Kovid küresel ekonomiyi derinden etkiledi, peki 2021'de ekonomi toparlanacak mı?

Finansal sonuçlarını bir yana bırakın, pandeminin geldiğini bile kimse göremedi. Peki gelecek yılın nasıl olacağını tahmin edebilir miyiz?

Pandemi, küresel ekonomide son yılların en ciddi krizlerinden birine yol açtı (Reuters)

Bazı meseleleri yanlış anlıyoruz. Bu yıl bize bir şey öğrettiyse, o da herkesin 2020 tahminlerinin nasıl da acınası bir şekilde yanlış olduğu. Doğru, gerçekten önemli olan tek şeyi gözden kaçırmak, bu şey son derece nadir yaşandığı için mazur görülebilir. Sadece yüzyılda bir meydana gelen şeyleri adlandırmak zor. Ama pandeminin ciddiyeti ortaya çıktığında bile, pek çok kişi bunun mali sonuçlarını doğru şekilde kavrayamadı. Küresel ekonomi, barış zamanı bugüne kadarki en kötü darbesini alıyor fakat ABD hisseleri ve Birleşik Krallık'taki konut fiyatları tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşıyor, öyle mi? Bundan ne anlam çıkarmak gerek?

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Bu muazzam toplu başarısızlık göz önüne alınınca, gelecek yılın finans piyasaları için yapılan çeşitli tahminleri görmezden gelmenin bir cazibesi var. Peki, "zeki insanlar meseleleri yanlış anlar" noktasını geçtikten sonra ne yapacaksınız? Hepimiz günlük hayatımızda karşılaştığımız irili ufaklı bir dizi karar vermek zorundayız. İş, ev, emekli maaşı ve benzeri konularda kararlar vermeliyiz. Üstelik birikimlerimizle de bir şeyler yapmamız gerek, bu sadece onları bankada bırakmak olsa bile. Bu kararları verirken, olmasını beklediğimiz şeylere dair üstü kapalı tahminlerde bulunmamız gerekiyor.

Bu yüzden, hoşumuza gitse de gitmese de hepimiz amatör tahminciler olmaya zorlanıyoruz. Profesyoneller meseleleri bu kadar yanlış anlıyorken, bizim için nasıl bir umut olabilir?

Söz konusu ekonomi olduğu sürece, sağduyulu bir yaklaşım mevcuttur. Bu yıl büyük bir darbe yaşandı ama şu anda işe yaradığını bildiğimiz aşılar var; gelecek yıl makul bir iyileşme görebiliriz. Bunun gücünün zamanlamasını bilmesek de, şimdi kaybedilen işlerin bir şekilde geri döneceğinden epey emin olmak için ekonomik döngüye dair yeterli deneyime sahibiz.

Bu da iş değişiklikleri, taşınmamız gerekip gerekmediği gibi şeyleri planlamamıza yardımcı olacak bir tür dayanak sağlıyor. Ev fiyatlarını ele alın. Fiyatlar azalabilir ama bu olsa da bilinmeyen bir bölgede olmazdık. Fiyatların ortalama yüzde 20 düştüğü 2008-2009 resesyonunun ardından konut fiyatlarındaki düşüşe dair deneyimimiz var. Bu, risklerin şu anda da o kadar büyük olduğu anlamına gelmiyor (öyle olduğunu sanmıyorum) ama en azından tamamen kör bir şekilde uçmuyoruz.

Finans piyasaları içinse mesele daha da karmaşık. Tüm finans kuruluşları gelecek yılın faiz oranları, döviz kurları, hisse senedi fiyatları, petrol fiyatları vb. için tahminler yapıyor ama sonuç kafa karışıklığı. Etki eden çok fazla unsur var, çok fazla şey oluyor.
 


Tüm bunlara dair dolambaçsız bir görüş için, Goldman Sachs'ın baş ekonomistiyken BRICS raporunun yaratıcısı olarak ismini duyuran ve artık Lord O'Neill olan Jim O'Neill'e dönüyorum. Bu 20 yıl önceydi. Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin gelişmekte olan en büyük 4 ekonomiydi ve rapor, bu ülkelerin gelişmiş dünya ülkelerine nasıl rakip olacağını tahmin edebilen bir ekonomik modele dayanıyordu.

Şimdiye kadar yayımlanan en etkili ekonomik araştırmalardan biriydi. Yıllık BRICS zirveleri düzenleniyor (Güney Afrika da kulübe katıldı). BRICS'in şimdi Yeni Kalkınma Bankası olarak adlandırılan bir kalkınma bankası var. Doğru, işler tam da iddia edildiği gibi gitmedi (Çin'de çok daha iyi, Rusya'daysa çok daha kötü gitti) ama asıl mesaj, gücün gelişen dünyaya doğru kaydığı yönünde.

Peki, Lord O'Neill şimdi ne düşünüyor? Her şeyi göz önünde bulundurunca 2021'e iyimser yaklaşıyor. Project Syndicate'e verdiği bilgide, gelecek yıl hisse senetlerinin hem yükseldiği hem de düştüğü durumları açıkladı.

O'Neill'e göre boğa piyasasındaki durumun özü, Beyaz Saray'a Joe Biden'ın yerleşmesiyle çok taraflılığa ve küresel işbirliğine dönüş olacak. Ayrıca birkaç aşı da erişilebilir olacak ve bunların piyasaya sürülmesi güçlü bir küresel toparlanma döngüsünü destekleyecek.

Ayı piyasası durumundaysa hisseler genel anlamda ucuz olmayacak, özellikle ABD'deki yüksek teknoloji sektörü açık tekel gücünü sınırlayacak daha sıkı düzenlemelere karşı savunmasız olacak ve enflasyondaki canlanmanın daha yüksek faiz oranlarına yol açabileceği tehlikesi yaşanacak. O'Neill ayrıca doların düşme eğiliminde olacağını ama bu olursa sürecin ürün fiyatlarını artırarak gelişmekte olan piyasalara yardım edeceğini düşünüyor.

"Her şeyi göz önünde bulundurunca, kendimi piyasaların yükseleceğini söyleyenler arasında sayıyorum" sonucuna varıyor. Bu, özellikle ABD hisse senetlerine odaklanan küresel bir görüş. Ancak ABD piyasaları dünyadaki hisse senedi piyasalarının yarısından fazlasını oluşturduğu için orada yaşananlar hepimizi etkileyecek. Eğer O'Neill haklıysa, o zaman 2021 gerçekten de pek çok farklı yönden iyi bir toparlanma yılı olacak.


 

independent.co.uk/independentpremium

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU