Devrik Pakistan Başbakanı İmran Han, Independent Urdu'ya konuştu

"Pakistan'da hukukun üstünlüğü yok. Orman kanunu var"

Independent Urdu, kefaletle serbest bırakılmasına karar verilen eski Pakistan Başbakanı İmran Han'la bir röportaj gerçekleştirdi. Nisan 2022'de görevden düşen İmran Han, hakkında açılan 90 üzerindeki dava nedeniyle 9 Mayıs'ta cezaevine gönderilmişti.

Eski kriket yıldızı Han, 18 Ağustos 2018 - 10 Nisan 2022 tarihlerinde Pakistan başbakanlığı görevini üstlenmişti. Halen Pakistan Adalet Hareketi Başkanı olan Han, Independent Urdu'nun sorularına yanıt verirken, "PTI'nın iktidara gelmesini engelleyemeyecekler" ve "bu mesele eninde sonunda Pakistan içinde çözülecek" vurgularında bulundu. 

Öncelikle sağlığınızı sormak istiyorum.  Son birkaç gündür hastaneye gittiğinizi duyuyoruz.  İyi misiniz, sağlığınız yerinde mi?

Hastaneye check-up yaptırmak için gittim, kapsamlı bir check-up, çünkü 4 gün hapiste kaldım ve kendimi pek iyi hissetmiyordum. Orada bir şeyler yedim, bu yüzden düzgün bir kontrol istedim.

Şimdi iyiyim, teşekkürler. Yüce Allah'a şükürler olsun. 

Yarın İslamabad'a geliyor musunuz? Beklentiniz nedir? Tutuklanacağınızı düşünüyor musunuz?

Herhangi bir dava olmamasına rağmen tutuklanma ihtimalimin yüzde 80 olduğunu düşünüyorum. Tüm davalarda kefaletim var. Ama biliyorsunuz Pakistan'da hukukun üstünlüğü yok. Orman kanunu var. Sürekli tutuklanıyorlar. Tüm üst düzey yöneticilerimi tutukladılar. Aslında şu anda hapiste 10 binden fazla PTI (Pakistan Adalet Hareketi) çalışanı ve destekçisi var. Ve hiçbir suçlama yok.  

Sadece tutuklanıyorlar. Mahkemeye gidiyorlar ve bir fatura alıyorlar. Çıkar çıkmaz tekrar içeri alınıyorlar. Yani, olan biten eşi benzeri görülmemiş bir şey ve korkarım ki tek umut mahkemeler. Ancak hükümet mahkemeleri dinlemiyor bile. Yani, dediğim gibi, mahkemeler rahatlama sağladığında bile, hükümet umursamıyor. 
 

İmran Han
Pakistan'ın eski başbakanı İmran Han, 19 Mayıs 2023'te Lahor'daki mahkemeden ayrılıyor (AP)


Peki, bu durumdan çıkış yolu nedir? Siz ne düşünüyorsunuz? Çıkış yolu nedir? 

Bakın, tek bir çözüm var, o da özgür ve adil seçimler. Bu yıl seçim yılı ama yapmaya çalıştıkları şey, müesses nizamın, (müesses nizamdan kasıt ordunun başı ve PDM [Pakistan Demokratik Hareketi] partileri) yapmaya çalıştığı şey seçimden önce partiyi ezmek çünkü şu anda partinin oy oranı yüzde 70'in üzerinde. Bu, halk oylaması açısından tarihimizdeki en popüler parti ve son birkaç ay içinde yaptığımız ara seçimlerde parti 37 ara seçimin 30'unu kazandı. Dolayısıyla, eğer seçim olursa, bizim seçimleri silip süpüreceğimize inanmış durumdalar ve bu nedenle de şimdi partiyi ezmeye çalışıyorlar. Yani seçimleri sadece PTI tamamen yıkıldığında yapmak istiyorlar ama yıkılan sadece bir parti değil; bu, demokrasimizin yıkılması anlamına geliyor. Yani temelde tehdit çok daha büyük. Söz konusu olan demokrasi ve özgürlüğümüzdür.  

Yani, belki de ortak noktada buluşup uzlaşmak için bir çıkış yolu bulunmalı. Ordunun başı ve Başbakan’la görüşmeye hazır mısınız? 

Bakın, Başbakan'ın konuyla ilgisi yok. Tüm kararları veren kişi ordunun başı. Halihazırda sosyal medyada açıklamaları var. Yani, bu açıklamalar korkutucu. Söylediklerini okursanız, ne olursa olsun partim PTI'nın yıkılmasını sağlayacağını söylüyor. Yani, son birkaç gündür ortaya çıkan şey bu. Peki, kiminle konuşursunuz? Başbakanın konuyla ilgisi yok, onlar sadece kukla ve bu arada, son birkaç aydır iyi niyetimi belli ettim, bilirsiniz, ben bir politikacıyım, ordunun başı veya müesses nizam dahil herkesle diyalog kurmak istiyorum ama korkarım ki tango yapmak için iki kişi gerekiyor. Konuşacak kimse yok.
 

Asım Munir
Pakistan ordusunun başındaki Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Asım Munir (AP)



Ama yine de onlarla konuşmaya hazır mısınız?

Elbette. Bir politikacı her zaman herkesle diyalog kurma fırsatına sahip olmalı çünkü politikacılar farklılıkları diyalog yoluyla çözerler, silahla değil. 

Bu krizde Başkan'dan ne yapmasını bekliyorsunuz?  

Başkan denedi, biliyorsunuz diyalogdan bahsetti. Bu diyaloğu başlatmaya çalıştı, biraz diyalog olması için bunları başlatmaya çalıştı ama dediğim gibi, muhatap yok. Herhangi bir cevap alamıyor. 

Ve tüm bu durumla birlikte, Birleşik Krallık'taki çocuklarınızla iletişim halinde misiniz, size ne söylüyorlar? Hayatınız için endişeleniyorlar mı?  

Evet. Bilirsiniz, oğullarınızın endişelenmesi doğal. Onlarla konuşuyorum. Evet, endişeliler çünkü bana karşı bir suikast girişimi oldu ve o zaman beni görmeye geldiler ama doğal olarak, yani sadece suikast ve hapse atılma korkusu değil. Bilirsiniz, oğullarınız için bununla başa çıkmak epey zor.
 

İmran Han'ın tutuklanması
14 Mart 2023'te, İmran Han'ın destekçileri, eski başbakanı tutuklamaya gelen polislerle çatışmıştı (AP)


Sayın Han tutuklanırsa ya da siyasetten men edilirse, partinin başkan vekili kim olacak?

Şu anda başkan yardımcısı hapiste, genel sekreter hapiste. Sanırım hapisten kim çıkarsa görevi o devralacak.

Sizinle hükümet arasında arabuluculuk yapmaları için dünya liderlerinden, Pakistan dışından siyasetçilerden herhangi bir temas oldu mu? 

Hayır, hayır, böyle bir temas yok. Ama bakın, bu mesele eninde sonunda Pakistan içinde çözülecek ve demokrasi özgürlük demektir diyen Pakistan halkı sayesinde olacak. Demokrasi hukukun üstünlüğü demektir. Demokrasi, halkın temel haklarının korunması demektir ve bence bu bir zaman meselesi, halk haklarının arkasında duracak çünkü bu durum savunulamaz. Bu çok uzun süre devam edemez çünkü Pakistan'daki en büyük siyasi partiyi yıkmaya çalışamazsınız. Federal bir parti olan tek parti, bunu bilemezsiniz, sadece onu yok etmeniz gerekir çünkü partiler mevcut değildir ve birkaç zihin lideri vardır.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Parti milyonlarca Pakistanlının kalbinde ve zihnindedir, eğer en büyük partiyse, onu silip atamazsınız. Bu tarihimizde daha önce bir kez denendi ve şunu söyleyeyim, 1970’te seçimleri kazanan en büyük parti Muciburrahman'ın Bangladeş Avami Ligi ve Doğu Pakistan'dı ve daha sonra politikacı Zülfikar Ali Butto da orduyla, ordu şefiyle bir araya geldi. Onu başbakan olarak kabul etmek yerine orduyu en büyük parti olan Bangladeş Avami Ligi'nin üzerine sürdü ve Muciburrahman hapse atıldı ve sonuç olarak ülke parçalandı, biliyorsunuz Doğu Pakistan ve Batı Pakistan'la dünyanın en büyük Müslüman ülkesi olabilirdik. Ama orası Bangladeş oldu, çünkü onlara kendi liderlerini seçme hakkı vermedik ve seçimleri kazanan adamın Başbakan olmasına izin vermedik. 

Sayın Han, sizce de ordunun başının adını kamuoyu önünde anmak, Sayın İmran Han'la ordunun başı arasında kişisel bir mesele haline gelmiyor mu? 

