Radikalleşme, kelime kökü itibarıyla "kökene dönmek" anlamına gelse de, modern toplumsal ve siyasal bağlamlarda bu kavram genellikle mevcut düzenle köklü bir hesaplaşmayı, hatta reddi temsil eder.
Kavramın çağrışımları zaman içinde dönüşmüş; özellikle 20'nci yüzyılın ikinci yarısından itibaren, çoğunlukla şiddetle özdeşleştirilen bir içerik kazandı.
Anak bu indirgeme, radikalleşmenin farklı biçimlerini göz ardı etmek anlamına gelir.
Zira her radikalleşme süreci şiddeti doğurmaz; bazıları sistem içi muhalefet biçimlerinde ya da entelektüel karşı duruşlarda kendini gösterir.
Bu nedenle, radikalleşmeyi yalnızca dışsal eylemlere indirgemeyen çok katmanlı bir teorik çerçeveye ihtiyaç vardır.
Sosyal bilimler literatüründe radikalleşme süreci genellikle üç temel yaklaşımla ele alınır: bireysel-psikolojik, yapısal-toplumsal ve kültürel-ideolojik.
Bireysel yaklaşımlar, radikalleşmenin arkasında çoğunlukla bireyin yaşadığı travmaları, dışlanmışlık hissini veya kimlik bunalımını görür.
Özellikle Marc Sageman'ın "bireysel yolculuk" kavramsallaştırması, radikalleşmenin sosyal ağlar ve aidiyet arayışı üzerinden nasıl şekillendiğini açıklar.
Bireyin anlam arayışı, yalnızlıkla birleştiğinde, özellikle dijital çağda çevrim içi topluluklar üzerinden yeni bir "cemaat" inşa etme çabası, radikalleşmenin kapısını aralayabilir.
Diğer yandan, yapısal ve toplumsal açıklamalar daha geniş bir perspektif sunar.
Paul Gilroy gibi düşünürlerin vurguladığı gibi, özellikle Batı'daki azınlık topluluklarının yaşadığı sistematik dışlanmışlık, eşitsizlik ve temsilsizlik, radikal kimliklerin oluşmasında önemli bir rol oynar.
Bu yaklaşımlar, bireyin yaşadığı sorunları bireysel başarısızlıklar olarak değil, içinde bulunduğu toplumsal bağlamın sonucu olarak görür.
Özellikle göçmen kökenli gençlerin kent gettolarında maruz kaldığı dışlanmışlık, kamusal alanda görünmezlik ve güvenlik politikalarının hedefi hâline gelmeleri, radikalleşmeyi bir tür "var olma biçimi"ne dönüştürebilir.
Kültürel-ideolojik perspektif ise radikalleşmeyi, modernitenin anlam üretimindeki krizleriyle ilişkilendirir.
Hannah Arendt'in "kötülüğün sıradanlığı" tezi, bireylerin ahlaki düşünme yetisini kaybetmeden de aşırı eylemlere sürüklenebileceğini ortaya koyar.
Bu durum, bireyin içinde bulunduğu ideolojik yapının, geleneksel ahlaki sınırları nasıl erozyona uğratabileceğini gösterir.
Bu noktada, gelenek ile radikalleşme arasındaki ilişki de önem kazanır.
Geleneksel yapılar, çoğu zaman radikalleşmeye karşı bir denge unsuru gibi görülse de, seçici yorumlar ve tarihsel bağlamdan koparılmış dogmatik okumalar aracılığıyla, radikalleşme sürecinin taşıyıcısı hâline de gelebilir.
Radikalleşmeyi anlamak, onu ahlaki yargıların ötesine taşıyarak bir süreç olarak kavramayı gerektirir.
Bu süreç, bireyin içsel dünyasındaki dönüşümlerle olduğu kadar, onu kuşatan yapısal, tarihsel ve kültürel dinamiklerle de şekillenir.
Günümüzde radikalleşme: Yeni dinamikler
Geleneksel anlamda radikalleşme, çoğunlukla örgütlü yapılara bağlı ideolojik dönüşümlerle açıklanırken, günümüzde bu süreç bireyselleşmiş, hızlanmış ve görünüşte dağınık bir yapıya bürünmüştür.
Bu dönüşüm, yalnızca biçimsel değil, aynı zamanda epistemolojik bir kırılmayı da beraberinde getirmiştir.
Artık bireyler, kendilerine ait sanal hakikat evrenleri içinde, klasik ideolojik kalıplardan bağımsız ama onlarla akraba duygusal yönelimlerle radikal eğilimler geliştirebilmektedir.
Bu yeni süreçte, dijital mecralar hem hızlandırıcı hem de yönlendirici rol üstlenmektedir.
Sosyal medya platformları, bireyin hem dünyayı algılama biçimini hem de kendini ifade etme kanallarını köklü şekilde dönüştürmüştür.
Günümüz insanı artık gerçekliğe doğrudan değil, algoritmaların süzgecinden geçmiş bir "dijital yankı odası" aracılığıyla ulaşmaktadır.
Bu durum, farklı görüşlerle temas kurma imkanını azaltmakta, bireyi yalnızca benzer düşünenlerle kuşatılmış bir bilgi evrenine mahkûm etmektedir.
Böylece eleştirel düşünce gerilerken, aidiyet hissi kuvvetlenir; bu da radikalleşme için psikolojik ve bilişsel bir zemin hazırlar.
Bir başka önemli unsur, dijital ortamların bireyin görünmezliğini artırmasıdır.
Gerçek hayatta dışlanmış, görünmez veya etkisiz hisseden bireyler, çevrim içi kimlikler üzerinden yeniden var olma imkanı bulmakta, bu varoluş çoğu zaman "radikal bir aidiyet" içinde vücut bulmaktadır.
Bireyin kendi küçük hakikat cemaatine dahil olması, yalnızca fikirsel bir yöneliş değil, aynı zamanda varlıkla ilgili bir yeniden konumlanmadır.
Bu anlamda çevrim içi radikalleşme, yalnızca ideolojik değil, varoluşsal bir boşluğu doldurma arzusudur.
Dahası, çağımızda "görselliğin tahakkümü" de radikalleşmeyi besleyen bir başka dinamik olarak karşımıza çıkmaktadır.
Özellikle terör örgütlerinin propaganda videoları, ikonografik imgeleri ve estetikle kurgulanmış şiddet anlatıları, yeni nesil radikalleşme biçimlerinde merkezi bir rol oynamaktadır.
Burada mesele yalnızca mesajın içeriği değil, o mesajın sunuluş biçimidir.
Şiddet artık yalnızca eylem değil, bir temsil biçimi, bir "anlam dili" hâline gelmiştir.
Bu noktada, geleneksel yapılarla olan ilişkinin de değiştiği görülür.
Geçmişte birey, bir topluluk içinde radikalleşirken, bugün radikalleşmiş bireyler dijital ortamda kendi topluluklarını inşa etmektedir.
Bu da klasik toplumsal bağların çözülmesiyle birlikte ortaya çıkan boşluğu, sanal ve çoğu zaman yüzeysel bağların doldurduğu bir döneme işaret eder.
Ancak bu yüzeysellik, çoğu zaman radikalleşmenin derinliğini azaltmaz; bilakis, daha yaygın ve sinsi bir hale getirir.
Artık mesele yalnızca hangi ideolojiye radikalleşildiği değil, nasıl, ne hızla ve hangi mecralar üzerinden radikalleşildiğidir.
Bu yönüyle günümüz radikalleşmesi, klasik dönemlere kıyasla daha akışkan, daha bireysel ve daha çok yönlüdür.
Bu yeni dinamiklerin anlaşılması, sadece güvenlik politikaları açısından değil, toplumsal bütünlüğün inşası ve korunması açısından da büyük önem taşımaktadır.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
1 Ekim 2025 - ABD'nin başkenti Washington'da Ulusal Arşiv'in önüne "Kapalı" yazısı asıldı. ABD'de federal hükümet, Kongre'nin geçici bütçe tasarısını onaylayamaması nedeniyle kapandı. Ülkede salı gece yarısı itibarıyla 2025 mali yılı sona ererken, federal hükümete finansman sağlayacak bütçe üzerinde anlaşmaya varılamadı. ABD yasalarına göre Kongre, 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona eren mali yıl için bütçeyi onaylayamazsa, bu aranın geçici bütçelerle kapatılması gerekiyor. Bu geçici bütçenin de kabul edilememesi halinde federal hükümet, harcama yetkisini kaybederek temel hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerine ara vermek durumunda kalıyor. (Julia Demaree Nikhinson/AP) -
2/30
30 Eylül 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) tarafından işletilen okulda, çatışmalar nedeniyle yerlerinden edilenler için kurulan derme çatma kampta bir çocuk. Hamas, Donald Trump'ın Gazze planını gözden geçirirken İsrail Başbakanı, ABD Başkanı'na destek vermesinin ardından ordunun bölgenin büyük bölümünde kalacağını söyledi. Plan, ateşkes, Hamas'ın 72 saat içinde rehineleri serbest bırakması, Hamas'ın silahsızlandırılması ve İsrail'in Gazze'den kademeli olarak çekilmesinin ardından savaş sonrası Trump'ın başkanlığında bir geçiş dönemi otoritesinin kurulmasını öngörüyor. (Omar Al-Qattaa/AFP) -
3/30
29 Eylül 2025 - Bualoi tayfununun Nghe An eyaletinde karaya çıkmasının ardından hasar gören Cua Lo plajından bir görünüm. Bualoi Tayfunu Vietnam kıyılarını yerle bir ederek 8 kişinin ölümüne ve 17 kişinin kaybolmasına neden oldu. Şiddetli rüzgar ve yağmur evlere zarar verdi, elektrikleri kesti ve fırtına başkent Laos'a doğru ilerlerken gücünü kaybetmeden önce yolları sular altında bıraktı. Ulusal hava durumu ajansı, Bualoi'nin bugün erken saatlerde karaya çıkmadan önce ülkenin kuzey orta kıyı şeridi boyunca ilerlediğini ve 8 metrelik dalgalara neden olduğunu duyurdu. Hükümetin afet yönetim ajansı, dev dalgaların Quang Tri eyaleti açıklarında iki balıkçı teknesine çarpmasının ardından 17 balıkçının kaybolduğunu, bir başka balıkçı teknesinin ise fırtına sırasında irtibatını kaybettiğini açıkladı. (Thai An/AFP) -
4/30
28 Eylül 2025 - Ducati Lenovo'nun İspanyol sürücüsü Marc Marquez, MotoGP Japonya Grand Prix'sinde şampiyonluğunu ilan etti. Yarışı takım arkadaşı Pecco Bagnaia'nın gerisinde ikinci sırada tamamlayan Marc Marquez'in şampiyonluğu alabilmesi için kardeşi Alex'in sadece 7 puan önünde damalı bayrağı görmesi veya en az ikinci olması gerekiyordu. Alex Marquez, 8. sıradan başladığı yarışta sıralamasını çok yükseltemedi. Damalı bayrağı 6. sıradan gördü. Ve böylece Marc Marquez, 7. kez MotoGP şampiyonu ve 9. kez dünya şampiyonu oldu. İspanyol pilot, en son 2019'da 6. unvanını almıştı. 6 senedir hayalini kurduğu şampiyonluğa 2184 gün sonra 126. podyumuna çıkarak kavuşan Marquez, bir zamanlar rakibi olduğu modern MotoGP döneminin efsanelerinden Valentino Rossi'nin 7 MotoGP şampiyonluğuna yetişti. (Kim Kyung-Hoon/Reuters) -
5/30
27 Eylül 2025 - Birleşik Krallık'ın Liverpool kentinde düzenlenen İşçi Partisi Konferansı öncesinde St George’s Plateau önünde toplanan göstericiler, Gazze'deki insani duruma dikkat çekmek için yürüyüş gerçekleştirdi. Eylemciler, iktidardaki partinin lideri olan Başbakan Keir Starmer'ı "Ellerinde kan var" ifadesiyle eleştirdi ve Londra yönetiminin Filistin için daha fazla adım atması gerektiğini söyledi. “Gazze’ye ambargo son bulsun” ve “Silah satışına hayır” gibi sloganlarla hükümet politikaları protesto edildi. (Oli Scarff/AFP) -
6/30
26 Eylül 2025 - Önde gelen çiftçi sendikalarından FNSEA'nın çağrısına uyan Fransız çiftçiler, cuma sabahı başkent Paris'e yaklaşık 20 kilometre mesafedeki Versay kent merkezinde toplandı. Eylemciler traktörleriyle tarihi Versay Sarayı'nın önüne kadar geldi ve haksız rekabete yol açacağı iddia edilen AB-MERCOSUR anlaşmasından vazgeçilmesini istedi. "Çiftçi isyanı Versay'da yeniden başlıyor" yazılı afiş açan çiftçiler, traktörleriyle kentte konvoy oluşturdu. Eylemciler, Güney Amerika ürünlerinin yerli mahsuller karşısında haksız rekabete yol açacağını savunuyor. (Geoffroy Van der Hasselt/AFP) -
7/30
25 Eylül 2025 - Eski Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy "Libya davası"nda suç örgütü kurmaktan suçlu bulundu. Eski Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, yolsuzluk dahil dört farklı suçtan yargılandığı "Libya davası"nda suç örgütü kurmaktan mahkum edildi. Fransa'da 2007-2012 yıllarında cumhurbaşkanı olan Sarkozy'nin, "2007'de cumhurbaşkanı seçim kampanyasını yürütmek için o zamanki Libya lideri Muammer Kaddafi'den yasadışı maddi destek aldığı" ileri sürülüyor. Sarkozy'nin 2006 sonuyla 2007 başında seçim kampanyasında Libya yönetiminden 50 milyon euro aldığı iddia ediliyor. İddiaların ardından 2013'te olayla ilgili ön soruşturma açılmıştı. Sarkozy, 21 Mart 2018'de Paris'te gözaltına alınmış, ardından hakkında "seçim kampanyasına yasadışı finansman sağlamak, yolsuzluk yapmak ve Libya kamu fonlarını gizlemek" suçlamasıyla soruşturma başlatılmıştı. (Julien De Rosa/AFP) -
8/30
24 Eylül 2025 - Güney Sudan muhalefet lideri ve eski cumhurbaşkanı yardımcısı Riek Machar, Juba'daki Özgürlük Salonu'nda görülen davasının üçüncü duruşmasında sanık sandalyesinde. Machar ve 7 kişi, vatana ihanetin yanı sıra insanlığa karşı suçlar, cinayet, komplo, terörizm, kamu malına ve askeri varlıklara zarar verme suçlamalarıyla da karşı karşıya. Başkent Juba'da özel bir mahkeme tarafından yürütülen duruşma ulusal televizyonda yayımlandı. Açılış konuşmasında, Machar'ın avukatı, yargı yetkisi olmayan "yetkisiz bir mahkeme" olarak nitelendirdiği bir mahkeme tarafından yargılanmasına karşı çıktı. Savunma, Machar'ın cezai olarak yargılanmasının, yaklaşık 400 bin kişinin ölümüne neden olan iç savaşı sona erdirmek için Machar ve Kiir arasında 2018'de imzalanan barış anlaşmasının ruhuna zarar vereceğini savundu. Bu anlaşma, Machar'ın birinci başkan yardımcısı olarak görev yaptığı geçiş hükümetinin temelini oluşturuyor. (Peter Louis Gume/AFP) -
