Bandırma'nın Emreköy'ünde, 1886'nın serin bir sabahında, Çerkeslerin Şapsığ boyundan Pşave Ali Bey'in oğlu Ethem, dünyaya gözlerini açtı.

Osmanlı'nın son çırpınışlarında büyüdü; Balkan Savaşları'nda kan gördü, zabit okulunun taş koridorlarında cesaretini biledi. Ama onun ruhu, sıradan bir askerinkinden fazlaydı.

I. Dünya Savaşı'nda, Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın çok özel bir operasyonunda kilit rol oynadı.

Rauf Orbay'ın komutasında, Afganistan'ın tozlu vadilerinde İngilizlere karşı özel harp operasyonlarında yer aldı.

Gizli görevler, keskin stratejiler, cesur hamlelerle dolu epik bir serüven yaşadı.  

Ethem, Teşkilat'ın ateşten bir neferiydi. Bu tecrübe, onu yalnızca bir savaşçı değil, bir lider yaptı.

Ama tarih, onun adını asıl 1919'da, Anadolu'nun işgal zincirleriyle sarsıldığı günlerde yazacaktı.

Yunan ordusu köyleri yutarken, İstanbul teslimiyet kokuyor, Ankara'da Mustafa Kemal Paşa destansı bir direnişin ateşini harlıyordu.

Lakin ordu yoktu, umutlar titrek, kaos her yanı sarmıştı.

İşte o an, Çerkes Ethem sahneye çıktı.

Kuvâ-yi Seyyâre'yi kurdu.

Binlerce savaşçıyla, makineli tüfekler, sahra topları, süvari birlikleriyle donanmış dev bir özel harp gücüydü bu.

Rüzgâr gibi gezici, gölge gibi çevik, kartal gibi kararlıydı. 

Ankara Hükümeti ve TBMM'nin varlığı ve istikbali için en büyük tehdit olan Anzavur'un isyanı kapıya dayanmıştı.

Düzce'nin, Bolu'nun, Yozgat'ın kargaşasını dinmiyordu.

İşte o günlerde Ethem Bey ve birliği tüm haşmetiyle sahneye çıktı.

Köylüler ona "kurtarıcı, halk kahramanı" dedi.

Nice analar onun için dua etti.

TBMM ve Ankara onun kılıcına yaslandı.

Nihayetinde Ethem Bey, Millî Mücadele'nin ateşten bir savaşçısıydı.

Ama her destan, bir kırılma taşır.

Ethem'inki, ruhunun özgür tınısında saklıydı.

Kuvâ-yi Seyyâre, dönemin en etkili güçlerinden biriydi.

5 binden fazla savaşçı, hafif silahların ötesinde ağır makineli tüfekler, toplar, hatta sınırlı zırhlı araçlarla donatılmıştı.

Süvariler, yıldırım gibi manevralar yapar; piyadeler, vur-kaç taktiklerinde ustalaşırdı.

Esasen Teşkîlât-ı Mahsûsa'dan miras stratejik deha, Ethem'in liderliğinde bu orduyu bir harp makinesine çevirdi.

Öyle ki, Anzavur İsyanı'nda, düzenli birliklerin olmadığı bir bölgede, haftalar içinde isyancıları dağıttı.

Düzce-Bolu'da, eşrafın desteklediği binlerce kişili ayaklanmaları bastırdı ve nihayetinde Yozgat'ta, Çapanoğlu isyanının da fitnesini söndürdü.

Bu zaferler, Kuvâ-yi Seyyâre'yi direnişin belkemiği yaptı. Ama Ethem'in vizyonu, cepheyle sınırlı değildi.

Yüreği, vatan kadar başka bir düşle çarpıyordu: Bir yanda İslam'ın adalet vaadi, Bolşevik fısıltıların eşitlikçi şarkısı, köylünün, yoksulun çilesi.

Bu düşler, gözlerini başka bir ufka dikmişti.

1920 yazında, Yozgat İsyanı'nı bastırmak için Ankara'ya yol alırken, Ethem başka bir ateşle tanıştı: Yeşil Ordu Cemiyeti.

Mayıs 1920'de, Ankara'nın tozlu sokaklarında, bir avuç hayalperest bu gizli teşkilatı kurmuştu.

Mustafa Kemal Paşa'nın bilgisiyle doğan cemiyet, Sovyetlerle iş birliğine zemin, iç isyanlara karşı bilinçli bir güç olacaktı.

Ama Yeşil Ordu, bir örgüt değil, bir düştü: İşgalcilere kafa tutarken, feodal zincirleri kıracak, köylüyü, yoksulu özgür kılacak bir Anadolu düşü.

TBMM'den 14 milletvekilinin omuz verdiği bu cemiyet, İttihatçı, sosyalist, İslamcı, Kemalist mozaikten örülmüştü.

Kurucuları ve merkez heyeti, dönemin en etkili isimlerinden oluşuyordu:

• Hakkı Behiç Bayiç (Maliye Bakanı, Genel Sekreter): Cemiyetin organizasyon beyni, gizli teşkilatın yönetiminde kilit rol oynadı.
• Arif Oruç (Gazeteci, Propaganda Sorumlusu): Seyyare Yeni Dünya gazetesinin editörü, cemiyetin fikirlerini köylülere ve askerlere taşıdı.
• Dr. Adnan Adıvar (Sağlık Bakanı, Kurucu Üye): Mustafa Kemal'e yakınlığıyla, cemiyetin kuruluşunda söz sahibiydi.
• Yunus Nadi (İzmir Milletvekili, Kurucu Üye): Gazeteci kimliğiyle propaganda faaliyetlerini şekillendirdi.
• Nazım Bey (Tokat Milletvekili, dönemin İçişleri Bakanı, Genel Sekreter): İttihatçı kökenli, teşkilatın idari işlerini yürüttü.
• Reşit Bey (Saruhan Milletvekili, Kurucu Üye): Ethem Bey'in büyük ağabeyi. Eski subay ve politikacı. Teşkilatı Mahsusa ‘da görev yaptı. Yeşil Ordu ile Kuvâ-yi Seyyâre'nin bağını güçlendirdi.
• Şeyh Servet Efendi (Bursa Milletvekili, Kurucu Üye): Yemin törenlerini organize etti, cemiyetin İslami ruhunu pekiştirdi.
• İbrahim Süreyya (Saruhan Milletvekili, Kurucu Üye): İttihatçı eğilimli, teşkilatın aktif organizatörlerinden.
• Muhittin Baha (Bursa Milletvekili, Kurucu Üye): Kemalist çizgiye yakın, kuruluşta rol aldı.
• Hamdi Namık (İzmit Milletvekili, Kurucu Üye): Genel merkezde idari görevler üstlendi.
• Sırrı Bellioğlu (İzmit Milletvekili, Kurucu Üye): İttihatçı kökenli, organizasyonel çalışmalarda bulundu.
• Hüsrev Sami (Eskişehir Milletvekili, Kurucu Üye): Ankara ve Eskişehir şubelerinin kuruluşunda görev aldı, Bolşevik fikirlerle ilişkilendirildi.
• Eyüp Sabri (Eskişehir Milletvekili, Kurucu Üye): Propaganda faaliyetlerinde aktifti.
• Mustafa Bey (Kozan Milletvekili, Kurucu Üye): Kuruluşta yer alan milletvekillerinden.
• Vakkas Ferid (Mülkiye Kaymakamı, Ankara Şubesi Üyesi): Ankara şubesinde aktifti, sonradan genel merkeze karşı tavır aldı.
• Mustafa Nuri (Öğretmen, Ankara Şubesi Üyesi): Yerel faaliyetlerde rol aldı.
• Feridun Bey (Meclis Matbaası Müdürü, Ankara Şubesi Üyesi): Organizasyonel görevler üstlendi.
• Hacıoğlu Salih Bey (Binbaşı, Hayvan Hastanesi Müdürü, Ankara Şubesi Üyesi): Bolşevik eğilimli, Ankara şubesinin kuruluşunda Hüsrev Sami'yle çalıştı.

Yeşil Ordu'nun Ankara ve Eskişehir şubeleri, bu isimlerin liderliğinde cemiyetin nabzını tuttu.

Arif Oruç, Yeni Dünya'yla eşitlik ateşini harladı.

Kapitalizme kafa tuttu, eşrafın saltanatına isyan etti, emperyalizme meydan okudu.

"Toprak köylünündür" diye haykırdı, kadınların sesini yükseltmeyi vadetti.

Ethem Bey, Yeşil Ordu'nun kurucusu değildi, ama 1920 yazında cemiyete katıldı.

Teşkîlât-ı Mahsûsa'dan gelen tecrübesiyle, 5 bin kişilik Kuvâ-yi Seyyâre'sini cemiyetin vurucu gücü yaptı.

Makineli tüfekleri, toplarıyla bu ordu, Yeni Dünya'nın fikirlerini Batı Anadolu'nun köylerine taşıdı.

Kardeşi Tevfik Bey ve müfrezeleri de bu ateşe omuz verdi.

Arif Oruç'un kalemi, Ethem'in kılıcına yoldaşlık etti; ikisi, aynı düşte yanıyordu.

Yeşil Ordu'nun programı cüretkârdı: Toprak reformu, işçinin hakkı, kadınların özgürlüğü.

Ama bu sözler, dönemin muhafazakâr damarına ters düştü.

Yeşil Ordu, gölgelerde filizlendi; milletvekilleri, subaylar, entelektüeller arasında yankı buldu.

TBMM koridorlarında bile fısıltıları duyuldu.

Ama bu yeni ve farklı rüzgâr, Ankara'yı huzursuz etti.

Yeşil Ordu'nun İttihatçı, sosyalist, İslamcı mozaiği de gerilim yarattı.

Sovyetlerin altın ve silah yardımı direnişi desteklese de Bolşevik gölgesi korku saldı.

"Komünizm kapıda" diye fısıldayanlar çoğaldı.

Ethem'in Kuvâ-yi Seyyâre'si büyürken, bağımsız tavırları göze battı.

Düzenli orduya geçişte, emir-komuta zincirine uymadı.

Kendi yolunu çizdi, bildiği gibi yürüdü.

1920 sonbaharında, Yeşil Ordu bir tehdit sayıldı; TBMM kapatma fermanını verdi.

Yeni Dünya sustu, Arif Oruç'un kalemi gömüldü, Hakkı Behiç, Yunus Nadi gibi isimler geri çekildi.

1921'de, I. İnönü'nün dumanı gökleri sararken, Kuvâ-yi Seyyâre dağıtıldı. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  19 Temmuz 2025 - Güney Kore'nin Sancheong ilçesindeki bir köyde meydana gelen heyelanın ardından bir kurtarma görevlisi çamurla kaplı bir yolda duruyor. Yonhap Haber Ajansı'nın bildirdiği üzere Asya ülkesinde devam eden şiddetli yağışlar, sel ve toprak kayması nedeniyle ölü sayısı 9'a yükseldi ve iki kişi hâlâ kayıp. Yetkililer selin vurduğu bölgelerde yaşayan en az 7 bin kişiyi tahliye etti. (Gyeongsangnam-do İtfaiyesi / AFP)

• 2/30

  18 Temmuz 2025 - Suriye'deki Bedevi savaşçılar, Bedevi-Dürzi çatışması sırasında, Süveyda kentinin eteklerindeki Mazraa kasabasında konuşlanıyor. Suriye'nin güneyindeki Süveyda ilinde Bedevi Araplarla Dürzi gruplar arasındaki çatışmalar son günlerde alevlendi. Suriye İnsan Hakları Ağı, Dürzilerin çoğunlukta olduğu Süveyda'daki çatışmalarda en az 321 kişinin öldüğünü bildirdi. Bedevi Araplar ve aşiret güçlerinden oluşan ittifakla Dürzi gruplar arasındaki çatışmalar, kentin batı ve kuzey hatlarında sürüyor. İsrail'in çarşamba günü Şam'a saldırmasından sonra ABD, tüm taraflar arasında anlaşma sağlandığını aktarmıştı. Daha sonra Şam yönetimine bağlı güçler Süveyda'dan çekilmişti ancak dün, bölgedeki çatışmalar yeniden alevlenmişti. (Ghaith Alsayed/AP)

• 3/30

  18 Temmuz 2025 - İsrail, sınıra yakın Filistin topraklarını vurdu. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saat içinde Gazze'de en az 94 Filistinlinin öldürüldüğünü, bunların arasında yardım ararken öldürülen iki düzineden fazla kişinin de bulunduğunu açıkladı. İsrail'in kuşatma altındaki bölgedeki tek Katolik kilisesine düzenlediği saldırıda en az üç kişinin ölmesi ve 10 kişinin yaralanması üzerine kınamalar artıyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu saldırıları savunarak, İsrail'in Suriye hükümetinin Şam'ın güneyindeki Suriye topraklarının askerden arındırılması ve Suriyeli Dürzi toplumuna yönelik saldırılar olmak üzere iki "kırmızı çizgiye" saygı göstermesini sağlamak için askeri araçları kullanmaya devam edeceğini söyledi. (Jack Guez/AFP)

• 4/30

  17 Temmuz 2025 - Meksika'da şiddetli yağışlar sonrası gelen sel, özellikle Zapopan kentinde hayatı altüst etti. 90 dakika süren yağmur ani sele yol açarken, en az 140 ev hasar aldı. 4 metreye ulaşan su, bir kişinin hayatını kaybetmesine 12 kişininse yaralanmasına neden oldu. Yetkililer bunun kentte son 12 yılda yaşanan en kötü doğal afet olduğunu belirtti. Ulusal Acil Durum protokolünü devreye sokan Meksika Ordusu da kurtarma çalışmalarına katıldı (Michelle Freyria/Reuters)

• 5/30

  15 Temmuz 2025 - Belçik'nın başkenti Brüksel'de gerçekleştirilen Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları zirvesi'nde protesto gösterisi düzenlendi. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, işgal altındaki Filistin topraklarında insan haklarını ihlal ettiği tespit edilen İsrail'e karşı muhtemel yaptırımları tartışmak üzere bir araya geldi. Birlik, kamuoyundan yükselen çağrıların ardından Hollanda'nın teklifi üzerine, 20 Mayıs'ta İsrail'le Ortaklık Anlaşması'nı "insan haklarına ve uluslararası hukuka uyma" şartı kapsamında incelemeye almıştı. Oy birliği gerektirdiği için anlaşmanın tamamen askıya alınması beklenmese de serbest ticaret, araştırma, teknoloji, kültür ve siyasi diyalog gibi ayrı başlıkları içeren anlaşmanın nitelikli çoğunluk gerektiren hükümlerinin askıya alınması muhtemel. (Yves Herman/Reuters)

