Bu günlerde insanlar Gazze'deki ateşkesi kutluyor. Hakları var.
Yaşam ile ölümün arasındaki çizginin çok ince olduğu bir coğrafyada ateşkesi kutlamak herkesin hakkı.
Bugüne kadar hayatta kalabilenler gıda ve ilaç ve suya ulaşabilecekler.
Hayatta olan yaklaşık 20 İsrailli rehineye karşılık yaklaşık 2 bin Filistinli tutuklu veya mahkûm Filistinli serbest kalacak.
İsrail, Gazze'nin bir bölümünden askerlerini geri çekti.
Bu safhaya "Faz I" diyoruz.
Bunların hepsi güzel ve sevindirici gelişme.
Peki, pazartesiden sonra neler olacak?
Bunu düşünmek ise bizim görevimiz.
Tedbir üretmek ise diplomasinin işi.
İlk tabloya bakalım.
Gazze'nin yüzde 86'sı hâlâ "yasak bölge".
Gazze'nin yaklaşık yüzde 58'i işgal altında kalmaya devam ediyor, şimdilik edecek.
Bu alanın tamamı kırsal değil, içinde şehirler ve önemli geçiş noktaları var.
Altyapının yüzde 70'i yıkılmış durumda ve sivil nüfus, insani yardıma bağımlı hale gelmiş durumda.
Bu tablo, savaşın bittiği değil, biçim değiştirdiği bir dönemi tanımlıyor.
Hukuki gerçeklik: Ateşkes değil, fiili işgal
Birleşmiş Milletler belgeleri, Gazze'nin hâlâ işgal altındaki toprak statüsünde olduğunu teyit ediyor.
İsrail, "işgalci güç" sıfatını kaybetmiş değil.
Bu statü, İsrail'i sivillerin refahından sorumlu kılıyor; ancak mevcut tablo, bu yükümlülüğün yerine getirilmediğini açıkça gösteriyor:
- 67 bini aşkın Filistinli yaşamını yitirdi,
- İçme suyu altyapısı neredeyse tamamen çöktü,
- Enerji üretimi yüzde 15 seviyesinde.
Gazze içinde "yerlerinden edilmeyen sivil" neredeyse kalmadı, toplu göçler yaşandı.
Bu koşullar altında, "Faz II" olarak sunulan geçiş planı, hukuken anlamını yitiriyor.
IDF'nin (İsrail Savunma Kuvvetleri) Gazze'deki kalıcı mevcudiyeti, barışın temeli değil; yeni bir çatışma döngüsünün garantisi.
Güvenlik doktrini çıkmazı: Kesin zafer stratejisi kendi kendisini tüketiyor
İsrail güvenlik doktrini "Kesin Zafer" prensibine dayanıyor:
Düşmanı savaşma iradesinden tamamen yoksun bırakmak.
Ancak Gazze'de bu strateji ters etki yarattı.
Hamas, askeri olarak zayıflasa da ideolojik olarak güçlendi.
Bu direniş, toplum tabanına yayılmış durumda.
Yıkım, teslimiyet değil; uzun vadeli bir öfke birikimi yaratıyor.
Dolayısıyla, İsrail'in askeri üstünlüğü sahada hâkim görünse de, stratejik denklemde sürdürülebilir güvenlik üretmiyor.
Güç kullanımı, caydırıcılık yerine uluslararası izolasyonu derinleştiriyor.
İsrail iç siyaseti: Çatışmanın gerçek cephesi
Gazze'de kalıcı istikrar sağlanamamasının ana nedeni, İsrail'in kendi iç yapısında saklı.
Aşırı sağın "Toplam Zafer" ideolojisi, hükümeti ve dış politikayı rehin almış durumda.
Smotrich ve Ben Gvir'in temsil ettiği bu blok, yalnızca Hamas'ı değil, Filistin devletini de siyasi tehdit olarak görüyor.
Bu nedenle, iki devletli çözüm her defasında masadan kalkıyor.
Başbakan Netanyahu, iki zıt baskı arasında sıkışmış halde:
- Aşırı sağın koalisyondan çekilme tehdidi,
- ABD ve Suudi Arabistan'ın normalleşme şartı olarak öne sürdüğü "anlamlı Filistin devleti garantisi".
Bu yapı değişmeden, barış planlarının uygulanması mümkün değil.
İsrail iç siyasetinin yeniden dizayn edilmesi, yani ideolojik veto merkezlerinin dengelenmesi, sürecin ön koşulu haline gelmiş durumda.
Trump faktörü: Aşırı sağa karşı dışsal kaldıraç olabilir mi?
Donald Trump'ın kişisel olarak sürece dahil olması, iç politik bir risk taşısa da aynı zamanda aşırı sağa karşı bir kaldıraç işlevi görebilir.
Trump, Netanyahu üzerindeki kişisel nüfuzunu ve ABD'deki Cumhuriyetçi tabanın desteğini kullanarak, İsrail'deki ideolojik blokları "pragmatik çözüme" zorlayabilir.
Ancak bu, iç politik hedeflerden bağımsız bir strateji gerektirir.
2026 ara seçimlerine yönelik kısa vadeli hesaplar bu etkiyi sınırlayabilir.
Sonuçta, İsrail iç dinamikleri yeniden şekillenmeden, hiçbir dış aktör barış sürecini kalıcı kılamaz.
Filistin tarafında meşruiyet ve kapasite sorunu
Hamas, ideolojik olarak uzlaşmaz bir aktör.
Ateşkesi nihai çözüm değil, "savaş arası mola" olarak görüyor.
Şimdiye kadar verilen kayıplar bu ideolojik duruşu keskinleştirdi.
Filistin Yönetimi (FY) ise reform girişimlerine rağmen hem meşruiyet hem de kapasite krizinden çıkamıyor.
Gazze'deki yıkımın büyüklüğü, halkın gözünde FY'yi etkisiz kılmış durumda.
Eğer IDF'nin denetimi sürerken FY Gazze'ye dönerse, "işbirlikçi" olarak damgalanma riski yüksek.
Bu, yönetim boşluğunun yeniden silahlı örgütlerce doldurulması anlamına gelebilir.
İki devletli çözüm fikrinin masadan kalkması, FY'nin siyasi manevra alanını daha da daraltıyor.
İsrail'in işgal statüsünü sürdürdüğü, Hamas'ın ise ideolojik çatışmayı derinleştirdiği bir denklemde, devlet inşası teknik bir hedef olmaktan çıkıp soyut bir hayale dönüşüyor.
Bölgesel aktörler: Kolay çözülecek dosyalar mı?
Mısır, sınır güvenliğini garanti altına almak dışında uzun vadeli bir stratejiye sahip değil.
Suudi Arabistan, normalleşmeyi "Filistin devlet garantisine" bağlayarak İsrail üzerinde kaldıraç oluşturuyor.
Katar, arabuluculuk rolünü sürdürmek istese de Hamas'ın askeri kanadı üzerinde tam kontrol sahibi değil.
Bu nedenle, bölgesel aktörlerin dosyaları "zor" değil; asıl zor olan, İsrail'in ve ABD'nin iç siyasi kısıtlarını aşmak.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
10 Ekim 2025 - Savaş sırasında İsrail'in emriyle Gazze'nin güneyine göç ettirilen Filistinliler, İsrail'le Hamas arasında ateşkesin yürürlüğe girmesinin ardından kuzeye dönmeye çalışıyor. İsrail hükümetinin bugün erken saatlerde ateşkesi onaylamasının ardından İsrail birlikleri bölgeden geri çekilmeye başladı. 7 Ekim 2023'te başlayan savaşın iki yılı geride kaldıktan sonra yapılan anlaşmanın ilk aşamasında, İsrail birlikleri geri çekildikten sonra Hamas'ın hayattaki 20 rehineyi 72 saat içinde serbest bırakması gerekiyor. İsrail ise hapishanelerinde uzun süredir tutuklu bulunan 250 Filistinliyi ve savaş sırasında yakalanan 1700 kişiyi serbest bırakacak. Gazze'ye her gün yüzlerce kamyonun yiyecek ve tıbbi yardım taşıması bekleniyor. (Mahmoud Issa/Reuters) -
2/30
9 Ekim 2025 - Gazze'de yeni bir ateşkes anlaşmasına varılmasının ardından Filistinliler, Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Belah'ta bulunan Şüheda el-Aksa hastanesinin önünde kutlama yaptı. İsrail ve Hamas, onbinlerce insanın ölümüne ve insani bir felakete yol açan savaşı sona erdirme yolunda önemli bir adım atarak, Gazze'de kalan rehinelerin serbest bırakılmasını öngören bir ateşkes anlaşması üzerinde uzlaştı. Anlaşmayı ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medyadan yaptığı açıklamadan duyurdu. Ateşkes sürecine katkı yapan taraflara ve ülkelere de teşekkür eden Trump, "Bu tarihi ve benzeri görülmemiş olayın gerçekleşmesi için bizimle birlikte çalışan Katar, Mısır ve Türkiye'den arabuluculara teşekkür ediyoruz" ifadelerini kullandı. (Bashar Taleb/AFP) -
3/30
8 Ekim 2025 - Vietnam'ın Lang Son kentinde Matmo Tayfunu'nun neden olduğu sel nedeniyle That Khe'de bir köy sular altında kaldı. Vietnam'ın kuzeyinde Matmo Tayfunu'nun sel ve heyelanlara yol açması sonucu pazartesi gününden beri 8 kişinin hayatını kaybettiği, 5 kişininse arandığı bildirildi. Ülke basınında çıkan haberlere göre üç kişi heyelan, 4 kişi ani sel baskını, bir kişi de yıldırım düşmesi sonucu hayatını kaybetti. 15 bin 762 evin sular altında kaldığı, 402 evin ise hasar gördüğü aktarıldı. (Anh Tuc/AFP) -
4/30
7 Ekim 2025 - Yılın ilk "süper ayı", Pakistan'ın Karaçi kentindeki Frere Binası'nın arkasından yükseliyor. Süper ay, uydu yörüngesinde dönerken dolunayın Dünya'ya en yakın olduğu noktaya, yani yerberi noktasınya denk gelmesiyle ortaya çıkıyor. Bu da Ay'ın yılın en sönük halinden yüzde 30 daha parlak ve yüzde 14 daha büyük görünmesini sağlayabilir. Aslında çok nadir gerçekleşmeyen bu olay bu yıl kasım ve aralık ayında tekrar yaşanacak. Gökyüzü açık olduğu takdirde dünyadaki herkes özel ekipmana ihtiyaç duymadan süper ayı görebilir. (Akhtar Soomro/Reuters) -
5/30
6 Ekim 2025 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Bureij mülteci kampında, yıkılmış binaların yanında, yerinden edilmiş Filistinli çocuklar, yemek pişirmek için yakıt olarak kullanılabilecek eşyaları bulmak için çöp yığınlarını arıyor. İsrail'in iki yıldır yürüttüğü soykırımda 20 bin çocuğun hayatını kaybettiği düşünülüyor (Eyad Baba/AFP) -
6/30
5 Ekim 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, Oregon eyaletinde yer alan Portland kentindeki Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) tesislerini korumak için asker göndermeye çalışırken göstericiler eylemlerini sürdürüyor. Washington yönetimi, göçmenlik politikalarına karşı yapılan protestoları kontrol altına almak için yaklaşık 200 Ulusal Muhafız görevlendirme kararı aldı. Ancak sonrasında ABD Bölge Yargıcı Karin Immergut, federal güçlerin Portland'a konuşlandırılmasının Oregon'un egemenliğine zarar verebileceğine karar verdi. Immergut, eyalet ve şehir yönetimleri tarafından açılan dava kapsamında verdiği kararla Trump'ın hamlesini geçici olarak engelledi. (John Rudoff/Reuters) -
7/30
4 Ekim 2025 - Sanae Takaiçi, Japonya'nın başkenti Tokyo'da, iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin bugün düzenlediği liderlik seçimlerinde galip geldi. Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun geçen ay istifa etmesinin ardından bugün düzenlenen seçimi kazanan eski Ekonomik Güvenlik Bakanı Sanae Takaiçi, ülkenin ilk kadın başbakanı olma yolunda. Ekim ortasında yapılacak olağanüstü parlamento oturumunda Takaiçi'nin koalisyon hükümetinin başbakanı olarak atanması bekleniyor. 64 yaşındaki Takaiçi, partinin sağcı kanadında yer alıyor. Başbakanlık koltuğuna oturduğunda artan fiyatlardan öfkelenen ve göçmen politikalarından dolayı muhalefete yakınlaşan halkın güvenini yeniden kazanması gerekiyor. (Kyodo News/AP) -
8/30
3 Ekim 2025 - Birleşik Krallık'ın (BK) Manchester kentindeki bir sinagoga dün düzenlenen saldırının ardından adli tıp görevlileri ibadethanenin önünde inceleme yapıyor. Yahudilerin en kutsal günü Yom Kippur'da, bir adamın Heaton Park İbrani Cemaati Sinagogu önündeki kalabalığın üzerine araba sürmesi ve ardından insanları bıçaklaması sonucu iki Yahudi erkek öldürüldü. Polis bugün yaptığı açıklamada, bir ölen ve bir yaralanan kişinin, katili hedef alan memurlar tarafından vurulmuş olabileceğini söyledi. Üzerinde patlayıcı bulunan bir yelek giydiği düşünülen şüpheli de olay yerinde polisler tarafından öldürüldü. Yetkililer olayı terör saldırısı olarak nitenlendirdiklerini açıklarken, BK Başbakanı Keir Starmer, ülkenin antisemitik nefreti yenmesi gerektiğini söyleyerek Yahudi halkını korumak için elinden gelen "her şeyi" yapacağına söz verdi. (Phil Noble/Reuters) -
9/30
2 Ekim 2025 - Turuncu can yelekleri giymiş aktivistler, İsrail donanması askerlerinin Gazze kıyılarına yaklaşırken müdahale ettiği Sumud filosu teknesinde oturuyor. İsrail donanması, Gazze'deki ablukayı kırarak bölgeye yardım götürmeye çalışan ve yaklaşık 45 gemiden oluşan uluslararası Küresel Sumud Filosu'nun neredeyse bütün araçlarına müdahale etti. Küresel Sumud Filosu, yaklaşık 443 gönüllünün gözaltına alındığını, bazılarının karaya çıkarılmadan önce büyük bir kargo gemisine transfer edildiğini bildirdi. Gözaltına alınanlar arasında 24 Türkiye vatandaşı ve çevre aktivisti Greta Thunberg de var (Leo Correa/AP) -
10/30
1 Ekim 2025 - ABD'nin başkenti Washington'da Ulusal Arşiv'in önüne "Kapalı" yazısı asıldı. ABD'de federal hükümet, Kongre'nin geçici bütçe tasarısını onaylayamaması nedeniyle kapandı. Ülkede salı gece yarısı itibarıyla 2025 mali yılı sona ererken, federal hükümete finansman sağlayacak bütçe üzerinde anlaşmaya varılamadı. ABD yasalarına göre Kongre, 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona eren mali yıl için bütçeyi onaylayamazsa, bu aranın geçici bütçelerle kapatılması gerekiyor. Bu geçici bütçenin de kabul edilememesi halinde federal hükümet, harcama yetkisini kaybederek temel hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerine ara vermek durumunda kalıyor. (Julia Demaree Nikhinson/AP) -
11/30
30 Eylül 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) tarafından işletilen okulda, çatışmalar nedeniyle yerlerinden edilenler için kurulan derme çatma kampta bir çocuk. Hamas, Donald Trump'ın Gazze planını gözden geçirirken İsrail Başbakanı, ABD Başkanı'na destek vermesinin ardından ordunun bölgenin büyük bölümünde kalacağını söyledi. Plan, ateşkes, Hamas'ın 72 saat içinde rehineleri serbest bırakması, Hamas'ın silahsızlandırılması ve İsrail'in Gazze'den kademeli olarak çekilmesinin ardından savaş sonrası Trump'ın başkanlığında bir geçiş dönemi otoritesinin kurulmasını öngörüyor. (Omar Al-Qattaa/AFP) -
12/30
29 Eylül 2025 - Bualoi tayfununun Nghe An eyaletinde karaya çıkmasının ardından hasar gören Cua Lo plajından bir görünüm. Bualoi Tayfunu Vietnam kıyılarını yerle bir ederek 8 kişinin ölümüne ve 17 kişinin kaybolmasına neden oldu. Şiddetli rüzgar ve yağmur evlere zarar verdi, elektrikleri kesti ve fırtına başkent Laos'a doğru ilerlerken gücünü kaybetmeden önce yolları sular altında bıraktı. Ulusal hava durumu ajansı, Bualoi'nin bugün erken saatlerde karaya çıkmadan önce ülkenin kuzey orta kıyı şeridi boyunca ilerlediğini ve 8 metrelik dalgalara neden olduğunu duyurdu. Hükümetin afet yönetim ajansı, dev dalgaların Quang Tri eyaleti açıklarında iki balıkçı teknesine çarpmasının ardından 17 balıkçının kaybolduğunu, bir başka balıkçı teknesinin ise fırtına sırasında irtibatını kaybettiğini açıkladı. (Thai An/AFP) -
13/30
28 Eylül 2025 - Ducati Lenovo'nun İspanyol sürücüsü Marc Marquez, MotoGP Japonya Grand Prix'sinde şampiyonluğunu ilan etti. Yarışı takım arkadaşı Pecco Bagnaia'nın gerisinde ikinci sırada tamamlayan Marc Marquez'in şampiyonluğu alabilmesi için kardeşi Alex'in sadece 7 puan önünde damalı bayrağı görmesi veya en az ikinci olması gerekiyordu. Alex Marquez, 8. sıradan başladığı yarışta sıralamasını çok yükseltemedi. Damalı bayrağı 6. sıradan gördü. Ve böylece Marc Marquez, 7. kez MotoGP şampiyonu ve 9. kez dünya şampiyonu oldu. İspanyol pilot, en son 2019'da 6. unvanını almıştı. 6 senedir hayalini kurduğu şampiyonluğa 2184 gün sonra 126. podyumuna çıkarak kavuşan Marquez, bir zamanlar rakibi olduğu modern MotoGP döneminin efsanelerinden Valentino Rossi'nin 7 MotoGP şampiyonluğuna yetişti. (Kim Kyung-Hoon/Reuters) -
14/30
27 Eylül 2025 - Birleşik Krallık'ın Liverpool kentinde düzenlenen İşçi Partisi Konferansı öncesinde St George’s Plateau önünde toplanan göstericiler, Gazze'deki insani duruma dikkat çekmek için yürüyüş gerçekleştirdi. Eylemciler, iktidardaki partinin lideri olan Başbakan Keir Starmer'ı "Ellerinde kan var" ifadesiyle eleştirdi ve Londra yönetiminin Filistin için daha fazla adım atması gerektiğini söyledi. “Gazze’ye ambargo son bulsun” ve “Silah satışına hayır” gibi sloganlarla hükümet politikaları protesto edildi. (Oli Scarff/AFP) -
15/30
26 Eylül 2025 - Önde gelen çiftçi sendikalarından FNSEA'nın çağrısına uyan Fransız çiftçiler, cuma sabahı başkent Paris'e yaklaşık 20 kilometre mesafedeki Versay kent merkezinde toplandı. Eylemciler traktörleriyle tarihi Versay Sarayı'nın önüne kadar geldi ve haksız rekabete yol açacağı iddia edilen AB-MERCOSUR anlaşmasından vazgeçilmesini istedi. "Çiftçi isyanı Versay'da yeniden başlıyor" yazılı afiş açan çiftçiler, traktörleriyle kentte konvoy oluşturdu. Eylemciler, Güney Amerika ürünlerinin yerli mahsuller karşısında haksız rekabete yol açacağını savunuyor. (Geoffroy Van der Hasselt/AFP) -
16/30
25 Eylül 2025 - Eski Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy "Libya davası"nda suç örgütü kurmaktan suçlu bulundu. Eski Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, yolsuzluk dahil dört farklı suçtan yargılandığı "Libya davası"nda suç örgütü kurmaktan mahkum edildi. Fransa'da 2007-2012 yıllarında cumhurbaşkanı olan Sarkozy'nin, "2007'de cumhurbaşkanı seçim kampanyasını yürütmek için o zamanki Libya lideri Muammer Kaddafi'den yasadışı maddi destek aldığı" ileri sürülüyor. Sarkozy'nin 2006 sonuyla 2007 başında seçim kampanyasında Libya yönetiminden 50 milyon euro aldığı iddia ediliyor. İddiaların ardından 2013'te olayla ilgili ön soruşturma açılmıştı. Sarkozy, 21 Mart 2018'de Paris'te gözaltına alınmış, ardından hakkında "seçim kampanyasına yasadışı finansman sağlamak, yolsuzluk yapmak ve Libya kamu fonlarını gizlemek" suçlamasıyla soruşturma başlatılmıştı. (Julien De Rosa/AFP) -
17/30
24 Eylül 2025 - Güney Sudan muhalefet lideri ve eski cumhurbaşkanı yardımcısı Riek Machar, Juba'daki Özgürlük Salonu'nda görülen davasının üçüncü duruşmasında sanık sandalyesinde. Machar ve 7 kişi, vatana ihanetin yanı sıra insanlığa karşı suçlar, cinayet, komplo, terörizm, kamu malına ve askeri varlıklara zarar verme suçlamalarıyla da karşı karşıya. Başkent Juba'da özel bir mahkeme tarafından yürütülen duruşma ulusal televizyonda yayımlandı. Açılış konuşmasında, Machar'ın avukatı, yargı yetkisi olmayan "yetkisiz bir mahkeme" olarak nitelendirdiği bir mahkeme tarafından yargılanmasına karşı çıktı. Savunma, Machar'ın cezai olarak yargılanmasının, yaklaşık 400 bin kişinin ölümüne neden olan iç savaşı sona erdirmek için Machar ve Kiir arasında 2018'de imzalanan barış anlaşmasının ruhuna zarar vereceğini savundu. Bu anlaşma, Machar'ın birinci başkan yardımcısı olarak görev yaptığı geçiş hükümetinin temelini oluşturuyor. (Peter Louis Gume/AFP) -
18/30
23 Eylül 2025 - İşçiler, Hong Kong'da meydana gelecek Süper Tayfun Ragasa'ya hazırlık olarak güvence altına alınan Çinli sanatçı Ren Zhe'nin "Bulutların Üzerinde" adlı heykelinin yanındaki alanı temizliyor. Yetkililer Süper Tayfun Ragasa'nın şehrin yakın tarihindeki en yıkıcı şiddette olacağı konusunda uyarıda bulunurken, finans merkezine çarpması beklenen tayfun nedeniyle okulları tatil edildi. Hong Kong Gözlemevi, tayfunun merkezinin şehrin 420 kilometre açığına kadar yaklaştığını, fırtına alarmı seviyesinin bugün itibarıyla 3'ten 8'e yükseltildiğini duyurdu. Tayfun nedeniyle, şehirden uzakta ve çevre adalarda bulunan vatandaşlara derhal dönüş yolculuklarına başlamaları tavsiye edilirken bu akşamdan itibaren 700'den fazla uçuşun iptal edileceği belirtildi.Pasifik Okyanusu'nda oluşan yılın ilk "süper tayfunu" Ragasa'nın ilerlediği güzergahta, Filipinler, Tayvan, Hong Kong, Makau ve Çin ana karasında fırtına ve acil durum uyarıları yapılmıştı. (Dale De La Rey/AFP) -
19/30
22 Eylül 2025 - Birleşik Krallık'taki Filistin Misyonu Büyükelçisi Husam S. Zomlot, Londra'daki Filistin Misyonu'nda düzenlenen törende Filistin bayrağını göndere çekti. Kanada Başbakanı Carney, Avustralya Başbakanı Albanese, İngiltere Başbakanı Starmer ve Portekiz Dışişleri Bakanı Rangel, Filistin Devleti'ni resmen tanıdıklarını duyurdu. Starmer, X'te paylaştığı yaklaşık 6,5 dakikalık videoda, "Ortadoğu'da dehşet büyürken iki devletli çözüm ve barış umudunu canlı tutmak için çalışıyoruz" dedi. Barış ve iki devletli çözümün "güvenli ve barış içinde bir İsrail'le yaşayabilir bir Filistin'e" işaret ettiğini kaydeden Starmer, "Şu an ikisi de yok. İsrailli ve Filistinli sade vatandaşlar şiddet ve acıdan uzak, barış içinde yaşamayı hak ediyor. diye konuştu. (Frank Augstein/AP) -
20/30
21 Eylül 2025 - Formula 1 Azerbaycan Grand Prix'sinde zaferin adı Max Verstappen. Red Bull'un Hollandalı yıldızı pole pozisyonunda başladığı yarışı kazanırken, Mercedes'in Britanyalı pilotu George Russell ikinci, Williams'tan Carlos Sainz ise üçüncü oldu. Pilotlar şampiyonası lideri Oscar Piastri ilk turda yaptığı kaza sonucu yarış dışı kalırken, en yakın rakibi ve McLaren'dan takım arkadaşı Lando Norris ise ancak 8. sırayı alabildi. McLaren'ın takımlar şampiyonu olmasına kesin gözüyle bakılan sezonda bu sonuçlarla şampiyonluk yarışı iyice kızıştı ve yarış severler son 4 yılın şampiyonu Max Verstappen'den bir geri dönüş bekliyor. Sezonun bitmesine 7 yarış kala son durum şöyle: 1. Oscar Piastri (McLaren) – 324 puan 2. Lando Norris (McLaren) – 299 puan 3. Max Verstappen (Red Bull) – 255 puan (Lisi Niesner/Reuters) -
21/30
20 Eylül 2025 - Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen göçmen karşıtı "Hollanda İçin Ayağa Kalk" protestosunda bir polis arabası ateşe verildi. Ülkedeki genel seçimlere yaklaşık bir ay kala düzenlenen protesto, internette "Els Rechts" diye bilinen sağcı bir aktivistin çağrısıyla düzenlendi. Hükümetten daha sert göç politikaları talep eden aktivist daha sonra sosyal medyada yaptığı açıklamada, gösterinin barışçıl geçeceğini düşünerek bu çağrıyı yaptığını söyledi. Yetkililer, kalabalığı dağıtmak için polisin biber gazı ve tazyikli su kullandığını açıkladı. (Josh Walet/ANP/AFP) -
22/30
19 Eylül 2025 - Barbie Reynolds, Doha'daki havalimanına indikten sonra kızı Sarah Entwistle'a sarılıyor. Britanyalı çift Barbie ve Peter Reynolds, Afganistan'da yaklaşık 8 aydır gözaltında tutulduktan sonra Katar'ın arabuluculuğuyla bugün serbest bırakıldı. 76 yaşındaki Barbie ve 80 yaşındaki eşi, yaklaşık 20 yıldır Afganistan'da yaşıyordu. Taliban, 1 Şubat'ta gözaltına alınan ikilinin Afganistan yasalarını ihlal ettiğini ve adli işlemlerin ardından serbest bırakıldığını söylese de gözaltı nedenlerini hiçbir zaman açıklamadı. (Karim Jaafar/AFP) -
23/30
18 Eylül 2025 - Fransa'nın güneydoğusundaki Marsilya'da, sendikaların Fransa'nın ulusal bütçesi nedeniyle düzenlediği ülke çapındaki grev ve protestolar sırasında bir protestocu meşale yakıyor. Fransa, ülke çapında bir protesto gününe hazırlanıyor. Yetkililere yakın bir kaynak, yaklaşık 800 bin kişinin sokaklara çıkmasının beklendiğini söylüyor. Nadir görülen bir birlik gösterisiyle sendikalar, Fransız halkını, yetkililerin Fransa'nın artan borcunu azaltmak için tasarladığı "korkunç gösteri" niteliğindeki bütçe taslağını protesto etmek için greve çağırdı. (Miguel Medina/AFP) -
24/30
17 Eylül 2025 - ABD Başkanı Donald Trump'ın Britanya'ya yaptığı resmi ziyaret sırasında İngiliz "Lead by Donkeys" (Eşekler Tarafından Yönetilen) grubundan aktivistlerin düzenlediği eylemde, kötü şöhretli cinsel suçlu Jeffrey Epstein'le Trump'ın bulunduğu bir fotoğraf Windsor Kalesi'nin bir kulesine yansıtıldı. İngiliz "Lead by Donkeys" grubundan aktivistler, genellikle esprili kampanyalarla politikacıları hesap vermeye çağırıyor. (Lena Voelk/AFP) -
25/30