9/30
23 Eylül 2025 - İşçiler, Hong Kong'da meydana gelecek Süper Tayfun Ragasa'ya hazırlık olarak güvence altına alınan Çinli sanatçı Ren Zhe'nin "Bulutların Üzerinde" adlı heykelinin yanındaki alanı temizliyor. Yetkililer Süper Tayfun Ragasa'nın şehrin yakın tarihindeki en yıkıcı şiddette olacağı konusunda uyarıda bulunurken, finans merkezine çarpması beklenen tayfun nedeniyle okulları tatil edildi. Hong Kong Gözlemevi, tayfunun merkezinin şehrin 420 kilometre açığına kadar yaklaştığını, fırtına alarmı seviyesinin bugün itibarıyla 3'ten 8'e yükseltildiğini duyurdu. Tayfun nedeniyle, şehirden uzakta ve çevre adalarda bulunan vatandaşlara derhal dönüş yolculuklarına başlamaları tavsiye edilirken bu akşamdan itibaren 700'den fazla uçuşun iptal edileceği belirtildi.Pasifik Okyanusu'nda oluşan yılın ilk "süper tayfunu" Ragasa'nın ilerlediği güzergahta, Filipinler, Tayvan, Hong Kong, Makau ve Çin ana karasında fırtına ve acil durum uyarıları yapılmıştı. (Dale De La Rey/AFP) -
10/30
22 Eylül 2025 - Birleşik Krallık'taki Filistin Misyonu Büyükelçisi Husam S. Zomlot, Londra'daki Filistin Misyonu'nda düzenlenen törende Filistin bayrağını göndere çekti. Kanada Başbakanı Carney, Avustralya Başbakanı Albanese, İngiltere Başbakanı Starmer ve Portekiz Dışişleri Bakanı Rangel, Filistin Devleti'ni resmen tanıdıklarını duyurdu. Starmer, X'te paylaştığı yaklaşık 6,5 dakikalık videoda, "Ortadoğu'da dehşet büyürken iki devletli çözüm ve barış umudunu canlı tutmak için çalışıyoruz" dedi. Barış ve iki devletli çözümün "güvenli ve barış içinde bir İsrail'le yaşayabilir bir Filistin'e" işaret ettiğini kaydeden Starmer, "Şu an ikisi de yok. İsrailli ve Filistinli sade vatandaşlar şiddet ve acıdan uzak, barış içinde yaşamayı hak ediyor. diye konuştu. (Frank Augstein/AP) -
11/30
21 Eylül 2025 - Formula 1 Azerbaycan Grand Prix'sinde zaferin adı Max Verstappen. Red Bull'un Hollandalı yıldızı pole pozisyonunda başladığı yarışı kazanırken, Mercedes'in Britanyalı pilotu George Russell ikinci, Williams'tan Carlos Sainz ise üçüncü oldu. Pilotlar şampiyonası lideri Oscar Piastri ilk turda yaptığı kaza sonucu yarış dışı kalırken, en yakın rakibi ve McLaren'dan takım arkadaşı Lando Norris ise ancak 8. sırayı alabildi. McLaren'ın takımlar şampiyonu olmasına kesin gözüyle bakılan sezonda bu sonuçlarla şampiyonluk yarışı iyice kızıştı ve yarış severler son 4 yılın şampiyonu Max Verstappen'den bir geri dönüş bekliyor. Sezonun bitmesine 7 yarış kala son durum şöyle: 1. Oscar Piastri (McLaren) – 324 puan 2. Lando Norris (McLaren) – 299 puan 3. Max Verstappen (Red Bull) – 255 puan (Lisi Niesner/Reuters) -
12/30
20 Eylül 2025 - Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen göçmen karşıtı "Hollanda İçin Ayağa Kalk" protestosunda bir polis arabası ateşe verildi. Ülkedeki genel seçimlere yaklaşık bir ay kala düzenlenen protesto, internette "Els Rechts" diye bilinen sağcı bir aktivistin çağrısıyla düzenlendi. Hükümetten daha sert göç politikaları talep eden aktivist daha sonra sosyal medyada yaptığı açıklamada, gösterinin barışçıl geçeceğini düşünerek bu çağrıyı yaptığını söyledi. Yetkililer, kalabalığı dağıtmak için polisin biber gazı ve tazyikli su kullandığını açıkladı. (Josh Walet/ANP/AFP) -
13/30
19 Eylül 2025 - Barbie Reynolds, Doha'daki havalimanına indikten sonra kızı Sarah Entwistle'a sarılıyor. Britanyalı çift Barbie ve Peter Reynolds, Afganistan'da yaklaşık 8 aydır gözaltında tutulduktan sonra Katar'ın arabuluculuğuyla bugün serbest bırakıldı. 76 yaşındaki Barbie ve 80 yaşındaki eşi, yaklaşık 20 yıldır Afganistan'da yaşıyordu. Taliban, 1 Şubat'ta gözaltına alınan ikilinin Afganistan yasalarını ihlal ettiğini ve adli işlemlerin ardından serbest bırakıldığını söylese de gözaltı nedenlerini hiçbir zaman açıklamadı. (Karim Jaafar/AFP) -
14/30
18 Eylül 2025 - Fransa'nın güneydoğusundaki Marsilya'da, sendikaların Fransa'nın ulusal bütçesi nedeniyle düzenlediği ülke çapındaki grev ve protestolar sırasında bir protestocu meşale yakıyor. Fransa, ülke çapında bir protesto gününe hazırlanıyor. Yetkililere yakın bir kaynak, yaklaşık 800 bin kişinin sokaklara çıkmasının beklendiğini söylüyor. Nadir görülen bir birlik gösterisiyle sendikalar, Fransız halkını, yetkililerin Fransa'nın artan borcunu azaltmak için tasarladığı "korkunç gösteri" niteliğindeki bütçe taslağını protesto etmek için greve çağırdı. (Miguel Medina/AFP) -
15/30
17 Eylül 2025 - ABD Başkanı Donald Trump'ın Britanya'ya yaptığı resmi ziyaret sırasında İngiliz "Lead by Donkeys" (Eşekler Tarafından Yönetilen) grubundan aktivistlerin düzenlediği eylemde, kötü şöhretli cinsel suçlu Jeffrey Epstein'le Trump'ın bulunduğu bir fotoğraf Windsor Kalesi'nin bir kulesine yansıtıldı. İngiliz "Lead by Donkeys" grubundan aktivistler, genellikle esprili kampanyalarla politikacıları hesap vermeye çağırıyor. (Lena Voelk/AFP) -
16/30
16 Eylül 2025 - Bratislava'da Başbakan Fico'ya karşı düzenlenen mitingde, hükümetin önerdiği maliyet azaltma önlemlerine karşı protesto gösterisi yapan katılımcılardan biri, üzerinde "Fico Hapse" yazan bir Guy Fawkes maskesi takıyor. 2023'te iktidara dönüşünden bu yana Fico, hakları kısıtlaması ve Rusya Devlet Başkanı Putin'le yakın ilişkiler kurma çabası nedeniyle bir dizi protestoyla karşı karşıya kalıyor. Binlerce Slovak, Bratislava'daki hükümetin ana binası önünde toplanarak "Yeter artık Fico! Fico hapse!" ve "Yeter artık. Bıktık!" sloganları attı. Organizatörler, muhalefetin çağrısıyla düzenlenen protestoya 18 bin kişinin katıldığını tahmin ediyor (Joe Klamar/AFP) -
17/30
15 Eylül 2025 - Gazze Şeridi'ndeki Rimal mahallesinde Filistinliler, İsrail bombardımanında yıkılan Meçhul Asker Kulesi'nin enkazını karıştırıyor. İsrail güçleri Gazze Şeridi’ndeki yüksek katlı konutlara ve sığınaklara yönelik saldırılarını yoğunlaştırarak, yerinden edilme krizini daha da şiddetlendirirken şehir sakinlerini Gazze Şeridi’nin güneyine kaçmaya zorluyor. Bu, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun İsrail'e gelişiyle eş zamanlı gerçekleşti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Rubio’nun ziyaretini ‘İsrail-ABD ittifakının gücünün teyidi" diye niteledi (Omar Al-Qattaa AFP) -
18/30
14 Eylül 2025 - Nepal'in geçici hükümetinin yeni seçilen başbakanı Sushila Karki (ortada) yetkililerle birlikte, Katmandu'da düzenlenen son protestolarda hayatını kaybedenleri anmak için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuyor. Nepal'in yeni lideri, "Z Kuşağı" gençlik gösterilerinin selefini devirmesinin ardından geçici başbakan olarak göreve başlarken, protestocuların "yolsuzluğa son verme" taleplerini yerine getireceğine söz verdi. Nepal'de gençlik hareketi Discord üzerinden kurdukları dijital kongre aracılığıyla geçici başbakan seçimini organize etmişti. (Prabin Ranabhat / AFP) -
19/30
13 Eylül 2025 - Tokyo'da düzenlenen Dünya Atletizm Şampiyonası'nda ABD'li Alexis Holmes, 4x400m Karışık Bayrak yarışının finalinde bitiş çizgisini geçerek şampiyon oldu. Japonya'nın başkentinde düzenlenen 20. Dünya Atletizm Şampiyonası bugün başladı. Dünyanın en iyi atletlerinin bir araya geldiği şampiyonada yaklaşık 200 ülkeden en az 2 bin sporcu yarışıyor. Japonya Ulusal Stadı'nda gerçekleşen organizasyona Türkiye de 20 sporcuyla katılıyor. Şampiyona 21 Eylül'de sona erecek. (Jewel Samad/AFP) -
20/30
12 Eylül 2025 - ABD'nin Illinois eyaletindeki Broadview'de bir ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) tesisinin önünde düzenlenen protestoda göstericiler, görevlilerle karşı karşıya geldi. ABD Başkanı Donald Trump, Illinois'un Şikago kentinde federal kolluk kuvvetlerinin varlığının artırılacağını birkaç hafta önce söylemişti. Yönetim pazartesi günü Illinois'da, yasal statüsü olmayan göçmenler arasındaki suçluları hedef alan bir sınır dışı etme operasyonu başlattığını duyurmuştu. Operason nedeniyle kentteki aktivisitler günlerdir gösteriler düzenlerken, protestoların gelecek günlerde de devam etmesi bekleniyor. (Octavio Jones/Reuters) -
21/30
11 Eylül 2025 - Etiyopyalı Ortodoks bir rahip, Addis Ababa'daki Entoto St. Raguel Kilisesi'nde düzenlenen yeni yıl kutlamaları sırasında, dini şarkılar ve dualar söyleyen fedailer eşliğinde buhurdanlık sallıyor. Etiyopya, Amharca'da Enkutatash diye bilinen Yeni Yıl'ı 11 Eylül'de, yağmur mevsiminin sona ermesini ve Gregoryen takviminden yaklaşık 7 ila 8 yıl geriden gelen 2018 Etiyopya takvim yılının başlamasını kutluyor. Güneş esaslı olan Etiyopya takvimi, dini bir takvim olmasının yanı sıra Etiyopya Devleti tarafından tüm resmi işlerde kullanılıyor. Farklı bir saat sistemi de kullanan Etiyopya’da gün saat 00.00’da değil, 06.00’da başlıyor. Bir gün 12 saatlik iki farklı bölümden oluşurken ilk saat dilimi saat 06.00’da, ikinci dilim ise saat 18.00’de başlıyor.(Luis Tato/AFP) -
22/30
10 Eylül 2025 - François Bayrou hükümetinin düşmesinin ardından Fransa'yı felce uğratmaya çalışan 'Her Şeyi Durdur' protestoları sırasında Fransız polisi yaklaşık 200 kişiyi gözaltına aldı. Binlerce göstericinin ateş yakması, barikatlar kurması ve Avrupa'nın en işlek şehir içi otoyolu olan Paris çevre yolunu kapatmaya çalışması üzerine yetkililer 80 bin polis ve jandarmayı görevlendirdi. Öğle saatlerinden itibaren birçok kentte kitlesel yürüyüşler yapılmaya başlandı. Marsilya'daki yürüyüşte "Macron istifa" sloganları dikkat çekti. (Philippe Magoni/AP) -
23/30
9 Eylül 2025 - Nepal'de sosyal medyaya erişim yasağına karşı gösteriler, 19 kişinin yaşamını yitirmesi ve 400'ün üstünde kişinin yaralanmasının ardından sürüyor. Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamada, şiddetli protestolar ve hükümete gelen tepkilerin ardından Başbakan Oli'nin istifa ettiği duyuruldu. Öte yandan göstericiler, iktidardaki Nepal Kongre Partisinin Sanepa bölgesindeki merkez ofisini ateşe verdi. Sabahın erken saatlerinde Başbakan Oli'nin konutuna girmeye çalışan göstericiler, polis müdahalesiyle karşılaştı. Öfkeli kalabalık, ardından Oli'nin iki konutunu da ateşe verdi. Federal parlamento binası ve yüksek mahkeme binası da ateşe verildi. (Prabin Ranabhat/AFP) -
24/30
8 Eylül 2025 - Nepal'in başkenti Katmandu'da protestocular, parlamento binasının önünde slogan atıyor. Yetkililer ve yerel medyaya göre, Nepal'de hükümetin sosyal medya yasağı ve yolsuzluk iddialarına karşı düzenlenen şiddetli protestolar sırasında en az 19 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı. Polis, genç protestoculara gerçek mermiler ateşledi ve göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi kullandı. Yerel bir yetkili, bazı protestocuların Katmandu'daki parlamento kompleksine bir barikatı aşarak zorla girdiğini söyledi. Aralarında okul ve üniversite üniformalı öğrencilerin de bulunduğu binlerce genç, "Sosyal medyayı değil, yolsuzluğu kapatın", "Sosyal medyanın yasağını kaldırın" ve "Gençler yolsuzluğa karşı" yazılı dövizlerle protestoya katılarak yürüdü. (Niranjan Shrestha/AP) -
25/30
7 Eylül 2025 - İspanyol tenisçi Carlos Alcaraz, ABD Açık'ta finalde İtalyan Jannik Sinner'ı mağlup ederek kariyerindeki 6. Grand Slam kupasını kazandı. Bu yıl Avustrayla Açık'ı kazanan, Roland Garros'da final kaybeden, Wimbledon'da ilk şampiyonluğunu yaşayan dünya 1 numarası 24 yaşındaki İtalyan raket Sinner, ABD Açık'ta geçen yılın şampiyonuydu. Bu yıl finalde Sinner'i 2-0 geriden gelip yenerek Roland Garros zaferi yaşayan 22 yaşındaki dünya 2 numarası Alcaraz, Wimbledon finalinde ise ezeli rakibine 3-1 yenilmişti. İki tenisçi bu yıl Fransa Açık ve Wimbledon'ın ardından üçüncü kez finalde kozlarını paylaştı. Alcaraz, 2015'ten bu yana turnuvada set vermeden finale çıkan ilk sporcu oldu. İspanyol raket, 22 yaş 111 günle Rafael Nadal ve Bjorn Borg'ün ardından 7 grand slam finaline ulaşan en genç sporcu unvanını elde etti. Alcaraz bu zaferle dünya 1 numarası oldu (Kena Betancur/AFP) -
26/30
6 Eylül 2025 - Ünlü moda tasarımcısı Giorgio Armani'nin tabutu, İtalya'nın Milano kentindeki Armani Tiyatrosu'nda üzerinde çiçeklerle duruyor. 4 Eylül Perşembe günü 91 yaşında hayatını kaybeden Armani'ye saygılarını sunmak isteyen yüzlerce kişi, Armani Tiyatrosu'nda bugün sessiz bir kuyruk oluşturdu. Bugünün en ünlü tasarımcılarından Armani, 1975'te Milano'da moda evini açarak kısa sürede sektörün zirvesine yükseldi ve Hollywood ünlülerinin kıyafetlerini tasarladı. Tabutu yarın da halkın ziyaretine açık olacak tasarımcı, pazartesi günü özel bir cenaze töreninin ardından defnedilecek. (Gonzalo Fuentes/Reuters) -
27/30
5 Eylül 2025 - Afganistan'daki şiddetli depremin ardından Kunar vilayetine bağlı Nurgal ilçesinde halk, derme çatma çadırlara sığınıyor. Dün Afganistan'ın güneydoğusunu vuran 6,2 büyüklüğündeki depremle birlikte aynı bölge, pazar gününden bu yana üçüncü depreme sahne oldu. Şiddetli sarsıntılar nedeniyle en az 2 bin 200 kişinin hayatını kaybettiği ve 3 bin 640 kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Depremin vurduğu Kunar vilayetinde yaşayanlar "her şeyin yerle bir olduğunu" söylüyor. Yetkililer, en az 6 bin 700 evin yıkıldığını aktarırken, Birleşmiş Milletler, enkaz altında kalan insanlarla birlikte ölü sayısının artabileceği uyarısında bulunuyor. (Sayed Hassib/Reuters) -
28/30
4 Eylül 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat Mülteci Kampı'nda yemek bekliyor. Gazze'deki Sağlık Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, açlıktan hayatını kaybedenlere ilişkin son bilgiler paylaşıldı. Gazze Şeridi'nde 7 Ekim 2023'ten bu yana açlıktan hayatını kaybedenlerin sayısı 131'i çocuk olmak üzere 370'e yükselirken, İsrail ordusunun, sabah saatlerinden bu yana düzenlediği saldırılarda 20 Filistinli yaşamını yitirdi. Birleşmiş Milletlerin desteklediği Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması'nın 22 Ağustos'taki açıklamasıyla Gazze'de kıtlık ilan etmesinden bu yana ise 16'sı çocuk 92 kişinin açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle yaşamını yitirdiği ifade edildi. (Eyad Baba/AFP) -
29/30
3 Eylül 2025 - Rus devlet ajansı Sputnik'in yayımladığı bu fotoğrafta, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Pekin'in Tiananmen Meydanı'nda Japonya'ya karşı zaferin ve II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 80. yıldönümünü anan askeri geçit töreni öncesinde toplu fotoğraf çekiminin ardından Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'le konuşuyor. Çin, ülke tarihindeki en büyük askeri geçit törenini düzenledi. Kuzey Kore lideri Kim Jong Un'un da katıldığı törende "Dünyanın barış ya da savaş arasında bir seçimle karşı karşıya olduğu" uyarısında bulunuldu. Büyük pankartlar taşıyan helikopterler ve savaş uçakları, 70 dakikalık bir gösteri sundu ve gösterinin sonunda 80 bin "barış" kuşu serbest bırakıldı. (Alexander Kazakov/AFP) -
30/30
2 Eylül 2025 - 82'inci Uluslararası Venedik Film Festivali'nde A House Of Dynamite'ın kırmızı halı törenine Britanyalı aktör Idris Elba da katıldı. 27 Ağustos'ta başlayan ve dünyanın en prestijli sinema etkinliklerinden olan festival, 6 Eylül'de son bulacak. George Clooney, Julia Roberts, Cate Blanchett, Emma Stone, Idris Elba, Ayo Edbiri ve Jacob Elordi gibi yıldız isimlerin rol aldığı yapımların yarışacağı festivalde, Kathryn Bigelow, Guillermo del Toro, Jim Jarmusch, Noah Baumbach, Park Chan-wook ve Yorgos Lanthimos gibi usta yönetmenler de uzun bir aradan sonra yeni filmleriyle sinema dünyasına dönüş yapıyor. (Stefano Rellandini/AFP)
Devlet politikaları ve radikalleşmeyle mücadele
Radikalleşmeyle mücadelede devletlerin başvurduğu politikalar, tarihsel olarak çoğunlukla güvenlik odaklı bir mantık çerçevesinde şekillenmiştir.
Radikal gruplar, çoğu zaman ulusal güvenliğe tehdit oluşturan unsurlar olarak tanımlanmış; bu tanımın doğal bir uzantısı olarak da mücadele stratejileri, çoğunlukla baskı, takip, istihbarat ve cezalandırma eksenli olmuştur.
Oysa radikalleşme sadece bir güvenlik sorunu değil, aynı zamanda sosyolojik, psikolojik ve kültürel bir olgudur.
Dolayısıyla mücadele yöntemleri de çok katmanlı, çok boyutlu ve toplumsal bütünleşmeyi önceleyen bir çerçevede tasarlanmalıdır.
Güvenlik merkezli yaklaşımlar, kısa vadeli tehditleri bertaraf etmekte etkili olsa da, radikalleşmeye yol açan yapısal koşulları ortadan kaldırma konusunda çoğu zaman yetersiz kalmaktadır.
Özellikle marjinalleşmiş bireylerin yalnızlaştırılması, fişlenmesi ya da kategorik olarak dışlanması, tersine radikalleşme sürecini hızlandırabilmektedir.
Aşırı kontrol mekanizmaları, radikal eğilimleri yer altına iterek daha izole, daha tepkisel ve daha kontrolsüz formlarda büyümesine zemin hazırlayabilir.
Bu da devletin "güvenliği sağlama" refleksinin, farkında olmadan "güvensizlik üretme" sonucunu doğurabileceği anlamına gelir.
Bu noktada bazı devletlerin geliştirdiği önleyici ve bütünleştirici politikalar dikkat çekicidir.
Özellikle Avrupa'da geliştirilen "de-radikalizasyon" programları, bireylerin radikal söylemden koparılmasını, topluma yeniden kazandırılmasını ve alternatif kimlik alanlarının oluşturulmasını hedeflemektedir.
Almanya'daki HAYAT (Help for people leaving extremist groups), Danimarka'daki Aarhus modeli ya da İngiltere'deki Prevent stratejisi bu çerçevede örnek verilebilir.
Ancak bu programlar genellikle 2 temel eleştiriye maruz kalmaktadır:
- İlki, bu programların hedef kitlesinin çoğunlukla Müslüman bireylerle sınırlı tutulması;
- İkincisi ise radikalleşmenin yapısal nedenlerini değil, yalnızca semptomlarını hedef almasıdır.
Öte yandan, bu programlarda uygulanan pedagojik ve psikolojik destek mekanizmaları, radikalleşmeye karşı bireysel direnç geliştirmenin mümkün olduğunu da ortaya koyar.
Özellikle aileyle kurulan bağların yeniden inşası, sosyal çevrenin rehabilite edilmesi ve istihdam-eğitim eksenli entegrasyon çalışmaları, radikalleşmenin önüne geçilmesinde önemli rol oynayabilir.
Burada mesele, yalnızca "radikal bireyi dönüştürmek" değil, onu radikalleştiren sosyal zemini de dönüştürmeye yönelik bütünsel bir irade ortaya koyabilmektir.
Türkiye'de ise radikalleşme genellikle dinî temelli tehditler üzerinden tartışılırken, etnik, siyasi ya da seküler radikalleşme biçimleri yeterince analiz edilmemekte ya da toplumsal hafızada ikincil planda kalmaktadır.
Oysa radikalleşme, yalnızca bir mezhebin ya da ideolojinin sorunu değil; marjinalleşen tüm toplulukların potansiyel eğilimidir.
Bu nedenle mücadele stratejileri, yalnızca güvenlik güçlerinin değil, aynı zamanda eğitim kurumlarının, ailelerin, dini liderlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve medyanın ortak sorumluluğu olarak ele alınmalıdır.
Devletin radikalleşmeyle mücadelesi, sadece tehditleri bastırma değil, toplumu dönüştürme sorumluluğu da taşımalıdır.
Geleneksel değerleri korurken toplumsal kapsayıcılığı artıran, güvenlik ile özgürlük arasında denge kuran, bireyi düşmanlaştırmadan toplumla bağ kurmasına imkân veren stratejiler, uzun vadeli çözüm için zorunludur.
Devletin asli görevi, sadece düzeni korumak değil, o düzenin her birey için adil ve anlamlı bir zemin oluşturmasını sağlamaktır.
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