Olay ne yazık ki ordunun başının sözleriyle kişiselleştirildi, ona karşı hiçbir olumsuz söz söylemedim. Söylediğim tek şey, İslamabad Yüksek Mahkemesi binasından kaçırıldığımda bunun polis tarafından değil, ordu tarafından yapıldığıydı, şimdi ordu, ordunun başının emri olmadan hareket edemez. Bu yüzden tek söylediğim, bunun onun rızası olmadan gerçekleşmiş olamayacağıydı. Bu sadece bir gerçek.

Ama onun hakkında hiçbir zaman aşağılayıcı ifadeler kullanmadım. Ancak ne yazık ki düşmanlığın diğer taraftan kaynaklandığını düşünüyorum. Benim tarafımdan değil.
 

İmran Han ve destekçileri

İmran Han, 26 Mayıs 2022'de İslamabad'daki protesto yürüyüşüne liderlik etmişti (Reuters)


Yarın (Salı) İslamabad'da tutuklanırsanız, destekçilerinizi tekrar protestoya çağıracak mısınız?

Bakın, tutuklandığımda hiçbir şey söyleme şansım yoktu çünkü beni alıp hapse attılar ve 4 gün boyunca ne olduğunu bilmiyordum. Yaşanan yıkımı ancak hapisten çıktıktan sonra fark ettim. 27 yıllık siyaset hayatımda sıfırdan kurduğum partim şu anda Pakistan'ın en büyük partisi. Protestocularımdan hiçbir zaman şiddete başvurmalarını istemedim, tüm protestolarımız haklarımız dahilindeydi, anayasal hakkımız olan barışçıl protestolar ve tüm liderlerimizin ben tutuklandığımda yaptıkları açıklamalara bakarsanız, hepsi barışçıl protestolar yapacağımızı söyledi, hiçbiri binaları ve her şeyi yakmak istediğimizi söylemedi. Bu biz değildik. 

O zaman kim? 

Bence olması gereken şey bir soruşturmaydı. Bunu kışkırtan kişileri gösterecek güvenlik kameraları var, biz olmadığımızı biliyoruz, zaten sosyal medyada PTI’yla hiçbir ilgisi olmayan kişilerin yüzleri var, halkı Lahor'daki kolordu komutanının evine girmeye kışkırtıyorlardı. Pencap'ın başındaki bu kadın, nöbetçi kulübesinde oturuyor ve halka içeri girmemelerini söylüyordu. Peki, halkı içeri girmeleri için kışkırtan bu adam kimdi, içeri girdiklerinde kaçtı. Düzgün bir soruşturma istiyor muyuz? Bakın, 25 kişi kurşun yarasıyla öldü, barışçıl protestocular, yüzlerce kişi kurşun yarası aldı, tek bir soruşturma bile yapılmadı. Tek yaptıkları devlet binalarının kundaklanması bahanesini kullanarak PTI'a hiç göz açtırmamak oldu ve bugün sadece hapishaneyle ilgili olan herkesle, üst düzey liderlerimden hiçbiriyle konuşamıyorum, ikinci kademe liderlerimle konuşamıyorum çünkü ya saklanıyorlar ya da hapisteler.

Son sorum, bu koşullar altında, iktidara geri döneceğinizden emin misiniz? 

Bakın, gelecek tamamen Yüce Allah'ın elinde, bildiğiniz gibi ben Müslümanım, ne olacağını kimse bilemez. Ancak şu anda Pakistan'daki durum göz önüne alındığında, ne zaman seçim olursa olsun, ne yaparlarsa yapsınlar PTI'nın iktidara gelmesini engelleyemeyecekler çünkü tarihimizde hiçbir parti şu anda sahip olduğu kadar popüler olmadı ve bu baskının yaptığı tek şey partiye duyulan sempatiyi arttırmak oldu ve baskılar siyasi partilerin büyümesini durdurmaz, desteği söküp alamazsınız, siyasi partiler ideolojileri öldüğünde ölürler. Ancak kişilerin kalplerinde ve zihinlerinde yaşadıkları sürece bir siyasi partiyi yok edemezsiniz. Dolayısıyla, tüm bu baskıcı yöntemler devam ediyor, yani insanları partiden ayrılmaya zorluyorlar, yani güç sahipleri gidip onlara baskı yapıyor. İşyerlerini kapatıyorlar, evlerine giriyorlar ve evlerini yağmalıyorlar, bu daha önce bu ülkede hiç yaşanmadı. Ancak bu yöntemlerle bir siyasi partinin seçimleri kazanmasını engelleyemezsiniz çünkü bir oy deposu var, oy deposu olduğu sürece onu yenemezsiniz.
 
Zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederim Sayın Han.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independenturdu.com/node/137386

Independent Türkçe için çeviren: İpek Uyar

DAHA FAZLA HABER OKU