Ukrayna’nın 1 Haziran saldırısı bizlere bambaşka bir ufuk açtı.

Savaş ve çatışma teorisinde artık bazı temel bilgiler üzerine somut örnekler görmekteyiz.

Bu somut durum aynı zamanda bundan sonra da ne olabileceğini tarif ediyor.

Ben şu ana kadar olan bildiklerimi ve öngörülerimi kısaca hatırlatacağım, ama gerçekten bilmemiz gereken teorik konular da netleşti, bu nedenle bunları özellikle vurgulayacağım.

Esas olarak asimetrik unsur ve kitle gücü nedir, buna bir daha yorum getireceğim.

Yeni denge

Askeri manada asimetri kavramı sadece bir yönde değildir, iki yönlüdür. Yani en üstte tuttuğumuz ile en altta tuttuğumuz. Şimdi olan ne?

Yeni denge: En dipteki ve en üstteki kendi dengesini oluşturdu. İlginç değil mi?

Asimetri

- Üstteki

Nükleer silahı olan ile olmayanı düşünelim. Nükleer silahı olmayana göre olanın bir asimetri oluşturduğunu söyleyebiliriz. 

Örneğin bugün Ortadoğu’da komşu iki ülkeyi, Mısır ile İsrail’i düşünürseniz, bunlar hakkında her türlü stratejik hesabı yapabilirsiniz ve milli güç dengelerini düşünebilirsiniz.

Ama konu askeri çatışmaya geldiği zaman, asimetriyi oluşturan konu ve taraf, İsrail’in nükleer kabiliyetidir, deriz. 

- Alttaki

Diğer yönden baktığınızda ise asimetri, örneğin terör örgütleri, çeteler, çıkar örgütleri, gibi, bunların ellerinde olan ucuz, kolay erişilebilir ve kullanılabilir, etkisi sınırlı da olsa mutlaka karşı tarafta psikolojik bir avantaj elde etmeye yeterli kabiliyetleri içerir. 

Özellikle vekâlet savaşları olduğu dönemde, bölgede asimetrik savaşı fazlasıyla yaşadık. Bölgemizde Barack Obama zamanında ve sonrasında bundan bolca söz etmeye başladık.

Örnek olsun, Amerika Birleşik Devletleri’nin bir proje halinde yürüttüğü Suriye’deki YPG unsurlarının Türkiye’ye karşı asimetrik bir çatışma alanı yarattığını da biliyoruz. Türkiye ve YPG‘yi düşünürseniz, buradaki asimetriyi iyi anlamış oluruz. 

- Yeni asimetri

Geldik bugüne, beşinci nesil savaş, altıncı nesil sistemlerden söz ediyoruz. Bu konuları yazdığım için tekrar etmeyeceğim.

Özellikle "Yeni Nesil Savaşlar" başlıklı makalemde son yaşanan olayları açıkladım ve günümüzün savaş türlerini yazdım.

Ama şunu söyleyeyim, bundan sonra güç dengelerini hesaplarken ve savaşan tarafların kuvvet hesaplarını yaparken, mutlaka ve mutlaka asimetrik yönler olarak, içinde yapay zekâ (AI) dahil olmak üzere, teknolojik unsurların kullanıldığı her tür saldırı kapasitesinin mevcudiyetini hesaba katmamız gerekecektir. 

- Özel asimetrik unsur

Belirteyim, terörist, çıkar örgütü, vs. değil, burada "ordunun içindeki özel asimetrik unsurlardan" söz ediyorum.

Bu tamamen farklı. Yani (verilen örneği devam ettiriyorum) Mısır’ın İsrail’e karşı kullanabileceği ordu içinde, gerekli hazırlığı olan kaç özel asimetrik timi var, artık bundan bahsedeceğiz.

Özel timleri (özel operasyon birliği, Rusların spetsnaz, bizim bordo bereli dediklerimizi) aşan bir konu bu. Artık "yeni-özel unsur" konusunu, eğitimini ve donanımını tarif etmeliyiz.

Özel timin nitelikleri neler?

1. Sivil veya asker olabilir.
2. Siber imkanları tam bilmelidir.
3. Derin coğrafyalarda sızma ve gizlenme yapabilmelidir.
4. AI dahil, tüm teknolojik uygulamaları kullanabilmelidir.
5. İstihbarat faaliyetlerini yapabilmelidir.
6. Kendine verilen asimetrik saldırı imkanlarını kullanabilmelidir.
7. Muhabere yapabilmelidir.
8. Hayatta kalabilmelidir, çatışma dahil.

Yeni asimetrik savaş

- Ukrayna saldırısı örneği

Örneğin son Ukrayna örneği düşünülürse, bütün bu özellikler yerine getirilebilmiştir.

Burada FPV (First-Person View) drone kabiliyetinden istifade edilmiştir.

Çin, Tayvan’a bu tür yapılarla aynı anda on binlerce drone kullanarak, on binlerce nokta hedefini vuracak olur ise ABD ne düşünür, diye şimdiden bakıyorum.

1 Haziran’da Ukrayna’nın, Rusya derinliklerinde, stratejik bombardıman uçaklarının konuşlu olduğu askeri meydanlara yapmış olduğu sofistike ve derin taarruz, tam bir şok etkisi yarattı. 

Önemli nokta şu, bu saldırı türü artık herkes tarafından uygulanabilecek bir metodu da tarif etti. 

Çin şimdiden "hava gemisi" inşasına başladı ki içinde yüzlerce sürü drone (swarm) bulunacak.

Diğer örnek, ticari yük gemilerdeki konteynerlerin kapakları açılıp, içinden çıkacak sürüleri düşünün.
 

Çin Havacılık Endüstrisi Kurumu (AVIC) projesi - Xian Chida Uçak Fabrikası

- Kitle gücü savaşı

Bir koloni karınca gibi düşünün! Sistem toplu (kolonidekiler kadar) olunca bir beyin gibi davranıyor.

Ben buna daha önce "kitle gücü savaşı" demiştim. ¹
 

Kitle gücü savaşı – Tayvan Boğazı

- Makine esaslı istihbarat 

Nasıl ülkelerin kapasitelerini, nükleer silahı olan veya olmayan şeklinde ifade ediyorsak, böylesi asimetrik taarruzları yapabilecek (Ukrayna’daki veya verdiğim Çin örneğindeki gibi) unsurların sayısını da bilmemiz gerekecek.

Bu istihbarat alanında çalışanlara ilave bir yük getirecek. İstihbaratçılar bütün dünyada, kim ne tür imkanlara sahip (bunları zaten araştırıyordu), şimdi; siber-uzay, hibrit, asimetrik, teknolojik, AI destekli unsurlar, özel asimetrik timler, kitle gücü şeklinde ayrıca bir daha gözden geçirecek.

Farklılık şurada, istihbarat, AI, siber, teknoloji kullananı, yine AI, siber, teknoloji kullanarak çalışacak.

Yani siber uzay her alanda ve esasen bu işlerin üstesinden gelmek için çok özel yetişmiş insan kaynağı gerekecek. 

Bütün bunlar makinelerin yardımıyla, hatta olacak ise kuantum bilgisayarlarla aranıp, bulunacak ve analiz edilecek konulardır.

- Senaryolar

Nükleer silahı olanların karşısına asimetrik unsuru olanları koyun ve şimdi düşünün. 

Senaryolar:

1. "Genel nükleer savaş" olacak (GNR) ise başka yapacak bir şey yok. Çünkü bu kıyamet senaryosu demektir.
2. Eğer GNR olmayacak ise; bu şartlardayken sınırlı nükleer silah kullanılsa bile (LNR), karşı tarafı tam olarak yok etmiş olmuyorsunuz. Bu noktada devreye yeraltı çatışma biçimleri girecek. İşte ben buna Neo-Medieval (Yeni-Orta Çağ) savaşı demekteyim.
3. Eğer bir "caydırıcılık" hesabı yapacaksanız, işte size hesap etmeniz gereken bir dengeleyici kapasite konusu: Asimetrik unsur sayısı ve kitle gücü!

- Yeni-Orta Çağ (Neo-Medieval) Savaş

Senaryoların geneline bakıp düşünelim, bu artık fütüristik değil, çünkü Ukrayna saldırısıyla beraber gerçek oldu, günümüzde Yeni-Orta Çağ faaliyetleri yaygınlaşıyor.

Asimetrik dengede yeraltındaki özel-yetişmiş kimselerin veya timlerin arada bir yüzeye çıkıp beklenmedik, şaşırtıcı, psikolojik etkiye sebep olan, hasmı (ki bu Rusya gibi bir başat güç bile olabilir) zora sokuyor ise ve bu tür eylemler tekrarlanabiliyor ise buradan hareketle meydana gelen çatışma potansiyeline bir Yeni-Orta Çağ savaşı diyebiliriz.

Bundan böyle, başat veya normal, her ülkenin ordusu ve belli örgüt, bu kapasiteyi kullanmak isteyecektir. Bu bir kargaşa ve terör ortamıdır. Genel güvenlik daha fazla zayıflamış haldedir.

Sonuç

Öne çıkan konular neler?

Özel Asimetrik Unsur, Kitle Gücü Savaşı, Yeni Denge, Makine Esaslı İstihbarat, Yeni-Orta Çağ Savaşı.

Eğer fütüristik bir öneride bulunacaksanız, bütün bu anlattıklarımdan da yeni bir şeyden bahsetmeniz gerekecek. Çünkü dünyamızda bunlar mümkün görülüyor, oluyor, yaşanıyor…

Burada 5. nesil savaş ve 6. nesil imkanlardan söz ediyoruz. 

Hazır mıyız?

Hazır olmak çok kapsamlı bir konu.

Ben yine de Türkiye’nin bu drone konusu başta olmak üzere, savunma sanayiindeki ilerlemelerini çok olumlu ve yerinde buluyorum.

Tam zamanında yakaladık! Hatta oldukça ileriye gittik.

Şimdi daha da ilerleyelim isterim. Özellikle de yeni konsept ve doktrinlerle.

Bu yönüyle, bu makale pek çok kazanıma referans olsun isterim.

^{1. Gürsel Tokmakoğlu, Kitle Gücü Savaşı, Politik Merkez, 7 Haziran 2022, Erişim: https://politikmerkez.com/konular/guvenlik/kitle-gucu-savasi/}

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.