Türkiye'de memurlukta 35 yaş sınırı, belirli pozisyonlar ve kamu kurumları için geçerli olan bir kural.
Bu yaş sınırı, genellikle adayların başvuru yapabilecekleri maksimum yaşı belirliyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) ile yapılan merkezi atamalarda genellikle 35 yaş sınırı uygulanıyor.
Bu sınır, ilk defa memur olacak adaylar için geçerli.
35 yaşını doldurmamış olanlar bu sınavlara ve atamalara başvurabiliyor.
Kamuya personel alımlarında uygulanan 35 yaş sınırı sebebiyle ülkemizde mağdur olmuş on binlerce vatandaş bulunuyor.
Peki neden 35 yaş sınırı uygulanıyor; buna açıklık getirmek isterim.
Kamuda 35 yaş engeli neden var?
28 Şubat 1997 yılında alınan MGK (Milli Güvenlik Kurumu) kararlarında imam hatip ve meslek liselerine katsayı uygulaması getirildi bu da meslek ve imam hatip lisesi mezunlarının üniversitelere girişini engelledi.
Bu sorun 2011'de çözüme kavuşturulsa da o dönemki katsayı mağdurları lisans eğitimlerini gecikmeli olarak tamamladı.
Ayrıca mülakatlar başka bir neden olarak karşımıza çıktı.
Hâkim, kaymakam, icra müdür yardımcısı olmak için KPSS A grubu sınavlardan derece ile puan almalarına rağmen mülakatlardan düşük kanaat notu verilerek elenenler oldu.
35 yaş engeline takılanlar, mülakatların kaldırılması ve daha objektif esaslara dayandırılması için çalışmalar yapılmasını talep etmelerine, bu taleplerine politika yapıcılar tarafından karşılık bulsalar bile sorun, şimdilik çözülmüş değil.
İleride çözüleceğine dair bir beklenti olsa da kamuda 35 yaş şartı devam ediyor.
Avrupa'da durum nasıl?
Avrupa ülkelerine baktığımızda kamuya yönelik personel alımlarda böyle bir üst yaş sınırlamasının olmadığını görüyoruz.
Birleşik Krallık ve Almanya gibi ülkeler kamuya personel alımlarında yalnızca fiziki faaliyetlerin yoğun olduğu mesleklerde (polislik, itfaiye, subay, vb. mesleklerde) yaş sınırı arıyor.
Zihinsel faaliyetlerin yoğun olduğu hakimlik ve müfettişlik gibi mesleklerde ise yaş sınırlamasını anayasalarına aykırı bulmuyor.
35 yaş sınırı olmayan memurluk var mı?
Memurlukta 35 yaş sınırı, başvurulan pozisyonun gereksinimlerine ve kamu kurumunun belirlediği şartlara bağlı olarak değişiklik gösterebiliyor.
35 yaş sınırı olmayan memurluklar için devlet kurumlarının personel alımı için verdiği ilanlardaki özel şartları takip etmek gerekiyor.
Bazı durumlarda kamu kurumları, belirli şartlar altında yaş sınırını esnetebiliyor.
Örneğin, yüksek lisans veya doktora yapmış adaylar için yaş sınırı esnetilebiliyor.
Ayrıca daha önce kamu hizmetinde bulunmuş olan adaylar için de yaş sınırı daha esnek olabiliyor.
Bu adaylar, belirli tecrübelerinden dolayı yaş sınırını aşmış olsalar bile başvuru yapabiliyor.
Yaş sınırı özel sektörde de karşımıza çıkıyor
Kamudaki iş ilanlarındaki 35 yaş sınırı özel sektörde de kendini gösteriyor.
İş ilanlarında 30-35 yaş sınırına takılan çalışanlar için iş bulabilmek büyük bir sıkıntı haline geliyor.
Tecrübe, bilgi, birikim anlamında mesleğin zirvesinde ve henüz iş yapabilecek yaşlarda olan, emekli olmalarının önünde uzun bir zaman bulunan insanlar iş ilanlarındaki yaş sınırlamasına takılıyor.
Çözüm için ne yapmalı?
Birçok branşta kamuya atanmayı bekleyen vatandaşlar 35 yaş sınırı nedeniyle zorluk yaşıyor.
Çalışma hayatında hiçbir engel teşkil etmeyen yaşın önlerinde engel olmasını istemiyor.
Emeklilik yaşı artarken kariyer sınırının 35 olarak sınırlandırılması emeklerin boşa çıkmasına neden oluyor.
Yaş sınırının kamu kesiminde çözüme kavuşturulması için 657 sayılı kanun, 1700 sayılı kanun ve 2802 sayılı kanunlarda değişiklik yapmak, 35-40'lı yaşlarında olan vatandaşların da kamudaki iş ilanlarına ve devlet memurluğu sınavlarına başvurmalarını sağlamak gerekiyor.
Yaş sınırına takılanların ortak talepleri; kamuda A ve B grubu mesleklerin kaymakamlık, icra müdür yardımcılığı ve idari hâkim yardımcılığı gibi mesleklere girişte istenen 35 yaş şartının kaldırılması ya da daha üst yaş seviyelerine çekilmesi yönünde.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish