Bosna'da, pasaportları otelde çöpe atılan İsraillilerin ülkede mahsur kaldıklarına dair bir haber okuyorsunuz

Herhangi bir insana yapılan menfi muameleden ötürü bir tarafınız üzülüyor fakat hemen o haberin altında "İsrail bu defa Yemen'i vurdu" yazdığını okuyunca bu tepkiye mana veriyorsunuz.

Bir başka haberde, sırf Arap diye sığınağa alınmayan bir İsrail vatandaşının feryadını gazetede okuyorsunuz.

Yani, İsrail'de uslu başına yaşamak da birinci sınıf vatandaş olmaya yetmiyor.

Sonra, "Demek ki bu tepki boşuna değilmiş" diyorsunuz.

Bunun haricinde, İsrail'de Yahudi olmayan hastalara karşı kötü muamele edildiğini biliyoruz.

Filistin coğrafyasındaki zeytin ağaçlarının İsrail ordusu tarafından yok edilmesi eski hafızanın silinmesi için şart tutuluyor.

Bu esasında bir çeşit kültür soykırımı olarak nitelendirilmektedir.

Soykırımın yeni bir tanımı gerekli

Gazze'de her yıkılan evler, sadece bir aileyi değil; bir hafızayı da gömüyor toprağın altına.

İsrail'in yıllardır sürdürdüğü saldırılar, sadece fiziksel bir yok etme değil, toplumsal hafızayı hedef alan sistematik bir "bellek soykırımı" stratejisi taşıyor.

Bu yazıda, soykırımın klasik anlamının ötesine geçerek, kültürel, mekânsal ve tarihsel hafızanın silinmesini merkeze alan "Bellek Soykırımı Teorisi"ni ortaya koyuyoruz.

Raphael Lemkin, soykırımı tanımlarken yalnızca fiziki imhayı değil, bir grubun varlığını sürdüren yapılarının ortadan kaldırılmasını da kastetmişti: yani dil, kültür, aile yapısı ve hafıza.

Modern çağda bu tanım, özellikle Filistin bağlamında genişletilmelidir.

Soykırım sadece insanı değil, onun hafızasını ve mirasını da hedef alıyorsa, burada başka bir katman devreye girmiştir: Bellek Soykırımı.

Bellek Soykırımı nedir?

Hafıza ya da Bellek Soykırımı, bir halkın mekânsal hafızasının (şehirler, evler, sokaklar), Kültürel kodlarının (müzik, şiir, mimari, yemek), sembollerinin (bayrak, kıyafet, kutsal mekânlar), nesiller arası anlatı aktarımının (dede toruna anlatılan tarih), sistematik olarak yok edilmesidir.

Bu, tıpkı fiziki ölümler kadar toplumsal ölümü hedefler.

Gazze'de bombalanan her cami, okul ya da mezarlık, sadece yapı değil, bir halkın hafıza arşivinin taşıyıcısıydı.

Şifa Hastanesi, yalnızca bir sağlık tesisi değil, binlerce tanığın biriktiği bir kolektif travma merkezidir.
 

Şifa Hastanesi’nin savaştan önce ve sonraki hali, 2023

İsrail hava saldırıları sırasında defalarca üniversite kütüphaneleri, arşiv binaları ve sanat kurumları hedef alındı.

Bu, sadece "tesadüfi bir hasar" değil, belleğe yönelik bilinçli bir saldırıdır.

Batı medyasının tek yönlü dil kullanımı (çatışma-karşılıklı kayıp) da bellek soykırımının epistemolojik boyutudur.

Hikâyeyi kim anlatıyorsa, hafızayı da o şekillendirir.

Yarının Filistinlisi, kendi köyünün adını duymayacak.

Mülteci kamplarındaki çocuklar, büyüklerinin konuştuğu lehçeyi bilmeden büyüyecek.

Hangi taşın altında hangi hikâye yattığını bilen kalmayacak.

Bu, fiziki ölümden daha kalıcıdır.

Çünkü hafızası silinen halk, bir daha kendisi olarak doğamaz.

Direnişin en saf hali: Hafızayı yaşatmak

Filistin'de bugün en güçlü direniş biçimlerinden biri, hafızayı korumaktır.

Gazze'de yıkılan evlerin duvarına eski fotoğrafları çizen çocuklar, büyükannesinin tarifini video ile kaydeden gençler, YouTube'da Filistin lehçesiyle ninni söyleyen anneler…  

Beytüllahm (Bethlehem) ile Kudüs arasındaki sınır boyunca uzanan İsrail'in inşa ettiği ayırım duvarı kültür soykırımı mı değil de nedir?

Bunlar sıradan eylemler değil, soykırıma karşı kültürel hayatta kalma savaşlarıdır.

Mesela genellikle kültürel soykırım olarak "bellek savaşı" veya "hafıza silme" (memory erasure) gibi isimlerle anılır.

Temel amacı bir halkın tarihsel varlığını görünmez kılmak, o halkın mekânsal ve kültürel aidiyetini silmek ve onların geleceğe dair ortak anlatısını yok etmektir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  20 Ağustos 2025 - Gemiler ve tekneler, Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da düzenlenen 50. SAIL Amsterdam festivali sırasında Sail-in Geçit Töreni'nde yelken açıyor. Dünyanın dört bir yanından gelen büyük gemiler Kuzey Denizi Kanalı'ndan Amsterdam'a doğru geçit töreni yaptı. Peru, Uruguay, Almanya ve Fransa'dan gelen mürettebatlar güvertelerinden el sallarken, kalabalıklar kıyı boyunca tezahürat yaptı. Bu gösteri, Amsterdam'ın gemileri, denizcileri ve şehrin denizcilik geçmişini kutlayan 5 günlük denizcilik festivalinin başlangıcı oldu. Festivalin 2,3 ila 2,5 milyon ziyaretçi çekmesi bekleniyor. Liman müdürü Milembe Mateyo, Yelkenli Geçit Töreni'nin festivalin en zorlu anı olduğunu söyledi. "Çok fazla basın mensubu var, festivali görmek isteyen çok sayıda tekne var, yüksek mevkilerde orada olmak isteyen çok sayıda insan var, bu yüzden en zorlu an bu" dedi. (Koen Van Weel/AFP)

• 2/30

  19 Ağustos 2025 - İsrail birlikleri, İsrail'in Gazze Şeridi'yle olan sınır çiti yakınında tank sürüyor. Gazze Sivil Savunma Ajansı, İsrail'in bölge genelindeki saldırıları ve ateşi sonucu 31 kişinin öldüğünü bildirdi. Sözcü Mahmud Bassal, AFP'ye yaptığı açıklamada, Gazze Şehri'nin Zeytun ve Sabra mahallelerinde durumun "çok tehlikeli ve dayanılmaz" olduğunu ve "topçu atışlarının aralıklarla devam ettiğini" söyledi. İsrail, Gazze'de ateşkes için Hamas'ın kabul ettiği teklife henüz resmi yanıt vermezken, olası bir ateşkes için Hamas'ın elindeki tüm rehineleri geri vermesi koşulunu dile getirdi. Hamas kaynakları pazartesi günü, Mısır ve Katar'dan gelen son ateşkes ve rehine takası teklifini kabul ettiklerini açıklamıştı. (Jack Guez/AFP)

• 3/30

  18 Ağustos 2025 - Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve ABD Başkanı Donald Trump, Washington DC'deki Beyaz Saray'ın Oval Ofisi'nde bir araya geliyor. Avrupalı liderler, Zelenski'yle Trump arasındaki görüşmelerde Rusya'nın saldırısını durdurmanın bir yolunu bulmaya çalışıyor. Trump ilk olarak Zelenski'yle görüştü, ardından Avrupalı liderlerle bir araya geldi. Son olarak da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le telefon görüşmesi yaptı. Görüşmelerde ateşkes ihtimali, Ukrayna'ya sağlanacak güvenlik garantileri, Trump-Putin ve Zelenski'nin bir araya geleceği üçlü bir görüşme ihtimali üzerinde duruldu. Trump yoğun diplomasi trafiğiyle geçen günün sonunda, Putin ve Zelenski'nin bir araya geleceği zirve için çalışmalara başladığını, yerin henüz belli olmadığını açıkladı. (Mandel Ngan/AFP)

• 4/30

  17 Ağustos 2025 - Ducati Lenovo takımının İspanyol sürücüsü Marc Marquez, Avusturya'nın Spielberg kentindeki Red Bull Ring yarış pistinde düzenlenen MotoGP Avusturya Grand Prix'sini kazandıktan sonra kutlama yapıyor. Motosiklet yarışlarının en önemli organizasyonunda sezonun 13. etabı, 4,3 kilometrelik Red Bull Ring'de, 28 tur üzerinden düzenlendi. MotoGP'de 6 kez şampiyonluk yaşayan Marquez, bitiş çizgisini 42 dakika, 11 saniyelik süresiyle birinci sırada geçerek üst üste 6, sezonun 9. zaferine ulaştı. Tecrübeli pilot, MotoGP tarihinin 1000. yarışından zaferle ayrıldı. BK8 Gresini takımından İspanyol Fermin Aldeguer, liderin 1.118 saniye gerisinde ikinci, Aprilia ekibinin İtalyan pilotu Marco Bezzecchi ise Marquez'in 3.426 saniye arkasında üçüncü sırayı aldı. Sezonun 14. yarışı Macaristan Grand Prix'si, 24 Ağustos'ta yapılacak. (Jure Makovec/AFP)

• 5/30

  16 Ağustos 2025 - Pakistan'ın kuzeyindeki Hayber Pahtunhva eyaletinin Buner bölgesindeki sel baskının ardından bir çocuk yıkılmış bir evin önünden geçiyor. Pakistan'daki sel felaketi nedeniyle ülkede son iki günde en az 330 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Hayber Pahtunhva eyaleti yetkilileri, 32 kişinin kayıp olduğunu belirtirken, ülkenin kuzeyinde etkili olan şiddetli yağışların 21 Ağustos'a kadar devam etmesi bekleniyor. Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, En az 300 kişinin öldüğü Hayber Pahtunhva'ya ilaç, gıda ve diğer temel yardım malzemelerinin derhal teslim edilmesi talimatı verdi. (Hasham Ahmed/AFP)

• 6/30

  15 Ağustos 2025 - Portekiz'in Trancoso kentindeki Antas köyünde bir video muhabiri, orman yangınından korunmak için siper alıyor. Portekiz'in iç ve kuzey kesimlerindeki 5 büyük yangına müdahaleler sürüyor. Lizbon'un yaklaşık 350 km kuzeydoğusundaki Trancoso'daki yangınsa 6 gündür devam ediyor. Komşu İspanya da şiddetli rüzgarların ve sıcağın etkisiyle 14 büyük yangınla mücadele ederken, 7 kişinin hayatını kaybettiği ve Londra büyüklüğünde bir alanın yandığı bildirildi. (Patrícia de Melo Moreira/AFP)

• 7/30

  14 Ağustos 2025 - Bir adam, 14 Ağustos 2025'te Fas'ın kuzeybatısındaki Şavşavan bölgesindeki Derdara yakınlarında çıkan yangından etkilenen ağaçların arasında. Faslı itfaiyeciler, kuzeybatıdaki turistik Şavşavan'ı çevreleyen ormanlık dağlarda çıkan büyük bir orman yangınını kontrol altına almak için mücadele etti. Fas Ulusal Su ve Orman Ajansı Genel Müdürü Abdurrahim Humi, dün çıkan yangını söndürme çalışmalarının halen devam ettiğini söyledi. Humi, yangında 500 hektarlık ormanlık alanın yok olduğunu belirtti. Ülkede 2024 yılında kaydedilen yaklaşık 380 yangın, 874 hektar civarında ormanlık alanı yok etmişti. (Abdel Majid Bziouat)

• 8/30

  13 Ağustos 2025 - Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ABD ve Rusya liderleri arasında yapılacak zirve öncesinde Avrupa liderlerinin ABD Başkanı'yla Ukrayna savaşı hakkında yapacağı video konferansa katılmak üzere Berlin'deki Şansölyelik bahçesine varışında Almanya Başbakanı Friedrich Merz tarafından karşılandı. Avrupalı liderler, 15 Ağustos Cuma günü Alaska'da Putin'le savaşı görüşecek ABD Başkanı Trump'ı, Ukrayna'nın çıkarlarına saygı duyması konusunda ikna etmek amacıyla Trump'la çevrimiçi görüşmeler gerçekleştirecek. (John Macdougall/AFP)

• 9/30

  12 Ağustos 2025 - İspanya'da itfaiyeciler, Zamora'nın kuzeyindeki Losacio yakınlarında çıkan orman yangınını söndürmeye çalışıyor. Güçlü rüzgarlar ve ülkeyi 10 gündür etkisi altına alan kavurucu sıcak hava dalgasının da etkisiyle İspanya'nın bazı bölgelerini kasıp kavuran orman yangınları nedeniyle bir kişi yanıklardan dolayı hayatını kaybetti ve binlerce kişi tahliye edilmek zorunda kaldı. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, X hesabından yaptığı paylaşımda, hayatını kaybeden kişinin ailesine başsağlığı diledi. (Cesar Manso/AFP)

• 10/30

  11 Ağustos 2025 - Fransa'nın güneyindeki Marsilya kentindeki Katalanlar plajında bir çocuk kayadan Akdeniz'e atlıyor. Cuma gününden beri devam eden sıcak hava dalgası bugün daha da şiddetlendi ve güneybatıda sıcaklıklar "olağanüstü seviyede" seyrederken, Fransa'nın resmi meteoroloji kurumu Météo-France salı gününe kadar 12 bölge için kırmızı sıcak hava dalgası alarmı verdi. Güney Avrupa, 42 dereceyi aşan aşırı sıcaklarla kavrulurken, bölgeyi etkisi altına alan yangınlar endişe yaratıyor. Fransa, İspanya ve İtalya'da etkili olan bu tarihi sıcak hava dalgası, kuraklık ve güçlü rüzgarlarla birleşerek kontrolü zor büyük orman yangınlarına yol açıyor. Yetkililer, bölgede "molotof kokteyli" diye tanımlanan tehlikeli iklim koşullarının yangın riskini artırdığını belirtiyor. (Miguel Medina/AFP)

• 11/30

  10 Ağustos 2025 - Kamboçya ve Tayland arasında yaşanan sınır anlaşmazlığının ardından barış yürüyüşü yapan Budist rahipler, Kamboçya'nın başkenti Phnom Penh'de ABD Başkanı Donald Trump'ın portrelerini tutuyor. 2 bin 569 Budist rahip, Wat Phnom'dan Phnom Penh'in merkezindeki Bağımsızlık Anıtı'na kadar 3 kilometre yürüdü. Barış yürüyüşü, ateşkes anlaşmasını başlattığı için ABD Başkanı Donald Trump'a şükran göstergesi olarak ABD büyükelçiliğinde kısa süre durdu. Bir rahip ayrıca, Kamboçyalı liderin kendisini Nobel Barış Ödülü'ne aday göstermesini destekleyen bir açıklama okudu. (Roun Ry/Reuters)

• 12/30

  9 Ağustos 2025 - Almanya'nın başkenti Berlin'de düzenlenen "Filistin'le Dayanışma" eylemine katılan bir kadın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun fotoğrafının üstünde "Aranıyor" yazan bir pankart taşıyor. İsrail Güvenlik Kabinesi dün Gazze'nin işgal altına alınmasını öngören yeni bir planı onaylamıştı. 7 Ekim 2023'ten beri süren savaşta yeni bir sayfa açan bu karar dünya genelinde de eleştiri toplarken Almanya, Gazze Şeridi'nde kullanılabilecek silahların İsrail'e ihracatının askıya alındığını duyurdu. 7 Ekim'den bu yana Gazze'de ölenlerin sayısının 61 bini aştığı bildiriliyor (Ralf Hirschberger/ AFP)

• 13/30

  8 Ağustos 2025 - Yunanistan'ın başkenti Atina'nın yaklaşık 45 km güneyindeki Palea Fokea yakınlarında çıkan orman yangını sırasında bölge sakinleri alevlere bakıyor. AFP'nin aktardığı üzere bugün Yunanistan'daki orman yangınları sonucu ikisi Vietnamlı turistler olmak üzere üç kişi hayatını kaybetti. Yangınlar nedeniyle ülkedeki bazı yerleşim yerlerinin tahliye edildiği bildirildi. Keratea çevresinde yangınlarla mücadele için 11 uçak, 12 helikopter ve 170 itfaiyeci görevlendirildi. (Aris Messinis/ AFP)

• 14/30

  7 Ağustos 2025 - Ultra-Ortodoks Yahudi göstericiler, Kudüs'te düzenlenen bir mitingde, İsrail ordusunda askere alınmalarını ve askerlik emrinden kaçan din okulu öğrencilerinin tutuklanmasını protesto etmek için slogan atıyor. Ultra-Ortodoks Yahudilerin askere alınması, büyük bir kısmı orduda görev yapmakla yükümlü olan İsrail toplumu için epey tartışmalı bir konu. İsrail'in 1948'deki kuruluşundan bu yana uygulanan bir düzenleme kapsamında, Ultra-Ortodoks Yahudiler, kendilerini din eğitimine adadıkları sürece askerlik hizmetinden muaf tutuluyor. Ancak özellikle Gazze'de 21 aydan uzun süren savaşın ardından ordunun personel sıkıntısı çekmesiyle birlikte, muafiyetlere yönelik kamuoyu desteği azaldı. (Menahem Kahana/AFP)

• 15/30

  6 Ağustos 2025 - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Malezya Kralı Sultan İbrahim İskender'le Kremlin'de bir araya geldi. İki ülke, değişen küresel ittifaklar arasında bağlarını güçlendirmeyi hedefliyor. Bu, 1967'de Sovyetler Birliği'yle diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana Malezya'dan Rusya'ya bir hükümdarın yaptığı ilk resmi ziyaret. Ziyaret, ABD ve diğer önde gelen ülkelerin üç yıldan uzun süre önce başlayan Ukrayna istilası nedeniyle Moskova'yı cezalandırma çağrılarına rağmen Rusya'yla Malezya arasındaki bağların derinleştiğini vurguluyor. Malezya Başbakanı Enver İbrahim, 2022'de iktidara gelmesinden bu yana Rusya'yı iki kez ziyaret etti ve Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'yı içeren BRICS'e üye olmayı hedefliyor. Saraydan 2 Ağustos'ta yapılan açıklamaya göre, hükümdarın 5-10 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştireceği 6 günlük ziyaret, ticaret, eğitim ve teknoloji gibi sektörlerde iş birliğini geliştirmeyi amaçlıyor. (Alexander Nemenov/Reuters)

• 16/30

  5 Ağustos 2025 - Hong Kong'un kanalizasyon hizmetleri departmanından bir acil servis çalışanı, Tseung Kwan O'da sular altında kalan bir açık otoparktan suları temizlemeye çalışıyor. , 8 gün içinde 4. kez en yüksek seviyedeki sağanak yağış uyarısının verilmesinin ardından şiddetli yağmurların neden olduğu su baskınları nedeniyle Hong Kong'un bazı bölgelerinde hayat durma noktasına geldi. Kentin hava durumu yetkilileri, saat 14:00 itibarıyla bölgeye 350 mm'den fazla yağmurun yağdığını, bunun 1884'ten bu yana ağustos ayındaki en yüksek günlük yağış miktarı olduğunu açıkladı. (Yan Zhao/AFP)

• 17/30

  4 ağustos 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Netzarim'de, ABD destekli kuruluş tarafından işletilen Gazze İnsani Yardım Vakfı'na ait bir dağıtım merkezinin yakınında insani yardım paketleri taşıyor. İsrail'in kuşatma altındaki Gazze Şeridi'ne yardım girişini engellemesiyle açlık kaynaklı ölümler artarken Birleşmiş Milletler, Gazze'deki 5 yaşın altındaki tüm çocukların hayati tehlike arz eden yetersiz beslenme riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısını yaptı. BM'nin Dünya Gıda Programı, bu yaş grubundaki çocukların (yaklaşık 320 bin) beslenme hizmetlerinin çökmesinden etkilendiğini ve güvenli suya, anne sütü yerine geçen gıdalara ve tedavi edici beslenmeye erişimlerinin olmadığını belirtti. Öte yandan eski istihbarat teşkilatlarının başkanları da dahil yaklaşık 600 emekli İsrailli güvenlik yetkilisinden oluşan bir grup, İsrail'e Gazze'deki savaşı derhal sona erdirmesi için baskı yapması için ABD Başkanı Donald Trump'a mektup yazdı. (Abdel Kareem Hana/AP)

• 18/30

  3 Ağustos 2025 - McLaren pilotu Oscar Piastri, Formula 1 Macaristan Grand Prix'sinde pit yolunda. Yaz arasına girilmeden düzenlenen son yarışa pol pozisyonunda başlayan Ferrari pilotu Charles Leclerc, bitiş çizgisini 4. sırada geçerek büyük bir hayal kırıklığı yaşadı. McLaren'ın Britanyalı pilotu Lando Norris birinci olurken, pilotlar şampiyonasının ilk sırasındaki takım arkadaşı Piastri ise ikinci oldu. Böylece şampiyonluk mücadelesinde iki isim arasındaki fark 9'a düştü. Onları son 4 yılın şampiyonu Red Bull pilotu Max Verstappen takip ediyor. Yaz arasından sonraki ilk yarış 31 Ağustos'ta Hollanda'da düzenlenecek. (Anna Szilagyi/Reuters)

• 19/30

  2 Ağustos 2025 - Güreşçi Eşref Mahrus, Guinness Rekorlar Kitabı'na yeni bir başarı ekledi. 43 yaşındaki Mısırlı, başkent Kahire yakınlarındaki 10 Ramazan Şehri'nde birbirine bağlı 20 otomobili çekerek 10 metre sürükledi. "Kaponga" lakabıyla da bilinen Mahrus, bu olağanüstü denemeyi coşkulu tezahüratlar yapan izleyicilerin yanı sıra medya mensupları ve Guinness Rekorlar Kitabı heyetinin önünde gerçekleştirdi. Kırdığı rekor, 15 otomobil çeken Kanadalı Kevin Fast'in elindeydi. (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 20/30

  1 Ağustos 2025 - Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'deki Filistinliler, havadan yardım bırakan bir uçağın peşinden koşuyor. Diğer yandan bölgedeki aşiretler, ABD-İsrail güdümündeki insani yardım dağıtım mekanizmasıyla işbirliği yapmayı reddettiklerini belirtti. Aşiretler Yüksek Konseyi Başkanı Hüsnü Selman el-Muğni, Gazze'de düzenlediği basın toplantısında, "İsrail ve ABD gözetiminde dağıtılan yardımlar şehitlerin kanıyla boyanıyor. Bir koli yardım karşılığında her gün 80-90 kişi şehit oluyor" dedi. (Bashar Taleb/AFP)

• 21/30

  31 Temmuz 2025 - Rusya'nın Ukrayna'nın başkenti Kiev'e düzenlediği hava saldırısının ardından bir konutun enkazı arasında acil müdahale çalışması yürütülüyor. Yetkililer, Rusların Kiev'e düzenlediği hava saldırılarında en az 6 kişinin öldüğünü açıkladı. Moskova, ülkenin doğusunda Ukrayna ordusunun önemli bir kalesi olan bir kasabayı ele geçirdiğini iddia etti. Şehir yetkilileri, sabahın erken saatlerinde Kiev'de en az 27 noktanın drone ve füze saldırılarıyla vurulduğunu söyledi. Ukrayna, 1253 gündür Rus işgali altında. (Serii Volskyi-AFP)

• 22/30

  30 Temmuz 2025 - Ozzy Osbourne'un oğlu Jack Osbourne, eşi Sharon Osbourne ve kızı Kelly Osbourne, İngiltere'nin Birmingham'da kentinde Black Sabbath'ın hayatını solisti için düzenlenen cenaze töreninde. Aile, Broad Caddesi'ndeki Black Sabbath Köprüsü bankına çiçek bıraktı. Binlerce kişinin Ozzy Osbourne'un memleketi olan Birmingham'da, heavy metalin çığır açan ismi Ozzy Osbourne'un son yolculuğuna uğurlanması için sokakları doldurması bekleniyor. "Karanlığın Prensi" lakaplı ve bir zamanlar Black Sabbath grubuyla sahnede performans sergilerken bir yarasayı ısıran Osbourne, 22 Temmuz'da 76 yaşında hayatını kaybetti. (Ben Stansall/AFP)

• 23/30

  29 Temmuz 2025 - Fransa'nın kuzeyindeki Gravelines plajından Manş Denizi'ni geçmeye çalışan göçmenler, bir kaçakçının şişme botunda. Bu yılın ilk 6 ayında yaklaşık 20 bin göçmen Manş Denizi'ni geçerek Birleşik Krallık'a ulaştı. Bu sayı, 2024'teki geçiş sayısına göre neredeyse yüzde 50 artış göstererek yılın ilk yarısı için yeni bir rekora imza attı. Bu da, 1 Ocak'la 1 Temmuz arasındaki toplam geçiş sayısının, 2018'de göçmen geçişlerine ilişkin ilk verilerin toplanmasından bu yana ilk kez 20 bini aştığı anlamına geliyor. (Sameer Al-Doumy/AFP)

• 24/30

  28 Temmuz 2025 - Romanya'da yetkililer, ülkenin doğusunda gece meydana gelen şiddetli sellerde üç yaşlı yurttaşın hayatını kaybettiğini, binlerce evin hasar gördüğüni, yüzlerce kişinin tahliye edildiğini ve mahsur kalan köylüleri aramak için 4 helikopterin çalıştığını açıkladı. 9 ilçedeki yaklaşık 25 köy şiddetli yağmur ve şiddetli rüzgarlardan etkilendi. Bu yağışlar çatıları uçurdu, ağaçları kökünden söktü ve bazı ulusal yollarda trafiği aksattı. Çevre Bakanlığı, bazı nehirlerin rekor seviyelere ulaştığını söyledi. Çöken köprülerde onarım çalışmalarının sürdüğü belirtildi (ISU Suceava/AFP)

• 25/30

  27 Temmuz 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminin başlamasından bu yana Birleşik Krallık'a yaptığı ilk ziyaretin üçüncü gününde, İskoçya'nın güneybatısındaki Turnberry'de Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'le el sıkışıyor. Trump, von der Leyen'le bir ticaret anlaşmasına vardığını açıkladı. İskoçya'nın Turnberry kentindeki golf tesisinde von der Leyen'le yaptığı görüşmenin ardından gazetecilere, "Bir anlaşmaya vardık. Bu herkes için iyi bir anlaşma" dedi. AB Başkanı da bunu "iyi bir anlaşma" diye niteledi. (Brendan Smialowski/AFP)

• 26/30

  26 Temmuz 2025 - Umman'ın güneybatısında yer alan Zufar ilindeki Darbat Vadisi, dağlar arasında bir doğa harikası olarak turistlerin en çok ziyaret ettiği yerlerin başında geliyor. Darbat Vadisi, Arap Yarımadası'nın kızgın kum tepelerine yakın bölgede yemyeşil bitki örtüsü ve akarsularıyla yerli ve yabancıların vazgeçilmez ziyaret yerlerinden biri olarak öne çıkıyor. Umman Çevre Müdürlüğü önceki günlerde bölgeye otomobil sokan bir turizm şirketine ceza kestiğini duyurdu. (AFP)

• 27/30

  25 Temmuz 2025 - Tayland Başbakan Vekili Phumtham Wechayachai, Kamboçya'yla aralarındaki sınır çatışmalarının savaşa dönüşme riski taşıdığı uyarısında bulunduktan sonra Kamboçya Başbakanı Hun Manet, Malezya Başbakanı Enver İbrahim'in önerdiği ateşkesi kabul ettiklerini açıkladı. Önceki günlerde Tayland'ın top atışları, Budistlerin dini yapısı olan pagodalardan birini de vurmuştu (AFP)

• 28/30

  24 Temmuz 2025 - Tayland'ın Surin eyaletindeki Surindra Rajabhat Üniversitesi'ndeki bir salon, sığınmacılara ev sahipliği yapıyor. Tayland ve Kamboçya, 10 yıldan fazla süredir en kanlı askeri çatışmalarını yaşadı. İki taraf, tartışmalı bir sınır bölgesi üzerinde tanklar, topçu birlikleri ve kara kuvvetleriyle çatışırken en az 12 kişi hayatını kaybetti. Tayland ordusundan yapılan açıklamada, sivilleri vurduğu öne sürülen Kamboçya kınanırken, "Egemenliğimizi ve halkımızı insanlık dışı eylemlerden korumaya hazırız" dendi. Bangkok yönetimi, Kamboçya'yı Phanom Dong Rak Hastanesi de dahil, sivil bölgelere saldırmakla suçlarken, sınır hattındaki köylerden 30 ila 40 bin civarı kişinin güvenli bölgelere tahliye edildiğini duyurdu. Kamboçya ise Tayland'ın "önceden planlanmış ve kasıtlı" saldırılarla çatışmaları başlattığını iddia ediyor. Kamboçya Savunma Bakanlığı, Tayland'ın Preah Vihear tapınağına giden yola savaş uçaklarıyla bomba attığını bildirdi. (Fotoğraf: Lillian Suwanrumpha/AFP)

• 29/30

  23 Temmuz 2025 - James Colomina'nın Donald Trump heykeli ABD'nin New York kentindeki Manhattan'da. Donald Trump'ın hüküm giymiş pedofil Jeffrey Epstein'le ilişkisi ABD gündeminden düşmüyor. ABD Başkanı'nın tutuklu yargılanırken ölü bulunan milyarder Epstein'le ilişkisinin 1990'lara dayandığı ortaya çıktı. İkilinin New York'taki Harley Davidson Cafe'nin açılışında, Trump'ın 1993'teki düğününde, 1997'de Victoria's Secret'ın New York'ta düzenlediği partide ve Mar-a-Lago'daki bir yardım etkinliğinde yan yana olduğu ortaya çıktı. (Kylie Cooper/Reuters)

• 30/30

  22 Temmuz 2025 - Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un Mawasi bölgesindeki bir yardım mutfağında yemek bekliyor. İsrail güçlerinin yıkıcı saldırıları sürerken Gazze'nin en büyük hastanesi, son üç günde Filistin topraklarında yetersiz beslenme ve açlıktan 21 çocuğun öldüğünü açıkladı. İsrail güçleri, tankların Deyr El Belah'ın güney ve doğu bölgelerine ilk kez girmesinden bir gün sonra bugün şafak vakti Gazze'de düzenlediği saldırılarda 26'sı yardım arayan en az 63 Filistinliyi öldürdü. (AFP)

Filistin'de hafıza silme nasıl uygulanıyor?

İsrail'in Gazze'deki ve Kudüs'teki hava saldırılarında hedef alınan yerlerin arasında kütüphaneler, arşivler, camiler, kiliseler, kültürel merkezler de var.

Bu, sadece "yanlışlıkla bombalandı" şeklinde açıklanabilecek bir durum değil; zira bunlar belirli bir stratejinin parçasıdır.

Yer isimlerinin değiştirilmesi yine bunlardan biridir.

1948 sonrası İsrail içinde kalan birçok Filistin köyünün ismi İbraniceye çevrildi veya tamamen değiştirildi.

Bu, zamanla insanların o toprakların kimlere ait olduğunu unutmasını sağlar.

Eğitim ve dil kullanılan siyasi politikalardan bir tanesidir.

İsrail'deki eğitim müfredatlarında Filistin'in tarihine dair çok az veya çarpıtılmış bilgi yer alır.

Arapçanın kamusal alandan dışlanması da hafıza silmenin bir başka aracıdır.

Bunlardan biri de dijital ve küresel anlatıların kontrolüdür.

Sosyal medyada ve uluslararası basında Filistin'in yaşadıklarını anlatan içerikler sansürleniyor, bastırılıyor ya da "terörle mücadele" gibi kavramlarla meşrulaştırılıyor.

Mülteciliğin kalıcılaştırılması yine uygulanan siyasetin bir diğer yüzüdür.

Filistinliler kendi topraklarına dönemeyince nesiller boyu mülksüz ve yurtsuz bırakılıyorlar.

Bu da aidiyetin, kökün ve hafızanın kopması demektir.

Edward Said ya da Ahmed Şükayri gibi Filistin'in köklü ailelerinin mensupları buna verilecek örneklerdendir.

Filistinli entelektüel Edward Said, kültürel imajların ve anlatıların savaşın bir parçası olduğunu anlatır.

Filistinlilerin temsili bile bu savaşta bir cephedir.

1948'deki zorunlu göç, hafıza silmenin başlangıcıdır.

İsrail bu büyük katliama resmî olarak atıf bile yapmaz.

Tarihi ve kültürel belleği taşıyan fiziksel ya da sembolik alanlar "hafıza mekânları" (lieux de mémoire) olarak hedef alınıyor.

Bu neden yapılıyor?

Çünkü bir halkın tarihini yok etmek, onun gelecekte söz sahibi olma ihtimalini ortadan kaldırır.

Filistin topraklarında bir halkın var olmadığını ispatlamak isteyen bir güç için en etkili yol, onu unutulabilir hale getirmektir.

Seni öldürmek istiyorum ama insanlar seni hatırlamasın da istiyorum.

Bu, fiziki savaşın ötesinde bir varoluş savaşıdır.

Filistin'de sadece insanlar değil, insanların kim olduğunu belirleyen hafıza da yok ediliyor.

İsrail'in saldırılarında yanan sadece taş değil; bir halkın geleceğe taşıyacağı geçmişidir.

Özetle; Bellek Soykırımı, modern soykırımların en görünmez ama en kalıcı biçimidir.

Ve bu nedenle, en çok konuşulması gerekenidir.

Bir sosyal bilimci, tarihçi veya insan hakları savunucusu bu teoriyi daha da geliştirebilir.

Ve belki de artık "Kaç kişi öldü" sorusundan önce, "Kaç hikâye kayboldu?" diye sormaya başlamalıyız.

"Bellek Soykırımı" ifadesi, akademik literatürde henüz resmi bir terim değil; ancak bu makale kapsamında kavramsallaştırılmıştır.

Kavram, "cultural genocide," "mnemonic cleansing", "memory erasure" gibi terimlerle ilişkilidir.

Bu makale, Filistin'de yaşanan zulmü, yeni bir kavramsal çerçeveyle "bellek soykırımı" teorisiyle anlatmayı amaçlamıştır.

^Kaynaklar:

<sup>Lemkin, R. (1944). Axis Rule in Occupied Europe: Laws of Occupation, Analysis of Government, Proposals for Redress. Washington, D.C.: Carnegie Endowment for International Peace.
Schabas, W. A. (2009). Genocide in International Law: The Crime of Crimes. Cambridge University Press.
Nora, P. (1989). "Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire." Representations, No. 26, pp. 7–24.
Assmann, J. (2011). Cultural Memory and Early Civilization: Writing, Remembrance, and Political Imagination. Cambridge University Press.
Huyssen, A. (2003). Present Pasts: Urban Palimpsests and the Politics of Memory. Stanford University Press.
United Nations Human Rights Council (2024). Report of the Independent International Commission of Inquiry on the Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem, and Israel.
[Link – UNHRC websitesi üzerinden erişilebilir]
Al Jazeera English (2023–2024). "Cultural Institutions Targeted in Gaza Bombings"
Middle East Monitor (2024). "Erasure Through Bombs: Gaza's Cultural Heritage in Rubble"
Pappé, I. (2006). The Ethnic Cleansing of Palestine. Oneworld Publications
Said, E. W. (1997). Covering Islam: How the Media and the Experts Determine How We See the Rest of the World. Vintage Books.
Chomsky, N., & Pappe, I. (2015). On Palestine. Haymarket Books.
Said, E. W. (1979). The Question of Palestine. Vintage Books.
Finkelstein, N. G. (2003). The Holocaust Industry: Reflections on the Exploitation of Jewish Suffering. Verso.
3. Pappe, I. (2006). The Ethnic Cleansing of Palestine. Oneworld Publications.
4. Khalidi, R. (1997). Under Siege: PLO Decisionmaking During the 1982 War. Columbia University Press.
5. Abu-Lughod, L. (2013). Do Muslim Women Need Saving? Harvard University Press.
6. Ashrawi, H. (2009). This Side of Peace: A Personal Account. Simon & Schuster.
7. Barghouti, M. (2006). I Saw Ramallah. Anchor Books.
8. Nusseibeh, S. (2007). The Story of My Life: A Palestinian Memoir. Penguin Books.
9. Samaan, K. (2010). The Political Economy of the Palestinian Authority. Cambridge University Press.
10. Ghanem, A. (2015). Palestinian Identity and Nationalism in the 21st Century. Routledge.
11. Karmi, G. (2009). The Palestinian Question: A Historical Overview. Journal of Palestinian Studies, 38(1), 16-31.
12. Shamlawi, M. (2007). The Politics of Resistance in Palestine. Middle East Journal, 61(2), 221-235.
13. Khalidi, R. (2010). The Failure of the Two-State Solution. The New York Review of Books, 57(13), 45-50.
14. Bennis, P. (2009). Understanding the Palestinian-Israeli Conflict: A Primer. Interlink Publishing Group.
15. Morris, B. (2004). Righteous Victims: A History of the Zionist-Arab Conflict, 1881-2001. Vintage Books.
16. Gençoğlu H. (2024) Palestine in the Ottoman Archival Sources, South Africa.</sup>

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.