• 6/30

  14 Temmuz 2025 - Pakistan'da tarihinde Sind eyaletinin Haydarabad kentinde yolcular, şiddetli muson yağmurlarında sular altında kalan yolda. Hükümetin 1açıkladığı rakamlara göre Pakistan'da muson yağmurları haziran sonundan bu yana aralarında onlarca çocuğun da bulunduğu 110'dan fazla kişinin ölümüne yol açtı. Ülke genelinde yağışların şiddetini artırabileceğine işaret edilerek, yerel yetkililere teyakkuzda olmaları uyarısı yapıldı. Pakistan'ın birçok şehrinde her yıl temmuz-eylül aylarında etkili olan muson yağmurları, ülkede yüzlerce kişinin ölmesine ve maddi kayıplara yol açıyor. (Husnain Ali/AFP)

• 7/30

  13 Temmuz 2025 - İspanya'nın kuzeyindeki Pamplona kentinde düzenlenen San Fermin festivaline katılanlar, 7. boğa koşusu sırasında La Palmosilla cinsi boğaların önünde koşuyor. Bir hafta süren festivale her yıl binlerce kişi katılıyor ve ünlü boğa koşuları, her gün sabah saat 8.00'de eski şehrin dar sokaklarında 850 metrelik bir parkurda, önlerindeki koşucular düşmeden ya da boynuzlanmadan boğalara yakın kalmaya çalışırken yapılıyor. Koşucuların çoğu, kırmızı kuşak ve boyun atkısıyla beyaz pantolon ve gömlekten oluşan geleneksel kıyafetlerini giyiyor. Uzman İspanyol koşucular, boğaların boynuzlarının hemen önünde ölüme meydan okuyan birkaç saniye boyunca koşmaya çalışırken bir yandan da rulo haline getirilmiş bir gazeteyle hayvanları kışkırtıyor. Binlerce seyirci parkur boyunca balkonlardan ve tahta barikatlardan izliyor. (Miguel Riopa/AFP)

• 8/30

  12 Temmuz 2025 - Birleşik Krallık'ın Londra kentinde Wimbledon Tenis Turnuvası'nda çift erkekler kategorisinde galip gelen Lloyd Glasspool kutlama yapıyor. Glasspool ve Julian Cash, Avustralyalı Rinky Hijikata ve Hollandalı David Pel'i 6-2, 7-6 (3) mağlup etti. Cash ve Glasspool, 1936'dan bu yana All England Club kupasını kazanan ilk Britanyalı çift oldu. Glasspool başarıları hakkında "Duyunca kulağa inanılmaz geliyor" diye konuştu. (Stephanie Lecocq/Reuters)

• 9/30

  11 Temmuz 2025 - Bosnalı bir kadın, Potoçari kentindeki Srebrenitsa Soykırımı kurbanlarının isimlerinin yazılı olduğu bir anıtın yanında yas tutuyor. Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşta, Bosnalı Sırp güçlerin 8 binden fazla Müslüman Boşnak erkek ve çocuğu katletmesinin 30. yıldönümü yasla karşılandı. Toplu mezarlara gömülen kişilerin kalıntıları daha sonraki yıllarda tespit edilmeye çalışılsa da binden fazla soykırım kurbanının cesedine hâlâ ulaşılamadı.​​​​​​​​​​​​​​ Bugün düzenlenen törenle katliamda hayatını kaybeden 7 kişi daha Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toprağa verildi. (Armin Durgut/AP)

• 10/30

  10 Temmuz 2025 - Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen cenaze töreninde bir çalışan, yakın zamanda hayatını kaybeden eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un portresini taşıyor. Kremlin'in Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Starovoyt'u görevden aldığını açıklamasından saatler sonra Moskova, 7 Temmuz 2025 tarihinde Rusya'nın eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un intihar ettiğini duyurdu. 53 yaşındaki Starovoyt bir yıldır Rusya'nın ulaştırma bakanlığını yürütüyordu ve daha önce Rusya'nın Ukrayna saldırısıyla mücadele ettiği sınırdaki Kursk bölgesinin valisiydi. (Tatyana Makeyeva/AFP)

• 11/30

  9 Temmuz 2025 - İsrail, Gazze'nin batısındaki Eş-Şati mülteci kampı vurdu. Gazze Savaşı'nda bir buçuk yıl geride kalırken, Hamas'ın güvenlik güçlerinden üst düzey bir yetkili, Filistinli silahlı örgütün Gazze Şeridi üzerindeki kontrolünün yaklaşık yüzde 80'ini kaybettiğini ve boşluğu silahlı aşiretlerin doldurduğunu söyledi. İsrail Başbakanı Netanyahu, ateşkes görüşmeleri devam ederken yaptığı açıklamada, Gazze'de savaşa devam etmeye kararlı olduğunu vurguladı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, arabulucuların Gazze Şeridi’nde savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya ulaşmak için çabalarını yoğunlaştırdığını ve müzakerelerin “olumlu” yönde ilerlediğini belirtti. İsrail ordusu Gazze’nin kuzeyinde çıkan çatışmada beş İsrail askerinin öldüğünü duyurdu. İkisi ağır 14 asker de yaralandı. (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 12/30

  8 Temmuz 2025 - Belaruslu Aryna Sabalenka, 2025 Wimbledon Şampiyonası'nın 9. gününde tek kadınlar çeyrek final tenis maçında Alman Laura Siegemund'la karşı karşıya geldi. Rakibini üç sette geçen yıldız, adını yarı finale yazdırdı. Tek erkeklerdeyse Carlos Alcaraz ve Taylor Fritz, yarı finale yükseldi. Wimbledon Tenis Turnuvası’nda bu yıl ilk kez tamamen elektronik çizgi sistemi (ELC) kullanılması, büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi. Tenisin en köklü turnuvalarından biri olan Wimbledon’da, 147 yıl boyunca görev yapan çizgi hakemlerinin yerini artık kameralar ve yazılımlar aldı. Ancak bu değişim, özellikle yaşanan son hatalardan sonra ciddi şekilde sorgulanmaya başladı. (Kirill Kudryavtsev/AFP)

• 13/30

  7 Temmuz 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de düzenlenen Saba Saba Günü gösterilerinde protestocular, çıkan çatışmalar sırasında Kenya polisinin attığı göz yaşartıcı gaza maruz kaldı. Kenya demokrasi mücadelesini 7 Temmuz 2025'te kutlarken polis, olası protestolar öncesinde Nairobi'deki ana yolları kapatmasıyla kutladı. Saba Saba Günü, 7 Temmuz 1990'da dönemin başkanı Daniel arap Moi'nin yıllar süren otokratik yönetiminin ardından Kenyalıların çok partili demokrasiye dönüş talebiyle başlattıkları ayaklanmayı hatırlamak için kutlanıyor. (Simon Maina/AFP)

• 14/30

  6 Temmuz 2025 - McLaren'ın Avusturyalı pilotu Oscar Piastri, büyük kısmını önde götürdüğü Britanya Grand Prix'sini ikinci sırada bitirirken zafer, Britanyalı yakım arkadaşı Lando Norris'in oldu. Yarışa pole pozisyonundan başlayan Max Verstappen damalı bayrağı 5. sırada görürken, Silverstone'un ev sahipliği yaptığı mücadeleye yağmur damgasını vurdu. 5 sürücünün yarış dışı kalmasıyla bitiş çizgisini 15 araç geçti. 37 yaşındaki deneyimli pilot Nico Hulkenberg, üçüncü sırayı alarak kariyerindeki ilk podyumu elde etti. (Ben Stansall/AFP)

• 15/30

  5 Temmuz 2025 - Fransa Bisiklet Turu'ndaki bisikletçiler, Porte de Paris anıtının yanından geçiyor. 112.'si düzenlenen Fransa Bisiklet Turu veya Tour de France, bugün başladı. Yarışçılar ülkenin kuzeyindeki Lille'de başlayıp biten ilk etapta 184,9 kilometre boyunca pedal çevirecek. Toplamda 3 bin 320 kilometrelik zorlu yarış boyunca bisikletçiler, Pireneler ve Alpler de dahil 6 dağ etabında mücadele edecek. Üç hafta sürecek yarış 27 Temmuz Pazar günü Paris'teki Champs-Elysees'de sona erecek. (Anne-Christine Poujoulat/AFP )

• 16/30

  4 Temmuz 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, vergi indirimleri ve harcama kesintilerini içeren yasa tasarısını imzaladıktan sonra Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson'ın kendisine verdiği tokmağı vuruyor. Kamuoyunda "Büyük, Güzel Yasa Tasarısı" diye bilinen tasarı ABD Kongesi'nden geçtikten sonra bugün, ABD Bağımsızlık Günü'nde, Trump tarafından imzalandı. Trump'ın ilk dönemindeki vergi indirimlerini kalıcı hale getiren ve kapsamını genişleten düzenlemede, sınır güvenliği ve göçmenlik denetimi için ciddi miktarda fon ayırılmasının yanı sıra savunma harcamalarının artırılması öngörülüyor. Ayrıca düşük gelirlilere sağlık sigortası ve beslenme yardımı sağlayan programlarda da büyük kesintiler amaçlanıyor. Trump, Beyaz Saray'da düzenlenen 4 Temmuz Bağımsızlık Günü kutlamasında "Tasarıyı imzaladığımda şimdiye kadarki en büyük zaferimizi resmileştirmiş olacağız" ifadelerini kullandı. (Evan Vucci/AP)

• 17/30

  3 Temmuz 2025 - Yerli turistler ülkenin doğu kıyısında yer alan devasa tatil köyü Wonsan Kalma'nda. Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un gözde projelerinden biri olan tesisin bu ay içinde Rus misafirlerini ağırlaması bekleniyor. Kim, Birleşmiş Milletler'in 2017'de ülkesinin kömür ve tekstil dahil tüm ana ihracatını yasaklayan ağır yaptırımlar uygulamasının ardından turizmi teşvik etmeye başlamıştı. Yaptırımlar, Kuzey Kore'yi nükleer ve füze programlarını finanse etmek için döviz kazanma araçlarından mahrum bırakmak üzere tasarlanmıştı. Ancak Kim'in şiddetle ihtiyaç duyduğu yeni bir döviz kaynağı olarak gördüğü turizmi etkilemediler. (Kim Won Jin/AFP)

• 18/30

  2 Temmuz 2025 - İspanya'nın Segerra bölgesinde orman yangınları etkili oluyor. Avrupa'yı etkisi altına alan ve İsviçre'deki bir elektrik santralindeki nükleer reaktörün kapanmasına neden olan sıcak hava dalgası nedeniyle İspanya'da orman yangınları iki kişinin ölümüne neden olurken Fransa'da da iki kişi hayatını kaybetti. Bugün yine kavurucu sıcaklıklar yaşanırken İspanyol yetkililer Katalonya'da bir gün önce çıkan orman yangınında iki kişinin öldüğünü, Fransa Enerji Bakanı ise sıcak hava dalgasıyla doğrudan bağlantılı iki ölüm vakası yaşandığını ve 300 kişinin de hastaneye kaldırıldığını açıkladı. İtalya'da da aşırı sıcaklar nedeniyle 18 şehir için kırmızı alarm verildi. Yetkililer, İspanya'nın Katalonya bölgesindeki Torrefeta'da çıkan yangının birkaç çiftliği yok ettiğini ve yaklaşık 40 km boyunca uzanan bir alanı etkilediğini söyledi. Daha fazla rüzgar ve gök gürültülü fırtına beklenmesine rağmen yangın büyük ölçüde kontrol altına alındı (AP)

• 19/30

  1 Temmuz 2025 - Tayland Anayasa Mahkemesi, eski Kamboçya lideri Hun Sen ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdiğinin ortaya çıkmasının ardından Başbakan Paetongtarn Shinawatra'yı görevden uzaklaştırdı. Anayasa Mahkemesi'nde yapılan oylamada Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılması kararı 2'ye karşı 7 oyla kabul edildi. Ülkenin en genç lideri ve ikinci kadın Başbakanı olan 38 yaşındaki Shinawatra'nın savunmasını 15 gün içinde yapması gerekiyor. Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılmasının ardından ülkeyi Başbakan Yardımcısı Suriya Jungrungruangkit yönetecek. (Lilian Suwanrumpha/AFP)

• 20/30

  30 Haziran 2025 - 200 bin müzikseveri ağırlayan Glastonbury Festivali'nin bitmesiyle alanda büyük bir temizlik operasyonu başlatıldı. Festivalin temizlik ekibi, festival katılımcıları evlerine doğru yola çıkmaya başladığında, kağıt bardaklar ve yiyecek kapları da dahil binlerce çöpü toplamaya başladı. Temizlik görevlileri taşan çöp kutuları, kamp sandalyeleri ve şişme yataklar gibi büyük eşyaların yanı sıra sandaletler, parmak arası terlikler ve alışveriş torbalarıyla da boğuşuyor. Glastonbury 2026'da geri dönmeyecek, çünkü festival bir sonraki etkinlik 2027'de gerçekleşmeden önce zeminin toparlanmasına zaman tanımak için nadasa giriyor. Festivalde sahne alan İngiliz punk rap grubu Bob Vylan'ın "Özgür Filistin" ve "İsrail ordusuna ölüm" sloganları atıp kalabalığın da sloganlara eşlik etmesi medyada büyük yankı uyandırdı. BBC, Bob Vylan'ın ifadelerini "derin şekilde rahatsız edici" diye nitelendirerek performansın yeniden yayımlanmayacağını bildirdi. (Oli Scarff/AFP)

• 21/30

  29 Haziran 2025 - Formula 1'de 2025 Avusturya Grand Prix'sinin kazananı Lando Norris oldu. Spielberg kentindeki 4,32 kilometrelik Red Bull Ring Pisti'nde yapılan yarışa pole pozisyonunda başlayan McLaren pilotu Lando Norris, damalı bayrağı ilk sırada gördü. Norris'in takım arkadaşı Oscar Piastri ikinci olurken, Ferrari'den Charles Leclerc podyumun son basamağında yer aldı. Formula 1'de sezonun bir sonraki yarışına Büyük Britanya'daki Silverstone pisti ev sahipliği yapacak. (Leonhard Foeger/AFP)

• 22/30

  28 Haziran 2025 - İran'ın başkenti Tahran'da, İsrail saldırıları sonucu öldürülen İranlı askeri komutanlar ve bilim insanları için düzenlenen cenaze töreni sırasında hayatını kaybedenlerin fotoğrafları Enghelab Meydanı'nda sergileniyor. İran, İsrail'le 12 gün süren çatışmalarda öldürülen 60 kişi için bugün cenaze töreni düzenlendi. Onbinlerce kişinin katıldığı törende son yolculuğuna uğurlananlar arasında saldırıların başladığı 13 Haziran'da öldürülen İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Başkomutanı Hüseyin Selami ve ülkenin önde gelen nükleer bilim insanı Muhammed Mehdi Tehrançi de vardı. İranlı yetkililer çatışmalar boyunca İran'da toplam 627 kişinin öldüğünü açıkladı. İsrailli yetkililerse İran'ın füze saldırılarının ardından İsrail'de 28 kişinin öldüğünü söyledi (Atta Kenare / AFP)

