Tunus bir zamanlar Arap ayaklanmalarının tek başarı öyküsü ve demokratik kazanımlar hususunda en çok ümit vadeden ülke olarak tanımlanıyordu.
Ancak son yıllarda Tunus'u anma biçimimizde alışkın olduğumuz bu olumlu tanımlamalarda büyük bir değişim oldu.
2011'de Zeynel Abidin bin Ali'nin devrilmesi ve 2014'te ilerici bir anayasanın kabul edilmesinin ardından oluşan iyimserlik, 2019'da iktidara gelen Kays Said'in uygulamaları ile giderek yerini olumsuz bir havaya bırakmış durumda.
Özellikle Said'in 25 Temmuz 2021 yılında yürürlüğe koyduğu tartışmalı kararlar, Tunus'taki demokratik deneyimin temelini oluşturan kurumların sistematik olarak ortadan kaldırılmasına kapı aralamıştır.
Bugün gelinen noktada ise Said'in attığı adımlar, Tunus'un 2011 sonrası kazanımlarını aşındırmakla kalmamış, aynı zamanda ülkenin yarım yüzyıllık otoriter geçmişine geri dönüşü mümkün kılan bir siyasi iklim yaratmıştır.
Tunus'un 2011 sonrası demokratik ilerleyişini sekteye uğratan ve elde edilen kazanımların aşamalı bir şekilde yitirilmesine sebep olan en önemli gelişme 25 Temmuz 2021'de Cumhurbaşkanı Said'in Anayasası'nın 80.'inci maddesini gerekçe göstererek parlamentoyu feshetmesi, Başbakan Hişam Meşişi'yi görevden alması ve yürütme yetkisini üstlenmesi ile yaşanmıştır.
Said bu hamlesini siyasi felç, artan yolsuzluklar ve ekonominin kötü yönetilmesi gibi sebeplerle halkın artan hoşnutsuzluğu ile gerekçelendirdi.
Nitekim ülke o güne kadar gördüğü en yüksek Kovid-19 vakaları ile karşı karşıyaydı ve siyasi kutuplaşmalardan kaynaklı olarak yasamada ciddi bir tıkanıklık söz konusuydu.
Ayrıca, ekonomi de durdurulamayan bir gerileyiş içerisindeydi.
Dolayısıyla pek çok Tunuslu, Said'in söz konusu hamlesinin antidemokratik doğasını görmezden gelmeye istekliydi ve onun düzeni hızla yeniden sağlayacağını umuyordu.
Ancak bunun yerine Said, ilerleyen dönemdeki hamleleri ile iktidarı kendi tekelinde merkezileştirmiş, muhalif sesleri baskı ve kontrol ile susturmuş ve demokratik kurumların altını oyarak otoriter yönetimin yeniden tesisini olanaklı hale getirmiştir.
Cumhurbaşkanı Said'in iktidarı merkezileştirme çabaları yargıya müdahale ve yeni anayasa referandumu ile 2022 yılında doruk noktasına ulaştı.
Said, 7 Şubat 2022'de yolsuzlukla mücadeleyi öne sürerek Yüksek Yargı Konseyi'nin feshini ve yargıçları görevden alma yetkisini tek başına üstlendiğini ilan etmiştir.
Yargı bağımsızlığının ciddi anlamda aşındırılmasına yol açabilecek olan bu hamleden sonra bir diğer önemli gelişme 25 Temmuz 2022'de yeni anayasanın yürürlüğe girmesi ile gerçekleşti.
Düşük katılım ve usul ihlali iddialarıyla gölgelenen bu anayasa Tunus siyasi sisteminde pek çok değişikliği beraberinde getirmiştir.
En önemlisi ise, bu anayasa; cumhurbaşkanına başbakanı ve bakanları atama ve görevden alma yetkisi tanıması, yürütme erkini doğrudan cumhurbaşkanına bağlayarak hükümeti yalnızca yardımcı bir organ olarak tanımlaması ve Anayasa Mahkemesi üyelerinin atanmasında cumhurbaşkanını tek yetkili merci haline getirmesi gibi düzenlemelerle, güçler ayrılığı ilkesini ciddi biçimde zayıflatmış ve iktidarın tek elde toplanmasına zemin hazırlamıştır.
Tunus'ta cumhurbaşkanlığı yetkilerinin bu denli genişlemesi yalnızca kurumsal denge-denetleme mekanizmalarını zayıflatmakla kalmamış, aynı zamanda ifade özgürlüğü ve muhalefet üzerinde artan bir baskı ortamının da önünü açmıştır.
Bu baskıcı ortamın en somut araçlarından biri, Eylül 2022'de yürürlüğe giren 54 sayılı Bilgi ve İletişim Sistemleriyle İlgili Suçlarla Mücadeleye Dair Kararname olmuştur.
