Türkiye, tarih boyunca pek çok anayasa değişikliği ve reform girişimi yaşamış olsa da hâlen 12 Eylül 1980 darbesinin ardından kabul edilen 1982 Anayasası ile yönetiliyor.

Bu metin, bir askeri rejimin gölgesinde, özgür tartışmalardan yoksun bir ortamda hazırlanmış; bireyi değil devleti önceleyen, vesayet kurumlarını güçlendiren ve demokratik değerleri sınırlandıran bir anlayışı temel almıştır.

Geçmişin ağır mirası hâlen yürürlükte olan bu anayasa üzerinden kendini gösteriyor: temel hak ve özgürlüklerin dar yorumlanması ve katılım mekanizmalarının sınırlılığı, mevcut sistemin demokratik bir toplumun ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olduğunu gösteriyor.

Bugün gelinen noktada, Türkiye’nin toplumsal dokusu, siyasal beklentileri ve küresel konumu 1980’li yıllarla kıyaslanamayacak ölçüde değişti.

Toplum daha eğitimli, daha çeşitlenmiş ve hak arayışında daha bilinçli.

Yeni anayasa talebi artık yalnızca akademik veya siyasi bir mesele olmaktan çıktı, toplumsal bir zaruret haline geldi.

Üstelik bu ihtiyaç sadece hukuki teknik düzenlemelerle sınırlı değildir; aynı zamanda milletin kendi kaderini belirleme iradesini yansıtacak, ortak değerler etrafında kenetleneceği, yeni bir toplumsal sözleşmeye duyulan hasretin ifadesidir.

Cumhuriyetin ikinci yüzyılına adım atarken, Türkiye belki de uzun yıllardır ilk kez bu denli tarihî bir fırsatla karşı karşıya: Sivil, demokratik ve çağdaş bir anayasa yapma fırsatı.

Bu fırsat, sadece yeni bir metin hazırlamak değil; geçmişin vesayetçi anlayışıyla hesaplaşmak, millet iradesini anayasal düzlemde kurumsallaştırmak ve geleceğe daha sağlam temellerle yürümek anlamına geliyor.

1982 Anayasası’nın sınırları ve demokratik yetersizlikleri

1982 Anayasası, yalnızca bir metin değil; Türkiye’nin siyasi tarihine damga vurmuş bir zihniyetin somutlaşmış hâlidir.

12 Eylül askerî darbesinin ardından, demokratik düzenin askıya alındığı, siyasal temsiliyetin yok sayıldığı bir ortamda hazırlanmış; katılımcılıktan ve çoğulculuktan uzak bir biçimde halkın onayına sunuldu.

Bu anayasa, özünde devleti bireyin önüne koyan, otoriteyi halk iradesinden üstün gören bir anlayışla şekillendi.

Anayasanın giriş bölümünden itibaren sezilen “devlet merkezli” dil, onun ruhunu da biçimlendirdi.

Bu anlayış, temel hak ve özgürlükleri tanımaktan çok, onları sınırlamanın yollarını tarif etti; vatandaşları devlete karşı koruyan değil, devleti vatandaştan koruyan bir sistem kurdu. 

1982 Anayasası, Türkiye'nin toplumsal dönüşümünü de yakalayamadı.

Genişleyen şehirli orta sınıf, artan eğitim düzeyi, çoğalan sivil toplum kuruluşları ve çeşitlenen kültürel kimlikler, anayasanın sabit ve tekil yurttaş anlayışıyla çelişti.

Farklı kimlik ve inanç gruplarının tanınma, temsil ve kendini ifade etme talepleri bu metin içerisinde yeterli karşılık bulamadı.

Anayasanın çoğulculuğa kapalı yapısı, yalnızca haklar değil, aidiyet duygusu açısından da toplumun belirli kesimlerinde dışlanmışlık hissi yarattı.

Zaman içinde yapılan değişiklikler, anayasanın bazı yönlerini iyileştirse de yapısal sorunlarını ortadan kaldırmakta yetersiz kaldı.

Her değişiklik, metnin bütünlüğünü zedelemiş; anayasa adeta bir “yamalı bohça”ya dönüştü.

Bu durum, hem anayasanın öngördüğü normlar arasında çelişkiler yarattı hem de hukuk güvenliğini zayıflattı.

Bir anayasa, toplumda güven duygusu yaratmalı; hukuk düzenine öngörülebilirlik kazandırmalı.

1982 Anayasası ise, artık bu temel işlevleri yerine getirmekte zorlanıyor.

Bu nedenlerle, yeni bir anayasa ihtiyacı toplumsal bir zorunluluktur.

Mevcut anayasa ile demokratikleşmenin sınırlarına dayanıldı.

Şimdi, Türkiye'nin önünde, çağın gereklerine uygun, özgürlükçü, çoğulcu ve sivil bir anayasa inşa etme sorumluluğu bulunuyor.

Demokratik, sivil ve katılımcı bir anayasanın gerekliliği

Anayasa, bir milletin ortak değerlerinin, tarihsel hafızasının ve gelecek tasavvurunun kurumsal ifadesidir.

Bu anlamda sadece hukuki bir belge değil; aynı zamanda toplumsal bir mutabakat metni, bir millete kim olduğunu ve kim olmak istediğini hatırlatan bir pusuladır.

Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu yeni anayasa da, darbe sonrası koşullarda şekillenmiş bir metnin yerine, milletin kendi iradesiyle yazdığı, özgürlükçü ve sivil bir toplumsal sözleşme olmalıdır.

Yeni bir anayasa, öncelikle demokratik meşruiyetini halktan almalı.

Bu, sadece nihai metnin referandumla onaylanması anlamına gelmez.

Aksine, anayasanın hazırlanma süreci doğrudan halkın katılımına açık olmalı; farklı siyasal eğilimlerin, etnik ve inanç gruplarının, sivil toplumun ve üniversitelerin görüşleri sürece dâhil edilmeli.

Gerçek bir sivil anayasa, yalnızca meclisin değil, toplumun tüm kesimlerinin söz sahibi olduğu bir süreçten doğabilir.

Katılımcılık bu sürecin omurgası olmalı.

Sivil anayasanın bir diğer temel vasfı, bireyi merkeze alan bir hak ve özgürlük anlayışına dayanmasıdır.

Temel hak ve özgürlükler, yalnızca tanımlanmakla kalmamalı; güvence altına alınmalı, ihlal edilmeleri durumunda etkin koruma yolları açıkça düzenlenmeli.

İfade özgürlüğü, örgütlenme hakkı ve yargı güvencesi, sadece soyut ilkeler olarak değil, anayasanın ruhunu taşıyan kurucu değerler olarak yer almalı.

Yeni anayasanın çoğulculuk ilkesini esas alması da hayati önemde.

Türkiye, etnik, kültürel ve dini açıdan zengin bir toplumsal mozaiğe sahip.

Bu çeşitliliği tehdit değil, zenginlik olarak gören bir anayasal yaklaşım gerekli.

Vatandaşların yalnızca eşit değil, aynı zamanda farklılıklarıyla tanınmış olmaları; kimliklerini baskı altında hissetmeden yaşayabilmeleri, sivil anayasa idealinin bir gereğidir.

Vatandaşlık tanımı, dışlayıcı değil kapsayıcı olmalı; herkesin kendini o anayasanın kurucu öznesi olarak hissedebileceği bir dil benimsenmeli.

Bununla birlikte, hukuk devleti ve kuvvetler ayrılığı ilkeleri de yeni anayasanın temel taşları arasında yer almalı.

Yasama, yürütme ve yargı erkleri arasındaki denge ve denetim mekanizmaları açıkça düzenlenmeli; özellikle yargının tarafsızlığı ve bağımsızlığı anayasal güvence altına alınmalı.

Yüksek yargı organlarının yapısı, üyelerin atama biçimi ve görev güvenceleri, bu ilkenin somut teminatları olarak yeniden kurgulanmalı.

Tarih bize gösterdi ki, bir anayasa metninin başarısı, sadece içeriğiyle değil; nasıl yapıldığıyla da ilgili. Meşruiyet, içerik kadar sürece de bağlı.

Türkiye’nin yeni anayasa sürecinde ihtiyaç duyduğu şey, hukukçuların dar çerçevede hazırladığı bir teknik metinden çok, milletin tüm bileşenlerinin kendini içinde bulduğu, adalet duygusunu pekiştiren, gelecek vizyonu sunan bir ortak akıldır.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  30 Mayıs 2025 - Fransa'nın güneydoğusundaki Marsilya'da yer alan bir binanın cephesinde, sokak sanatçısı Banksy'nin yeni eseri görülüyor. Ünlü sokak sanatçısının Instagram hesabında paylaşarak duyurduğu yeni eseri, sokaktaki direğin gölgesini bir deniz fenerine dönüştürüyor ve üstünde "Bende gördüğün şey olmak istiyorum" yazıyor. Kimliği bilinmeyen Banksy, kariyerine Birleşik Krallık'ın Bristol kentinde binalara sprey boyayla resim yaparak başlamıştı. Dünya çapında üne kavuşan sanatçının eserleri müzayedelerde milyonlarca dolara satılıyor. (Viken Kantarcı/AFP)

• 2/30

  29 Mayıs 2025 - Yerinden edilmiş Filistinliler Gazze Şeridi'nin merkezindeki bir yardım dağıtım merkezinden dönerken, bir çocuk ABD destekli özel bir yardım grubu olan Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın (GHF) yardım malzemeleriyle dolu kutuyu taşıyor. GHF, bölgedeki uzun süredir devam eden BM liderliğindeki sistemi atlayarak yardım dağıtımı yapıyor. İki aylık abluka sonrasında yardımların nihayet gelmeye başladığı Gazze'de, İsrail'le Filistinli Hamas hareketi arasında 18 ay süren yıkıcı savaşın ardından insani durum vahim. Gıda güvenliği uzmanları, her 5 kişiden birinin açlık tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söylüyor (Eyad Baba/AFP)

• 3/30

  28 Mayıs 2025 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'yi Berlin'deki Bellevue Sarayı'nda karşıladı. Zelenski'nin Almanya ziyareti, ABD Başkanı Donald Trump'ın savaşı sona erdirme baskısı altında Ukraynalı ve Rus yetkililerin bu ay yüz yüze müzakereler için bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti. Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Almanya ve Ukrayna'nın uzun menzilli füzelerin endüstriyel üretimini ortaklaşa geliştirmeyi hedeflediğini belirtirken, Ukrayna'yı istilası nedeniyle Rusya'ya yönelik baskıyı arttırma sözü verdi. Merz, hükümetinin Ukrayna ve Almanya'da üretilebilecek füzelere herhangi bir menzil sınırlaması getirmeyeceğini söyledi. (Christian Mang/Reuters)

• 4/30

  27 Mayıs 2025 - Alexander Zverev, Paris'te düzenlenen Fransa Açık'ta bugün oynadığı maç sırasında raketini havaya fırlatıyor. Alman sporcu, tenis turnuvasının üçüncü gününde ABD'li Learner Tien'e karşı oynadığı tek erkekler maçında rakibini 3-0 yenerek ikinci tura yükseldi. İkilinin şubattaki bir önceki karşılaşmasında 19 yaşındaki Tien, 1997 doğumlu Zverev'i mağlup etmişti. Bugün düzenlenen maçlarda tek kadınlarda ABD'li tenisçi Coco Gauff da Avustralyalı rakibi Olivia Gadecki'yi 2-0 yenerek ikinci tura çıktı. 25 Mayıs'ta başlayan turnuva 8 Haziran'da sona erecek. Julien de Rosa/AFP)

• 5/30

  26 Mayıs 2025 - İsrailli sağcı aktivistler, Kudüs Günü için düzenlenen ve İsrail ordusunun 1967'deki Arap-İsrail savaşı sırasında şehrin doğu bölgesini ele geçirmesinin anıldığı bayrak yürüyüşü sırasında Kudüs'ün Eski Şehir bölgesinde iki Filistinli okul çocuğuna bağırıyor. Her yıl, çoğu dindar Yahudilerden oluşan binlerce İsrailli milliyetçi, Kudüs'te ve ilhak edilen Eski Şehir'de, Filistinlilerin çoğunlukta olduğu mahalleler de dahil, İsrail bayrakları sallayarak, dans ederek ve bazen de kışkırtıcı sloganlar atarak yürüyor. İsrail polisi, kentte çok sayıda barikat kurdu ve Filistinlilerin bölgeye girişini engelledi. Polis, Eski Şehir'de aşırı sağcı gruplara bazı noktalarda göz yaşartıcı gazla müdahale etti. (John Wessels/AFP)

• 6/30

  25 Mayıs 2025 - Formula 1 Monako Grand Prix'sini, McLaren'ın Britanyalı pilotu Lando Norris kazandı. Ferrari'nin Monakolu yıldızı Charles Leclerc ise ikincilikle yetindi. Monako'da podyumu tamamlayansa McLaren'ın 24 yaşındaki sürücüsü Oscar Piastri oldu. Pilotlar şampiyonasında Piastri birinci, Norris ikinci, Verstappen ise üçüncü sırada. Formula 1, haftaya İspanya Grand Prix'siyle devam edecek. (Stephanie Lecocq/Reuters)

• 7/30

  24 Mayıs 2025 -Kiev'deki itfaiyeciler, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik drone saldırısında hasar gören bir apartmanı inceliyor. Ukrayna hava kuvvetleri, Rusya'nın gece boyunca sadece başkent Kiev'e 250 drone ve 14 balistik füze fırlattığını açıkladı. 2022'de başlayan savaş boyunca kente yönelik en büyük hava saldırılarından birinde ikisi çocuk 15 kişinin yaralandığı bildirildi. Saldırının başlamasından birkaç saat önce, İstanbul'da kararlaştırılan esir takası kapsamında Rusya ve Ukrayna karşılıklı olarak 390 kişiyi serbest bırakmıştı. (Thomas Peter/Reuters)

• 8/30

  23 Mayıs 2025 - Güney Afrika'nın Johannesburg kenti yakınlarındaki bir madenden kurtarılan işçiler otobüsten dışarı bakıyor. Sibanye-Stillwater altın madeninde yaşanan kazanın ardından yaklaşık 260 maden işçisi yeraltına hapsoldu. Şirketin son açıklamalarına göre 79 işçi kurtarıldı ve geri kalanların da kısa süre içinde yeryüzüne çıkarılması bekleniyor. Yetkililer ölü veya yaralı olmadığını da ifade ediyor. (Siphiwe Sibeko/Reuters)

• 9/30

  22 Mayıs 2025 - Avustralya'nın Yeni Güney Galler Eyaleti Polis Teşkilatı, Taree kentinde selde mahsur kalan yurttaşları kurtardı. Şiddetli yağışların neden olduğu selde üç kişinin yaşamını yitirdiği, bir kişininse hâlâ kayıp olduğu açıklandı. NSW Eyalet Başbakanı Chris Minns, bölgede etkili olan fırtınanın da kuzey kıyılarıyla Hunter bölgesinin bazı noktalarında hasara sebep olduğunu söyledi. Minns, bölgedeki nehir ve göllerdeki su seviyelerinin 1920’li yıllardan bu yana görülmemiş derecede yükseldiğini belirtti. Başbakan, "Pek çok insan, yaşadıkları yerde bu seviyede bir su baskını ya da sele şahit olmamıştı" diye konuştu.(Yeni Güney Galler Polis Teşkilatı/AFP)

• 10/30

  21 Mayıs 2025 - ABD Başkanı Donald Trump'ın oğlu Eric Trump, Vietnam'ın Hung Yen eyaletinde Trump International, Hung Yen tatil köyü ve golf sahası projesinin temel atma töreninde konuşma yaptı. Eric Trump, Vietnam'da babası ABD Başkanı Donald Trump'ın emlak grubu tarafından inşa edilecek 1,5 milyar dolarlık lüks tatil yeri ve golf sahasının temel atma törenine katıldı. Vietnam hükümetinin, Trump Organization ve bir ortağının Güneydoğu Asya ülkesinde golf sahaları, oteller ve emlak projelerine 1,5 milyar dolar yatırım yapma planını onayladığı cuma günü duyurulmuştu. Toplam 990 hektar arazi üzerinde planlanan projede golf sahaları, tatil yerleri, oteller ve modern konut projesinden oluşan kompleks yer alacak. İnşaatın bu çeyrekte başlaması ve 2029'un ikinci çeyreğine kadar sürmesi bekleniyor. Onay, sanayi merkezi olan Güneydoğu Asya ülkesinin yüzde 46'lık ABD ithalat vergisinden kaçınmaya çalıştığı, Vietnam'la ABD arasındaki ticaret müzakereleri sürerken geldi. (AFP)

• 11/30

  20 Mayıs 2025 - İsrailli sınır polisi, Batı Şeria'da Nablus'un güneyinde yer alan Askar mülteci kampına düzenlenen baskında Filistinli protestoculara göz yaşartıcı gaz ateşlemeye hazırlanıyor. Gazze'deki Filistin hükümetinin Medya Ofisi, İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği şiddetli saldırılara dair açıklama yaptı. Açıklamada, "İşgalci İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde savunmasız sivillere karşı sürdürdüğü kanlı katliamları en güçlü şekilde kınıyoruz." ifadeleri kullanıldı. İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı son 24 saatte 87 artarak 53 bin 573'e yükseldi. (Jaafar Ashtiyeh/AFP)

• 12/30

  19 Mayıs 2025 - ABD'li ünlü yönetmen Spike Lee, ABD'li aktör ve şarkıcı Asap Rocky'yle Cannes Film Festivali'nde Highest 2 Lowest filminin tanıtımında. Akira Kurosawa'nın Yüksek ve Alçak (Tengoku to jigoku) filminden uyarlanan yapımda usta aktör Denzel Washington ve ünlü rapçi Ice Spice gibi isimler de yer alıyor. 7. gününü geride bırakan festival, 24 Mayıs'ta sona erecek. (Sameer Al-Doumy/AFP)

• 13/30

  18 Mayıs 2025 - Yeni Papa XIV. Leo, bugün yapılan yemin töreniyle resmen göreve başladı. Papa seçilmesinden 10 gün sonra yapılan törenin öncesinde üstü açık arabasıyla Aziz Petrus Meydanı'nı dolduran kalabalığı selamlayan XIV. Leo, parmağına "balıkçının yüzüğü"nün takılmasının ardından resmen göreve başladı. Özellikle Amerikan Katoliklerinin büyük ilgi gösterdiği tarihi günde, dünyanın dört bir yanından yaklaşık 100 bin kişi Leo'nun yemin töreni için Vatikan'a akın etti. Yeni Papa'nın ilk ayini için çok sayıda siyasetçi de Vatikan'a geldi. ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz, tören için Vatikan'a gelen isimler arasında yer aldı. (Filippo Monteforte/AFP)