16 Eylül 2025 - Bratislava'da Başbakan Fico'ya karşı düzenlenen mitingde, hükümetin önerdiği maliyet azaltma önlemlerine karşı protesto gösterisi yapan katılımcılardan biri, üzerinde "Fico Hapse" yazan bir Guy Fawkes maskesi takıyor. 2023'te iktidara dönüşünden bu yana Fico, hakları kısıtlaması ve Rusya Devlet Başkanı Putin'le yakın ilişkiler kurma çabası nedeniyle bir dizi protestoyla karşı karşıya kalıyor. Binlerce Slovak, Bratislava'daki hükümetin ana binası önünde toplanarak "Yeter artık Fico! Fico hapse!" ve "Yeter artık. Bıktık!" sloganları attı. Organizatörler, muhalefetin çağrısıyla düzenlenen protestoya 18 bin kişinin katıldığını tahmin ediyor (Joe Klamar/AFP) -
26/30
15 Eylül 2025 - Gazze Şeridi'ndeki Rimal mahallesinde Filistinliler, İsrail bombardımanında yıkılan Meçhul Asker Kulesi'nin enkazını karıştırıyor. İsrail güçleri Gazze Şeridi’ndeki yüksek katlı konutlara ve sığınaklara yönelik saldırılarını yoğunlaştırarak, yerinden edilme krizini daha da şiddetlendirirken şehir sakinlerini Gazze Şeridi’nin güneyine kaçmaya zorluyor. Bu, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun İsrail'e gelişiyle eş zamanlı gerçekleşti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Rubio’nun ziyaretini ‘İsrail-ABD ittifakının gücünün teyidi" diye niteledi (Omar Al-Qattaa AFP) -
27/30
14 Eylül 2025 - Nepal'in geçici hükümetinin yeni seçilen başbakanı Sushila Karki (ortada) yetkililerle birlikte, Katmandu'da düzenlenen son protestolarda hayatını kaybedenleri anmak için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuyor. Nepal'in yeni lideri, "Z Kuşağı" gençlik gösterilerinin selefini devirmesinin ardından geçici başbakan olarak göreve başlarken, protestocuların "yolsuzluğa son verme" taleplerini yerine getireceğine söz verdi. Nepal'de gençlik hareketi Discord üzerinden kurdukları dijital kongre aracılığıyla geçici başbakan seçimini organize etmişti. (Prabin Ranabhat / AFP) -
28/30
13 Eylül 2025 - Tokyo'da düzenlenen Dünya Atletizm Şampiyonası'nda ABD'li Alexis Holmes, 4x400m Karışık Bayrak yarışının finalinde bitiş çizgisini geçerek şampiyon oldu. Japonya'nın başkentinde düzenlenen 20. Dünya Atletizm Şampiyonası bugün başladı. Dünyanın en iyi atletlerinin bir araya geldiği şampiyonada yaklaşık 200 ülkeden en az 2 bin sporcu yarışıyor. Japonya Ulusal Stadı'nda gerçekleşen organizasyona Türkiye de 20 sporcuyla katılıyor. Şampiyona 21 Eylül'de sona erecek. (Jewel Samad/AFP) -
29/30
12 Eylül 2025 - ABD'nin Illinois eyaletindeki Broadview'de bir ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) tesisinin önünde düzenlenen protestoda göstericiler, görevlilerle karşı karşıya geldi. ABD Başkanı Donald Trump, Illinois'un Şikago kentinde federal kolluk kuvvetlerinin varlığının artırılacağını birkaç hafta önce söylemişti. Yönetim pazartesi günü Illinois'da, yasal statüsü olmayan göçmenler arasındaki suçluları hedef alan bir sınır dışı etme operasyonu başlattığını duyurmuştu. Operason nedeniyle kentteki aktivisitler günlerdir gösteriler düzenlerken, protestoların gelecek günlerde de devam etmesi bekleniyor. (Octavio Jones/Reuters) -
30/30
11 Eylül 2025 - Etiyopyalı Ortodoks bir rahip, Addis Ababa'daki Entoto St. Raguel Kilisesi'nde düzenlenen yeni yıl kutlamaları sırasında, dini şarkılar ve dualar söyleyen fedailer eşliğinde buhurdanlık sallıyor. Etiyopya, Amharca'da Enkutatash diye bilinen Yeni Yıl'ı 11 Eylül'de, yağmur mevsiminin sona ermesini ve Gregoryen takviminden yaklaşık 7 ila 8 yıl geriden gelen 2018 Etiyopya takvim yılının başlamasını kutluyor. Güneş esaslı olan Etiyopya takvimi, dini bir takvim olmasının yanı sıra Etiyopya Devleti tarafından tüm resmi işlerde kullanılıyor. Farklı bir saat sistemi de kullanan Etiyopya’da gün saat 00.00’da değil, 06.00’da başlıyor. Bir gün 12 saatlik iki farklı bölümden oluşurken ilk saat dilimi saat 06.00’da, ikinci dilim ise saat 18.00’de başlıyor.(Luis Tato/AFP)
Türkiye'nin rolü: Orta kademe aktörden sistemi etkileyen denge gücüne
Türkiye, ateşkes sonrası oluşturulan uluslararası görev gücüne kuvvet katkısı yapabileceğini resmen açıkladı.
Bu deklarasyon, Ankara'nın uzun süredir vurguladığı "bölgesel düzenin parçası değil, kurucu unsuru olma" vizyonunun devamı niteliğinde.
Türkiye, askeri kapasitesi, insani yardım ağları (AFAD, TİKA, Kızılay) ve diplomatik geçmişiyle orta düzey bir aktörden fazlası.
Gazze'deki yeniden inşa sürecinde Türkiye'nin 3 temel etkisi öne çıkabilir:
- Lojistik ve altyapı desteği: Türk müteahhitlik sektörü ve enerji şirketleri, yeniden inşa projelerinde sahaya girebilecek kapasitede.
- Askeri-diplomatik caydırıcılık: Türkiye'nin görev gücüne sembolik bir birlikle katılması, sahadaki denetimi uluslararasılaştırır ve İsrail'in operasyonel serbestliğini sınırlandırabilir.
- Siyasi denge unsuru: Türkiye, Arap dünyasıyla Batı arasında arabulucu konumunu yeniden canlandırabilir; bu, özellikle Suudi Arabistan ve Katar'la eşgüdüm halinde etkili olabilir.
Ancak bu rol, 2 şarta bağlıdır:
- Görev gücü gerçekten çok uluslu ve Birleşmiş Milletler şemsiyesi altında olmalı.
- Türkiye'nin katkısı sembolik değil, denetim ve gözlem kapasitesiyle tanımlanmalı.
Türkiye'nin aktif katkısı, Faz II'nin meşruiyetini güçlendirebilir.
Ancak Ankara'nın varlığı, İsrail aşırı sağı açısından yeni bir politik direnç kaynağı olarak da görülebilir.
Görev gücünde Türkiye'nin İsrail tarafından veto edilmesi ihtimal dahilinde.
İki devletli yapı: Kayıp formülün geri dönüşü
İki devletli çözüm, yıllardır bölgesel diplomasinin resmi söylemi olsa da fiiliyatta ortadan kalkmış durumda.
Ateşkes sonrası tabloda bu modelin adı dahi geçmiyor; çünkü ne İsrail buna hazır ne de Filistin tarafı kurumsal olarak buna muktedir.
Oysa uluslararası hukuk ve Arap Ligi kararları, kalıcı çözüm için bu modeli zorunlu kılıyor.
İki devletli formülün yeniden canlanması, 3 koşula bağlı:
- İsrail iç siyasetinde ideolojik blokların dengelenmesi,
- Filistin Yönetimi'nin meşruiyetinin yeniden inşası,
- Bölgesel garantör mekanizmasının (Türkiye, Mısır, Suudi Arabistan, ABD) oluşturulması.
Bu 3 eksen birleşmeden, ateşkes süreci kalıcı barışa dönüşemez.
Stratejik sonuçlar: Donmuş çatışma ve çöküş riski
Ekim 2025 itibarıyla Gazze'deki durum bir "geçiş dönemi" değil, dondurulmuş bir krizdir.
3 temel veto gücü çatışmanın devamını garanti ediyor:
- İsrail iç siyasetindeki ideolojik blokaj,
- Süregelen işgal statüsünün hukuki sonuçları,
- Bölgesel çıkarların çatışması.
Bu yapı sürdüğü sürece, görev güçleri, yeniden inşa projeleri veya geçici anlaşmalar kalıcı etki yaratamayacak.
Barış planları teknik belgeler düzeyinde kalırken, sahadaki gerçeklik yeni bir çöküşe doğru ilerliyor.
Yazının hacmi büyüdü, burada keselim.
Nasıl olsa, bu konuda daha çok yazılar yazacağımız açık.
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
