"Ayrışan Dünyada Diplomasiyi Sahiplenmek" temasıyla 11-13 Nisan 2025 tarihleri arasında dördüncü kez Antalya'da düzenlenen Antalya Diplomasi Forumu (ADF) 155 ülkeden 6 binden fazla katılımcıyı ağırladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan'ın açılışını yaptığı Antalya Diplomasi Forumu'na 21 devlet ve hükümet başkanı, 70 bakan ve 450 üst düzey ulusal ve uluslararası bürokrat katıldı.

Oysa 2021 yılında birinci ADF'ye 10 devlet ve hükümet başkanı, 43 bakan olmak üzere toplam 2 bin kişi katılmıştı. 

50'ye yakın ülkeden 1 bine yakın gazeteci 2025 Antalya Diplomasi Forumu'nda gerçekleşen 50 oturumu yakından takip etti.

3 gün boyunca devam eden forumda birçok etkinlik düzenlendi.

Sanat yoluyla diplomasi: Gazzeli çocuklardan mesaj

Forumda kültürel ve sanatsal etkinlikler de düzenlendi.

Gazze'de yaşanan soykırım için "Kurşun Geçirmez Düşler: Gazzeli Çocuk Ressamlar Sergisi" sanat projesi gerçekleştirildi. 

Forumda ticaret savaşları, Gazze, Ukrayna, iklim değişikliği, yapay zeka, gıda güvenliği ve göç gibi küresel meseleler masaya yatırıldı.

Foruma akademisyenler, düşünce kuruluşu temsilcileri, iş insanları, genç diplomatlar, gazeteciler, sivil toplum kuruluşları gibi çeşitli gruplarda katıldı.

Misafirler Asya, Afrika ve Latin Amerika ağırlıklıydı.

Endonezya'dan Macaristan'a, Suriye'den Libya'ya, Azerbaycan'dan Somali'ye kadar birçok ülkenin lideri ADF'de yer aldı.

Bununla beraber Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Genel Sekreteri, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri, Şangay İşbirliği Örgütü Genel Sekreteri, Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı Genel Sekreteri, D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri gibi birçok uluslararası kurum ve kuruluştan temsilciler vardı. 

Erdoğan'dan yoğun diplomasi trafiği: 14 ülke lideriyle görüşme

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve kabine üyelerinin çoğunun katıldığı forumda ikili görüşmeler oldukça fazlaydı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Azerbaycan, Karadağ, Kosova, Libya, Macaristan, Katar, Suriye, Bosna Hersek, Bulgaristan, Sierra Leone, Sudan, Filistin, Gürcistan, Somali gibi birçok ülke liderleriyle görüşmeler yaptı. 

2026'ya bakış: Yeni katılımcılar ufukta

Ayrıca, 2026'da düzenlenecek olan Antalya Diplomasi Forumunda özellikle Brezilya, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Malezya, Vietnam, Moğolistan, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Meksika, İspanya, Slovakya, İtalya ve Yunanistan gibi ülkelerin hükümet temsilcilerinin yer alması oldukça önemli. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, 4. Antalya Diplomasi Forumu kapsamında "Ayrışan Dünyada Geleceği İnşa Etmek: Eğitimin Dönüştürücü Gücü" paneline katılarak bir konuşma yaptı.

Emine Erdoğan, "Barışın ve uzlaşmanın dili olan diplomasi, krizlerin üstesinden gelmenin tek yolu. Bu anlamda küresel diyaloğun kalbinin attığı bir buluşma noktasına dönüşen Antalya Diplomasi Forumu'nun, insanlık için daha adil bir geleceğe vesile olmasını diliyorum" dedi.

"Türkiye Yüzyılı"na diplomatik katkı

Bu panel ADF'de kadınların yerini ve gücünü de gösteriyor.

ADF, kadın katılımcıların her yıl arttığı bir platformdur.

2021'de düzenlenen birinci ADF'de 22 kadın katılımcı var iken bugün bu sayı 60'a yakın kadın katılımcıya ulaştı. 

ADF, "Türkiye Yüzyılı" vizyonuna katkı sağladığı gibi "Türkiye Ekseni" ve "Türk Rüyası" içinde önemli bir yapı taşıdır.

Çünkü Türk hariciyesi 500 yıllık geleneği ile Türk medeniyetinin kadim birikimini ve vizyonunu küresel arenada ortaya koyuyo.

ADF, Türk diplomasisinin çatışmacı değil uzlaşmacı yönünü gösteriyor.

ADF: Türkiye'nin yumuşak güç vizyonunun kalbinde

Ankara merkezli Türk diplomasisi istikrar sağlayıcı ve düzen kurucu bir aşamaya geldi. 

Küresel sorunlara çözüm ve diplomasi odaklı yaklaşımıyla Ankara merkezli "Türkiye Ekseni" artık küresel gündeme katkı veren ve onu belirleme gücüne sahip aktörler arasında yer alıyor.

ADF, aslında Türk hariciyesinin küresel diplomasiye bir hediyesi iken "Türkiye Yüzyılı" vizyonunun ve "Türk Rüyası"nın yükselen küresel bir markasıdır.

İnsan merkezli, girişimci, karşılıklı saygıya dayanan, mazlum odaklı, vizyoner ve kazan kazan mantığıyla insanlık için çalışan bir diplomasi mekanizmasıdır.  

ADF'nin bölgesel ve küresel sorunlara çok ortaklı, çok paydaşlı ve çok merkezli çözümler üretebilecek bir zemin sağladığı unutulmamalıdır.

ADF, Türkiye'nin yumuşak güç ve diplomasi potansiyelini artıran bir mecra olduğu gibi aynı zamanda küresel arenadaki farklı medeniyetler ve devletler arasında iş birlikleri kurulmasını sağlar.

ADF bu yönü ile global bir barış ve güven inşa eden bir markadır.

ADF, arabuluculuk ve diplomasi girişimlerini hem Türkiye nezdinde güçlendiren hem de küresel diplomasiye katkı veren bir yapı niteliğindedir. 

Antalya Diplomasi Forumu güncel küresel meselelere yoğunlaşan ve bunlara çeşitli perspektifler sunan bir oluşumdur.

ADF, her geçen yıl artan katılımcı sayısı ve somut çıktıları ile uluslararası alanda önemli bir başarı elde etti. 

Sivil diplomasi platformu: Askeri unsurların dışında

Forumun en ilginç yanlarından birisi askeri bürokrasinin yer almamasıdır.

Askeri yönü olmayan ADF sivil bir diplomasi merkezi durumundadır.

Tabi bu durum bir eksiklikte görülebilir. Ancak bu durum Türk diplomasisinin bakış açısını yansıtıyor.

Şu an ADF, askeri ve güvenlikçi bakış açısından daha fazla diplomasi ve yumuşak güç odaklıdır.

Aynı noktada sert güç olmadan yumuşak gücün sınırlılığı ortadayken Ankara'nın yüksek sert güç kabiliyetleri ile birlikte Antalya Diplomasi Forumu yumuşak gücünün ana çekirdeklerinden birine dönüştü.

Yalnızca bir forum değil: diplomasi için açık bir alan

ADF sadece konuşmaların yapıldığı bir platformun ötesinde diyalog kanalları açan, ülkelerin kendini anlattığı ve anlaşılmayı beklediği bir platformdur.

Parçalanmış bir dünyada çok kutupluluk çağında diplomasiye olan ihtiyacın arttığı bir zamanda ADF bir kurtarıcı niteliğindedir.

Türk dış politikasının belirlendiği bir forum değil, bölgesel ve küresel sorunların konuşulduğu ve çözüm arayışı içinde olduğu bir forumdur. 

Türk diplomasisi sorun odaklı olmayan çözüme odaklanan realist, rasyonel, hoşgörülü, vizyoner bir akılla yürümektedir.

2021'de ilki yapılan Antalya Diplomasi Forumu hâlâ insani diplomasi merkezli yoluna devam ediyor.

Bu dev foruma ileride dijital diplomasi ile çevrim içi platformlar üzerinden küresel katılım artırılabilir.

Ayrıca genç diplomatlar arasında geleceğe dair bir ağ inşa edilmesi gerekir.

Katılımcı ülkeler arasında da ikili görüşmeler olduğu için yeni iş birliği fırsatları sunuyor.

Küresel diplomasinin kalbinin attığı ADF; çok paydaşlı, çok kültürlü, çok sesli etkin bir platformdur. 

Halkın ve medeniyetlerin masası

ADF, sadece elitlerin buluştuğu bir forumda değil.

Her ülkenin her ulusun her medeniyetin temsil edildiği ve sesini duyurduğu bir masaydı.

ADF, küresel anlamda bir etki yaratmış olmakla birlikte ülke içinde de birçok kesim tarafından heyecan ile karşılandı.

Kısa zamanda ADF bir prestij ve itibar kaynağı oldu. Ankara'nın artan gücünü ve Türk diplomasisinin etkisini gösteren bir forum haline geldi. 

Tek kutupluluğa karşı çok medeniyetli düzen arayışı

ADF, tek merkezli-tek medeniyetli liberal dünya düzenine karşı çok merkezliliğin ve çok medeniyetliliğin ortaya konulduğu demokratik bir düzenin başat platformlarındadır.

ABD merkezli Batı medeniyeti temelli tek taraflı tek tipçi uluslararası sistemin çoklu yapılara ve çoklu mekanizmalara geçişinde ADF kritik bir rol oynuyor. 

Antalya Diplomasi Forumu, çok merkezli-çok medeniyetli demokratik bir uluslararası sistemin önemli bir aktörü haline geldi.

Sonuçta günümüzün küresel sistemi çok kutupluluğun ötesinde çoklu medeniyetlerin eşit olarak temsiline dayalı bir düzene yöneldi. 

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.