• 14/30

  17 Mayıs 2025 - Londra'daki protestocular, Nakba'nın 77. yıldönümünü nedeniyle düzenledikleri gösteride "Özgür Filistin" çağrısıyla Filistin bayrakları sallayarak yürüyor. Arapçada "felaket" anlamına gelen Nakba, 1948'de İsrail devletinin kuruluşu sırasında yaklaşık 750 bin Filistinlinin evlerinden ve köylerinden şiddet kullanılarak sürülmesini ifade ediyor. 15 Mayıs'ta anılan Nakba Günü'nde bu yıl da dünyanın çeşitli yerlerinde yürüyüşler düzenlendi. (Henry Nicholls/ AFP)

• 15/30

  16 Mayıs 2025 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, başkent Tiran'da bugün düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi'nde İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'yi diz çökerek karşılıyor. Bu yıl Arnavutluk'un ev sahipliğinde 6.'sı düzenlenen zirvede 47 ülkenin devlet başkanları güvenlik, savunma ve demokratik standartları görüşecek. AB dışından liderlerin de yer aldığı toplantıya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Rusya-Ukrayan savaşının zirvenin ana gündem maddesi olması beklenirken, iki ülke arasındaki barış görüşmeleri İstanbul'da devam ediyor. (Vlasov Sulaj/AP)

• 16/30

  15 Mayıs 2025 - Filistinliler, İsrail ordusunun önceki gün Tammun'a düzenlediği baskında öldürülen Saher Nabil Bsharat'ın Batı Şeria'da düzenlenen cenaze töreninde yürüyor. İsrail askerleri 15 Mayıs'ta Batı Şeria'da, Tubas'ın güneyinde terör saldırıları planlamak için kullanıldığından şüphelenilen binaları hedef aldığını açıkladığı bir baskında 5 Filistinliyi öldürdü. İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırı başlattığı 7 Ekim 2023'ten bu yana Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te de Filistinlilere yönelik gözaltı, baskın ve saldırılarda artış yaşanıyor. (Zain Jaafar/AFP)

• 17/30

  14 Mayıs 2025 - Hindistan Kongre Partisi'nden eylemciler, Hindistan-Pakistan gerginliğine müdahale ettiğini öne sürdükleri ABD Başkanı Donald Trump'ın resmini yaktı. Hindistan'ın, 22 Nisan'da Pahalgam bölgesinde 26 kişinin öldürüldüğü saldırıya misilleme gerekçesiyle 6 Mayıs'ta Pakistan toprakları ve Pakistan'ın kontrolündeki Azad Keşmir bölgesine füze saldırıları düzenlemesiyle taraflar arasında çatışmalar başlamıştı. Nükleer silahlara sahip iki ülke, 10 Mayıs'ta ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan etmişti. Dibyangshu Sarkar/AFP)

• 18/30

  13 Mayıs 2025 - ABD'li aktör Robert De Niro, Cannes Film Festivali'nde. 2025 Cannes Film Festivali bu yıl yalnızca sinemanın değil, jeopolitik tartışmaların da merkezi olacak. Trump’ın yabancı yapımlara getirmeyi planladığı gümrük tarifeleri Hollywood’u tedirgin ederken, festivalin dikkat çeken filmleri arasında Die, My Love, Fenike Planı (The Phoenician Scheme) ve Eddington var. Fransız aktris Juliette Binoche başkanlığındaki Altın Palmiye jürisinde Halle Berry ve “Succession” dizisinden Jeremy Strong gibi isimler de yer alıyor. 22 film arasından ödüller 24 Mayıs’ta açıklanacak. (Valery Hache/AFP)

• 19/30

  12 Mayıs 2025 - Dünyanın en büyük Budist anıtı ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Borobudur Tapınağı önünde düzenlenen Waisak (veya Vesak) kutlamalarında bir Budist rahip ve Müslümanlar fener yakıyor. Budistler için en kutsal gün olan Vesak, Buda Siddhartha Gautama'nın doğumunun, aydınlanmasının ve ölümünün anıldığı gün. Geleneksel olarak tüm bunların eski Hint ay takvimindeki Vesakha ayının dolunay gününde gerçekleştiğine inanılıyor. (Yasuyoshi Chiba/AFP)

• 20/30

  11 Mayıs 2025 - 2025 Eurovision Şarkı Yarışması maskotu "Lumo" Basel'de düzenlenen açılış töreninde Basel Belediye Binası'nın yanındaki turkuaz halı üzerinde yürüyor. Resmi geçit töreni sırasında bir protestocu, bariyerleri aşarak İsrail bayrağının karşısına geçip Filistin bayrağı açtı. Protestocuya polis tarafından müdahale edilirken, bir başka göstericinin ise, "Soykırım şarkı yarışmasına hoş geldiniz" yazan bir pankart tuttuğu görüldü. (Fabrice Coffrini/AFP)

• 21/30

  10 Mayıs 2025 - Pakistan'ın Multan kentindeki insanlar barış işareti yaparak Pakistan ve Hindistan arasında sağlanan ateşkesi kutluyor. ABD Başkanı Donald Trump, iki ülke arasında günlerdir devam eden saldırıların ardından hemen yürürlüğe girecek tam bir ateşkes üzerinde anlaşma sağlandığını bugün duyurdu. Trump, iki ülkeyi de gösterdikleri sağduyudan dolayı tebrik etti. Daha sonra Pakistan ve Hindistan'dan yetkililer de ateşkesi duyurdu. Hindistan'ın "terörist altyapıyı" hedef aldığını söyleyerek çarşamba günü başlattığı saldırılarda, iki ülke de sınır ötesi saldırılar gerçekleştirmiş, birbirlerinin hava sahasına drone ve füzeler fırlatmıştı. Komşu ülkeler arasında artan gerilim, nükleer savaş endişeleri de yaratmıştı. (Shahid Saeed Mirza/AFP)

• 22/30

  9 Mayıs 2025 - Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen Zafer Günü askeri geçit töreni sırasında Rus askerler Kızıl Meydan'da yürüyor. Rusya, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na karşı kazandığı zaferin 80. yıldönümünü bugün törenlerle kutladı. Rus hükümet üyeleri, milletvekilleri, dini liderler ve gazilerin de yer aldığı törene, Çin, Belarus ve Azerbaycan gibi ülkelerin askeri birlikleri de katıldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 9 Mayıs 1945 zaferini işaret ederek "Galiplerin mirasçıları olarak, 9 Mayıs bayramını kendi bayramımız olarak ülkemiz için, bütün millet için, her aile için, her birimiz için en önemli bayram olarak kutluyoruz" dedi. Rus liderin Zafer Günü vesilesiyle başkentte verdiği resepsiyona 20'den fazla devlet başkanının katıldığı bildirildi. (Kirill Kudryavtsev/AFP)

• 23/30

  8 Mayıs 2025 - Yeni seçilen Papa XIV. Leo, Vatikan'daki Aziz Petrus Bazilikası'nın balkonunda. Sistine Şapeli'nin bacasından çıkan beyaz duman, iki gün boyunca içeride bulunan 133 kardinalin dünyadaki 1,4 milyar Roma Katoliğine liderlik edecek yeni bir papa seçtiğinin sinyalini verdi. Yeni papa, 69 yaşındaki ABD'li kardinal Robert Prevost oldu. Yeni papa olarak duyurulan Papa Prevost "Barış sizinle olsun" sözleriyle başladığı konuşmasında uzun yıllar görev yaptığı Peru'ya özel selam gönderdi. ABD Başkanı Donald Trump, yeni Amerikalı Papa Robert Prevost'u "Ne büyük bir heyecan ve Ülkemiz için ne büyük bir onur. Papa 14. Leo ile tanışmayı dört gözle bekliyorum" ifadeleriyle tebrik etti. (Alessandra Tarantino/AP)

• 24/30

  7 Mayıs 2025 - Hindistan'ın Pakistan'a düzenlediği saldırılar Pakistan'ın Haydarabad kentinde protesto edildi. Eylemde, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin fotoğrafını yapıştırıldığı kukla yakıldı. İki ülke arasındaki gerilimin tırmandığına dikkat çekilen eylemde Hindistan’ın gerçekleştirdiği saldırılar kınandı. Hindistan'ın "Sindoor operasyonu" adını verdiği saldırılarda en az 26 kişinin hayatını kaybettiği ve 46 kişinin yaralandığı açıklanmıştı. Pakistan ordusu, Hindistan tarafının saldırısı sırasında 5 savaş uçağı düşürdüğünü açıklarken, Yeni Delhi yönetimi ise bunu teyit etmedi. Modi saldırı için "Gurur günü" derken, Pakistan hükümeti orduya saldırıya yanıt verme yetkisi verdi. (Yasir Rajput/AFP)

• 25/30

  6 Mayıs 2025 - Yemen'in Husilerin elindeki başkenti Sana'ya İsrail'in düzenlediği hava saldırısının ardından ufukta dumanlar yükseliyor. Husi medyası ve İsrail ordusu, İran destekli isyancıların füze saldırısına misilleme olarak İsrail hava saldırılarının Yemen'in ana havalimanını ve Sana bölgesindeki elektrik santrallerini vurduğunu açıkladı. İsrail saldırısı sonrasında can kaybı ve yaralı konusunda henüz bilgi verilmedi. Havalimanın yanı sıra Sana kenti yakınlarındaki bazı elektrik santrallilerinin ve bir çimento fabrikasının hedef alındığı aktarıldı. İsrail basını ise saldırılarda Sana ve çevresinde 10 noktanın hedef alındığını yazdı. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, bir süre önce X hesabından yaptığı açıklamada, havalimanının kırmızı alan içine alındığı bir harita paylaşmıştı. Açıklamasında "Sana Uluslararası Havalimanı bölgesinde bulunan herkes için acil uyarı" diyen Adraee, alan ve çevresinin derhal boşaltılmasını istemişti. (Muhammed Huwais/AFP)

• 26/30

  5 Mayıs 2025 - Britanya kraliyet ailesinden Prens William ve Prenses Catherine, çocukları George, Louis ve Charlotte, Buckingham Sarayı'ndan uçak gösterisini izledi. Birleşik Krallık'ta 4 gün sürecek Avrupa Zafer Günü kutlamaları, kraliyet ailesinin de hazır bulunduğu askeri geçit töreniyle başladı. 8 Mayıs 1945'te müttefik güçlerin elde ettiği zafer ve II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin yıl dönümü nedeniyle düzenlenen kutlamalar çerçevesinde geçit töreni gerçekleştirildi. Avrupa Zafer Günü'nün 80. yıl dönümü vesilesiyle açık mektup yayımlayan Başbakanı Keir Starmer, silahlı kuvvetler mensuplarının fedakarlıklarını övdü ve bunların asla geri ödenemeyecek bir borç olduğunu belirtti. (Henry Nicholls/AFP)

• 27/30

  4 Mayıs 2025 - Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen ve McLaren'in Avustralyalı sürücüsü Oscar Piastri, Miami Uluslararası Yarış Pisti'nde düzenlenen Formula 1 Miami Grand Prix'sinde. Piastri, ABD'de zafere ulaşarak üst üste üçüncü galibiyetini elde etti ve takım arkadaşı Lando Norris'le farkı 16'ya çıkardı. Son 4 yılın şampiyonu Verstappen ise 6 yarışın sonunda 99 puanla üçüncü sırada. Formula 1'de sonraki yarış 18 Mayıs'ta İtalya'da. (Chandan Khanna/AFP)

• 28/30

  3 Mayıs 2025 - Dürzi bir kadın, Golan Tepeleri'ndeki köyünün karşısındaki tampon bölgeye varan, Şam'dan kaçan akrabalarına el sallıyor. İsrail savaş uçakları cuma günü Suriye'nin başkenti Şam'daki başkanlık sarayının yanındaki bir bölgeyi bombaladı. İsrail'den yapılan açıklamada Dürzi gruplarla Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri arasındaki çatışmalara işaret edilerek "Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı yakınlarında bir hedefe saldırı düzenledik. Dürzilere yönelik hiçbir tehdide izin vermeyiz" ifadeleri kullanıldı. Ayrıca İsrail'in cuma günü geç saatlerde Suriye'nin Şam, Hama, Lazkiye, Dera ve Kuneytra bölgelerini hedef aldığı bildirildi. (Jalaa Marey/AFP)

• 29/30

  2 Mayıs 2025 - İsrail'de bir itfaiye uçağı, Beyt Şemeş kasabası yakınlarında çıkan yangının ardından yanan ağaçların üzerinden uçuyor. İsrail itfaiyesi, önceki günlerde Tel Aviv'le Kudüs arasındaki ormanlık arazide başlayıp rüzgarın etkisiyle geniş bir alana yayılan yangının kontrol altına alındığını bildirdi. Dün yapılan açıklamaya göre 31 saat süren yangında 20 bin dönümden fazla alan küle döndü. İsrail'in son 10 yıldır gördüğü en büyük yangın olduğu tahmin edilen orman yangınıyla mücadele için İtalya, Hırvatistan, İspanya, Fransa, Ukrayna ve Romanya gibi çeşitli ülkelerden yardım gönderildi. (Ahmad Gharabli/AFP)

• 30/30

  1 Mayıs 2025 - Şili'nin başkenti Santiago'da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nde düzenlenen eylemde göstericilerle polis arasında çatışma çıktı. Tokyo'dan Torino'ya, Taipei'den Paris'e onbinlerce kişi, ABD Başkanı Donald Trump'ın agresif gümrük tarifeleri gündemine ve küresel ekonomik çalkantı korkularına karşı artan öfkeyi ön plana çıkaran 1 Mayıs mitinglerinde yürüdü. Fransa'da sendika liderleri dünya siyasetinin "Trumplaşmasını" kınadı. İtalya'da protestocular Torino sokaklarında Amerikan başkanının bir kuklasını gezdirdi. Almanya'daysa sendikacılar, uzatılan iş günlerinin ve göçmen karşıtı söylemlerin zor kazanılan emek haklarını gerilettiği uyarısında bulundu. İsviçre'nin Bern kentinde binlerce kişi faşizmi ve savaşı kınayan pankartların arkasında yürüdü. Bu yürüyüş, aşırı sağcı siyasetin küresel yükselişine karşı daha büyük bir tepkinin parçasıydı. (Rodrigo Arangua/AFP)

Güçlü liderlik, millet iradesi ve sivil kurucu ruh

Türkiye’nin anayasa arayışında son yıllarda sergilediği irade, güçlü ve istikrarlı bir liderliğin varlığıyla mümkün oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, siyasî hayatı boyunca vesayet odaklarıyla mücadelesini kararlılıkla sürdürdü; milli iradeyi merkeze alan bir yönetim anlayışını hâkim kılmak için önemli reformlara öncülük etti.

Bugün yeni anayasa sürecine dair ortaya koyduğu kararlılık, sadece bir metin değişikliği değil, Türkiye’nin kendi geleceğini kendi elleriyle inşa etme idealinin devamıdır.

Erdoğan’ın tarihsel hafızayı gözeten ama aynı zamanda geleceğe dönük bir vizyonla hareket etmesi, bu sürecin istikametini belirleyen en önemli unsurlardan biridir.

Anayasa gibi kurucu bir meselede gösterdiği liderlik, Türkiye’nin demokratik olgunluğunu güçlendirme yönünde atılmış önemli bir adımdır.

Cumhuriyetin ikinci yüzyılına adım atan Türkiye, artık geçmişin zincirlerini kırmaya, darbe hukukunun gölgesinden sıyrılmaya hazır bir toplum fotoğrafı sunuyor.

Siyasi istikrarın pekiştiği, kurumsal tecrübenin derinleştiği ve devlet aklının uzun vadeli perspektiflerle şekillendiği bu yeni dönemde, bir sivil anayasa yapmak sadece hukuki değil, tarihsel bir sorumluluktur.

Bu sorumluluğu üstlenme cesareti, ancak güçlü bir siyasal irade, toplumsal değişimi okuyabilen bir vizyon ve milletiyle bağ kurabilen bir yönetim anlayışıyla mümkün.

Bugün artık Türkiye, mevcut anayasanın ruhunu değil, kendi çağını temsil eden bir anayasal düzeni inşa etme eşiğinde.

Bu eşik milletin devletle kurduğu ilişkiyi yeniden tanımlama, vatandaşlık bilincini ve toplumsal aidiyeti yeniden kurma fırsatıdır.

Bu bağlamda, yürütülen anayasa çalışmaları Türkiye’nin iç barışına, toplumsal birlikteliğine ve siyasal olgunluğuna hizmet eden bir devlet projesi olarak görülmeli.

Kuşkusuz, böyle köklü bir değişim kararlılık, dirayet ve toplumsal meşruiyet ister.

Bu süreçte öne çıkan liderlik, sadece yasaları değil, aynı zamanda milletin hissiyatını da doğru okuyabilen bir hikmet taşımaktadır.

Son yıllarda, demokratik değerlerin kurumsallaşmasına yönelik atılan adımlar, özellikle milli iradeyi önceleyen bir anayasal zemin oluşturma çabası, Türkiye’nin sadece bugünü için değil, gelecek kuşakları için de kalıcı bir miras oluşturma hedefini ortaya koyuyor.

Yeni anayasa, Türkiye Yüzyılı söyleminin sadece retorikte kalmadığını; aksine hukuki ve siyasal bir temele oturtularak kalıcı hâle getirilmeye çalışıldığını gösteriyor.

Bu ideal, millî egemenliği merkeze alan, birey-devlet ilişkisini dengeleyen ve çoğulcu bir toplum yapısını kucaklayan bir anayasal vizyonla ancak hayat bulabilir.

Anayasa, millete duyulan güvenin, istikbale duyulan inancın ve devlete biçilen fonksiyonun bir ifadesidir.

Türkiye, bu inançla, bu vakarla ve bu tarihsel bilinçle, artık kendi anayasa metnini bizzat kendisi yazmaya hazır.

Ve bu defa, geçmişin gölgelerinden arınmış, geleceğe yüzünü dönmüş bir milletin ortak iradesiyle...

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.