Yemen'in kuzey dağlarında doğan Husi hareketi, bugün sadece Yemen'in kaderini değil, Kızıldeniz'den küresel ticaret rotalarına, İsrail-Filistin çatışmasından bölgesel güç dengelerine kadar pek çok alanı etkileyen bir aktör haline geldi. İran'ın desteğiyle güçlenen, asimetrik savaşın ustası olan Husiler, hem yerel bir iktidar mücadelesi yürütüyor hem de küresel krizleri kendi lehlerine kullanarak büyük güçleri zorlayan stratejik bir kaldıraç oluşturuyor. Kim oldukları ve ne yapmak istedikleri soruları, Yemen'in ötesinde tüm bölgeyi ve dünyayı ilgilendiriyor.
Yemen'in kuzey dağlarından Kızıldeniz'in maviliğine uzanan, bölgesel dengeleri altüst eden bir hikâye: Husiler.
1990'larda küçük bir dini-ideolojik hareket olarak ortaya çıkan bu grup, 2020'lerin ortalarında dünya deniz ticaretini tehdit eden, İsrail ve ABD gibi küresel aktörlerle çatışan, İran'la sıkı bağları olan bir güç haline geldi.
Peki, Husiler kimdir, nasıl yükseldiler ve ne yapmaya çalışıyorlar?
Zeydilikten devrimci bir harekete
Husiler, kendilerini Ensarullah (Allah'ın yardımcıları) olarak adlandırıyor.
Temelleri, Yemen'in kuzeyindeki Saada vilayetinde 1990'ların başında atıldı.
Kurucu liderleri Hüseyin el-Husi'nin babası Bedreddin el-Husi'nin 1992'de kurduğu "Genç Müminler Forumu", kısa sürede Zeydi Şiiliğin daha militan bir yorumunu savunan bir harekete dönüştü.
Zeydi Şiilik, Yemen'deki en yaygın mezhep ve tarihsel olarak daha esnek bir imamet anlayışına sahipken, Husiler İran'daki Humeyni'nin devrimci tezlerinden etkilenerek daha merkeziyetçi, militan bir ideoloji benimsediler.
Husiler, Zeydi Şiiliğin köklerinden beslenirken, İran'ın ideolojik etkisiyle bunu devrimci bir yoruma taşıdı.
Ancak hareketin söylemi, gerektiğinde esneyebiliyor. Ulusal birlik söylemleriyle Zeydi imamet vurgusu arasında gidip gelerek, hem yerel tabanı konsolide ediyor hem de daha geniş koalisyonlar kurabiliyor.
Bu çift yönlü ideolojik esneklik, hareketin siyasi manevra kabiliyetini güçlendiriyor.
Husiler, Yemen devletinin ve Suudi Arabistan'ın baskıcı ve dışlayıcı politikalarına karşı koymak için 2004'te silahlı isyan başlattı.
Aynı yıl, lider Hüseyin el-Husi Yemen ordusu tarafından öldürüldü.
Yerine kardeşi Abdülmelik el-Husi geçti ve hareketi daha geniş bir halk ayaklanmasına dönüştürdü.
Yemen'in kırılgan devletinde yükseliş
Yemen, 1990'da kuzey ve güneyin birleşmesiyle kurulmuş ancak kırılgan, yolsuzluklarla malul bir devletti.
2011 Arap Baharı sırasında Husiler, halk isyanına katılarak eski Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih'in devrilmesine katkıda bulundu. Fakat yeni yönetim de ülkeyi birleştiremedi.
2014'te, Sana'da hükümet karşıtı protestoların ön saflarına geçen Husiler, başkenti ele geçirerek fiili yönetimi devraldılar.
2015'ten itibaren ise Suudi Arabistan liderliğindeki bir koalisyonun askeri müdahalesi başladı.
Buna rağmen Husiler başkent Sana ve Yemen'in batısındaki en stratejik liman olan Hudeyde dahil geniş bir alanı hâlen kontrol ediyor.
Bir isyancıdan daha fazlası: Devlet dışı bir yönetim
Bugün Husiler yalnızca bir isyan hareketi değil; Yemen'in en kalabalık ve stratejik bölgelerinde fiili bir devlet otoritesi kurmuş durumdalar.
Başkent Sana, Amran, İbb, Zemar, Saada, Hudeyde gibi şehirleri kontrol ediyorlar.
Hudeyde üzerinden Kızıldeniz'e erişimleri, onlara uluslararası ticarete müdahale edebilecek bir kaldıraç sağlıyor.
Hareketin siyasi söyleminde, ideolojik vurgunun zaman zaman pragmatizme evrildiği, ulusal birlik söylemleriyle bölgesel dini referansların bir arada yürütüldüğü görülüyor.
Bu, Husilerin toplumsal meşruiyet ve koalisyon oluşturma stratejisinin parçası.
Husilerin askerî kapasitesi, konvansiyonel ordulara kıyasla asimetrik ama etkili: Yüz binlerce savaşçı, balistik füzeler, insansız hava araçları, deniz mayınları ve gerilla taktikleriyle hem Suudi ordusuna hem de Batı destekli güçlere karşı direniyorlar.
Husiler yalnızca sahada değil, uluslararası alanda da kendilerini meşrulaştırmak için ciddi bir propaganda yürütüyor.
Sosyal medya ve uluslararası basın aracılığıyla seslerini duyuruyor, eylemlerini Gazze ve Filistin meselesine bağlayarak Arap ve Müslüman dünyasında bir sempati oluşturuyorlar.
Bu strateji, onların hem iç hem dış meşruiyet üretme becerilerini yansıtıyor.
İran'la bağlar: Vekil mi, ortak mı?
Husilerin bu kadar uzun süre ayakta kalabilmesinde İran desteği kritik.
Zeydi Şiiliği, İran'ın On İki İmamcı Şiiliği ile teolojik olarak farklı olsa da ortak düşmanlar ve devrimci ideoloji onları yakınlaştırdı.
İran, Husilere para, silah, eğitim ve istihbarat sağlıyor.
BM raporları, İran'ın yıllardır Yemen'e gizlice silah gönderdiğini ortaya koydu.
İran açısından Husiler, Suudi Arabistan'ın güney sınırında kalıcı bir baskı unsuru ve Kızıldeniz'de küresel deniz ticaretini tehdit edebilecek bir vekil güç.
Husiler açısından ise İran, uluslararası tanınırlığı olmayan yönetimlerine destek veren en önemli dış aktör.
Husilerle ilgili mevcut analizlerde çoğunlukla İran bağlantısı ve vekâlet savaşı vurgusu öne çıksa da, bu ilişkiyi yalnızca Tahran'ın bir uzantısı olarak görmek indirgemeci bir yorum olur.
İran'ın maddi ve ideolojik desteği önemli bir rol oynuyor, ancak Husiler sahadaki kararlarını kendi yerel ajandaları doğrultusunda alıyorlar.
Özellikle Zeydi Şii topluluklar üzerindeki köklü sosyal bağları ve kabilelerle geliştirdikleri ittifaklar, hareketin yalnızca dış destekle ayakta kalmadığını gösteriyor.
Yerel kimlik, tarihsel imamet geleneği ve meşruiyet arayışı Husilerin kendi siyasi ajandasının merkezinde.
Zaman zaman İran'ın çıkarlarıyla çelişen taktiksel kararlar almaları ya da Yemen'de yerel müttefiklerle kurdukları ilişkiler, bu pragmatizmin örnekleri arasında.
Kızıldeniz'i karıştıran saldırılar: İsrail ve Batı'ya karşı "dayanışma"
2023 sonlarında İsrail-Hamas savaşı başladığında, Husiler kendilerini Filistin davasının öncüsü ilan ederek Kızıldeniz'deki İsrail bağlantılı gemilere saldırmaya başladılar.
Bu saldırılar kısa sürede ABD ve İngiltere gemilerini de hedef aldı.
Füzeler, dronlar ve deniz mayınlarıyla yapılan saldırılar, Süveyş Kanalı üzerinden geçen küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'sini felç etti.
Sigorta primleri 4–9 kat arttı, nakliye maliyetleri sıçradı, konteyner gemilerinin Kızıldeniz'den geçişleri yüzde 25 azaldı.
Husiler bu eylemleri, Gazze'ye yönelik İsrail saldırılarına karşı "dayanışma" olarak tanımlıyor.
Ancak Kızıldeniz'de artan saldırılar Husilerin küresel bir kriz üreticisi olarak pazarlık gücünü artırdı.
Bu etki sürekli olmayabilir; uluslararası baskı ve sahadaki dengeler bu kapasiteyi zayıflatabilir.
Suudi Arabistan ve BAE gibi bölgesel rakiplerle ilişkilerde zaman zaman uzlaşma, zaman zaman gerilim görülmesi de Husilerin pragmatik ve değişken bir aktör olduğunu gösteriyor.
Özellikle İsrail, ABD ve bazı Batılı ülkeler tarafından doğrudan muhatap alınmaları, onların bölgesel değil, artık küresel bir aktör olarak görülmelerini sağladı.
ABD, İsrail ve müttefiklerin tepkisi: Askerî güç ne kadar işe yarıyor?
ABD öncülüğünde kurulan "Operation Prosperity Guardian" (Refah Muhafızı Operasyonu) çerçevesinde Yemen'deki Husi hedeflerine yönelik onlarca hava saldırısı düzenlendi.
İngiltere, Fransa, Kanada, Yunanistan gibi ülkeler de operasyonlara destek verdi.
ABD, Husileri yeniden "yabancı terör örgütü" listesine aldı, onlarca üst düzey ismi yaptırımlarla hedef aldı.
Ancak tüm bu baskıya rağmen Husiler saldırılarına devam etti.
ABD ile Husiler arasında 2025'te sağlanan ateşkes sadece ABD gemilerine saldırıları durdurdu; Husiler İsrail bağlantılı gemilere saldırmaya devam ediyor.
Bu durum, geleneksel askeri ve ekonomik baskının ideolojik olarak motive olmuş, yerel desteğe ve dış bağlantılara sahip bir aktörü durdurmakta zorlandığını gösteriyor.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
3 Ağustos 2025 - McLaren pilotu Oscar Piastri, Formula 1 Macaristan Grand Prix'sinde pit yolunda. Yaz arasına girilmeden düzenlenen son yarışa pol pozisyonunda başlayan Ferrari pilotu Charles Leclerc, bitiş çizgisini 4. sırada geçerek büyük bir hayal kırıklığı yaşadı. McLaren'ın Britanyalı pilotu Lando Norris birinci olurken, pilotlar şampiyonasının ilk sırasındaki takım arkadaşı Piastri ise ikinci oldu. Böylece şampiyonluk mücadelesinde iki isim arasındaki fark 9'a düştü. Onları son 4 yılın şampiyonu Red Bull pilotu Max Verstappen takip ediyor. Yaz arasından sonraki ilk yarış 31 Ağustos'ta Hollanda'da düzenlenecek. (Anna Szilagyi/Reuters) -
2/30
2 Ağustos 2025 - Güreşçi Eşref Mahrus, Guinness Rekorlar Kitabı'na yeni bir başarı ekledi. 43 yaşındaki Mısırlı, başkent Kahire yakınlarındaki 10 Ramazan Şehri'nde birbirine bağlı 20 otomobili çekerek 10 metre sürükledi. "Kaponga" lakabıyla da bilinen Mahrus, bu olağanüstü denemeyi coşkulu tezahüratlar yapan izleyicilerin yanı sıra medya mensupları ve Guinness Rekorlar Kitabı heyetinin önünde gerçekleştirdi. Kırdığı rekor, 15 otomobil çeken Kanadalı Kevin Fast'in elindeydi. (Amr Abdallah Dalsh/Reuters) -
3/30
1 Ağustos 2025 - Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'deki Filistinliler, havadan yardım bırakan bir uçağın peşinden koşuyor. Diğer yandan bölgedeki aşiretler, ABD-İsrail güdümündeki insani yardım dağıtım mekanizmasıyla işbirliği yapmayı reddettiklerini belirtti. Aşiretler Yüksek Konseyi Başkanı Hüsnü Selman el-Muğni, Gazze'de düzenlediği basın toplantısında, "İsrail ve ABD gözetiminde dağıtılan yardımlar şehitlerin kanıyla boyanıyor. Bir koli yardım karşılığında her gün 80-90 kişi şehit oluyor" dedi. (Bashar Taleb/AFP) -
4/30
31 Temmuz 2025 - Rusya'nın Ukrayna'nın başkenti Kiev'e düzenlediği hava saldırısının ardından bir konutun enkazı arasında acil müdahale çalışması yürütülüyor. Yetkililer, Rusların Kiev'e düzenlediği hava saldırılarında en az 6 kişinin öldüğünü açıkladı. Moskova, ülkenin doğusunda Ukrayna ordusunun önemli bir kalesi olan bir kasabayı ele geçirdiğini iddia etti. Şehir yetkilileri, sabahın erken saatlerinde Kiev'de en az 27 noktanın drone ve füze saldırılarıyla vurulduğunu söyledi. Ukrayna, 1253 gündür Rus işgali altında. (Serii Volskyi-AFP) -
5/30
30 Temmuz 2025 - Ozzy Osbourne'un oğlu Jack Osbourne, eşi Sharon Osbourne ve kızı Kelly Osbourne, İngiltere'nin Birmingham'da kentinde Black Sabbath'ın hayatını solisti için düzenlenen cenaze töreninde. Aile, Broad Caddesi'ndeki Black Sabbath Köprüsü bankına çiçek bıraktı. Binlerce kişinin Ozzy Osbourne'un memleketi olan Birmingham'da, heavy metalin çığır açan ismi Ozzy Osbourne'un son yolculuğuna uğurlanması için sokakları doldurması bekleniyor. "Karanlığın Prensi" lakaplı ve bir zamanlar Black Sabbath grubuyla sahnede performans sergilerken bir yarasayı ısıran Osbourne, 22 Temmuz'da 76 yaşında hayatını kaybetti. (Ben Stansall/AFP) -
6/30
29 Temmuz 2025 - Fransa'nın kuzeyindeki Gravelines plajından Manş Denizi'ni geçmeye çalışan göçmenler, bir kaçakçının şişme botunda. Bu yılın ilk 6 ayında yaklaşık 20 bin göçmen Manş Denizi'ni geçerek Birleşik Krallık'a ulaştı. Bu sayı, 2024'teki geçiş sayısına göre neredeyse yüzde 50 artış göstererek yılın ilk yarısı için yeni bir rekora imza attı. Bu da, 1 Ocak'la 1 Temmuz arasındaki toplam geçiş sayısının, 2018'de göçmen geçişlerine ilişkin ilk verilerin toplanmasından bu yana ilk kez 20 bini aştığı anlamına geliyor. (Sameer Al-Doumy/AFP) -
7/30
28 Temmuz 2025 - Romanya'da yetkililer, ülkenin doğusunda gece meydana gelen şiddetli sellerde üç yaşlı yurttaşın hayatını kaybettiğini, binlerce evin hasar gördüğüni, yüzlerce kişinin tahliye edildiğini ve mahsur kalan köylüleri aramak için 4 helikopterin çalıştığını açıkladı. 9 ilçedeki yaklaşık 25 köy şiddetli yağmur ve şiddetli rüzgarlardan etkilendi. Bu yağışlar çatıları uçurdu, ağaçları kökünden söktü ve bazı ulusal yollarda trafiği aksattı. Çevre Bakanlığı, bazı nehirlerin rekor seviyelere ulaştığını söyledi. Çöken köprülerde onarım çalışmalarının sürdüğü belirtildi (ISU Suceava/AFP) -
8/30
27 Temmuz 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminin başlamasından bu yana Birleşik Krallık'a yaptığı ilk ziyaretin üçüncü gününde, İskoçya'nın güneybatısındaki Turnberry'de Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'le el sıkışıyor. Trump, von der Leyen'le bir ticaret anlaşmasına vardığını açıkladı. İskoçya'nın Turnberry kentindeki golf tesisinde von der Leyen'le yaptığı görüşmenin ardından gazetecilere, "Bir anlaşmaya vardık. Bu herkes için iyi bir anlaşma" dedi. AB Başkanı da bunu "iyi bir anlaşma" diye niteledi. (Brendan Smialowski/AFP) -
9/30
26 Temmuz 2025 - Umman'ın güneybatısında yer alan Zufar ilindeki Darbat Vadisi, dağlar arasında bir doğa harikası olarak turistlerin en çok ziyaret ettiği yerlerin başında geliyor. Darbat Vadisi, Arap Yarımadası'nın kızgın kum tepelerine yakın bölgede yemyeşil bitki örtüsü ve akarsularıyla yerli ve yabancıların vazgeçilmez ziyaret yerlerinden biri olarak öne çıkıyor. Umman Çevre Müdürlüğü önceki günlerde bölgeye otomobil sokan bir turizm şirketine ceza kestiğini duyurdu. (AFP) -
10/30
25 Temmuz 2025 - Tayland Başbakan Vekili Phumtham Wechayachai, Kamboçya'yla aralarındaki sınır çatışmalarının savaşa dönüşme riski taşıdığı uyarısında bulunduktan sonra Kamboçya Başbakanı Hun Manet, Malezya Başbakanı Enver İbrahim'in önerdiği ateşkesi kabul ettiklerini açıkladı. Önceki günlerde Tayland'ın top atışları, Budistlerin dini yapısı olan pagodalardan birini de vurmuştu (AFP) -
11/30
24 Temmuz 2025 - Tayland'ın Surin eyaletindeki Surindra Rajabhat Üniversitesi'ndeki bir salon, sığınmacılara ev sahipliği yapıyor. Tayland ve Kamboçya, 10 yıldan fazla süredir en kanlı askeri çatışmalarını yaşadı. İki taraf, tartışmalı bir sınır bölgesi üzerinde tanklar, topçu birlikleri ve kara kuvvetleriyle çatışırken en az 12 kişi hayatını kaybetti. Tayland ordusundan yapılan açıklamada, sivilleri vurduğu öne sürülen Kamboçya kınanırken, "Egemenliğimizi ve halkımızı insanlık dışı eylemlerden korumaya hazırız" dendi. Bangkok yönetimi, Kamboçya'yı Phanom Dong Rak Hastanesi de dahil, sivil bölgelere saldırmakla suçlarken, sınır hattındaki köylerden 30 ila 40 bin civarı kişinin güvenli bölgelere tahliye edildiğini duyurdu. Kamboçya ise Tayland'ın "önceden planlanmış ve kasıtlı" saldırılarla çatışmaları başlattığını iddia ediyor. Kamboçya Savunma Bakanlığı, Tayland'ın Preah Vihear tapınağına giden yola savaş uçaklarıyla bomba attığını bildirdi. (Fotoğraf: Lillian Suwanrumpha/AFP) -
12/30
23 Temmuz 2025 - James Colomina'nın Donald Trump heykeli ABD'nin New York kentindeki Manhattan'da. Donald Trump'ın hüküm giymiş pedofil Jeffrey Epstein'le ilişkisi ABD gündeminden düşmüyor. ABD Başkanı'nın tutuklu yargılanırken ölü bulunan milyarder Epstein'le ilişkisinin 1990'lara dayandığı ortaya çıktı. İkilinin New York'taki Harley Davidson Cafe'nin açılışında, Trump'ın 1993'teki düğününde, 1997'de Victoria's Secret'ın New York'ta düzenlediği partide ve Mar-a-Lago'daki bir yardım etkinliğinde yan yana olduğu ortaya çıktı. (Kylie Cooper/Reuters) -
13/30
22 Temmuz 2025 - Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un Mawasi bölgesindeki bir yardım mutfağında yemek bekliyor. İsrail güçlerinin yıkıcı saldırıları sürerken Gazze'nin en büyük hastanesi, son üç günde Filistin topraklarında yetersiz beslenme ve açlıktan 21 çocuğun öldüğünü açıkladı. İsrail güçleri, tankların Deyr El Belah'ın güney ve doğu bölgelerine ilk kez girmesinden bir gün sonra bugün şafak vakti Gazze'de düzenlediği saldırılarda 26'sı yardım arayan en az 63 Filistinliyi öldürdü. (AFP) -
14/30
21 Temmuz 2025 - Polonyalı asker, Polonya-Belarus sınırında. Alman basınında yer alan haberlere göre, Dobrindt, Polonya İçişleri Bakanı Tomasz Siemoniak ile Polonya-Belarus sınırını ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Alman Bakan Dobrindt, Polonya'nın Polowce Sınır Kapısı'nda yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği'nin (AB) önemli dış sınırına daveti nedeniyle Siemoniak'a teşekkür etti. Polonya'nın AB'nin dış sınırlarını kontrol etme çabalarını öven Dobrindt, "Burada dış sınırların korunmasının ne kadar etkili yapıldığını görebilirsiniz" dedi. Dobrindt, Polonya'nın bu çabalarına AB'nin daha fazla maddi ve lojistik destek vermesini istedi. (Wojtek Radwanski/AFP) -
15/30
20 Temmuz 2025 - Fas'ta Filistin'i Destekleme Cephesi başta olmak üzere ülkedeki çeşitli sivil toplum kuruluşlarının çağrısıyla Rabat’ta düzenlenen yürüyüşe on binlerce kişi katıldı.Rabat'taki tarihi Bab el-Hadd Kapısı'ndan şehir merkezindeki parlamento binasına kadar yürüyen göstericiler, Gazze'deki Filistinli sivillerin korunması ve İsrail’in saldırılarına son verilmesi yönünde sloganlar attı. (Abdel Majid Bziouat/AFP) -
16/30
19 Temmuz 2025 - Güney Kore'nin Sancheong ilçesindeki bir köyde meydana gelen heyelanın ardından bir kurtarma görevlisi çamurla kaplı bir yolda duruyor. Yonhap Haber Ajansı'nın bildirdiği üzere Asya ülkesinde devam eden şiddetli yağışlar, sel ve toprak kayması nedeniyle ölü sayısı 9'a yükseldi ve iki kişi hâlâ kayıp. Yetkililer selin vurduğu bölgelerde yaşayan en az 7 bin kişiyi tahliye etti. (Gyeongsangnam-do İtfaiyesi / AFP) -
17/30
