Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı gerçekleştirildi.
BRICS ülkelerinin dışişleri bakanlarının bir araya gelmesi ile temmuz ayında gerçekleşecek olan BRICS Liderler Zirvesi öncesi BRICS yol haritası çizildi.
Bu süreçte Brezilya'da düzenlenecek olan 17. BRICS Liderler Zirvesine hazırlık çalışmaları da devam ediyor.
BRICS genişlemesini izleyen ilk BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı yoğun bir gündemle toplandı.
Toplantı sonunda 62 paragraftan oluşan BRICS Başkanlık Bildirgesi yayımlandı.
Bildirgede küresel yönetişim kurumlarında reform, iklim değişikliği ile mücadele, enerji ve sağlık olmak üzere birçok başlık ele alındı.
BRICS üyeliği daveti alan ve hâlâ üyeliği onaylamayan Suudi Arabistan toplantıya Dışişleri Bakan Yardımcılığı düzeyinde katıldı.
Toplantıda BRICS'in çatışma yerine diplomasiyi ve tek taraflılık yerine çok taraflılığı savunduğu yeniden ortaya koyuldu.
Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva ve Brezilya Dışişleri Bakanı Mauro Vieira, BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısına gelen ülkelerin Dışişleri Bakanlarıyla ikili ve çoklu toplantılar gerçekleştirdi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Brezilya Dışişleri Bakanı Mauro Vieira, BRICS'in hiçbir bloğa hiçbir ülkeye hiçbir kimseye karşı olmadığının altını çizdi.
Özellikle Brezilya Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Büyükelçi Celso Amorim ve Brezilya BRICS Şerpası Büyükelçi Mouricia Lyrio da BRICS grubunun Batı karşıtı olmadığını tam tersine çok taraflılığı pekiştiren bir aktör olduğunu vurguladılar.
BRICS toplantısında Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ise 4 öneride bulundu.
Bunlar; evrensel güvenliğin savunulması, barış müzakerelerinin aktif olarak desteklenmesi, kalkınma temelinin güçlendirilmesi ve pragmatik iş birliğinin artırılması.
Wang Yi, uluslararası sahnede aktif ve yapıcı bir güç olan BRICS ülkelerine korumacılığın tüm biçimlerine karşı çıkma ve merkezinde Dünya Ticaret Örgütü'nün olduğu çok taraflı ticaret sistemini koruma çağrısında bulundu.
BRICS'in genişlemesiyle gerçekleşen bu üst düzey toplantı yükselen ulusları ve medeniyetleri temsil ettiği gibi ideolojik olmaktan ziyade çok merkezliliği/çok kutupluluğu temele aldı.
Toplantıda, BRICS ortaklığının Batı dışı dünyanın ve Küresel Güney'in endişelerini ve çıkarlarını dile getirmeleri için bir platform olmasının yanı sıra, daha adil, sürdürülebilir, kapsayıcı ve çok kutuplu bir uluslararası düzenin teşviğine dair önemli bir aktör olduğu vurgulandı.
BRICS ortaklığı kurulduğu günden bu yana üç temel iş birliğine dayanmaktadır.
Bunlar; Siyasi ve güvenlik, ekonomik ve finansal, kültürel ve halklar arası değişim olarak sınıflandırılmaktadır.
BRICS ülkeleri birçok stratejik forum, konsey ve panel ile bir araya geliyor. Özellikle BRICS Parlamenterler Forumu, BRICS Şehirler ve Belediyeler Konseyi, BRICS Gençlik Konseyi, BRICS Kadın İş İttifakı, BRICS İş Konseyi, BRICS Akademik Formu en önemlileridir.
Grubun son zamanlardaki genişlemesi sonucu ilgili belgelere ve arka plan bilgilerine erişimi kolaylaştırmak için ortak bir BRICS veri tabanı oluşturma ihtiyacı da ortaya koyuldu.
Brezilya Başkanlığında BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı altı temel alana odaklandı. Bunlar:
- BRICS'in kurumsal gelişimi
- Ticaret, yatırım ve finans
- Çok taraflılık, barış ve güvenlik
- İklim değişikliği
- Yapay zekâ yönetimi
- Küresel sağlık işbirliği
BRICS Dışişleri Bakanları, BRICS stratejik ortaklığı çerçevesini politika ve güvenlik, ekonomi ve finans ile kültürel ve halklar arası değişim olmak üzere 3 temel sütun altında güçlendirmeye olan bağlılıklarını yeniden teyit ettiler.
Toplantı ile beraber karşılıklı saygı ve anlayış, eşitlik, dayanışma, açıklık, kapsayıcılık ve fikir birliğini içeren BRICS ruhuna olan güven tazelendi.
BRICS Tarım Çalışma Grubu da ilk yüz yüze toplantısını Brezilya başkanlığında gerçekleştirdi.
Toplantıda gıda güvenliği ve tarımsal stratejik ortaklıklar ele alındı. Nitekim BRICS ülkeleri tarımsal ürünler konusunda dev üreticiler ve tüketicilerdir.
BRICS ülkeleri gıda güvenliğine odaklanan ortak beyannameyi onayladı.
Böylece grup üyeleri arasında tarımsal ticareti kolaylaştırmak, açlıkla mücadele etmek, gıda güvenliğini garantiye almak ve aile çiftçiliğini güçlendirmek hedeflendi.
Ayrıca BRICS Spor Çalışma Grubu, BRICS'i küresel spor arenasında daha etkili hale getirme çalışmalarına başladı.
BRICS Enerji İşbirliği Yol Haritası 2025-2030 BRICS üyeleri tarafından onaylandı.
BRICS Kutup ve Okyanus Bilimi ve Teknolojik Çalışma Grubu 7. toplantısını gerçekleştirdi.
BRICS kendi içinde farklı uygulamalara ve özelliklere sahip bir topluluktur.
Bu konuda BRICS Çözüm Ödülleri adıyla BRICS grubunun sürdürülebilir kalkınmayı teşvik eden bir girişimi var.
Bu girişim ile sürdürülebilirliği teşvik eden ve iklim değişikliği teknolojileriyle ilgili olan projelere BRICS Çözüm Ödülleri verilmektedir.
Yine BRICS Turizm Çalışma Grubu üyeler arasındaki turizmi ve sektörü geliştirmek ile bölgesel turizmin önemi üzerine çalışmalarına devam etmektedir.
BRICS Dışişleri Bakanları, BRICS ülkeleri ile ticaret ortakları arasındaki ticaret ve finansal anlaşmalarda yerel para birimlerinin daha fazla kullanılmasının önemini vurguladı.
Yerel para birimi finansmanının sürekli olarak genişletilmesinin ve yatırım ile finansman araçlarında inovasyonun güçlendirilmesinin üzerinde duruldu.
BRICS Yolsuzlukla Mücadele Çalışma Grubu, yolsuzlukla mücadelede iş birliği ve yolsuzluktan elde edilen varlıkların ve gelirlerin geri kazanımı ve iadesi konusunda da anlaşmaya vardı.
BRICS üyeleri özellikle tek taraflı korumacılığa karşı durulması ve ihracat kısıtlamalarının kaldırılmasını önerdi.
Her zamanki gibi küresel yönetişimde reform çağrısı vurgulandı. İklim değişikliğiyle mücadele yine BRICS'in fikir birliğinde olduğu bir konuydu.
BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısında birçok bölgesel ve küresel soruna karşın ortak bir tutum sergilendi.
Özellikle, BRICS Dışişleri Bakanları 22 Nisan 2025'teki Hindistan'a bağlı Cammu ve Keşmir'deki terör saldırısını en güçlü şekilde kınadılar. Terörizmin her türlü biçimiyle mücadele konusundaki kararlılıklarını yeniden sağlamlaştırdılar.
Terörizmin herhangi bir din, milliyet, medeniyet veya etnik grupla ilişkilendirilmemesi gerektiğini ve terörist faaliyetlere katılan ve onları destekleyen herkesin ilgili ulusal ve uluslararası yasalara uygun olarak hesap vermesi ve adalete teslim edilmesi gerektiğini yinelediler.
Bakanlar, terörizme karşı sıfır tolerans sağlanması çağrısında bulundu ve terörle mücadelede çifte standartları reddetti.
BRICS Dışişleri Bakanları, İsrail'in işgalci askerlerine Gazze'den çekilmeleri çağrısında bulundular. Gazze'ye insani yardım sevkiyatının durdurulmasından "ciddi endişe" duyduklarını belirterek, yardımların yeniden başlatılmasını talep ettiler.
Ayrıca, BRICS ülkelerinin Dışişleri Bakanları, 1967 sınırları çerçevesinde Gazze Şeridi ve Batı Şeria da dâhil olmak üzere Filistin'in, İsrail ile yan yana, bağımsız bir devlet olarak var olması ilkesine güçlü şekilde sadık kaldı.
Bununla beraber “Filistinlilerin ister kalıcı ister geçici olsun zorla yerlerinden edilmesine kesin bir şekilde karşı olduklarını” ifade ettiler ve “İsrail egemenliğinin Batı Şeria'daki Filistin toprakları üzerinde tesis edilmesine yönelik eylemleri” kınadılar.
BRICS Dışişleri Bakanları, Suriye'nin egemenliğini, bağımsızlığını, birliğini ve toprak bütünlüğünü savunduklarını yeniden dile getirdiler.
Ardından Lübnan'daki ateşkesi memnuniyetle karşıladılar ve İsrail'i Güney Lübnan'daki beş bölge de dâhil olmak üzere tüm Lübnan topraklarından çekilmeye çağırdılar.
Bakanlar, Sudan'daki artan çatışmalar ve insani kriz konusunda da ciddi endişelerini dile getirdiler ve derhal kalıcı ve koşulsuz bir ateşkes için çağrılarını yinelediler. Ayrıca, Haiti'deki durumun kötüleşmesinden ciddi endişe duyduklarını ifade ettiler.
Ukrayna konusunda ise BRICS Dışişleri Bakanları, BM Güvenlik Konseyi ve BM Genel Kurulu da dâhil olmak üzere uygun forumlarda ifade edilen Ukrayna'daki çatışmaya ilişkin ulusal pozisyonlarını hatırlattılar.
Afrika Barış Girişimi ve Barış Dostları Grubu'nun oluşturulması da dâhil olmak üzere arabuluculuk ile ilgili önerileri takdirle karşıladılar.
“Afrika sorunlarına Afrika çözümleri” ilkesine bağlılıklarını teyit eden BRICS Dışişleri Bakanları, Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesindeki devam eden çatışmalar konusunda ciddi endişelerini dile getirdiler.
Toplantıda, “Nazizmin, neo-nazizmin ve çağdaş ırkçılık, ırk ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı ve ilgili hoşgörüsüzlük biçimlerini körükleyen diğer uygulamaların yüceltilmesiyle mücadele” konulu yıllık BM Genel Kurulu kararını kabul ettiler.
Brezilya başkanlığında gerçekleşen BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı, BRICS'in genişleyen etkisini gösteren ilk toplantı oldu.
Küresel ekonomideki Batı ve ABD merkezli tek taraflılığa, ticaret savaşlarına ve yaptırımlara karşı ortak bir tutum alındı.
Brezilya Dışişleri Bakanı Mauro Vieira, BRICS'in genişlemesiyle dünya genelindeki krizlere yanıt verme kapasitesinin artacağını, kolektif çabaların daha da güçleneceğini söyledi.
Son olarak BRICS grubu, İran topraklarına yönelik düzenlenen uluslararası hukuku ve Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'ni ihlal eden saldırılar ile yine uluslararası hukuku ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın ilgili kararlarını ihlal ederek gerçekleştirilen barışçıl nükleer tesislere yönelik saldırılar konusunda derin kaygı duyduklarını ve Ortadoğu'daki güvenlik durumunun tırmanmasından endişe ettiklerini belirtti.
BRICS ülkeleri, Ortadoğu'da nükleer silahlardan ve kitle imha silahlarından arındırılmış bir bölge oluşturulması çağrısında bulundu.
Ayrıca, BRICS dönem başkanlığını yürüten Brezilya hükümeti yaptığı açıklamada, İsrail ve ABD tarafından İran'ın egemenliğini ve uluslararası hukuku ihlal ederek nükleer tesislere karşı gerçekleştirilen askeri saldırıları şiddetle kınadı.
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish