sütunu yaklaşık 11 km'ye kadar yükseldi. Yetkililer alarm seviyesini en yükseğe çıkardı, tehlike bölgesini krater çevresinde 8 kilometreye kadar genişletti. Uçuşlara "kırmızı" hava trafiği uyarısı verildi, bölge halkı ve turistler maskeyle korunmaya çağırıldı. Lewotobi Laki-laki'nin son patlaması mayıs ayında gerçekleşmiş ve yetkililer o zaman da seviyeyi en şiddetli seviyeye çıkarmıştı. Endonezya, çok sayıda tektonik plakanın üzerinde yüksek sismik aktivitenin görüldüğü "Pasifik Ateş Çemberi" üzerinde yer alıyor. (AFP)

• 27/30

  16 Haziran 2025 - Fransa'nın kuzeyindeki Gravelines sahilinde göçmenler, Manş Denizi'ni geçmek için kaçakçıların teknesine binmek üzere suda yürüyor. Güneş yeni doğuyordu ancak Gravelines sahilinde düzinelerce göçmen, neredeyse aynı sayıda polis memurunun gözetiminde sahil boyunca yürüyordu. Bazıları İngiltere'ye giden bota binmeyi başardı, geride hayal kırıklığına uğramış, bitkin insanlar kaldı. Birleşik Krallık'ın geçen hafta açıkladığı rakamlara göre bu yıl adaya varma amacıyla Manş Denizi'ni 16 binden fazla kişi geçti. İçişleri Bakanlığı sözcüsü, "Hepimiz, hayatları tehdit eden ve sınır güvenliğimizi zedeleyen tehlikeli küçük tekne geçişlerini sona erdirmek istiyoruz." diye konuştu (Sameer Al-Doumy/AFP)

• 28/30

  15 Haziran 2025 - İsrail'le İran arasındaki füze savaşında üçüncü gün yaşanırken geceden bu yana karşılıklı saldırılar sürüyor. İran’ın başkenti Tahran’daki Emniyet Müdürlüğü binası, İsrail istihbarat servisi Mossad’a ait saldırı drone'larıyla vuruldu. Saldırıda hafif hasar meydana gelirken, çok sayıda polis memuru yaralandı. Öte yandan Tahran'ın merkezinde, bakanlıkların yer aldığı caddede şiddetli bir patlama yaşandı. Dışişleri Bakanlığı'na çok yakın bir noktada meydana gelen patlama sonrası büyük yıkım meydana geldi. İranlı kaynaklar, İsrail Hava Kuvvetleri'nin Tahran'a yönelik saldırılarına paralel olarak, "Mossad ajanlarının" Tahran'ın çeşitli yerlerine önceden yerleştirilmiş bombaları uzaktan patlattığını ileri sürdü. İran medyası, 3 gün içinde gerçekleştirilen saldırılarda can kaybının 128'e yükseldiği bildirdi. (Atta Kenare/AFP)

• 29/30

  14 Haziran 2025 - 12 Haziran'dan beri internet ve sabit telefon hatlarının kesik olduğu Gazze'de Filistinliler internet sinyali yakalamak için telefonlarını havaya kaldırıyor. BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Stephanie Tremblay cuma günü düzenlediği basın toplantısında İsrail ordusunun Gazzelilere sosyal medyadan seslenerek belirli alanlardan uzaklaşma çağrısı yaptığını hatırlatmış ve "Gazze'deki çoğu kişinin bu duyuruya erişmesinin bir yolu yok" demişti. Tremblay, BM'nin bölgedeki ortaklarının, bu kabloları tamir etmek istediğini ancak nisan ayından yana bu konudaki 20'den fazla talebin İsrail tarafından reddedildiğini vurgulamıştı. (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 30/30

  13 Haziran 2025 - İran'ın başkenti Tahran'ın kuzeyindeki bir apartmanda meydana gelen patlamanın ardından bir itfaiyeci meslektaşlarına sesleniyor. İsrail gece saatlerinde başladığı saldırılarında İran'nın başkentinin yanı sıra Tebriz, Loristan ve Kirmanşah gibi bölgeleri hedef aldı. ABD-İran nükleer müzakerelerinin pazar günü gerçekleşmesi beklenen 6. turu öncesinde yapılan hava saldırılarında İran'ın Natanz nükleer tesisi de vuruldu. İsrail'in "Yükselen Aslan" adını verdiği operasyonda Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami gibi isimlerin yanı sıra ülkenin nükleer çalışmalarda önde gelen 6 bilim insanının da öldüğü aktarıldı. İran medyasına göre saldırılarda 78 kişi hayatını kaybetti. (Vahid Salemi/AP)

Savunmada yeni kritik düşünceler

Savunma anlayışında 3 kritik noktadan söz edeceğim. 

Şöyle:

• Birincisi yenilikçiliktir. Yukarıda eski düşünce dememin nedeni açık, bilmemiz gereken şu: Bugün 4ncü nesil savaşlar ve 5nci nesil silah sistemleri devrededir, hatta bunların bir ileri versiyonları için veriler toplanmakta, projeler somutlaştırılmaktadır. Eski demem şudur: Buradaki düşünceler ve tasarımlar sistem bazlı olması pek anlaşılamıyor, buna ilave olarak yeni savunma konseptlerine vakıf olamamak konusu da var. 
  
  Artık yapay zekâ (AI) gibi makineler devrindeyiz, bunu unutmamak gerekir. Yeniliklere açık olmak ve buradan dolayı geri kalmamak temel savunma parametresidir. 
  
  İran ve ABD örneğinde görüldüğü gibi, drone ve füze çeşitleri, robotik sistemler, görünmez stratejik uçaklar, hassas ve çok özel yapılmış mühimmat üzerinden operasyonlarda neler yapılıyor!
   
• İkincisi, savunmayı stratejik kazanıma dönüştürmektir. Bir önemli bir bakış açısı daha, örneğin ABD’nin savunma mimarisi kadar dünyada savunmaya dair bütün düşünceleri zorlayan bir baskılama yapısı var, bunu caydırıcılıkta kullanıyor, hatta küresel rekabeti bu alanda da yapmak suretiyle rakiplerini geride bırakmayı bir yöntem olarak seçiyor. Yani konu tek savunma değil, savunma parametreleri ve politikaları ile stratejide kazanım elde etmeye dönüyor. Refah ve güvenlik ile Akıllı Gücü kullanarak nasıl gelişme sağlanıyor, bu örneklenmiş oluyor.
   
• Üçüncü konu, strateji ve beka ilişkisidir. Strateji, kazanma demektir. Hatta benim ifademle kazanımları sürekli üst üste koymak, birikimi kayıpsız arttırmak demektir. Beka ise sürdürmek demektir. Sürdürülebilirliği bu yönde düşünürseniz, eğer konu Türkiye Cumhuriyeti ise ezelden ebede, yani burada 100 veya 200 yıldan bahsedilmez, sonsuz yıldan söz edilir. Sürdürmek budur. Savunma konusu bu iki tanımla açıklanmaya başlandığında kimse küçük düşünmesin, buna da hakkı yoktur.

Tarihte örnekler çoktur; ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Almanya, Japonya, Çin…

Her birine bakmak ve çalışmak bu işlerin uzmanlarının amansız çabasıyla olur.

Bu işin uzmanları bilmeden iş yapma lüksüne sahip değillerdir.

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.