Barış arama dönemi

Gürsel Tokmakoğlu Independent Türkçe için yazdı

İllüstrasyon: Maura Losch/Axios

Kaostan bahsettiğimiz bir dönemde keskin virajla birden barış iklimi içine giriverdik. 

Burada bazı başlıkları hatırlayalım, sonra da günlüğümüzde takibini yaparız.

Bu iklimdeyken popülizm yapanları çok görürsünüz; abartılı anlatımlar, tuttuğu takım golü yediyse bile "ama iyi oynadık" diyenler… 

Sonuç önemli.

Sonunda insanlar ölmesin, karınlarını doyursun, hastalar tedavi olsun, hak yerini bulsun…

Mesela Gazze'deki yaklaşık 2 milyon insan için ne söylesek az!

Karın doyurmak derken bir de kapitalist dünyanın önemli problemleri var, Çin ve ABD ticareti gibi. 

Her neyse… Başlıkları görelim:


Rusya-Ukrayna

ABD Başkanı Donald Trump'ın çabasının yanı sıra, Avrupalı Başkanların (Starmer, Zelenski, Macron, Tusk ve Merz) 10 Mayıs'ta Putin'e gönderdikleri mesaj, "36 saat içinde karar ve ateşkesi kabul et" şeklinde.

Burada Batı'nın kontrolündeki çözümlerle ilerlemek konusu var.

Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, 15 Mayıs'ta Türkiye aracılığıyla İstanbul'da yapılacak Ukrayna-Rusya ateşkes görüşmeleri için hazır olduklarını ilan etti.

12 Mayıs'ta bu konunun başlatılması için Donald Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan telefon görüşmesi oldu.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ukrayna-Rusya ateşkesi ve kalıcı barışın sağlanması için "İstanbul hazır" mesajı karşılıklı teati edildi. Görüşme olacak.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, 11 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, Kiev'in 15 Mayıs'ta İstanbul'da Rusya tarafıyla görüşeceğini, ancak Rusya'nın öncelikle 12 Mayıs gününden itibaren 30 günlük bir ateşkes taahhüdünde bulunması gerektiğini söyledi.

Bunlar helledilir…

Trump birden itiraz edercesine ortaya çıktı, X'ten paylaştı, KAN BANYOSU dedi!..

Şöyle yazdı:

Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna ile Ateşkes Anlaşması yapmak istemiyor, bunun yerine Perşembe günü Türkiye'de bir araya gelerek KAN BANYOSUNUN olası bir sonunu müzakere etmek istiyor. Ukrayna bunu HEMEN kabul etmeli. En azından bir anlaşmanın mümkün olup olmadığını belirleyebilecekler ve eğer mümkün değilse, Avrupa liderleri ve ABD her şeyin nerede olduğunu bilecek ve buna göre ilerleyebilecek! Ukrayna'nın, Amerika Birleşik Devletleri olmadan kazanılamayacak (yakından bile değil!) II. Dünya Savaşı'nın Zaferini kutlamakla çok meşgul olan Putin ile bir anlaşma yapacağından şüphe etmeye başlıyorum. TOPLANTIYI HEMEN YAPIN!


Bu gayet ilginç bir mesaj!..

Bir de Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Xi Jinping ile birlikte oturup seyrettikleri Kızıl Meydan'daki resmi geçide atıfta bulunarak, Putin'in durumunun "şüpheli" olduğunu söylüyor.

Ben buna "Trumpvari" dedim.

Trump her şeyin kendi kontrolünde olmasını istiyor.

Putin'in İstanbul önerisini taktiksel olarak görüyor.

Trump'ın bugüne kadar olduğu gibi Putin'e bir emrivaki ile "ateşkes" demesi hiç de Rus tarzında kabul görecek bir yaklaşım değil.

Diplomasi bunu biliyor olmalı. Trump'ın danışmanları böyle cahilliklerin olmaması için çaba sarf etmeli diye düşünüyorum.

Söyleyeceklerim bitmedi. ABD, Ukrayna'daki savaşın sürmesi için (Joe Biden zamanında) Kiev'e silah yığıyorken, aslında Trump'ın tam dediği oluyordu: KAN BANYOSU!

İşte o zamanlarda bile Türkiye, İstanbul görüşmeleri için Rusya'yı ve Ukrayna'yı samimi ve barışçı bir şekilde masaya oturtabildi.

Trump'ın söylediklerini tekrar ele almasında fayda olacak.

Değilse zaten olması gereken yolda yürünecektir.

Bu konuyu şöyle kapatalım, artık durum netleşti, Ukrayna-Rusya ateşkesi olacak ama kimin inisiyatifiyle ve kuralları kim belirleyecek, bunun sürecini yaşayacağız.

Barış dönemi der miyiz?

Evet.

İşte Türkiye'nin önemi!

Gördük mü? Gördük.


İran

Diego Garcia'daki ABD stratejik bombardıman uçakları geri intikale başladılar.

Trump, İran'ı vurmak için yapılan hazırlığı kaldırıyor.

Sanırım bu süreçte Trump'ın Netanyahu'yu "manipülatör" olarak suçlaması etkili oldu.

Trump bu sebeple Beyaz Saray'dan birkaç kişiyi kovdu. İran ile ABD bir nükleer anlaşma yapabilir.

Şartlar oluşuyor. Umman'da 3. tur görüşmelerden olumlu sinyaller alındı, şimdi 4. tur görüşme olacak. 

En azından görüşmeler devam ediyor, değil mi?

Barış dönemi der miyiz?

Evet.


Pakistan-Hindistan

Pakistan-Hindistan savaşı henüz tam başlamadan 10 Mayıs'ta "acil ve tam ateşkes" şeklinde sonlandı.

Taraflar 12 Mayıs'ta ayrıntıları görüşecekler. Küçük çatışmalar olabilir, önemli görülmüyor.

Keşmir'de hep olur. Yaşam tarzı olmuş burada…

Halkın elinde silah var ve Keşmir birleşmedikten sonra bu ebediyete kadar sürecek bir mesele.

Şimdi bizim aradığımız neydi?

İki ülke topyekûn savaşa girmesin istedik.

Bu oluyor mu? Evet.

Dünya bu iki nükleer güce sahip ülkelerin gerginliğinden tedirgindi.

ABD'nin de aralarında olduğu ülkeler ateşkesi sağladı.

Pakistan Başbakanı ateşkes için çaba sarf eden ülkeleri saydı, Türkiye, ABD ve Suudi Arabistan.

İşte Türkiye'nin önemi!

Gördük mü? Gördük.


Yemen

Yemen'i vurmak için Kızıldeniz'deki USS H. Truman uçak gemisi geri çekiliyor.

Bunda 2 adet F-18'in denize düşürülmesi hadisesi kimleri kızdırdı bilmiyorum, ama Truman gemisinin dönmesi bununla da alakalı olabilir.

Asıl mesele ise Yemen ile bir anlaşmaya varıldı aslında.

Trump açıklamış idi, "Husiler bizim gemilerimize saldırmayacaklar" demişti.

İsrail'in saldırıları durdurmaması üzerine Husiler ateşkesi bozma yoluna gittiler.

O halde sorun nerede?

İsrail'de. 
 


İsrail

Buraya bir başlık yazmam gerekti, İsrail diye.

Çünkü barış karşıtı bir Başbakanları var ve Uluslararası Ceza Mahkemesi hakkında karar verdi, Gazze'de soykırım yapan bir İsrail lideri.

Hem İran ile nükleer görüşmeler hem de Husiler meselesinde Trump kime kızdı? Netanyahu'ya.

Bu Netanyahu bölgede istikrarsızlıkların asıl sebebi.

Trump bunu görmeye başladı. Bu iyi haber!..

Suriye meselesinde de Trump tavır koymalı, Netanyahu'ya "dur ve geri git" demeli.


ABD-Çin

Trump Çin gümrük tarifesini yüzde 145'ten yüzde 80'e geri çekebileceği sinyali verdi.

Cenevre'de yapılan görüşme olumlu.

Cenevre'de toplandılar ve 11 Mayıs'ta sonuç olumlu çıktı.

Taraflar bir "Çin-ABD Ticaret Danışma Mekanizması" kurulmasını kabul ettiler.

Yani masada oturup görüşmeleri sürecek.

Giriş bölümünde ifade ettim, bu küresel ekonomi manasında önemli bir konu, ama hem Çin hem de ABD için çok daha önemli.

Eğer Donald Trump ve Xi Jinping bu konuda memnun olabilecekleri bir marjda buluşurlar ise küresel ekonomik dengeler de yerine oturur, bu husus atlamamak gerekir.


Filistin

13 Mayıs'ta Trump, Körfez Ülkeleri turuna çıkıyor.

Bu arada kendi ifade etti, iyi bir haber verecek!

Ne olduğu bilinmiyor. Tahminlerde ABD tarafından "Filistin devletinin tanınması" var.

Malum, 2012'de BM'de Filistin meselesi ABD tarafından, İsrail gibi, reddedilmiş idi.

ABD bu tanımayla ne tür mesaj verebilir?

İsrail, Filistin ile toprak anlaşması yapmalı ve Ortadoğu'ya barış ancak o vakit gelecektir.

Ayrıca önemli gördüğümde buraya not edeyim, Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert, "Gazze Filistinlilerindir" dedi. 

Türkiye en başından beri, "1967 sınırları esas olacak şekilde, 1993 Oslo görüşmelerinin gereği yapılsın" demekteydi.

BM-242 sayılı karar var!.. 

Aslında burada bir ABD çelişkisi var, not edelim:

Joe Biden bir taraftan 2023'ten bugüne Gazze, İsrail tarafından yerle bir edilirken, Türkiye gibi, "1967 sınırları esas olacak şekilde Filistin toprakları İsrail tarafından kabul edilmeli" demiş idi.

Öyleyse olsun!.. 

Bu arada Hamas'tan kritik bir adım geldi, ABD-İsrail Vatandaşı olan asker (Eidan Alexander) serbest bırakılıyor.

Bu demek oluyor ki ateşkes görüşmeleri yapılabilir.

Bu açıklama, Trump'ın Gazze'ye yardım ulaştırılacağı yönündeki taahhüdünü yinelediği ve ABD'nin bölgedeki yardım mekanizmasını devreye alacağını bildirdiği bir dönemde yapıldı. 

Trump'ın Gazze'deki sapkın fikri olan "Riviera"dan vazgeçip, Filistinlileri hak sahibi görmesi bölge istikrarı için önemlidir.

Gazze meselesinde Trump'ın dikkatle incelemesi gereken bir konu:

Netanyahu'nun son başlattığı "Gideon'un Savaş Arabaları" operasyonu ile Gazze'yi yutma planı!

Burada barıştan söz edilirken, Netanyahu'dan da bahsettiğimizde neler neler geliyor karşımıza…

Son tanımı Trump'tan: Manipülatör!


Suriye

Trump Körfez Ülkeleri turundayken Suriye Geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile görüşmeyi kabul etti dendi.

Bekliyoruz…

Burada yine Netanyahu'nun, Suriye'yi ve Türkiye'yi rahatsız eden tutumu var; İsrail topraklarını genişletmek için türlü oyunlar oynuyor.

Ayrıca, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 12 Mayıs'ta günü Ankara'da düzenlenecek Türkiye, Ürdün ve Suriye Dışişleri Bakanları Toplantısı'na ev sahipliği yapacak.

Neden önemli?

Eğer Ahmed eş-Şara Trump ile görüşecek olursa, buradaki son gözden geçirmeler işe yarayacaktır.

Bir de ABD'nin Suriye'den "asker çekme" süreci var, ki bu üç ülke ABD'nin bu durumunu da görüşecektir kanısındayım.


PKK terör örgütü

5-7 Mayıs'ta terör örgütü kongre yaptı ve fesih kararı aldı.

11 Mayıs'ta fesih açıklanacaktı.

Ama ana hatlarıyla durum şimdiden belli.

Türkiye terör belasından bir şekilde kurtuluyor…


Sonuç

Barış istiyoruz, popülizm değil!

 

 

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU