Amerika hapşırınca dünya titrer: Neden ABD'deki resesyona hazırlıklı olmalıyız?

Zayıflayan ABD ekonomisi sendelerken, yapay zeka balonunun sonunda patlayacağına dair endişeler küresel piyasalarda çöküşe neden olabilir

Trump, ABD ekonomisi sarsılırken faiz indirimi çağrısında bulunuyor (Reuters)

Korku, dünya piyasalarında kol geziyor. Yakın zamanda yaşanan federal hükümet kapanması nedeniyle ertelenen çok çeşitli Amerikan ekonomik verisi açıklanmak üzere ve yatırımcılar bu verilerin açığa çıkaracaklarından, yani ABD ekonomisinin resesyona girdiğine dair sinyallerden derin endişe duyuluyor.

Yapay zeka balonunun nihayet patlayabileceğine dair kaygılar sürerken, teknoloji hisseleri küresel ölçekte satıldı. ABD ve Asya'da hisselerin çakılması, kısa süre önce yeni zirvelere tırmanan Bitcoin'in bir günde yüzde 28 düşerek 7 ayın en düşük seviyesine gerilemesiyle daha da belirginleşti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

"Amerika hapşırırsa, dünyanın geri kalanı nezle olur" diye bilinen paslanmış klişe, kasımın keskin ve soğuk rüzgarında yankılanıyor. Bu, özellikle vergi artışı içeren bir bütçeyle çetin bir ekonomik fırtınanın içinden geçmeye çalışırken, Birleşik Krallık'ın halka açık limited şirketlerini yönetmekten sorumlu kişilerin duymak istediği bir şey değil.

Amerika adeta yüksek sesle hapşırıyor. ABD Merkez Bankaları Sistemi (FED) kurulu üyesi Christopher Waller, Londra'da düzenlenen Profesyonel Ekonomistler Derneği'nin yıllık akşam yemeğinde yaptığı konuşmada bunu açıkça belirtti.

Donald Trump'ın savunduğu faiz indirimi çağrılarını uzun süredir destekleyen ve FED Başkanı Jerome Powell'ın yerine geçebilecek adaylardan biri olan Waller, ABD şirketlerinde yaşanacak "inanılmaz ölçekteki" kurumsal işten çıkarmalarla ilgili sert bir uyarı yaptı.
 

Christopher Waller (AP)
ABD Merkez Bankaları Sistemi kurulu üyesi Christopher Waller, Amerika'daki "inanılmaz ölçekteki" işten çıkarmalarla ilgili uyardı (AP)


Waller, "Bu tür açıklamalar anekdot niteliğinde ve henüz ilk gelen işsizlik başvurularına tam olarak yansımamış olabilir" dedi. Ancak haklıysa, yakında yansıyacak.

Resmi istatistikler beklemede olsa da bir kanaat oluşturması için yeterli özel gösterge bulunduğuna inanıyor. İşsizlik verilerinden tüketici güvenindeki düşüşe kadar tablo hiç de iç açıcı görünmüyor.

Waller'ın ABD ekonomisini canlandırmak için faiz indirimine yönelik hevesini herkes paylaşmıyor. Enflasyon ekimde, ocak ayından bu yana ilk kez yüzde 3'e ulaştı ve bu da Federal Açık Piyasa Komitesi'ndeki faiz artırımı yanlısı şahinleri (enflasyonu kontrol altına almak için sıkı politakaları destekleyenler -çn.) harekete geçirmeye yetti. Waller faiz indirimi yönünde oy kullanacak ancak piyasalar, onun gibi yeterince güvercin (istihdamı artırmaya odaklanarak daha esnek politikaları destekleyenler -çn.) olmadığı ve bu görüşün galip gelemeyeceğinden endişeleniyor.

Trump'ın gümrük vergileri, fiyatlar üzerinde şimdiye kadar sınırlı bir etkiye sahipti. Yurtdışından gelecek hammadde, parça veya yabancı ürünlere bağımlı ABD şirketleri maliyeti üstleniyor; ama bu da bir yere kadar.

Büyük teknoloji şirketlerinin "aşırıya kaçtığı" uyarısında bulunan Google CEO'su Sundar Pichai, bunu internet balonunun şişip patladığı dot-com çöküşüne benzeterek yangına körükle gitti. Sektöre milyarlarca doların akıtıldığı yapay zeka patlamasındaki "mantıksızlığa" karşı dikkatli olma çağrısı yaptı. 

Yapay zeka balonu patlarsa, "onlar dahil hiçbir şirketin bundan azade olacağını sanmadığını" söyleyerek uyardı. Ve belki de (belki) bu senaryonun ilk aşamalarını görüyor olabiliriz. Eğer haklıysa, ortalık kan gölüne dönecek.
 


Kaçınılmaz satış dalgası Wall Street'te başladı, Asya'ya yayıldı ve Avrupa'ya ulaştı; teknolojiye maruz kalmaması ve temettü ödeyen güvenilir şirketleri nedeniyle genellikle güvenli liman olarak görülen, geleneksel olarak istikrarlı yapısıyla bilinen Londra piyasasını bile sarstı.

ABD ekonomisi, ilk çeyrekte daraldıktan sonra ikinci çeyrekte güçlü bir performans gösterdi. Kapanma nedeniyle geciken üçüncü çeyrek verilerini hâlâ bekliyoruz ancak yavaşlama görülmesi bekleniyor.

Bir ekonominin resesyon olarak nitelendirilebilmesi için art arda iki negatif çeyrek kaydetmesi gerekir. ABD'nin üçüncü çeyreği negatif çıksa bile, hükümet çalışanlarının işlerine dönmesiyle 4. çeyrekte toparlanma yaşanabilir.

Ancak Amerika yavaşlıyorsa teknik tanımların pek önemi kalmıyor. Dalga etkisi küresel ölçekte hissedilecek. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi ve önemli bir rakip olan Çin de zorlanıyor ve durum muhtemelen resmi rakamların gösterdiğinden daha kötü.

Uluslararası Para Fonu (IMF) da dahil olmak üzere, Çin hükümetinin yayımladığı verilerin güvenilirliği ve şeffaflığına dair endişeler dile getiriliyor.

Resmi açıklamalar bir yana, Çin'in şu anda zorluklarla boğuştuğu açık. ABD'yle bir başlayıp bir biten ticaret savaşı ve yurtiçinde tam anlamıyla bir kriz yaşayan emlak piyasası gibi zorluklarla mücadele ederken, bankalar olası temerrütler yüzünden paniğe kapılıyor ve felaketi önlemenin yolunu arıyor. Kredilerin geri çağrılıp çağrılmayacağıyla ilgili kolay bir çözüm olmayabilir.

Sorunlar ABD'nin çok ötesine uzanıyor. Bitcoin düşüşte ve Britanya'da Rachel Reeves'in, çalışanlara yük olmamak için seçim bildirgesinde verdiği sözü tutarak gelir vergisi artışını rafa kaldırdığı bildiriliyor. Bu kararın alınmasında, Birleşik Krallık'ın nispeten dayanıklı kalacağına dair tahminlerin de etkisi var. Ancak küresel bir çöküşe dayanabilir mi? Bunu yakında öğrenebiliriz (Not: muhtemelen hayır).



independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Büşra Ağaç

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU