Bitcoin madenciliği neden bu kadar çok fosil yakıt enerjisi kullanıyor?

Bitcoin son üç yılın en yüksek seviyesine çıksa da transfer işlemleri için gereken muazzam elektrik kullanımı iklim endişelerinin başlıca sebeplerinden biri olmayı sürdürüyor

Bitcoin 14 Mayıs itibarıyla 51 bin dolar seviyesinde işlem görüyor (Reuters)

Bitcoin geçen yıl boyunca yeniden doğuşunun tadını çıkardı. Koronavirüs pandemisi sebebiyle milyonlarca insanın evde mahsur kalmasıyla dünya durma noktasına gelmişken, kripto paranın değeri son üç yılın en yüksek seviyesine çıktı.

Ancak, CoinDesk verilerine göre teknoloji girişimcisi Elon Musk'ın Tesla arabalarının artık kripto parayla satın alınamayacağını ifade eden tek bir tweet'inin etkisiyle Bitcoin'in değerinin 24 saat içinde 41 bin 155 sterlinden (yaklaşık 491 bin TL) 35 bin 7 sterline (yaklaşık 418 bin TL) çakılmasının gösterdiği gibi, sermayesi çılgınca dalgalanmaya devam ediyor.

Yine de bir yıl önceki değeri olan 6 bin 653 sterline (yaklaşık 79 bin TL) kıyasla hâlâ büyük bir tırmanış söz konusu.

Merkezi olmayan elektronik para birimi, son mali kriz sebebiyle öfkeli idealist erken benimseyicilerinin kripto parayı toplumu açgözlülük ve ihmalle resesyona düşüren, birbiriyle ahbap kapitalist kurumları atlatma yöntemi olarak gördüğü 2008'deki kavranışından bu yana çok uzun bir yol katetti.

Anonymous, Occupy ve WikiLeaks ya da Wall Street açıktan satıcılarına karşı daha yakın zamanda yürütülen GameStop savaşı gibi "kontrolü geri almaya" dair aynı düzen karşıtı ruhla doğan Bitcoin'in, tüketicinin korunumundaki eksikliğinden karaborsa ticareti, kara para aklama ve vergi kaçırma gibi suçları kolaylaştırmasına kadar uygulamadaki sorunları ve yetersizlikleri de yavaş yavaş gün yüzüne çıktı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Belki de en çok göze çarpan sorunu, sanal paraların üretildiği Bitcoin madenciliği sürecinin çevre üzerindeki devasa etkisidir.

Bitcoin kontrolsüz olsa da oyun alanını dürüst tutmak için tacirler arasındaki tüm alım satım işlemlerini onaylaması gerekiyor. Bunu da, kripto paranın sadece "Satoşi Nakamoto" takma ismiyle bilinen gizemli mimarının icat ettiği, sorumluluğu etkin biçimde ana hesap defterini güncelleyen denetçiler rolü oynayan "madencilere" bırakarak gerçekleştiriyor.

Madenciler bunu gerçekleştirmek için (bir blok zincirine blok eklemek olarak da düşünülebilir) her biri yaklaşık 10 dakikada bir yayımlanan rastgele sayıları tahmin etmek için yarışıyor. Bu, madencilerin makinelerinin sayıya ilk ulaşan olmak ve gayet kazançlı bir parayla ödüllendirilmek umuduyla karmaşık fakat rasgele matematik denklemlerini çözmek için çabaladığı, çok yüksek miktarlarda bilgisayar işlemci gücü gerektiren bir kovalamaca.

Blok zinciri daha da uzadıkça, hesaplamalar da çok daha karmaşıklaşıyor ve çözüm için deneme-yanılma avını gerçekleştirebilecek süper bilgisayarlara ihtiyaç duyuyor.

Dünya genelinde tüm gün boyunca sayıyı tahmin edebilmek için 150 kentilyondan fazla deneme gerçekleşirken, günde 24 saat çalışan bilgisayarlarla dolu çok geniş uçak hangarları alışılmadık bir şey değil.

Söz konusu kripto para çiftlikleri faaliyetlerini sürdürmek için devasa miktarlarda elektriğe ihtiyaç duyuyor. Digiconomist kurucusu Alex de Vries'a göre, ortalama bir Visa işleminin sebep olduğu 500 miligramlık karbon ayak izine karşılık, tek bir Bitcoin işlemi arkasında 360 kilogramlık karbon ayak izi bırakıyor.

Bu sebeple, bahse konu çiftlikler genel olarak elektriğin en ucuz olduğu yerlere, özellikle de ülkenin elektrik kullanımının üçte ikisinin kömürden sağlandığı Çin'in kuzeybatısındaki kömürün bol bulunduğu (baskı altındaki Uygur azınlığına ev sahipliği yapan) Sincan Vilayeti'ne kuruluyor.

Çin'deki Bitcoin madenleri sadece sınırlı fosil yakıt kaynaklarına bağlı değil ancak devasa elektrik kullanımları hızla arttığı söylenen karbon salımına yol açıyor. Yeni bir çalışmada madenlerin kontrol altına alınması için acilen önlem alınmazsa enerji tüketim seviyelerinin yakında İtalya ve Suudi Arabistan'ı aşacağı yönünde uyarılarda bulunuluyor.

Kontrol edilmediği takdirde Çin'in Bitcoin sanayisinin yıllık enerji tüketiminin 2024'te 297 terawatt saatle zirveye ulaşarak Çek Cumhuriyeti ve Katar'ın karbon salımını geçeceği ön görülüyor.

Bir bütün olarak gezegendeyse, şu an Bitcoin'in altında yatan ağı desteklemek için gereken bilgi işlem gücü neredeyse Arjantin'in tümü kadar enerjiye ihtiyaç duyuyor.
 


Cambridge Üniversitesinin geçen ay yayımladığı analizde, Bitcoin madenciliğinin yılda 121 terawatt saatten fazla elektrik kullandığı ve eğer bir ülke olsaydı dünyanın en büyük 30 elektrik tüketicisi arasında yer alacağı gösteriliyor.

Gürcistan'ın kuzeybatısındaki Abhazya'daki kripto çiftliklerinin enerji talebi son yıllarda o kadar yükseldi ki, sürekli elektrik kesintileri olağanlaştı ve devletin cihazlara el koyması gerekti.

Bitcoin madenciliğinin çevreye bir diğer etkisi de, söz konusu teknolojinin hesaplamaları yapmak için hâlâ kısa ömürlü donanıma bağlı olmasından kaynaklanıyor. Söz konusu cihazlar kaçınılmaz biçimde yanıyor ve değiştirilmeleri gerekiyor, bu durum da mikroişlemci çiplere olan talepte artışa neden oluyor.

De Vries, bu talep sonucu yaşanan küresel çip kıtlığı ve fiyat enflasyonuna dair şunları söylüyor:

Bitmain gibi Bitcoin madenciliği cihazı üreticilerinin ihtiyaç duyduğu özel çipleri sadece yarıiletken üreticileri olan Samsung ve Tayvan Yarıiletken İmalat Şirketi (TSMC) üretebiliyor. Bu şirketler de halihazırda çip talebini karşılamada Bitcoin madencilerinin baskısına ilaveten önemli zorluklarla yüzleşiyor.

Bu eksiklik, akıllı cep telefonları ve oyun konsollarından elektrikli araçlara kadar diğer tüketici elektroniğinin üretimine zincirleme etki ediyor.

Olumlu taraftaysa, İzlanda ve Norveç gibi güç kaynakları büyük ölçüde yenilenebilir enerji kaynaklarından gelen (ve iklimleri sunucuların serin tutulması için ideal olan) ülkelerde de kripto çiftlikler kuruluyor. İç Moğolistan, madenciliği doğa yararına yasaklamaya yönelerek örnek teşkil etti ve Cardano gibi çevre dostu alternatif kripto paralar baş gösteriyor.

Cardano, alım satım işlemlerini ağ katılımcısının sahip olduğu bilgi işlem gücü yerine ne kadar kripto paraya sahip olduğunu baz alarak doğrulayan "Hisse İspatı" blok zinciri sayesinde Bitcoin'e nazaran 4 milyon kat daha fazla enerji tasarrufu sağladığını öne sürüyor.

Cardano veya Ethereum gibi diğer rakiplerin Bitcoin'i yerinden edip edemeyeceği henüz belli olmasa da, küresel ısınma engellenecekse mevcut enerji kullanımı oranının sürdürülemez olduğu açık.

DigitalMint COO'su Don Wyper, yakın zamanda The Independent'a yaptığı açıklamada, "Bitcoin protokolünü destekleyen altyapı mevcut durumuyla sürdürülemez olsa da, teşvik yapısının madencileri en ucuz elektrik formunu, yani yakın gelecekte yenilenebilir enerjiyi benimsemeye zorlayacak olması protokolün güzel yönü" demişti.



https://www.independent.co.uk/climate-change/news

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU