Rusya, Taliban yönetimini resmen tanıyan ilk büyük güç olarak uluslararası kamuoyunda dikkat çekici bir hamle yaptı.

Bu gelişme, yalnızca diplomatik bir tanıma eylemi olarak değil, aynı zamanda tarihsel sürekliliğe sahip jeopolitik bir stratejinin parçası olarak değerlendirilmeli.

Tarihi arka plana sahip olan bu adım, Çarlık Rusyası'nın 19'uncu yüzyılda İngiltere ile yürüttüğü "Büyük Oyun"un güncellenmiş bir versiyonunu çağrıştırıyor.

O dönemde Orta Asya, iki imparatorluk arasında nüfuz mücadelesinin en önemli sahnesiydi.

Rusya, Afganistan'ı ele geçirip Hindistan'a inmek ve İngiliz sömürgesinden pay almak istiyordu.

İngiltere ise Kabil yönetimini kendi gölgesi altında tutmak suretiyle Afganistan'da bir tampon bölge oluşturarak Hindistan'daki sömürge kaynaklarını tehlikeye atmamaya çalışıyordu.

Bugün ise Ukrayna'yı Rusya'ya karşı en güçlü şekilde destekleyen İngiltere ve ABD, Çin'e karşı destekledikleri Hindistan'ı Afganistan kanalıyla sıkıştıracak bir hamleye muhatap oldular.

Bu bölge, farklı güç merkezlerinin stratejik hesaplarının kesiştiği çok kutuplu bir jeopolitik arenaya dönüştü. 

Uluslararası ilişkiler perspektifinden bakıldığında Rusya'nın bu hamlesi, çok katmanlı bir stratejiyi içeriyor:

• İlk olarak; Moskova "güç boşluğunu doldurma stratejisi" çerçevesinde yakaladığı fırsatı hemen kazanca çevirme amacında. Öyle ki, 2021'de ABD'nin Afganistan'dan beklenmedik bir zamanda beklenmedik şekilde çekilişiyle oluşan güç boşluğu, bölgesel aktörler için yeni fırsatlar doğurdu. Moskova, bu boşluğu hızla doldurarak hem güvenlik, hem de diplomasi açısından ön almayı hedefliyor. Bu yaklaşım, neorealist teorinin temel ilkelerinden biri olan "güç dengesi" ilkesine uygun olarak, hegemonik boşlukların başka aktörlerce doldurulacağı varsayımıyla örtüşüyor. 
   
• İkincisi; Rusya Çin ile ortak pozisyon alma siyaseti izleyerek çok kutuplu küresel sistem iddiasını reel olarak destekledi. Bu hamlesinde de görüldüğü gibi Rusya, Çin ile giderek yakınlaşan stratejik ilişkiler ağı kurmak noktasında hevesli. Moskova uzun zamandır Afganistan özelinde Pekin ile örtüşen bir dış politika yürütmektedir. Her iki ülke de Afganistan'da Batı'nın etkisinden arındırılmış bir güvenlik mimarisi tesisi konusunda görüş birliği içinde. Bu bağlamda Moskova'nın Taliban yönetimi ile ilişkilerini resmi düzeye taşıması, Kabil rejiminin uluslararası alanda meşruiyet kazanması açısından önemli. İki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) gibi bölgesel platformlar üzerinde tesirlerini gösterecektir. 
   
• Üçüncüsü; Rusya halen Türkistan coğrafyasında siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan kayda değer bir etkiye sahip. Moskova bu hamlesiyle Orta Asya'daki etki alanını pekiştirme potansiyelini gösterdi. Afganistan, Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan gibi Orta Asya ülkeleriyle sınır komşusudur. Bu nedenle Moskova'nın Taliban yönetimini tanıması, yalnızca Afganistan'la değil, aynı zamanda çevre ülkelerle olan ilişkilerini de yeniden konumlandırmasını sağlıyor. Özellikle kaçakçılar ve radikal grupların Orta Asya'ya ve Rusya'ya sıçrama riski göz önünde bulundurulduğunda, Rusya kendi güvenlik alanını önleyici diplomasi ile tahkim etmeyi hedefliyor. Bu, bölgesel güvenlik kompleksleri teorisiyle açıklanabilecek bir dinamik.
   
• Dördüncüsü, Rusya Afganistan'ı küresel izolasyondan çıkarma noktasında öncü güç rolü oynayabilir. Öyleki Rusya, Taliban yönetimini tanıyarak onu küresel izolasyondan çıkarmaya aday başlıca aktör haline geldi. Rusya, bu güvenlik odaklı pragmatik yaklaşımla bölgesel istikrar ve terörle mücadele gibi gerekçelerle Talibanı tanıyarak aynı zamanda enerji, altyapı ulaşım, tarım gibi alanlarda Afganistan ile işbirliği yapma istekliliğini göstererek Batı'nın dışladığı Afganistan'ı, Çin'le birlikte uluslararası sisteme entegre edebilecek en güçlü ülke konumuna gelmeyi hedeflemiştir. Moskova, bu hamleyle bölgedeki kartları yeniden dağıtma imkânına sahip.

Rusya'nın Kabil Büyükelçisi Dmitri Jirnov, "100 yılı aşkın bir süre önce Rusya (Sovyet Rusya, 1919), Afganistan'ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke olmuştu. Bugün de bu kararla iki ülke arasındaki geleneksel dostluğu pekiştiriyoruz" ifadeleri ile hem Taliban'ı tanıma kararına tarihsel bir referans verdi, hem de zımni olarak aslında Rusya'nın Afganistan'ın jeopolitik konumu nedeniyle Rusya için tarihsel olarak aslında her zaman Rusya'nın güç ve denge politikaları için vazgeçilmez olduğunu, Rusya'nın Afganistan'ı kontrolü altında tutma arzusunu gösterdi.

Taliban'la doğrudan ilişki kuran Rusya, onu Batı dışı bir düzene çekmeye çalışırsa bölgedeki taşlar yerinden oynar.

Hatta bu süreç başarılı olursa, dünya kamuoyu Kuzey Kore benzeri, ama bu kez Rusya destekli yeni bir yapı ile karşı karşıya kalabilir.

Rusya'nın Afganistan'ı tanıma kararının zamanlama olarak İran-İsrail/ABD savaşı sonrası gelmesi manidar olduğu kadar Rusya'nın kendi güvenlik alanını tahkim etme düşüncesinin hızlandırılması anlamına da geliyor.

İsrail'in Ortadoğu'da ABD ve Batı dünyası için üstlendiği rollerin bir kısmını Afganistan, Rusya ve Çin için Orta Asya'da yapmaya aday.

Her ne kadar Rusya-Afganistan ilişkisi ABD-İsrail ortaklığı kadar sıkı olmasa da, bu yeni yakınlık bölge dengelerini ciddi biçimde etkileyebilir.

Moskova'nın amacı net: Askeri değil, diplomatik ve kültürel yollarla Taliban rejimi üzerinde nüfuz kurmak.

Kremlin, yumuşak güç unsurlarıyla "Afganistan'da kim söz sahibi olacak?" sorusunun yanıtını değiştirmek istiyor.

Bu yönüyle Moskova, Taliban üzerinde yumuşak güç unsurlarıyla etki kurmayı hedefleyen bir "rejim etkileme" stratejisi izliyor. 

Yeni dönemde Orta Asya'da söz sahibi olmak isteyen tüm aktörlerin bu gelişmeyi dikkatle okuması gerekiyor. 

Türk dünyasının geleceği

Rusya'nın Taliban yönetimiyle resmen ilişki kurması yalnızca Afganistan'ın uluslararası sistemdeki konumunu değil, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) başta olmak üzere ŞİÖ ve BRICS gibi bölgesel ve küresel teşkilatların ekonomik ilişkiler, dış politika ve güvenlik önceliklerini de yeniden gözden geçirmelerine neden olacaktır.

Bu bağlamda söz konusu teşkilatların askeri kanatlarının kurulması gelecekte yaşanabilecek potansiyel gelişmelerdendir.

1853-1856 Kırım Savaşı sonrasında Moskova'daki Çarlar ve Sovyet liderler Orta Asya'yı jeopolitik hinterland yani "arka bahçe" olarak gördü.

19'uncu ve 20'nci yüzyılda Türkistan üzerindeki hâkimiyet, Rus dış politikasının değişmeyen hedeflerinden biri oldu.

Bugün Moskova, Taliban üzerinden Afganistan'da nüfuz tesis ederek bu tarihsel rolü yeniden canlandırma potansiyeline haizdir.

Bu durum, yalnızca Rusya'nın stratejik çevresiyle sınırlı kalmayıp, doğrudan Türk dünyasının siyasi, ekonomik, kültürel ve güvenlik çıkarlarını da ilgilendiriyor.

Bu gelişme, büyük güçler arası nüfuz rekabetinin klasik bir örneğidir.

ABD'nin çekildiği Afganistan'da oluşan güç boşluğu, Rusya ve Çin gibi aktörler tarafından doldurulmak istenirken, Türkiye ise çok katmanlı ve esnek dış politika araçlarıyla bu dönüşümün dışında değil içinde yer almak suretiyle hareket edecektir.

Türkiye'nin hem Moskova, hem de Taliban yönetimiyle tesis ettiği denge politikası, bu yeni dönemde daha da önemli hale geliyor.

Zira Afganistan'daki Türk kökenli halklar özellikle Özbek ve Türkmen topluluklar, yalnızca etnik bağlamda değil, aynı zamanda yumuşak güç ve insani diplomasi boyutunda da Türkiye için stratejik önemde.

Bu topluluklar üzerinde var olan etki alanı genişletilerek Türk dünyasının Orta Asya'daki birlik ve beraberlik vizyonu güçlendirilebilir.

Son tahlilde, Türk Devletleri Teşkilatı'nın güvenlik gündeminin daha kurumsal bir çerçeveye taşınması ve bölgesel güvenlik iş birliğinin güçlendirilmesi kritik hale geliyor.

Afganistan'ın istikrarsızlığı, TDT üyesi ülkelerin sınır güvenliği, radikal akımların yayılması ve bölgesel ekonomik ilişkiler ve ticaret rotaları açısından risk faktörü oluşturuyor.

Ankara'nın bu süreçte hem Moskova ile stratejik diyaloğu sürdürmesi, hem de Özbekistan, Kazakistan, Türkmenistan gibi Türk Cumhuriyetleriyle çok katmanlı ve eşgüdümlü bir diplomasi yürütmesi, Türkiye'nin Avrasya siyasetindeki etkisini artıracak temel unsurlardan biri olacaktır.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  14 Temmuz 2025 - Pakistan'da tarihinde Sind eyaletinin Haydarabad kentinde yolcular, şiddetli muson yağmurlarında sular altında kalan yolda. Hükümetin 1açıkladığı rakamlara göre Pakistan'da muson yağmurları haziran sonundan bu yana aralarında onlarca çocuğun da bulunduğu 110'dan fazla kişinin ölümüne yol açtı. Ülke genelinde yağışların şiddetini artırabileceğine işaret edilerek, yerel yetkililere teyakkuzda olmaları uyarısı yapıldı. Pakistan'ın birçok şehrinde her yıl temmuz-eylül aylarında etkili olan muson yağmurları, ülkede yüzlerce kişinin ölmesine ve maddi kayıplara yol açıyor. (Husnain Ali/AFP)

• 2/30

  13 Temmuz 2025 - İspanya'nın kuzeyindeki Pamplona kentinde düzenlenen San Fermin festivaline katılanlar, 7. boğa koşusu sırasında La Palmosilla cinsi boğaların önünde koşuyor. Bir hafta süren festivale her yıl binlerce kişi katılıyor ve ünlü boğa koşuları, her gün sabah saat 8.00'de eski şehrin dar sokaklarında 850 metrelik bir parkurda, önlerindeki koşucular düşmeden ya da boynuzlanmadan boğalara yakın kalmaya çalışırken yapılıyor. Koşucuların çoğu, kırmızı kuşak ve boyun atkısıyla beyaz pantolon ve gömlekten oluşan geleneksel kıyafetlerini giyiyor. Uzman İspanyol koşucular, boğaların boynuzlarının hemen önünde ölüme meydan okuyan birkaç saniye boyunca koşmaya çalışırken bir yandan da rulo haline getirilmiş bir gazeteyle hayvanları kışkırtıyor. Binlerce seyirci parkur boyunca balkonlardan ve tahta barikatlardan izliyor. (Miguel Riopa/AFP)

• 3/30

  12 Temmuz 2025 - Birleşik Krallık'ın Londra kentinde Wimbledon Tenis Turnuvası'nda çift erkekler kategorisinde galip gelen Lloyd Glasspool kutlama yapıyor. Glasspool ve Julian Cash, Avustralyalı Rinky Hijikata ve Hollandalı David Pel'i 6-2, 7-6 (3) mağlup etti. Cash ve Glasspool, 1936'dan bu yana All England Club kupasını kazanan ilk Britanyalı çift oldu. Glasspool başarıları hakkında "Duyunca kulağa inanılmaz geliyor" diye konuştu. (Stephanie Lecocq/Reuters)

• 4/30

  11 Temmuz 2025 - Bosnalı bir kadın, Potoçari kentindeki Srebrenitsa Soykırımı kurbanlarının isimlerinin yazılı olduğu bir anıtın yanında yas tutuyor. Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşta, Bosnalı Sırp güçlerin 8 binden fazla Müslüman Boşnak erkek ve çocuğu katletmesinin 30. yıldönümü yasla karşılandı. Toplu mezarlara gömülen kişilerin kalıntıları daha sonraki yıllarda tespit edilmeye çalışılsa da binden fazla soykırım kurbanının cesedine hâlâ ulaşılamadı.​​​​​​​​​​​​​​ Bugün düzenlenen törenle katliamda hayatını kaybeden 7 kişi daha Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toprağa verildi. (Armin Durgut/AP)

• 5/30

  10 Temmuz 2025 - Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen cenaze töreninde bir çalışan, yakın zamanda hayatını kaybeden eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un portresini taşıyor. Kremlin'in Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Starovoyt'u görevden aldığını açıklamasından saatler sonra Moskova, 7 Temmuz 2025 tarihinde Rusya'nın eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un intihar ettiğini duyurdu. 53 yaşındaki Starovoyt bir yıldır Rusya'nın ulaştırma bakanlığını yürütüyordu ve daha önce Rusya'nın Ukrayna saldırısıyla mücadele ettiği sınırdaki Kursk bölgesinin valisiydi. (Tatyana Makeyeva/AFP)

• 6/30

  9 Temmuz 2025 - İsrail, Gazze'nin batısındaki Eş-Şati mülteci kampı vurdu. Gazze Savaşı'nda bir buçuk yıl geride kalırken, Hamas'ın güvenlik güçlerinden üst düzey bir yetkili, Filistinli silahlı örgütün Gazze Şeridi üzerindeki kontrolünün yaklaşık yüzde 80'ini kaybettiğini ve boşluğu silahlı aşiretlerin doldurduğunu söyledi. İsrail Başbakanı Netanyahu, ateşkes görüşmeleri devam ederken yaptığı açıklamada, Gazze'de savaşa devam etmeye kararlı olduğunu vurguladı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, arabulucuların Gazze Şeridi’nde savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya ulaşmak için çabalarını yoğunlaştırdığını ve müzakerelerin “olumlu” yönde ilerlediğini belirtti. İsrail ordusu Gazze’nin kuzeyinde çıkan çatışmada beş İsrail askerinin öldüğünü duyurdu. İkisi ağır 14 asker de yaralandı. (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 7/30

  8 Temmuz 2025 - Belaruslu Aryna Sabalenka, 2025 Wimbledon Şampiyonası'nın 9. gününde tek kadınlar çeyrek final tenis maçında Alman Laura Siegemund'la karşı karşıya geldi. Rakibini üç sette geçen yıldız, adını yarı finale yazdırdı. Tek erkeklerdeyse Carlos Alcaraz ve Taylor Fritz, yarı finale yükseldi. Wimbledon Tenis Turnuvası’nda bu yıl ilk kez tamamen elektronik çizgi sistemi (ELC) kullanılması, büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi. Tenisin en köklü turnuvalarından biri olan Wimbledon’da, 147 yıl boyunca görev yapan çizgi hakemlerinin yerini artık kameralar ve yazılımlar aldı. Ancak bu değişim, özellikle yaşanan son hatalardan sonra ciddi şekilde sorgulanmaya başladı. (Kirill Kudryavtsev/AFP)

• 8/30

  7 Temmuz 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de düzenlenen Saba Saba Günü gösterilerinde protestocular, çıkan çatışmalar sırasında Kenya polisinin attığı göz yaşartıcı gaza maruz kaldı. Kenya demokrasi mücadelesini 7 Temmuz 2025'te kutlarken polis, olası protestolar öncesinde Nairobi'deki ana yolları kapatmasıyla kutladı. Saba Saba Günü, 7 Temmuz 1990'da dönemin başkanı Daniel arap Moi'nin yıllar süren otokratik yönetiminin ardından Kenyalıların çok partili demokrasiye dönüş talebiyle başlattıkları ayaklanmayı hatırlamak için kutlanıyor. (Simon Maina/AFP)

• 9/30

  6 Temmuz 2025 - McLaren'ın Avusturyalı pilotu Oscar Piastri, büyük kısmını önde götürdüğü Britanya Grand Prix'sini ikinci sırada bitirirken zafer, Britanyalı yakım arkadaşı Lando Norris'in oldu. Yarışa pole pozisyonundan başlayan Max Verstappen damalı bayrağı 5. sırada görürken, Silverstone'un ev sahipliği yaptığı mücadeleye yağmur damgasını vurdu. 5 sürücünün yarış dışı kalmasıyla bitiş çizgisini 15 araç geçti. 37 yaşındaki deneyimli pilot Nico Hulkenberg, üçüncü sırayı alarak kariyerindeki ilk podyumu elde etti. (Ben Stansall/AFP)

• 10/30

  5 Temmuz 2025 - Fransa Bisiklet Turu'ndaki bisikletçiler, Porte de Paris anıtının yanından geçiyor. 112.'si düzenlenen Fransa Bisiklet Turu veya Tour de France, bugün başladı. Yarışçılar ülkenin kuzeyindeki Lille'de başlayıp biten ilk etapta 184,9 kilometre boyunca pedal çevirecek. Toplamda 3 bin 320 kilometrelik zorlu yarış boyunca bisikletçiler, Pireneler ve Alpler de dahil 6 dağ etabında mücadele edecek. Üç hafta sürecek yarış 27 Temmuz Pazar günü Paris'teki Champs-Elysees'de sona erecek. (Anne-Christine Poujoulat/AFP )

• 11/30

  4 Temmuz 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, vergi indirimleri ve harcama kesintilerini içeren yasa tasarısını imzaladıktan sonra Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson'ın kendisine verdiği tokmağı vuruyor. Kamuoyunda "Büyük, Güzel Yasa Tasarısı" diye bilinen tasarı ABD Kongesi'nden geçtikten sonra bugün, ABD Bağımsızlık Günü'nde, Trump tarafından imzalandı. Trump'ın ilk dönemindeki vergi indirimlerini kalıcı hale getiren ve kapsamını genişleten düzenlemede, sınır güvenliği ve göçmenlik denetimi için ciddi miktarda fon ayırılmasının yanı sıra savunma harcamalarının artırılması öngörülüyor. Ayrıca düşük gelirlilere sağlık sigortası ve beslenme yardımı sağlayan programlarda da büyük kesintiler amaçlanıyor. Trump, Beyaz Saray'da düzenlenen 4 Temmuz Bağımsızlık Günü kutlamasında "Tasarıyı imzaladığımda şimdiye kadarki en büyük zaferimizi resmileştirmiş olacağız" ifadelerini kullandı. (Evan Vucci/AP)

• 12/30

  3 Temmuz 2025 - Yerli turistler ülkenin doğu kıyısında yer alan devasa tatil köyü Wonsan Kalma'nda. Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un gözde projelerinden biri olan tesisin bu ay içinde Rus misafirlerini ağırlaması bekleniyor. Kim, Birleşmiş Milletler'in 2017'de ülkesinin kömür ve tekstil dahil tüm ana ihracatını yasaklayan ağır yaptırımlar uygulamasının ardından turizmi teşvik etmeye başlamıştı. Yaptırımlar, Kuzey Kore'yi nükleer ve füze programlarını finanse etmek için döviz kazanma araçlarından mahrum bırakmak üzere tasarlanmıştı. Ancak Kim'in şiddetle ihtiyaç duyduğu yeni bir döviz kaynağı olarak gördüğü turizmi etkilemediler. (Kim Won Jin/AFP)

• 13/30

  2 Temmuz 2025 - İspanya'nın Segerra bölgesinde orman yangınları etkili oluyor. Avrupa'yı etkisi altına alan ve İsviçre'deki bir elektrik santralindeki nükleer reaktörün kapanmasına neden olan sıcak hava dalgası nedeniyle İspanya'da orman yangınları iki kişinin ölümüne neden olurken Fransa'da da iki kişi hayatını kaybetti. Bugün yine kavurucu sıcaklıklar yaşanırken İspanyol yetkililer Katalonya'da bir gün önce çıkan orman yangınında iki kişinin öldüğünü, Fransa Enerji Bakanı ise sıcak hava dalgasıyla doğrudan bağlantılı iki ölüm vakası yaşandığını ve 300 kişinin de hastaneye kaldırıldığını açıkladı. İtalya'da da aşırı sıcaklar nedeniyle 18 şehir için kırmızı alarm verildi. Yetkililer, İspanya'nın Katalonya bölgesindeki Torrefeta'da çıkan yangının birkaç çiftliği yok ettiğini ve yaklaşık 40 km boyunca uzanan bir alanı etkilediğini söyledi. Daha fazla rüzgar ve gök gürültülü fırtına beklenmesine rağmen yangın büyük ölçüde kontrol altına alındı (AP)

• 14/30

  1 Temmuz 2025 - Tayland Anayasa Mahkemesi, eski Kamboçya lideri Hun Sen ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdiğinin ortaya çıkmasının ardından Başbakan Paetongtarn Shinawatra'yı görevden uzaklaştırdı. Anayasa Mahkemesi'nde yapılan oylamada Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılması kararı 2'ye karşı 7 oyla kabul edildi. Ülkenin en genç lideri ve ikinci kadın Başbakanı olan 38 yaşındaki Shinawatra'nın savunmasını 15 gün içinde yapması gerekiyor. Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılmasının ardından ülkeyi Başbakan Yardımcısı Suriya Jungrungruangkit yönetecek. (Lilian Suwanrumpha/AFP)

• 15/30

  30 Haziran 2025 - 200 bin müzikseveri ağırlayan Glastonbury Festivali'nin bitmesiyle alanda büyük bir temizlik operasyonu başlatıldı. Festivalin temizlik ekibi, festival katılımcıları evlerine doğru yola çıkmaya başladığında, kağıt bardaklar ve yiyecek kapları da dahil binlerce çöpü toplamaya başladı. Temizlik görevlileri taşan çöp kutuları, kamp sandalyeleri ve şişme yataklar gibi büyük eşyaların yanı sıra sandaletler, parmak arası terlikler ve alışveriş torbalarıyla da boğuşuyor. Glastonbury 2026'da geri dönmeyecek, çünkü festival bir sonraki etkinlik 2027'de gerçekleşmeden önce zeminin toparlanmasına zaman tanımak için nadasa giriyor. Festivalde sahne alan İngiliz punk rap grubu Bob Vylan'ın "Özgür Filistin" ve "İsrail ordusuna ölüm" sloganları atıp kalabalığın da sloganlara eşlik etmesi medyada büyük yankı uyandırdı. BBC, Bob Vylan'ın ifadelerini "derin şekilde rahatsız edici" diye nitelendirerek performansın yeniden yayımlanmayacağını bildirdi. (Oli Scarff/AFP)

• 16/30

  29 Haziran 2025 - Formula 1'de 2025 Avusturya Grand Prix'sinin kazananı Lando Norris oldu. Spielberg kentindeki 4,32 kilometrelik Red Bull Ring Pisti'nde yapılan yarışa pole pozisyonunda başlayan McLaren pilotu Lando Norris, damalı bayrağı ilk sırada gördü. Norris'in takım arkadaşı Oscar Piastri ikinci olurken, Ferrari'den Charles Leclerc podyumun son basamağında yer aldı. Formula 1'de sezonun bir sonraki yarışına Büyük Britanya'daki Silverstone pisti ev sahipliği yapacak. (Leonhard Foeger/AFP)

• 17/30

  28 Haziran 2025 - İran'ın başkenti Tahran'da, İsrail saldırıları sonucu öldürülen İranlı askeri komutanlar ve bilim insanları için düzenlenen cenaze töreni sırasında hayatını kaybedenlerin fotoğrafları Enghelab Meydanı'nda sergileniyor. İran, İsrail'le 12 gün süren çatışmalarda öldürülen 60 kişi için bugün cenaze töreni düzenlendi. Onbinlerce kişinin katıldığı törende son yolculuğuna uğurlananlar arasında saldırıların başladığı 13 Haziran'da öldürülen İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Başkomutanı Hüseyin Selami ve ülkenin önde gelen nükleer bilim insanı Muhammed Mehdi Tehrançi de vardı. İranlı yetkililer çatışmalar boyunca İran'da toplam 627 kişinin öldüğünü açıkladı. İsrailli yetkililerse İran'ın füze saldırılarının ardından İsrail'de 28 kişinin öldüğünü söyledi (Atta Kenare / AFP)

• 18/30

  27 Haziran 2025 - Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yer alan acil müdahale ekipleri, UNRWA'ya ait bir okulda İsrail saldırısı nedeniyle çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. İsrail'in bugün gerçekleştiği saldırılarda 62 Filistinlinin hayatını kaybettiği bildirildi. Gazze'nin sivil savunma ajansı, öldürülen kişilerin 10'unun insani yardım beklediğini aktardı. Bölgedeki yetkililer mayıs sonundan beri en az 500 kişinin yardım merkezlerinin yakınında öldürüldüğünü ifade ediyor (Bashar Taleb / AFP)

• 19/30

  26 Haziran 2025 - Kuzey Kore gelecek hafta lider Kim Jong-un'un ülkenin turizm sektörünü geliştirme yolunda "ilk adım" olmasını umduğu doğu kıyısında bir sahil tesisi açacak. Devlet medyasına göre, sahilin 4 kilometrelik bir bölümünü kapsayan Wonsan-Kalma kıyı turizm bölgesi, oteller, restoranlar, alışveriş merkezleri ve su parkından oluşuyor. Bölgede inşaat 2018'de başladı ancak hem inşaat sorunları hem de Kovid-19 pandemisi nedeniyle gecikti. Kore Merkezi Haber Ajansı'nın (KCNA) bildirdiğine göre, yılda yaklaşık 20 bin misafir ağırlayabilecek bölge, ilk yerli ziyaretçilerini salı günü kabul edecek. Uluslararası turistlerin bölgeye ne zaman gelebileceğiyse bilinmiyor. Tesisin büyük açılışında Kim'e eşi Ri Sol-ju ve varisi olduğu varsayılan kızları Kim Ju-ae eşlik etti. (AFP/KCNA/KNS)

• 20/30

  25 Haziran 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de eylemciler, parlamentonun basılmasının birinci yıldönümü münasebetiyle düzenlenen protestoda güvenlik güçlerinin müdahalesine maruz kaldı. Binlerce protestocu, devlet destekli çeteler ve polis şiddetiyle karşılaşacakları korkusuna rağmen, hükümet aleyhine gösterilerin zirveye ulaştığı parlamento baskınından bu yana geçen bir yılı kutlamak üzere çarşamba günü sokaklara çıktı. Geçen yıl vergi artışları ve genç Kenyalıların içinde bulunduğu vahim ekonomik durum nedeniyle haftalarca süren protestolarda en az 60 kişi güvenlik güçleri tarafından öldürülmüştü. Aktivistler ve kurbanların aileleri, parlamentonun işgal edildiği en ölümcül kargaşa gününün üzerinden bir yıl geçmesi münasebetiyle barışçıl gösteriler düzenlenmesi çağrısında bulundu. (Luis Tato/AFP)

• 21/30

  24 Haziran 2025 - Birleşik Krallık'ın (BK) başkenti Londra'nın merkezindeki Trafalgar Meydanı'nda, İsrail’le iş yapan şirketlere karşı doğrudan eylemler düzenleyen Palestine Action adlı grubun, hükümet tarafından yasaklı örgüt ilan edilmesi yönündeki girişimi protesto edildi. BK İçişleri Bakanı Yvette Cooper, 23 Haziran 2025'te, aktivistlerinin geçen hafta BK'nin en büyük hava üssüne izinsiz girmesinin ardından, Palestine Action adlı kampanya grubunu yasaklayacağını duyurmuştu. Cooper, 20 Haziran'da BK'nin güneyindeki RAF Brize Norton'da iki uçağa yapılan vandalizmin "utanç verici" ve grubun "kabul edilemez suçlara karıştığı uzun bir geçmişi" olduğunu söyledi. Eylemciler, grubun yasaklı örgütler listesine alınmasının protesto hakkının ihlali anlamına geleceğini savunarak, "Palestine Action, bizi gururlandır; bir Elbit fabrikasını daha kapat" ve "İnsanlar işgal altındayken direniş meşrudur" sloganları attı. (Henry Nicholls/AFP)

• 22/30

  23 Haziran 2025 - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi'yi Moskova'da kabul etti. İki isim, İsrail ve ABD'nin İran'a yönelik saldırılarına ilişkin görüşme gerçekleştirdi. Putin ve Erakçi, Kremlin'deki ikili görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Putin, görüşmede Erakçi'ye Rusya'nın İran halkına yardım etmeye çalıştığını bildirdi. İsrail ve ABD'nin saldırılarını kınayan Putin, "İran'a yönelik saldırılar, hiçbir gerekçesi olmayan sebepsiz bir saldırganlık" diye konuştu. Görüşmenin basına açık kısmında konuşan Putin, Rusya'yla İran’ın güvenilir ilişkilere sahip olduğuna işaret ederek, "İran halkına yardım etmek için çaba gösteriyoruz" ifadesini kullandı. Rusya’nın Ortadoğu’da yaşanan gelişmelere yönelik yaklaşımının bilindiğini anlatan Putin, "Rusya Dışişleri Bakanlığı, yaklaşımımızı açıkça ifade ederken Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde aldığımız pozisyonu biliyorsunuz" diye konuştu. (Alexander Kazakov/AFP)

• 23/30

  22 Haziran 2025 - Ducati Lenovo Takımı'nın İspanyol sürücüsü Marc Marquez, takım arkadaşı İtalyan Francesco Bagnaia'nın önünde ve bu ikiliyi BK8 Gresini Racing'in yıldızı, Marquez'in kardeşi Alex Marquez takip ediyor. İtalya'nın Mugello pistinde düzenlenen MotoGP İtalya Grand Prix'sini şampiyonanın lideri Marc Marquez kazanırken, Alex Marquez ikinci ve Fabio Di Giannantonio üçüncü oldu. Bu sonuçla Marc Marquez sürücüler şampiyonasında puanını 270'e çıkardı. Onu 240 puanla Alex Marquez ve 160 puanla Bagnaia takip ediyor. (Tiziana Fabi/AFP)

• 24/30

  21 Haziran 2025 - Roma'da düzenlenen "Stop Rearm Europe" (Avrupa'nın Yeniden Silahlanmasına Son) yürüyüşüne katılan göstericiler, Kolezyum'un önünden geçiyor. Avrupa Birliği'nin 800 milyar euroluk savunma planına karşı harekete geçen Stop Rearm Europe, silahlara daha fazla para harcanmaması çağrısı yapıyor. Bugün savaş ve soykırım karşıtı protestocılar, 300'den fazla ağ, sosyal örgüt, sendika, ulusal ve yerel siyasi oluşumun desteğiyle Roma'da düzenlenen eyleme katıldı. (Andrew Medichini/AP)

• 25/30

  20 Haziran 2025 - Çin'in Jinshan bölgesindeki yeni Legoland Şanghay Resort'ta insanlar lunapark trenine biniyor. Şanghay'da yer alan dünyanın en büyük Legoland'i, bugün halkın denemesi için faaliyetlerine başladı. Aynı zamanda Çin'deki ilk Legoland olan tesis, Ninjago, Lego Friends ve Monkie Kid gibi temalara sahip 8 bölüm içeriyor. En ilgi çekici ziyaret yerleri arasında, Şanghay sahilinin ve Lujiazui finans bölgesinin gökdelenlerinin renkli plastik tuğlalardan inşa edilen minyatür kopyalarının olması bekleniyor. Legoland Şanghay Resort, 5 Temmuz'da resmen açılacak. (Hector RETAMAL / AFP)

• 26/30

  19 Haziran 2025 - Tel Aviv yakınlarında İsrail acil servis ekipleri, İran'ın füze saldırısı yaptığı bölgede çalışıyor. Yetkililer, İran'ın "onlarca" füze saldırısı sırasında İsrail'in güneyindeki bir hastanenin vurulduğunu, Tel Aviv bölgesindeki acil servis ekiplerinin de başka bir saldırı olduğunu bildirdiğini söyledi. İran, İsrail'in saldırıları sonrası başlayan çatışmanın yedinci gününde üç farklı bölgeyi vurdu. Tahran'ın füze saldırısında bir hastane de zarar gördü. İran, Berşeba'da bulunan Soroka Hastanesi'ni hedef almadığını savunuyor. Tel Aviv yakınlarındaki Holon ve Ramat Gan da isabet aldı. Tahran, hastane yakınındaki bir İsrail ordu üssünün hedef alındığını, hastanenin şok dalgasından etkilendiğini iddia etti. İsrail yönetimiyse saldırıda hastanenin doğrudan hedef seçildiğini öne sürdü. (Gil Cohen-Magen/AFP)

• 27/30

  18 Haziran 2025 - İran'la İsrail arasındaki savaş, 6. gününde de devam ediyor. İsrail ordusu, İran’dan İsrail topraklarına doğru füze atışları gerçekleştirildiğini bildirdi. İsrail ordusu tarafından yapılan yazılı açıklamada, hava savunma sistemlerinin devreye girdiği kaydedildi. Halkın en kısa sürede sığınaklara geçmesi ve ikinci bir duyuruya kadar bu alanları terk etmemesi istendi. Bunun ardından İsrail’de bir çok noktada sirenler çaldı. (Atta Kenare/AFP)

• 28/30

  17 Haziran 2025 - Endonezya'nın Doğu Nusa Tenggara bölgesindeki Lewotobi Laki‑Laki yanardağı güçlü bir patlama gerçekleştirdi. Kül ve toz sütunu yaklaşık 11 km'ye kadar yükseldi. Yetkililer alarm seviyesini en yükseğe çıkardı, tehlike bölgesini krater çevresinde 8 kilometreye kadar genişletti. Uçuşlara "kırmızı" hava trafiği uyarısı verildi, bölge halkı ve turistler maskeyle korunmaya çağırıldı. Lewotobi Laki-laki'nin son patlaması mayıs ayında gerçekleşmiş ve yetkililer o zaman da seviyeyi en şiddetli seviyeye çıkarmıştı. Endonezya, çok sayıda tektonik plakanın üzerinde yüksek sismik aktivitenin görüldüğü "Pasifik Ateş Çemberi" üzerinde yer alıyor. (AFP)

• 29/30

  16 Haziran 2025 - Fransa'nın kuzeyindeki Gravelines sahilinde göçmenler, Manş Denizi'ni geçmek için kaçakçıların teknesine binmek üzere suda yürüyor. Güneş yeni doğuyordu ancak Gravelines sahilinde düzinelerce göçmen, neredeyse aynı sayıda polis memurunun gözetiminde sahil boyunca yürüyordu. Bazıları İngiltere'ye giden bota binmeyi başardı, geride hayal kırıklığına uğramış, bitkin insanlar kaldı. Birleşik Krallık'ın geçen hafta açıkladığı rakamlara göre bu yıl adaya varma amacıyla Manş Denizi'ni 16 binden fazla kişi geçti. İçişleri Bakanlığı sözcüsü, "Hepimiz, hayatları tehdit eden ve sınır güvenliğimizi zedeleyen tehlikeli küçük tekne geçişlerini sona erdirmek istiyoruz." diye konuştu (Sameer Al-Doumy/AFP)

• 30/30

  15 Haziran 2025 - İsrail'le İran arasındaki füze savaşında üçüncü gün yaşanırken geceden bu yana karşılıklı saldırılar sürüyor. İran’ın başkenti Tahran’daki Emniyet Müdürlüğü binası, İsrail istihbarat servisi Mossad’a ait saldırı drone'larıyla vuruldu. Saldırıda hafif hasar meydana gelirken, çok sayıda polis memuru yaralandı. Öte yandan Tahran'ın merkezinde, bakanlıkların yer aldığı caddede şiddetli bir patlama yaşandı. Dışişleri Bakanlığı'na çok yakın bir noktada meydana gelen patlama sonrası büyük yıkım meydana geldi. İranlı kaynaklar, İsrail Hava Kuvvetleri'nin Tahran'a yönelik saldırılarına paralel olarak, "Mossad ajanlarının" Tahran'ın çeşitli yerlerine önceden yerleştirilmiş bombaları uzaktan patlattığını ileri sürdü. İran medyası, 3 gün içinde gerçekleştirilen saldırılarda can kaybının 128'e yükseldiği bildirdi. (Atta Kenare/AFP)

Sonuç olarak, Rusya'nın Taliban'la kurduğu ilişki sadece ikili diplomatik düzlemde değil, çok taraflı güvenlik, etki alanı rekabeti ve kimlik politikaları bağlamında da okunmalı.

Orta Asya'da söz sahibi olmak isteyen her aktör gibi Türkiye'nin de bu yeni jeopolitik düzeni dikkatle analiz etmesi ve buna göre konumlanması söz konusudur.

Rusya'nın Taliban yönetimini tanıması, ilk bakışta bir diplomatik jest gibi görünse de, altında tarihsel hafıza, bölgesel güç rekabeti, güvenlik endişeleri ve küresel düzen arayışlarını içeren çok katmanlı esnek bir dış politika hamlesidir.

Bu gelişme, hem uluslararası ilişkiler teorisi açısından hem de Avrasya jeopolitiği bağlamında dikkatle takip edilmesi gereken dönüm noktası niteliğinde.

Rusya'nın bu hamlesi, sadece Afganistan değil, doğrudan Türk dünyası coğrafyasını da ilgilendiriyor.

Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan gibi ülkelerle sınır komşusu olan Afganistan'daki istikrarsızlık, Türk devletlerinin güvenliği açısından potansiyel bir tehdit oluşturduğu açık.

 Ancak Afganistan'da istikrar sağlanırsa, başta Rusya olmak üzere bölge ülkelerinin güvenlik ve refahına olumlu katkılar sunacaktır.

Bu gelişme, Türk dünyasının jeopolitik reflekslerini daha aktif hale getirmesi gerektiğine işaret ediyor.

Rusya'nın attığı adımlar, Türkiye'nin bölgedeki etkinliğini ya sınırlayabilir ya da işbirliği fırsatlarına kapı aralayabilir.

Ankara'nın vizyonu bu risklerin üstesinden gelecektir.

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.