30 Nisan 2024'te Girl on Couch (ya da gerçek hayatta bilindiği adıyla 28 yaşındaki Megan Boni) adlı Amerikalı bir komedi içeriği üreticisi TikTok'a bir video yükledi. Doğrudan kameraya konuşarak, "Finansta çalışan bir erkek arıyorum, miras fonu olan, 1.95 boyunda, mavi gözlü, finans…" sözlerini söyledikten sonra tekno elektronik ritimlere geçti.
2025 yazına geldiğimizde Boni'nin artık üç plak şirketiyle anlaşması var. Şarkı milyonlarca videoda çalındı ve Fransız DJ David Guetta da dahil çeşitli ünlü sanatçılar tarafından remikslendi.
TikTok'ta erkek dansçılardan oluşan flash mob grupları, markalı bankacı yelekleriyle bu ritim eşliğinde düzenli performanslar sergiliyor ve yüzlerce spin-off video, finansçı beyler tarafından "şımartılmak" isteyen kadınları tasvir ediyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bankacıları ön plana çıkaran Boni değildi: Onlar bir süredir (en azından 80'lerden beri) halkın zihninde. Borsa (Wall Street) ve Büyük Açık'ı (The Big Short) hepimiz izledik. 2008 krizinden önce bankacılar zihinlerimizde efsanevi bir yere sahipti. Üniversiteden daha yeni mezun olmuş gençler Salomon Brothers yatırım bankasına girip bir yıl içinde milyonlar kazanabiliyordu.
New York ve Londra dünyanın iki bankacılık merkezi haline geldi ve binlerce uluslararası (çoğunlukla) erkek yer değiştirip benim yaşadığım Notting Hill gibi mahallelerin tamamını ele geçirdi. Bir zamanların ciddi ve tekdüze mesleği bankacılık, seksi, hızlı ve hepsinden önemlisi kazançlı bir meslek olarak görülmeye başlandı. Bugüne kadar neredeyse hiçbir meslek, riske girmeden bu denli hızlı biçimde böylesi büyük bir servet edinme imkanı sunmadı (ticari girişimler çoğunlukla başarısız olurken, bankalar maaş ve ikramiye veriyor).
Bir sonraki nesil hırstan ziyade yaşam tarzını (smoothie ve yoga) önemsediğine karar verince, akım teknoloji gibi daha yumuşak kariyer yollarına kaydı. Ancak 2000'de internet balonu patladığında ve bir zamanlar uyku merkezleri ve ücretsiz öğle yemekleri sunan "rahat" işverenler, bir yığın çalışanı mesaj atarak işten çıkarıp gerçek yüzlerini gösterdiğinde, her şey bir anda sona erdi. Çalışmak bir zamanlar olduğu gibi güvenli bir kariyer seçeneği gibi görünmüyordu. Öte yandan finansçı bir beyle evlenmek…
Z kuşağı yıldızı Boni'ye dönelim. Şarkı sözleri nadiren açıkça tartışılan bir gerçeği ifade ediyor: Modern kadınların belirli bir kısmı çalışmak istemiyor, nokta. Ya da sadece kendi şartlarına ve takvimlerine göre çalışmak istiyor. Bazıları aile kurmak istiyor, bazılarıysa pilates dersleri, tatiller ve sabah kahvesiyle dolu rahat bir hayat sürmek istiyor. Bu gerici görünen bakılma hedefine ulaşmak için finansman bulmak gerekiyor. İşte karşınızda finansçı beyler…
Bahsettiği (20'lerinin sonunda, 30'larının başında) kadınlardan bazılarını tanıyorum. Hatta birkaçı neredeyse çalışmaya başlar başlamaz işi bırakan avukatlar. "Trad wife" (geleneksel eş) olup (ayak altında dolanan 4 çocukla) kendi ekmeklerini pişirmek ve taze tereyağı yapmak istemiyorlar çünkü bu ev içi köleliğin bir başka biçimi. Canları ne isterse onu yapmak istiyorlar. Kendine ait bir miras fonuna sahip olmaktan sonraki en iyi şey, böyle bir fona sahip başka birini bulmak.
TikTok şarkısı, 80'lerin daha geleneksel dünyasına geri dönüşü vurguluyor. Kâr amacı gütmeyen CFA Enstitüsü'nün 13 ülkeden 10 bin üniversite öğrencisi ve yeni mezunun katılımıyla hazırladığı rapora göre, bankacılık artık 18-25 yaşındaki gençler arasında en cazip ve istikrarlı kariyer tercihi olarak görülüyor.
Buna karşın 2021'de finans 5. sırada yer alırken, teknoloji ve sağlık hizmetleri listenin başındaydı. Finans sektörüne giren kadın ve erkek sayısı aşağı yukarı eşit olsa da bankacılıktaki üst düzey yöneticilerin yalnızca yüzde 11'i kadın.
Finans sadece bankacılık demek değil. Aslında genç bir özel sermaye uzmanı bana bankacılığın, risk oranının daha da yüksek olduğu (çünkü daha fazla risk alıyorlar) parlak girişim sermayesi şirketlerine ve serbest yatırım fonlarına geçmeden önce deneyim kazanmak için gidilen yer olduğunu anlattı. Amerika'nın en iyi işletme fakültelerinden birinden mezun olan bir Britanyalı, kadınların birçoğunun çalışmaktan çok alışveriş yapıyor gibi göründüğünü fark ettiğini söylüyor.
"Gözlerini ödüle dikmişlerdi" diyor. Britanyalı genç "Şimdiden birkaç düğün bile gördük" diyor. İşletme fakültesinin finansçı ve zengin çocukları için rekabetçi bir avlanma alanı haline geldiğini söylüyor. Gerçekten de New York'taki oda arkadaşım Harvard İşletme Okulu'na koca bulmak için gitmişti. Başarılı da oldu.
Bir finansçıyla evlenmeyi istemek, hızlı zengin olma planının 2025 versiyonu. Serbest yatırım fonlarında da çalışmış bir bankacının eşi olarak ben de bazı gerçeklerden bahsedebilirim. Onlarca yıl içinde neler olduğunu gördüm.
Birincisi, finans alanında çalışan bir erkek için en iyi eşleşme, yine finansta iyi olan bir kadın çünkü işler sarpa sardığında, kusursuz bir şekilde dekore edilmiş birden fazla evi olan göz alıcı genç eşler, kendilerini genellikle anlaşma sanatının yanlış tarafında buluyor.
Boşanma oranları bu sektörde bilhassa yüksek. Business Insider'ın 2011 tarihli haberine göre erkek bankacıların yüzde 68,3'ü en az bir kez, yüzde 23,7'siyse iki kez boşanmış. Ayrıca boşanmış erkek bankacıların yüzde 92,5'inin ikinci eşlerinin, ilk eşlerinden daha genç olduğu belirtiliyor.
Tanıdığım bazı bankacı eşleri, İbiza'da yoga matları üzerinde esneyerek yıllarını geçirmek için işe dair her türlü şeyi hayatından çıkardı ve sözkonusu mat altlarından çekilip alındı. Günümüzde finans son derece karmaşık; o kadar karmaşık ki muhasebeciler bile takip etmekte zorlanıyor. Yani bankada kazandığı her şey ya harcanmış ya yatırıma dönüştürülmüş ya ertelenmiş ya da verimli bir şekilde tröstlerde saklanmış olabilir.
Modada yükselen bir kariyeri bırakan bir arkadaşım, hayatını tamamen borçla sürdüren karizmatik bir bankacıyla evlendi. Kazandığının üç katını harcadığından kesinlikle haberi yoktu çünkü çalıştığı banka aynı zamanda ona kredi veren bankaydı. Boşandıkları zaman arkadaşım kendini evsiz ve çocuklarını özel okula gönderemeyecek durumda buldu.
Bugün elbette evlilik sözleşmesi (miras fonuyla doğanların avukatı hiç eksik olmaz) ve acı bir gerçek var. Kimse kolay kolay büyük miktarlarda para kazanamaz. Bankacılık çok az ölümlünün sahip olduğu türden bir dayanıklılık gerektiriyor. Özellikle günümüzün 24 saatlik dijital iş günüyle birlikte çalışma saatleri uzundur ve sosyalleşmeye izin vermez.
Finansçılar sürekli seyahat eder. Eşim hiçbir tatilini bir yere uçmadan geçirmedi (iki kez günübirlik Avustralya'ya gitti). Anderson ve Sheppard'ın el yapımı takım elbiselerini giyen, Porsche'leriyle hafta sonları Cotswolds'a giden Mayfair'ın serbest yatırım foncularının göz alıcı tasviri reklamdan ibaret. Bu adamların hafta sonu olmaz. Çalışırlar.
Göz alıcı eşler kendilerini evde yapayalnız bulurlar. Yıllarca çocuklarını tek başlarına büyüttükten sonra kızgınlık başlıyor. Bir Goldman Sachs eşinin evliliği sona erdiğinde bana "Ben buna razı olmadım" dediğini hatırlıyorum; yani 4 çocuğunu tek başına büyütmeyi hiç planlamamıştı.
Birçoğu avantajlar (evler ve tatiller) nedeniyle yalnızlığa katlanıyor ancak daha sonra finansın gerçekliği ortaya çıkıyor; yani insanlar hep işten çıkarılıyor. Piyasalar değiştiğinde kovulmalar olur. Finans evlilikleri, her aralık ayında gelen büyük primlere ve elverişli koşullara bağlı bir anlaşmadır. Bunlar olmadığında, ilişkinin altında yatan boşluk hızla ortaya çıkar.
Ve eğer bu kadınlar kendi tutkularının peşinden gitmeye niyetliyse, finans sektöründe çalışan biriyle evliyken kariyere tutunmaya çalışmak zor bir iş. Küçük çocuklar varken iki stresli profesyonelin hafta sonları birkaç boş saat için kavga etmesi ideal değil. Bankacıların işverenleri aile içi krizlere çok az anlayış gösterir. Onlar meseleye "Size ev hayatınızı düzene sokmanıza yetecek kadar para ödüyoruz" gözüyle bakar. (Eşim bana bir bankacının ofise Sainsbury's [BK'deki bir ucuz market zinciri -ed.n.] poşetleri taşırken görüldüğünde işten çıkarıldığını söyledi).
Tanıdığım bankacı eşlerinin yüzde 90'ının işten ayrıldığını söyleyebilirim. İronik kısmı şu ki, en az iki vakada boşanmanın nedeni, kısmen erkeğin uzun süredir ev hanımlığı yapan eşini sıkıcı bulmasıydı. Ve tabii ki bir bankacı ya da fon yöneticisi ne kadar çok kazanırsa, hiçbir şey yapmamak için benzer bir hırsa sahip diğer güzel ve genç kadınlar da o kadar fazla kendini gösteriyor.
Bir de özsaygı meselesi var. Çalışmak, gerçek dünyanın bir parçası olmak demek. Evde oturup finansçı beyin akşam yemeğine gelmesini beklemek (ki asla gelmez) pek de hayal edilecek bir şey değil.
Şarkı elbette hiciv amaçlıydı. Benim tavsiyem mi? Dikkatle dinleyin.
Independent Türkçe için çeviren: Büşra Ağaç
© The Independent
