Değerli Independent Türkçe okuyucuları;

Şimdilik İran ve İsrail arası karşılıklı roket ve İHA saldırıları durmuş gibi gözüküyor.

Rusya ile Ukrayna arasında da İstanbul'da yeniden görüşmelerin olabileceği ihtimali belirdi.

Bölgesel ve küresel barış ile istikrar adına bütün tarafların sağ duyulu davranarak barışa şans vereceklerini ümit ediyorum.  

Bu krizlerin gölgesinde, BRICS grubunun da geleceğine yönelik bazı zorluklar da açığa çıktı.

BRICS grubu -başlangıçta Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan- uzun süredir çok kutuplu iş birliği ve Küresel Güney dayanışmasının bir sembolü olarak konumlandırılıyordu.

Ancak grubun üye sayısı ve gündemi genişledikçe, özellikle terörle mücadele gibi kritik konularda jeopolitik görüş ayrılıkları bu birlikteliği zorluyor.

BRICS bildirilerinde terörle mücadele sıklıkla vurgulansa da Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika ile Çin-Rusya-İran arasında derin farklılıklar etkili iş birliğini zorlaştırıyor.

Özellikle Hindistan, terörle mücadelede net ve sert bir tutum savunuyor (Keşmir'deki son terör olayları akabinde bölgede yükselen tansiyonu bütün dünya kaygıyla takip etti). 

Haziran 2025'te Brezilya'nın başkenti Brasilia'da düzenlenen BRICS Parlamento Forumu'nda üyeler, Cemmu ve Keşmir bölgesindeki Pahalgam'da yaşanan terör saldırılarının ardından Hindistan'a desteklerini dile getirdi.

Masum sivilleri taşıyan bir otobüse yönelik düzenlenen terör saldırısında 9 kişi hayatını kaybetmiş, 30'dan fazla kişi yaralanmıştı.

Bu saldırı, Hindistan'ın güvenlik tehditlerinin devam ettiğini ve "sıfır tolerans" çağrısını bir kez daha vurguladığını gösterdi.

Hindistan Başkan Yardımcısı Jagdeep Dhankhar, forumdaki konuşmasında BRICS'in "teröristleri barındıranları izole edecek ve yaptırımlarla karşılayacak mekanizmalar kurması gerektiğini" vurguladı.

Forumda söz alan parlamenterler de terör finansmanıyla mücadele, aşırılık yanlısı ideolojilerin engellenmesi ve sınır ötesi iş birliklerinin güçlendirilmesi gerektiğini belirttiler.

Hindistan 2026 yılında BRICS Parlamento Forumu başkanlığını üstlenecek ve terörle mücadelede somut adımlar atılmasını hedefliyor.

Ancak bu söylemsel birlik, derin görüş ayrılıklarını gizliyor.

Foreign Policy dergisinin Mayıs 2025 tarihli analizine göre, Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika (IBSA üçlüsü) BRICS içinde daha demokratik ve hesap verebilir bir yapıdan yana.

Buna karşılık Rusya ve Çin, bu tür mekanizmaları operasyonelleştirmeye mesafeli yaklaşıyorlar ve Batı merkezli güvenlik mimarilerine temkinli bakıyorlar.

İran'ın 2024'te BRICS'e katılımı ise bu farkları daha da belirgin hale getirdi. 

Rusya ve Çin ise terör ve güvenlik gibi hususlarda, daha çok Şanghay İş birliği Örgütü (ŞİÖ) gibi platformlarda çalışmayı tercih ediyorlar.

BRICS'e üye bazı devletler bakımından terör tanımı rejim güvenliği ekseninde şekilleniyor.

Bu ülkeler, istihbarat paylaşımı ya da devlet destekli teröre karşı yaptırımlar gibi uygulamalara karşı isteksiz.

İran ise BRICS'i Batı Asya'daki ajandasını yaymak için kullanmak istiyor, bu da Hindistan'ın öncelikleriyle çelişiyor. 

BRICS'in yapısal çeşitliliği bu zorlukları artırıyor.

Üyeler arasında rejim türü, ekonomik yapı ve bölgesel çıkarlar açısından büyük farklılıklar bulunuyor.

Bu nedenle ortak bir terör tanımı veya yaptırım mekanizmaları üzerinde uzlaşmak zorlaşıyor.

Mısır, BAE, Endonezya ve Etiyopya gibi yeni üyelerin Parlamento Forumu'na katılımı temsiliyeti artırsa da uygulamada birlikte hareket edebilme ihtimalini zayıflatıyor.

Bu ülkelerin farklı bölgesel öncelikleri ve iç politikaları, ortak hareket edebilme kabiliyetini sınırlandırıyor. 

NATO gibi uzun yıllardır oturmuş mekanizmaları olan kolektif güvenlik kuruluşlarında dahi sıklıkla görüş ayrılıkları olabiliyor.

BRICS için bunun oturması kolay değil, çünkü BRICS ağırlıklı olarak ekonomik bir birliktir.

2020 yılında kabul edilen BRICS Terörle Mücadele Stratejisi ve ilgili çalışma grupları değerli birer çerçeve sunuyor.
Ancak bu çerçevelerin uygulamaya geçmesi için siyasi irade eksikliği göze çarpıyor.

Hindistan'ın başkanlık döneminde, beyanların eyleme dönüşmesi kolay olmayacaktır. 

Ortak bir terör veri tabanı oluşturulması, yasal tanımların uyumlaştırılması ve adli iş birliği mekanizmalarının kurulması önemli adımlar olabilir.

Lakin ortak bildiri dahi çeşitli zorluklarla karşılaşabilir.

Yeni Kalkınma Bankası ortak veri tabanı gibi çalışmalara fon sağlayabilir.

Sonuç olarak, BRICS'in terörle mücadelede etkili bir platforma dönüşmesi, söz ile eylem arasındaki uçurumun kapatılmasına bağlı.

Demokratik ülkeler ısrarcı ve yapıcı adımlar atarken, diğer üyelerin çekinceleri de dikkate alınmalı.

Önümüzdeki yıllar BRICS'in güvenlik alanında gerçekten bir aktöre dönüşüp dönüşemeyeceğini gösterecek.

Lakin esas ilgi ekonomi olduğu için, ortak veri tabanı gibi projelerin gerçekleşmesi dahi başlı başına büyük bir başarı olacaktır.

^Kaynaklar:

<sup>1. Hindistan'ın BRICS Forumu'ndaki Terörle Mücadele Tutumu – PIB India (2025): https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2131275
2. Pahalgam Saldırısı ve BRICS'in Tepkisi – New Indian Express (2025): https://www.newindianexpress.com/nation/2025/Jun/13/unity-against-terrorism-lauded-at-brics-forum
3. 2026 BRICS Forum Başkanlığı – Asia News Network: https://asianews.network/brics-parliaments-back-indias-anti-terror-stand-country-to-chair-2026-forum-rs-deputy-chairman/
4. IBSA ve Rusya-Çin Ayrışması – Foreign Policy: https://foreignpolicy.com/2025/05/20/india-brazil-south-africa-brics-ibsa-russia-china-trump/
5. BRICS Terörle Mücadele Stratejisi – PIR Center: https://pircenter.org/wp-content/uploads/2024/07/24-07-22-BRICS-Int.-Security-ENG.pdf</sup>

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.