• 23/30

  27 Haziran 2025 - Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yer alan acil müdahale ekipleri, UNRWA'ya ait bir okulda İsrail saldırısı nedeniyle çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. İsrail'in bugün gerçekleştiği saldırılarda 62 Filistinlinin hayatını kaybettiği bildirildi. Gazze'nin sivil savunma ajansı, öldürülen kişilerin 10'unun insani yardım beklediğini aktardı. Bölgedeki yetkililer mayıs sonundan beri en az 500 kişinin yardım merkezlerinin yakınında öldürüldüğünü ifade ediyor (Bashar Taleb / AFP)

• 24/30

  26 Haziran 2025 - Kuzey Kore gelecek hafta lider Kim Jong-un'un ülkenin turizm sektörünü geliştirme yolunda "ilk adım" olmasını umduğu doğu kıyısında bir sahil tesisi açacak. Devlet medyasına göre, sahilin 4 kilometrelik bir bölümünü kapsayan Wonsan-Kalma kıyı turizm bölgesi, oteller, restoranlar, alışveriş merkezleri ve su parkından oluşuyor. Bölgede inşaat 2018'de başladı ancak hem inşaat sorunları hem de Kovid-19 pandemisi nedeniyle gecikti. Kore Merkezi Haber Ajansı'nın (KCNA) bildirdiğine göre, yılda yaklaşık 20 bin misafir ağırlayabilecek bölge, ilk yerli ziyaretçilerini salı günü kabul edecek. Uluslararası turistlerin bölgeye ne zaman gelebileceğiyse bilinmiyor. Tesisin büyük açılışında Kim'e eşi Ri Sol-ju ve varisi olduğu varsayılan kızları Kim Ju-ae eşlik etti. (AFP/KCNA/KNS)

• 25/30

  25 Haziran 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de eylemciler, parlamentonun basılmasının birinci yıldönümü münasebetiyle düzenlenen protestoda güvenlik güçlerinin müdahalesine maruz kaldı. Binlerce protestocu, devlet destekli çeteler ve polis şiddetiyle karşılaşacakları korkusuna rağmen, hükümet aleyhine gösterilerin zirveye ulaştığı parlamento baskınından bu yana geçen bir yılı kutlamak üzere çarşamba günü sokaklara çıktı. Geçen yıl vergi artışları ve genç Kenyalıların içinde bulunduğu vahim ekonomik durum nedeniyle haftalarca süren protestolarda en az 60 kişi güvenlik güçleri tarafından öldürülmüştü. Aktivistler ve kurbanların aileleri, parlamentonun işgal edildiği en ölümcül kargaşa gününün üzerinden bir yıl geçmesi münasebetiyle barışçıl gösteriler düzenlenmesi çağrısında bulundu. (Luis Tato/AFP)

• 26/30

  24 Haziran 2025 - Birleşik Krallık'ın (BK) başkenti Londra'nın merkezindeki Trafalgar Meydanı'nda, İsrail’le iş yapan şirketlere karşı doğrudan eylemler düzenleyen Palestine Action adlı grubun, hükümet tarafından yasaklı örgüt ilan edilmesi yönündeki girişimi protesto edildi. BK İçişleri Bakanı Yvette Cooper, 23 Haziran 2025'te, aktivistlerinin geçen hafta BK'nin en büyük hava üssüne izinsiz girmesinin ardından, Palestine Action adlı kampanya grubunu yasaklayacağını duyurmuştu. Cooper, 20 Haziran'da BK'nin güneyindeki RAF Brize Norton'da iki uçağa yapılan vandalizmin "utanç verici" ve grubun "kabul edilemez suçlara karıştığı uzun bir geçmişi" olduğunu söyledi. Eylemciler, grubun yasaklı örgütler listesine alınmasının protesto hakkının ihlali anlamına geleceğini savunarak, "Palestine Action, bizi gururlandır; bir Elbit fabrikasını daha kapat" ve "İnsanlar işgal altındayken direniş meşrudur" sloganları attı. (Henry Nicholls/AFP)

• 27/30

  23 Haziran 2025 - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi'yi Moskova'da kabul etti. İki isim, İsrail ve ABD'nin İran'a yönelik saldırılarına ilişkin görüşme gerçekleştirdi. Putin ve Erakçi, Kremlin'deki ikili görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Putin, görüşmede Erakçi'ye Rusya'nın İran halkına yardım etmeye çalıştığını bildirdi. İsrail ve ABD'nin saldırılarını kınayan Putin, "İran'a yönelik saldırılar, hiçbir gerekçesi olmayan sebepsiz bir saldırganlık" diye konuştu. Görüşmenin basına açık kısmında konuşan Putin, Rusya'yla İran’ın güvenilir ilişkilere sahip olduğuna işaret ederek, "İran halkına yardım etmek için çaba gösteriyoruz" ifadesini kullandı. Rusya’nın Ortadoğu’da yaşanan gelişmelere yönelik yaklaşımının bilindiğini anlatan Putin, "Rusya Dışişleri Bakanlığı, yaklaşımımızı açıkça ifade ederken Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde aldığımız pozisyonu biliyorsunuz" diye konuştu. (Alexander Kazakov/AFP)

• 28/30

  22 Haziran 2025 - Ducati Lenovo Takımı'nın İspanyol sürücüsü Marc Marquez, takım arkadaşı İtalyan Francesco Bagnaia'nın önünde ve bu ikiliyi BK8 Gresini Racing'in yıldızı, Marquez'in kardeşi Alex Marquez takip ediyor. İtalya'nın Mugello pistinde düzenlenen MotoGP İtalya Grand Prix'sini şampiyonanın lideri Marc Marquez kazanırken, Alex Marquez ikinci ve Fabio Di Giannantonio üçüncü oldu. Bu sonuçla Marc Marquez sürücüler şampiyonasında puanını 270'e çıkardı. Onu 240 puanla Alex Marquez ve 160 puanla Bagnaia takip ediyor. (Tiziana Fabi/AFP)

• 29/30

  21 Haziran 2025 - Roma'da düzenlenen "Stop Rearm Europe" (Avrupa'nın Yeniden Silahlanmasına Son) yürüyüşüne katılan göstericiler, Kolezyum'un önünden geçiyor. Avrupa Birliği'nin 800 milyar euroluk savunma planına karşı harekete geçen Stop Rearm Europe, silahlara daha fazla para harcanmaması çağrısı yapıyor. Bugün savaş ve soykırım karşıtı protestocılar, 300'den fazla ağ, sosyal örgüt, sendika, ulusal ve yerel siyasi oluşumun desteğiyle Roma'da düzenlenen eyleme katıldı. (Andrew Medichini/AP)

• 30/30

  20 Haziran 2025 - Çin'in Jinshan bölgesindeki yeni Legoland Şanghay Resort'ta insanlar lunapark trenine biniyor. Şanghay'da yer alan dünyanın en büyük Legoland'i, bugün halkın denemesi için faaliyetlerine başladı. Aynı zamanda Çin'deki ilk Legoland olan tesis, Ninjago, Lego Friends ve Monkie Kid gibi temalara sahip 8 bölüm içeriyor. En ilgi çekici ziyaret yerleri arasında, Şanghay sahilinin ve Lujiazui finans bölgesinin gökdelenlerinin renkli plastik tuğlalardan inşa edilen minyatür kopyalarının olması bekleniyor. Legoland Şanghay Resort, 5 Temmuz'da resmen açılacak. (Hector RETAMAL / AFP)

Tabii Yeşil Ordu'nun çöküşü, Ethem Bey'in yolunu kararttı.

İkisi de aynı gerilimle yüzleşti: Millî Mücadele'nin sosyalist hayalleri, Yeni Dünya'nın son sayısıyla soldu.

Ama Yeşil Ordu, kısa ömrüne bir iz bıraktı.

Hakkı Behiç'in teşkilatı, Şeyh Servet'in yeminleri, Arif Oruç'un kalemi, Anadolu'da sosyalizmin tohumlarını ekti.

Köylünün, yoksulun çığlığını duyurdu.

Yıllar sonra, 1960'larda, 1970'lerde, sol rüzgârlar eserken, Yeni Dünya'nın eşitlikçi ruhu yeniden canlandı.

Ama "komünist" etiketi, Yeşil Ordu'nun hikâyesini hep bulanık bıraktı.

Kimine göre devrim kıvılcımı, kimine göre yoldan çıkmış bir serüven.

Ethem ve Yeşil Ordu, bir milletin doğuşunun sadece zaferle değil, aynı zamanda çatışmayla, kayıplarla yazıldığının göstergesidir.

Ethem Bey, Teşkîlât-ı Mahsûsa'dan Kuvâ-yi Seyyâre'ye taşıdığı tecrübeyle isyanları bastırdı, vatanı kurtarmaya omuz verdi, ama özgür ruhu onu yalnız bir yola sürükledi.

Arif Oruç, Yeni Dünya'yla bu ateşi yazdı, ama o da susturuldu.

Yeşil Ordu, bir eşitlik düşü kurdu, ama Ankara'nın dehlizlerinde kayboldu.

Belki de o dönem açısından zorunlu ve doğru olan da buydu.

Tıpkı "her devrimin evvela kendi evlatlarını yemesi" gerçeği gibi.

Elbette ki, bazı sorular bitmez:

Ethem Bey'in seçimi bir çaresizlik miydi, yoksa bir duruş mu?

Yeşil Ordu bir tehdit miydi, yoksa bastırılmış bir umut mu?

Arif Oruç'un kalemi, bu soruları Yeni Dünya'nın satırlarına kazıdı, ama cevaplar gri bir sisin içinde dans eder.

Ethem ve Yeşil Ordu, o kaotik günlerin kırık aynaları.

Onlar, bir milletin sancılı doğumunun tanıkları.

Zaferler kadar, bu gölgeli hikâyeler de bizi biz yaptı.

Ethem'in kılıcı, Arif Oruç'un kalemi, Yeşil Ordu'nun fısıltıları, hâlâ Anadolu'nun rüzgârında bir yerlerde dolanır.

Unutmak, o ateşi, o çileyi, o hayalleri eksik bırakır.

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.