İlgili kararname, kamuoyunu yanıltıcı bilgi yaymakla suçlanan kişilere beş yıla kadar hapis ve elli bin dinara kadar para cezası öngörmekte; kamu görevlileri söz konusu olduğunda ise cezalar iki katına çıkmaktadır.
54 sayılı Kararnamenin özellikle 24'üncü maddesi, bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla "yanıltıcı haber yaymak", "kamu güvenliğini tehdit etmek" veya "halk arasında korku yaratmak" gibi muğlak tanımlarla neredeyse her türlü eleştirel ifadenin cezai yaptırımına olanak tanımaktadır.
"Yalan haber" ya da "tehdit ve korku yaratan söylenti"nin açıkça tanımlanmamış olması yargıya muazzam bir takdir yetkisi vermiştir.
Bu yasal düzenleme, yalnızca gazetecileri ve muhalif siyasetçileri değil, avukatlar ve sıradan vatandaşlar da dahil olmak üzere Said'i eleştiren herkesin cezai soruşturmaya maruz kalmasına neden olmuştur.
Nitekim 2023 yılı, "devlet güvenliğine karşı komplo" suçlamalarıyla muhalif isimlerin gözaltına alındığı bir dalgayı başlatmış, yıl sonunda ise Said'in sivil toplum kuruluşlarını "yabancı gündemlerin Truva atı" olarak nitelendirdiği sert açıklamalarıyla sivil alan da hedef haline gelmiştir.
Cumhurbaşkanı Said'in muhalefeti bastırmaya yönelik yaptırımlarının en çarpıcı örneklerinden biri, Nahda Partisi'nin lideri ve eski Meclis Başkanı Raşid Gannuşi'nin tutuklanmasıdır.
17 Nisan 2023'te gözaltına alınan Gannuşi, önce "devlet güvenliğine karşı komplo kurmak" ve "kışkırtma" suçlamalarıyla 1 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır.
Ardından, partisinin 2019 seçim kampanyasında yabancı fon kullandığı iddiasıyla üç yıl hapis ve 1,1 milyon dolar para cezasına mahkûm edilmiştir.
Son olarak, 2025 yılı başında ise, "devlet güvenliğini baltalama" suçlamasıyla 22 yıl hapis cezası almıştır. Gannuşi'nin avukatları bu davaların siyasi saiklerle yürütüldüğünü ve yargının yürütme organının etkisi altında olduğunu ifade etmiştir.
Gannuşi'nin tutukluluğu, Tunus'ta demokratik kazanımların hızla erozyona uğradığını ve muhalif seslerin susturulmaya çalışıldığının en önemli göstergelerinden biridir.
Muhalif aktörlerin susturulması ve sivil alanın daraltılmasıyla şekillenen bu siyasal ortam, 6 Ekim 2024'te düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin koşullarını da belirlemiştir.
Seçimler, görünürde Said'in yüzde 90'ın üzerinde oy oranıyla yeniden seçilmesiyle sonuçlansa da, bu tablo gerçekte demokratik meşruiyetten çok otoriter tahakkümün göstergesi niteliğindedir.
Zira seçim süreci, yüzde 28,8 gibi oldukça düşük katılım oranı, adaylıkları reddedilen ya da tutuklanan muhalif isimler ve bağımsız gözlem mekanizmalarının dışlanmasıyla ciddi meşruiyet sorunları barındırmaktadır.
Bu bağlamda 6 Ekim seçimlerinin, neredeyse 14 yıldır ilk kez demokratik olmayan usullerle gerçekleştirilen bir seçim olduğunu ve ülkenin otoriterleşmeye doğru giden gerileyişini yansıttığını söyleyebiliriz.
Bu süreçte Said, tam anlamıyla popülist lider özelliklerini yansıtacak şekilde kendisini "yolsuzlukla mücadele eden", "devrimci sürekliliği sağlayan halkçı bir lider" olarak sunmuş ve ülkenin ekonomik gerileyişinde "karanlık güçlerin iş başında olduğuna" yönelik komplocu bir söylem benimsemiştir.
Ancak bu popülist söylemin ardında, devlet gücünün kişiselleştiği, eleştirel tüm seslerin bastırıldığı ve siyasal rekabetin işlevsizleştirildiği bir yapı bulunmaktadır.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
21 Mayıs 2025 - ABD Başkanı Donald Trump'ın oğlu Eric Trump, Vietnam'ın Hung Yen eyaletinde Trump International, Hung Yen tatil köyü ve golf sahası projesinin temel atma töreninde konuşma yaptı. Eric Trump, Vietnam'da babası ABD Başkanı Donald Trump'ın emlak grubu tarafından inşa edilecek 1,5 milyar dolarlık lüks tatil yeri ve golf sahasının temel atma törenine katıldı. Vietnam hükümetinin, Trump Organization ve bir ortağının Güneydoğu Asya ülkesinde golf sahaları, oteller ve emlak projelerine 1,5 milyar dolar yatırım yapma planını onayladığı cuma günü duyurulmuştu. Toplam 990 hektar arazi üzerinde planlanan projede golf sahaları, tatil yerleri, oteller ve modern konut projesinden oluşan kompleks yer alacak. İnşaatın bu çeyrekte başlaması ve 2029'un ikinci çeyreğine kadar sürmesi bekleniyor. Onay, sanayi merkezi olan Güneydoğu Asya ülkesinin yüzde 46'lık ABD ithalat vergisinden kaçınmaya çalıştığı, Vietnam'la ABD arasındaki ticaret müzakereleri sürerken geldi. (AFP) -
2/30
20 Mayıs 2025 - İsrailli sınır polisi, Batı Şeria'da Nablus'un güneyinde yer alan Askar mülteci kampına düzenlenen baskında Filistinli protestoculara göz yaşartıcı gaz ateşlemeye hazırlanıyor. Gazze'deki Filistin hükümetinin Medya Ofisi, İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği şiddetli saldırılara dair açıklama yaptı. Açıklamada, "İşgalci İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde savunmasız sivillere karşı sürdürdüğü kanlı katliamları en güçlü şekilde kınıyoruz." ifadeleri kullanıldı. İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı son 24 saatte 87 artarak 53 bin 573'e yükseldi. (Jaafar Ashtiyeh/AFP) -
3/30
19 Mayıs 2025 - ABD'li ünlü yönetmen Spike Lee, ABD'li aktör ve şarkıcı Asap Rocky'yle Cannes Film Festivali'nde Highest 2 Lowest filminin tanıtımında. Akira Kurosawa'nın Yüksek ve Alçak (Tengoku to jigoku) filminden uyarlanan yapımda usta aktör Denzel Washington ve ünlü rapçi Ice Spice gibi isimler de yer alıyor. 7. gününü geride bırakan festival, 24 Mayıs'ta sona erecek. (Sameer Al-Doumy/AFP) -
4/30
18 Mayıs 2025 - Yeni Papa XIV. Leo, bugün yapılan yemin töreniyle resmen göreve başladı. Papa seçilmesinden 10 gün sonra yapılan törenin öncesinde üstü açık arabasıyla Aziz Petrus Meydanı'nı dolduran kalabalığı selamlayan XIV. Leo, parmağına "balıkçının yüzüğü"nün takılmasının ardından resmen göreve başladı. Özellikle Amerikan Katoliklerinin büyük ilgi gösterdiği tarihi günde, dünyanın dört bir yanından yaklaşık 100 bin kişi Leo'nun yemin töreni için Vatikan'a akın etti. Yeni Papa'nın ilk ayini için çok sayıda siyasetçi de Vatikan'a geldi. ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz, tören için Vatikan'a gelen isimler arasında yer aldı. (Filippo Monteforte/AFP) -
5/30
17 Mayıs 2025 - Londra'daki protestocular, Nakba'nın 77. yıldönümünü nedeniyle düzenledikleri gösteride "Özgür Filistin" çağrısıyla Filistin bayrakları sallayarak yürüyor. Arapçada "felaket" anlamına gelen Nakba, 1948'de İsrail devletinin kuruluşu sırasında yaklaşık 750 bin Filistinlinin evlerinden ve köylerinden şiddet kullanılarak sürülmesini ifade ediyor. 15 Mayıs'ta anılan Nakba Günü'nde bu yıl da dünyanın çeşitli yerlerinde yürüyüşler düzenlendi. (Henry Nicholls/ AFP) -
6/30
16 Mayıs 2025 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, başkent Tiran'da bugün düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi'nde İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'yi diz çökerek karşılıyor. Bu yıl Arnavutluk'un ev sahipliğinde 6.'sı düzenlenen zirvede 47 ülkenin devlet başkanları güvenlik, savunma ve demokratik standartları görüşecek. AB dışından liderlerin de yer aldığı toplantıya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Rusya-Ukrayan savaşının zirvenin ana gündem maddesi olması beklenirken, iki ülke arasındaki barış görüşmeleri İstanbul'da devam ediyor. (Vlasov Sulaj/AP) -
7/30
15 Mayıs 2025 - Filistinliler, İsrail ordusunun önceki gün Tammun'a düzenlediği baskında öldürülen Saher Nabil Bsharat'ın Batı Şeria'da düzenlenen cenaze töreninde yürüyor. İsrail askerleri 15 Mayıs'ta Batı Şeria'da, Tubas'ın güneyinde terör saldırıları planlamak için kullanıldığından şüphelenilen binaları hedef aldığını açıkladığı bir baskında 5 Filistinliyi öldürdü. İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırı başlattığı 7 Ekim 2023'ten bu yana Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te de Filistinlilere yönelik gözaltı, baskın ve saldırılarda artış yaşanıyor. (Zain Jaafar/AFP) -
8/30
14 Mayıs 2025 - Hindistan Kongre Partisi'nden eylemciler, Hindistan-Pakistan gerginliğine müdahale ettiğini öne sürdükleri ABD Başkanı Donald Trump'ın resmini yaktı. Hindistan'ın, 22 Nisan'da Pahalgam bölgesinde 26 kişinin öldürüldüğü saldırıya misilleme gerekçesiyle 6 Mayıs'ta Pakistan toprakları ve Pakistan'ın kontrolündeki Azad Keşmir bölgesine füze saldırıları düzenlemesiyle taraflar arasında çatışmalar başlamıştı. Nükleer silahlara sahip iki ülke, 10 Mayıs'ta ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan etmişti. Dibyangshu Sarkar/AFP) -
9/30
13 Mayıs 2025 - ABD'li aktör Robert De Niro, Cannes Film Festivali'nde. 2025 Cannes Film Festivali bu yıl yalnızca sinemanın değil, jeopolitik tartışmaların da merkezi olacak. Trump’ın yabancı yapımlara getirmeyi planladığı gümrük tarifeleri Hollywood’u tedirgin ederken, festivalin dikkat çeken filmleri arasında Die, My Love, Fenike Planı (The Phoenician Scheme) ve Eddington var. Fransız aktris Juliette Binoche başkanlığındaki Altın Palmiye jürisinde Halle Berry ve “Succession” dizisinden Jeremy Strong gibi isimler de yer alıyor. 22 film arasından ödüller 24 Mayıs’ta açıklanacak. (Valery Hache/AFP) -
10/30
12 Mayıs 2025 - Dünyanın en büyük Budist anıtı ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Borobudur Tapınağı önünde düzenlenen Waisak (veya Vesak) kutlamalarında bir Budist rahip ve Müslümanlar fener yakıyor. Budistler için en kutsal gün olan Vesak, Buda Siddhartha Gautama'nın doğumunun, aydınlanmasının ve ölümünün anıldığı gün. Geleneksel olarak tüm bunların eski Hint ay takvimindeki Vesakha ayının dolunay gününde gerçekleştiğine inanılıyor. (Yasuyoshi Chiba/AFP) -
11/30
11 Mayıs 2025 - 2025 Eurovision Şarkı Yarışması maskotu "Lumo" Basel'de düzenlenen açılış töreninde Basel Belediye Binası'nın yanındaki turkuaz halı üzerinde yürüyor. Resmi geçit töreni sırasında bir protestocu, bariyerleri aşarak İsrail bayrağının karşısına geçip Filistin bayrağı açtı. Protestocuya polis tarafından müdahale edilirken, bir başka göstericinin ise, "Soykırım şarkı yarışmasına hoş geldiniz" yazan bir pankart tuttuğu görüldü. (Fabrice Coffrini/AFP) -
12/30
10 Mayıs 2025 - Pakistan'ın Multan kentindeki insanlar barış işareti yaparak Pakistan ve Hindistan arasında sağlanan ateşkesi kutluyor. ABD Başkanı Donald Trump, iki ülke arasında günlerdir devam eden saldırıların ardından hemen yürürlüğe girecek tam bir ateşkes üzerinde anlaşma sağlandığını bugün duyurdu. Trump, iki ülkeyi de gösterdikleri sağduyudan dolayı tebrik etti. Daha sonra Pakistan ve Hindistan'dan yetkililer de ateşkesi duyurdu. Hindistan'ın "terörist altyapıyı" hedef aldığını söyleyerek çarşamba günü başlattığı saldırılarda, iki ülke de sınır ötesi saldırılar gerçekleştirmiş, birbirlerinin hava sahasına drone ve füzeler fırlatmıştı. Komşu ülkeler arasında artan gerilim, nükleer savaş endişeleri de yaratmıştı. (Shahid Saeed Mirza/AFP) -
13/30
9 Mayıs 2025 - Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen Zafer Günü askeri geçit töreni sırasında Rus askerler Kızıl Meydan'da yürüyor. Rusya, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na karşı kazandığı zaferin 80. yıldönümünü bugün törenlerle kutladı. Rus hükümet üyeleri, milletvekilleri, dini liderler ve gazilerin de yer aldığı törene, Çin, Belarus ve Azerbaycan gibi ülkelerin askeri birlikleri de katıldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 9 Mayıs 1945 zaferini işaret ederek "Galiplerin mirasçıları olarak, 9 Mayıs bayramını kendi bayramımız olarak ülkemiz için, bütün millet için, her aile için, her birimiz için en önemli bayram olarak kutluyoruz" dedi. Rus liderin Zafer Günü vesilesiyle başkentte verdiği resepsiyona 20'den fazla devlet başkanının katıldığı bildirildi. (Kirill Kudryavtsev/AFP) -
14/30
8 Mayıs 2025 - Yeni seçilen Papa XIV. Leo, Vatikan'daki Aziz Petrus Bazilikası'nın balkonunda. Sistine Şapeli'nin bacasından çıkan beyaz duman, iki gün boyunca içeride bulunan 133 kardinalin dünyadaki 1,4 milyar Roma Katoliğine liderlik edecek yeni bir papa seçtiğinin sinyalini verdi. Yeni papa, 69 yaşındaki ABD'li kardinal Robert Prevost oldu. Yeni papa olarak duyurulan Papa Prevost "Barış sizinle olsun" sözleriyle başladığı konuşmasında uzun yıllar görev yaptığı Peru'ya özel selam gönderdi. ABD Başkanı Donald Trump, yeni Amerikalı Papa Robert Prevost'u "Ne büyük bir heyecan ve Ülkemiz için ne büyük bir onur. Papa 14. Leo ile tanışmayı dört gözle bekliyorum" ifadeleriyle tebrik etti. (Alessandra Tarantino/AP) -
15/30
7 Mayıs 2025 - Hindistan'ın Pakistan'a düzenlediği saldırılar Pakistan'ın Haydarabad kentinde protesto edildi. Eylemde, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin fotoğrafını yapıştırıldığı kukla yakıldı. İki ülke arasındaki gerilimin tırmandığına dikkat çekilen eylemde Hindistan’ın gerçekleştirdiği saldırılar kınandı. Hindistan'ın "Sindoor operasyonu" adını verdiği saldırılarda en az 26 kişinin hayatını kaybettiği ve 46 kişinin yaralandığı açıklanmıştı. Pakistan ordusu, Hindistan tarafının saldırısı sırasında 5 savaş uçağı düşürdüğünü açıklarken, Yeni Delhi yönetimi ise bunu teyit etmedi. Modi saldırı için "Gurur günü" derken, Pakistan hükümeti orduya saldırıya yanıt verme yetkisi verdi. (Yasir Rajput/AFP) -
16/30
6 Mayıs 2025 - Yemen'in Husilerin elindeki başkenti Sana'ya İsrail'in düzenlediği hava saldırısının ardından ufukta dumanlar yükseliyor. Husi medyası ve İsrail ordusu, İran destekli isyancıların füze saldırısına misilleme olarak İsrail hava saldırılarının Yemen'in ana havalimanını ve Sana bölgesindeki elektrik santrallerini vurduğunu açıkladı. İsrail saldırısı sonrasında can kaybı ve yaralı konusunda henüz bilgi verilmedi. Havalimanın yanı sıra Sana kenti yakınlarındaki bazı elektrik santrallilerinin ve bir çimento fabrikasının hedef alındığı aktarıldı. İsrail basını ise saldırılarda Sana ve çevresinde 10 noktanın hedef alındığını yazdı. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, bir süre önce X hesabından yaptığı açıklamada, havalimanının kırmızı alan içine alındığı bir harita paylaşmıştı. Açıklamasında "Sana Uluslararası Havalimanı bölgesinde bulunan herkes için acil uyarı" diyen Adraee, alan ve çevresinin derhal boşaltılmasını istemişti. (Muhammed Huwais/AFP) -
17/30
5 Mayıs 2025 - Britanya kraliyet ailesinden Prens William ve Prenses Catherine, çocukları George, Louis ve Charlotte, Buckingham Sarayı'ndan uçak gösterisini izledi. Birleşik Krallık'ta 4 gün sürecek Avrupa Zafer Günü kutlamaları, kraliyet ailesinin de hazır bulunduğu askeri geçit töreniyle başladı. 8 Mayıs 1945'te müttefik güçlerin elde ettiği zafer ve II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin yıl dönümü nedeniyle düzenlenen kutlamalar çerçevesinde geçit töreni gerçekleştirildi. Avrupa Zafer Günü'nün 80. yıl dönümü vesilesiyle açık mektup yayımlayan Başbakanı Keir Starmer, silahlı kuvvetler mensuplarının fedakarlıklarını övdü ve bunların asla geri ödenemeyecek bir borç olduğunu belirtti. (Henry Nicholls/AFP) -
18/30
4 Mayıs 2025 - Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen ve McLaren'in Avustralyalı sürücüsü Oscar Piastri, Miami Uluslararası Yarış Pisti'nde düzenlenen Formula 1 Miami Grand Prix'sinde. Piastri, ABD'de zafere ulaşarak üst üste üçüncü galibiyetini elde etti ve takım arkadaşı Lando Norris'le farkı 16'ya çıkardı. Son 4 yılın şampiyonu Verstappen ise 6 yarışın sonunda 99 puanla üçüncü sırada. Formula 1'de sonraki yarış 18 Mayıs'ta İtalya'da. (Chandan Khanna/AFP) -
19/30
3 Mayıs 2025 - Dürzi bir kadın, Golan Tepeleri'ndeki köyünün karşısındaki tampon bölgeye varan, Şam'dan kaçan akrabalarına el sallıyor. İsrail savaş uçakları cuma günü Suriye'nin başkenti Şam'daki başkanlık sarayının yanındaki bir bölgeyi bombaladı. İsrail'den yapılan açıklamada Dürzi gruplarla Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri arasındaki çatışmalara işaret edilerek "Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı yakınlarında bir hedefe saldırı düzenledik. Dürzilere yönelik hiçbir tehdide izin vermeyiz" ifadeleri kullanıldı. Ayrıca İsrail'in cuma günü geç saatlerde Suriye'nin Şam, Hama, Lazkiye, Dera ve Kuneytra bölgelerini hedef aldığı bildirildi. (Jalaa Marey/AFP) -
20/30
2 Mayıs 2025 - İsrail'de bir itfaiye uçağı, Beyt Şemeş kasabası yakınlarında çıkan yangının ardından yanan ağaçların üzerinden uçuyor. İsrail itfaiyesi, önceki günlerde Tel Aviv'le Kudüs arasındaki ormanlık arazide başlayıp rüzgarın etkisiyle geniş bir alana yayılan yangının kontrol altına alındığını bildirdi. Dün yapılan açıklamaya göre 31 saat süren yangında 20 bin dönümden fazla alan küle döndü. İsrail'in son 10 yıldır gördüğü en büyük yangın olduğu tahmin edilen orman yangınıyla mücadele için İtalya, Hırvatistan, İspanya, Fransa, Ukrayna ve Romanya gibi çeşitli ülkelerden yardım gönderildi. (Ahmad Gharabli/AFP) -
21/30
1 Mayıs 2025 - Şili'nin başkenti Santiago'da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nde düzenlenen eylemde göstericilerle polis arasında çatışma çıktı. Tokyo'dan Torino'ya, Taipei'den Paris'e onbinlerce kişi, ABD Başkanı Donald Trump'ın agresif gümrük tarifeleri gündemine ve küresel ekonomik çalkantı korkularına karşı artan öfkeyi ön plana çıkaran 1 Mayıs mitinglerinde yürüdü. Fransa'da sendika liderleri dünya siyasetinin "Trumplaşmasını" kınadı. İtalya'da protestocular Torino sokaklarında Amerikan başkanının bir kuklasını gezdirdi. Almanya'daysa sendikacılar, uzatılan iş günlerinin ve göçmen karşıtı söylemlerin zor kazanılan emek haklarını gerilettiği uyarısında bulundu. İsviçre'nin Bern kentinde binlerce kişi faşizmi ve savaşı kınayan pankartların arkasında yürüdü. Bu yürüyüş, aşırı sağcı siyasetin küresel yükselişine karşı daha büyük bir tepkinin parçasıydı. (Rodrigo Arangua/AFP) -
22/30
29 Mart 2025 - Ho Chi Minh City'de Saygon'un düşüşünün ve Vietnam Savaşı'nın sona ermesinin 50. yıldönümü münasebetiyle düzenlenen geçit töreninde katılımcılar bayrak sallıyor. Vietnam, 30 Nisan'da Saygon'un düşüşünün 50. yıldönümünde şimdiye kadarki en büyük kutlamasını gerçekleştirdi. Şi Cinping'in Pekin'i Washington'dan daha güvenilir bir ortak olarak göstermek için yaptığı ziyaretin ardından, törene ilk kez Çin askerleri de katıldı. Vietnam Komünist Partisi Genel Sekreteri To Lam. "Tüm Vietnamlılar Vietnam'ın torunlarıdır. Bu ülkede yaşama ve çalışma, mutluluğun ve sevginin peşinden gitme özgürlüğüne sahip olma hakları var" dedi. "Geçmişi kapatma, farklılıklara saygı duyma ve geleceği hedefleme ruhuyla, tüm parti, halk ve ordu Vietnam'ı bir barış, birlik, refah ve kalkınma ülkesi haline getirmeye söz veriyor" diye ekledi. (Nhac Nguyen/ AFP) -
23/30
29 Nisan 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'ndeki Beyt Lahya'da yemek kuyruğunda. Sağlık kaynakları ve görgü tanıklarının aktardığına göre, İsrail ordusu sabah saatlerinden bu yana Gazze'nin farklı bölgelerine saldırılarını sürdürüyor. İsrail ordusu, Gazze kentinde sokaktaki bir grup sivili hedef aldı. Saldırıda 9 Filistinli hayatını kaybetti. İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 52 bin 314'e çıktı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, ikinci yılında Gazze'deki savaşı sonlandırmak istediği iddia edildi. (Cihad Elşirafi/AP) -
24/30
28 Nisan 2025 - İspanya'nın Cordoba kentinde halk, yolda kalan hızlı trenden iniyor. İspanya'nın büyük bir bölümü ve Portekiz'in bazı bölgelerinde elektrik ve telefon hatlarını etkileyen büyük bir elektrik kesintisi yaşandı. Çoğunlukla Madrid, Barselona ve Lizbon’da toplu taşıma, trafik ışıkları ve telefon hatlarında kesinti yaşanırken tren seferleri de büyük ölçüde durduruldu. Madrid'deki Barajas Havalimanı'na elektrik verilemedi ve Valensiya metrosu tüm seferlerini durdurduğunu açıkladı. Madrid Açık Tenis Turnuvası’nda da maçlar durduruldu. Madrid'de trafik kontrollerinin yetersizliği nedeniyle kavşaklarda araçların birbirine girdiği ve sokakların kaotik bir hal aldığı görüldü. İspanya'nın elektrik şebekesinden alınan veriler, saniyeler içinde büyük bir düşüş yaşandığını gösterdi. İspanyol elektrik şebekesi operatörü Red Electrica, kesintinin nedeninin belirlenemediğini açıklarken, elektriği geri getirmek için enerji şirketleriyle birlikte çalışıldığını söyledi. (Javier Soriano/AFP) -
25/30
27 Nisan 2025 - MotoGP İspanya Grand Prix'sini Gresini Racing'in İspanyol sürücüsü Alex Marquez kazandı. Marquez'in MotoGP kariyerindeki ilk zaferini elde etmesi aynı zamanda bu organizasyonda iki kardeşin ilk kez galibiyet alması demekti. Alex'in abisi Marc Marquez, MotoGP'de şampiyona lideri. İspanya'da ikinci ve üçüncü sırayı Fabio Quartararo ve Francesco Bagnaia aldı. 6 şampiyonluğu bulunan Marc ise kaza nedeniyle yarış dışı kaldı. (Jose Breton/AP) -
26/30
26 Nisan 2025 - Vatikan'da Papa Francis'in cenaze törenine katılan rahipler. 21 Nisan Pazartesi günü 88 yaşında hayatını kaybeden Papa Francis, bugün düzenlenen cenaze töreniyle uğurlandı. 12 yıl boyunca Katolik Kilisesi'nin ruhanı lideri olan Papa Francis'in cenazesine dünya liderleri ve kraliyet mensupları katıldı. Vatikan'ın tahminlerine göre törende yaklaşık 250 bin kişi vardı. Arjantinli Papa Francis, kendi isteği doğrultusunda, Vatikan'daki Aziz Petrus Bazilikası'na değil, Santa Maria Maggiore Bazilikası'na defnedildi. (Dylan Martinez/Reuters) -
27/30
25 Nisan 2025 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da toplanan halk, Karanfil Devrimi kutlamalarında halk şarkısı Grandola, Vila Morena'yı söylüyor. Adını, sokaklarda askerlere sunulan çiçeklerden alan Karanfil Devrimi, 25 Nisan 1974'te gerçekleşen, büyük ölçüde kansız bir askeri darbeydi. 51. yılını geride bırakan Karanfil Devrimi, diktatörlük rejimini yıkarak demokrasinin yeniden tesis edilmesine önayak olmasıyla Portekiz tarihinin kritik dönüm noktalarından biri kabul ediliyor. (Armando Franca/AP) -
28/30
24 Nisan 2025 - Tiangong uzay istasyonuna üç astronotu taşıyan uzay aracını başarıyla fırlatan Çin, 2030'a kadar Ay'a mürettebatlı görev için bir adım daha attı. Shenzhou-20 uzay aracı perşembe günü yerel saatle 17.17'de Gobi Çölü'ndeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden Uzun Yürüyüş-2F roketiyle havalandı. Bu, 30 yıldan uzun süre önce başlayan Shenzhou programının 15. mürettebatlı ve toplamda 20. uzay uçuşu. Tamamen Çin tarafından inşa edilen Tiangong, yani "Gök Sarayı" uzay istasyonu, Çin'i uzayda önemli bir güç haline getirdi. (Pedro Pardo/AFP) -
29/30
24 Nisan 2025 - Ukrayna'nın başkenti Kiev'de kurtarma görevlileri, Rusya'nın gerçekleştirdiği balistik müze saldırısında isabet alan apartmanda. Saldırıda en az 9 kişi öldü ve 70'ten fazla kişi yaralandı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa ile görüşmek üzere Güney Afrika'ya gitmişti. Kiev'e yönelik bombardıman sonrası Zelenski, ziyaretini yarıda kesti, Rusya'nın saldırıları derhal ve koşulsuz olarak durdurması gerektiğini söyledi. ABD Başkanı Donald Trump saldırıyla ilgili düşüncelerini Truth Social üzerinden paylaştı. Başkan, "Rusya'nın Kiev'e yönelik saldırılarından memnun değilim. Gerekli değil ve çok kötü bir zamanlama. Vladimir, DUR! Haftada 5 bin asker ölüyor. Barış Anlaşmasını yapalım!" dedi. (Valentyn Ogirenko/AFP) -
30/30
22 Nisan 2025 - Geleneksek kıyafetlerini giyen sanatçılar, ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance ve ailesi için düzenlenen kültürel gösteri öncesinde Jaipur'daki Amber Kalesi'nde. Yeni Delhi'de kırmızı halıyla karşılanan Vance, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yle görüştü. Hindistan, cezalandırıcı gümrük vergilerini atlatmak için ABD'yle erkenden ticaret anlaşması yapmak istiyor. Öte yandan Çin, ABD'yle işbirliği yaparak Pekin'in çıkarlarını zedeleyen ülkelere karşı misilleme yapacağını duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump, bu ay bazı ülkeler için büyük gümrük vergisi artışlarını 90 gün ertelemiş ancak Çin menşeli ürünlere uygulanan vergileri yüzde 145’e çıkarmıştı. (Kenny Holston/AFP)
Tunus'ta son yıllarda yaşanan bu gelişmeler, siyasal rejimin yapısal olarak otoriter bir forma dönüştüğünün önemli bir göstergesidir.
Cumhurbaşkanı Said'in anayasal düzenlemelerle yetkileri tek elde toplaması, muhalefeti bastırmaya yönelik uygulamaları, yargının araçsallaştırılması ve bağımsızlığının aşındırılması Tunusluların on yıldan fazla bir süre önce reddettiği bir yönetim mantığının yeniden ortaya çıkması riskini taşımaktadır.
Ülke içinde sivil toplum aktörleri, sendikalar, siyasi partiler ve insan hakları grupları bu otoriter dönüşe güçlü bir şekilde karşı çıksa da korku ve baskı ortamı, sürdürülebilir toplu eylemlerin kapasitesini sınırlandırmaktadır.
Ayrıca, muhalefeti oluşturan grup ve partiler arasındaki bölünmeler de Said karşısında birleşik bir cephe oluşumunu engellemektedir.
Uluslararası alanda da tepkilerin eleştirel ancak temkinli olduğunu söylemekte fayda var.
Avrupa Birliği, ABD ve çeşitli BM organları, siyasi muhaliflerin hedef alınması, demokratik kurumların zayıflatılması ve sivil hakların geri alınmasından duydukları endişeyi dile getirmiştir.
Ancak Batılı ülkelerin özellikle göçle ilgili çıkarları, tepkilerinin karmaşık bir hal almasına yol açmıştır.
Tunus'un Avrupa'ya düzensiz göçü durdurmada oynadığı rol, bazı AB ülkelerinin Said hükümetine önemli baskı uygulamaktan çekinmesine neden olmuş ve somut tedbirler büyük ölçüde alınmamıştır.
Sonuç olarak, bugün gelinen noktada Tunus'ta siyasal iktidarın otoriter biçimde merkezileşmesi, yalnızca geçici bir sapma değil, kurumsal ve yapısal bir dönüşümün sonucu olarak okunabilir.
Bu dönüşüm, içerde bölünmüş bir muhalefet ve zayıflatılmış sivil toplum ile dışarda önceliklerini istikrar ve göç kontrolü gibi stratejik konulara indirgeyen uluslararası aktörlerin tepkisizliği sayesinde, kısa vadede kırılmaya uğrayacak bir dinamikten ziyade, süreklilik arz eden bir rejim pratiğine dönüşme riski taşımaktadır.
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