18 Temmuz 2025 - Suriye'deki Bedevi savaşçılar, Bedevi-Dürzi çatışması sırasında, Süveyda kentinin eteklerindeki Mazraa kasabasında konuşlanıyor. Suriye'nin güneyindeki Süveyda ilinde Bedevi Araplarla Dürzi gruplar arasındaki çatışmalar son günlerde alevlendi. Suriye İnsan Hakları Ağı, Dürzilerin çoğunlukta olduğu Süveyda'daki çatışmalarda en az 321 kişinin öldüğünü bildirdi. Bedevi Araplar ve aşiret güçlerinden oluşan ittifakla Dürzi gruplar arasındaki çatışmalar, kentin batı ve kuzey hatlarında sürüyor. İsrail'in çarşamba günü Şam'a saldırmasından sonra ABD, tüm taraflar arasında anlaşma sağlandığını aktarmıştı. Daha sonra Şam yönetimine bağlı güçler Süveyda'dan çekilmişti ancak dün, bölgedeki çatışmalar yeniden alevlenmişti. (Ghaith Alsayed/AP) -
18/30
18 Temmuz 2025 - İsrail, sınıra yakın Filistin topraklarını vurdu. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saat içinde Gazze'de en az 94 Filistinlinin öldürüldüğünü, bunların arasında yardım ararken öldürülen iki düzineden fazla kişinin de bulunduğunu açıkladı. İsrail'in kuşatma altındaki bölgedeki tek Katolik kilisesine düzenlediği saldırıda en az üç kişinin ölmesi ve 10 kişinin yaralanması üzerine kınamalar artıyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu saldırıları savunarak, İsrail'in Suriye hükümetinin Şam'ın güneyindeki Suriye topraklarının askerden arındırılması ve Suriyeli Dürzi toplumuna yönelik saldırılar olmak üzere iki "kırmızı çizgiye" saygı göstermesini sağlamak için askeri araçları kullanmaya devam edeceğini söyledi. (Jack Guez/AFP) -
19/30
17 Temmuz 2025 - Meksika'da şiddetli yağışlar sonrası gelen sel, özellikle Zapopan kentinde hayatı altüst etti. 90 dakika süren yağmur ani sele yol açarken, en az 140 ev hasar aldı. 4 metreye ulaşan su, bir kişinin hayatını kaybetmesine 12 kişininse yaralanmasına neden oldu. Yetkililer bunun kentte son 12 yılda yaşanan en kötü doğal afet olduğunu belirtti. Ulusal Acil Durum protokolünü devreye sokan Meksika Ordusu da kurtarma çalışmalarına katıldı (Michelle Freyria/Reuters) -
20/30
15 Temmuz 2025 - Belçik'nın başkenti Brüksel'de gerçekleştirilen Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları zirvesi'nde protesto gösterisi düzenlendi. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, işgal altındaki Filistin topraklarında insan haklarını ihlal ettiği tespit edilen İsrail'e karşı muhtemel yaptırımları tartışmak üzere bir araya geldi. Birlik, kamuoyundan yükselen çağrıların ardından Hollanda'nın teklifi üzerine, 20 Mayıs'ta İsrail'le Ortaklık Anlaşması'nı "insan haklarına ve uluslararası hukuka uyma" şartı kapsamında incelemeye almıştı. Oy birliği gerektirdiği için anlaşmanın tamamen askıya alınması beklenmese de serbest ticaret, araştırma, teknoloji, kültür ve siyasi diyalog gibi ayrı başlıkları içeren anlaşmanın nitelikli çoğunluk gerektiren hükümlerinin askıya alınması muhtemel. (Yves Herman/Reuters) -
21/30
14 Temmuz 2025 - Pakistan'da tarihinde Sind eyaletinin Haydarabad kentinde yolcular, şiddetli muson yağmurlarında sular altında kalan yolda. Hükümetin 1açıkladığı rakamlara göre Pakistan'da muson yağmurları haziran sonundan bu yana aralarında onlarca çocuğun da bulunduğu 110'dan fazla kişinin ölümüne yol açtı. Ülke genelinde yağışların şiddetini artırabileceğine işaret edilerek, yerel yetkililere teyakkuzda olmaları uyarısı yapıldı. Pakistan'ın birçok şehrinde her yıl temmuz-eylül aylarında etkili olan muson yağmurları, ülkede yüzlerce kişinin ölmesine ve maddi kayıplara yol açıyor. (Husnain Ali/AFP) -
22/30
13 Temmuz 2025 - İspanya'nın kuzeyindeki Pamplona kentinde düzenlenen San Fermin festivaline katılanlar, 7. boğa koşusu sırasında La Palmosilla cinsi boğaların önünde koşuyor. Bir hafta süren festivale her yıl binlerce kişi katılıyor ve ünlü boğa koşuları, her gün sabah saat 8.00'de eski şehrin dar sokaklarında 850 metrelik bir parkurda, önlerindeki koşucular düşmeden ya da boynuzlanmadan boğalara yakın kalmaya çalışırken yapılıyor. Koşucuların çoğu, kırmızı kuşak ve boyun atkısıyla beyaz pantolon ve gömlekten oluşan geleneksel kıyafetlerini giyiyor. Uzman İspanyol koşucular, boğaların boynuzlarının hemen önünde ölüme meydan okuyan birkaç saniye boyunca koşmaya çalışırken bir yandan da rulo haline getirilmiş bir gazeteyle hayvanları kışkırtıyor. Binlerce seyirci parkur boyunca balkonlardan ve tahta barikatlardan izliyor. (Miguel Riopa/AFP) -
23/30
12 Temmuz 2025 - Birleşik Krallık'ın Londra kentinde Wimbledon Tenis Turnuvası'nda çift erkekler kategorisinde galip gelen Lloyd Glasspool kutlama yapıyor. Glasspool ve Julian Cash, Avustralyalı Rinky Hijikata ve Hollandalı David Pel'i 6-2, 7-6 (3) mağlup etti. Cash ve Glasspool, 1936'dan bu yana All England Club kupasını kazanan ilk Britanyalı çift oldu. Glasspool başarıları hakkında "Duyunca kulağa inanılmaz geliyor" diye konuştu. (Stephanie Lecocq/Reuters) -
24/30
11 Temmuz 2025 - Bosnalı bir kadın, Potoçari kentindeki Srebrenitsa Soykırımı kurbanlarının isimlerinin yazılı olduğu bir anıtın yanında yas tutuyor. Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşta, Bosnalı Sırp güçlerin 8 binden fazla Müslüman Boşnak erkek ve çocuğu katletmesinin 30. yıldönümü yasla karşılandı. Toplu mezarlara gömülen kişilerin kalıntıları daha sonraki yıllarda tespit edilmeye çalışılsa da binden fazla soykırım kurbanının cesedine hâlâ ulaşılamadı. Bugün düzenlenen törenle katliamda hayatını kaybeden 7 kişi daha Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toprağa verildi. (Armin Durgut/AP) -
25/30
10 Temmuz 2025 - Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen cenaze töreninde bir çalışan, yakın zamanda hayatını kaybeden eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un portresini taşıyor. Kremlin'in Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Starovoyt'u görevden aldığını açıklamasından saatler sonra Moskova, 7 Temmuz 2025 tarihinde Rusya'nın eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un intihar ettiğini duyurdu. 53 yaşındaki Starovoyt bir yıldır Rusya'nın ulaştırma bakanlığını yürütüyordu ve daha önce Rusya'nın Ukrayna saldırısıyla mücadele ettiği sınırdaki Kursk bölgesinin valisiydi. (Tatyana Makeyeva/AFP) -
26/30
9 Temmuz 2025 - İsrail, Gazze'nin batısındaki Eş-Şati mülteci kampı vurdu. Gazze Savaşı'nda bir buçuk yıl geride kalırken, Hamas'ın güvenlik güçlerinden üst düzey bir yetkili, Filistinli silahlı örgütün Gazze Şeridi üzerindeki kontrolünün yaklaşık yüzde 80'ini kaybettiğini ve boşluğu silahlı aşiretlerin doldurduğunu söyledi. İsrail Başbakanı Netanyahu, ateşkes görüşmeleri devam ederken yaptığı açıklamada, Gazze'de savaşa devam etmeye kararlı olduğunu vurguladı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, arabulucuların Gazze Şeridi’nde savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya ulaşmak için çabalarını yoğunlaştırdığını ve müzakerelerin “olumlu” yönde ilerlediğini belirtti. İsrail ordusu Gazze’nin kuzeyinde çıkan çatışmada beş İsrail askerinin öldüğünü duyurdu. İkisi ağır 14 asker de yaralandı. (Omar Al-Qattaa/AFP) -
27/30
8 Temmuz 2025 - Belaruslu Aryna Sabalenka, 2025 Wimbledon Şampiyonası'nın 9. gününde tek kadınlar çeyrek final tenis maçında Alman Laura Siegemund'la karşı karşıya geldi. Rakibini üç sette geçen yıldız, adını yarı finale yazdırdı. Tek erkeklerdeyse Carlos Alcaraz ve Taylor Fritz, yarı finale yükseldi. Wimbledon Tenis Turnuvası’nda bu yıl ilk kez tamamen elektronik çizgi sistemi (ELC) kullanılması, büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi. Tenisin en köklü turnuvalarından biri olan Wimbledon’da, 147 yıl boyunca görev yapan çizgi hakemlerinin yerini artık kameralar ve yazılımlar aldı. Ancak bu değişim, özellikle yaşanan son hatalardan sonra ciddi şekilde sorgulanmaya başladı. (Kirill Kudryavtsev/AFP) -
28/30
7 Temmuz 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de düzenlenen Saba Saba Günü gösterilerinde protestocular, çıkan çatışmalar sırasında Kenya polisinin attığı göz yaşartıcı gaza maruz kaldı. Kenya demokrasi mücadelesini 7 Temmuz 2025'te kutlarken polis, olası protestolar öncesinde Nairobi'deki ana yolları kapatmasıyla kutladı. Saba Saba Günü, 7 Temmuz 1990'da dönemin başkanı Daniel arap Moi'nin yıllar süren otokratik yönetiminin ardından Kenyalıların çok partili demokrasiye dönüş talebiyle başlattıkları ayaklanmayı hatırlamak için kutlanıyor. (Simon Maina/AFP) -
29/30
6 Temmuz 2025 - McLaren'ın Avusturyalı pilotu Oscar Piastri, büyük kısmını önde götürdüğü Britanya Grand Prix'sini ikinci sırada bitirirken zafer, Britanyalı yakım arkadaşı Lando Norris'in oldu. Yarışa pole pozisyonundan başlayan Max Verstappen damalı bayrağı 5. sırada görürken, Silverstone'un ev sahipliği yaptığı mücadeleye yağmur damgasını vurdu. 5 sürücünün yarış dışı kalmasıyla bitiş çizgisini 15 araç geçti. 37 yaşındaki deneyimli pilot Nico Hulkenberg, üçüncü sırayı alarak kariyerindeki ilk podyumu elde etti. (Ben Stansall/AFP) -
30/30
5 Temmuz 2025 - Fransa Bisiklet Turu'ndaki bisikletçiler, Porte de Paris anıtının yanından geçiyor. 112.'si düzenlenen Fransa Bisiklet Turu veya Tour de France, bugün başladı. Yarışçılar ülkenin kuzeyindeki Lille'de başlayıp biten ilk etapta 184,9 kilometre boyunca pedal çevirecek. Toplamda 3 bin 320 kilometrelik zorlu yarış boyunca bisikletçiler, Pireneler ve Alpler de dahil 6 dağ etabında mücadele edecek. Üç hafta sürecek yarış 27 Temmuz Pazar günü Paris'teki Champs-Elysees'de sona erecek. (Anne-Christine Poujoulat/AFP )
Türkiye'nin konumu: Riskler ve fırsatlar
Türkiye, Yemen'deki insani krize dikkat çekerek uluslararası tanınan hükümete destek verse de, doğrudan çatışmaya dahil değil.
Buna rağmen Kasım 2024'te Panama bandıralı Türk gemisi "Anadolu S" Kızıldeniz'de Husiler tarafından saldırıya uğradı.
ABD, geminin İsrail'le dolaylı bağlantısını öne sürerken Ankara saldırıyı kınadı.
Kızıldeniz'in istikrarsızlığı, Türkiye'nin tedarik zincirlerini doğrudan etkiliyor.
Kimya ve otomotiv sektörleri başta olmak üzere ithalat maliyetleri 3-4 kat arttı.
Ayrıca, Somali'deki askeri ve ekonomik varlık da tehdit altında çünkü Kızıldeniz ve Aden Körfezi üzerindeki baskı, Somali'ye mal akışını ve Türkiye'nin yatırımlarını zorlaştırıyor.
Bu durum, Türkiye'nin deniz güvenliği stratejisini yeniden gözden geçirmesini zorunlu kılıyor.
Gelecek senaryoları ve riskler
Husilerin küresel ticareti aksatma yeteneği, uluslararası deniz güvenliği normlarının ne kadar kırılgan olduğunu gösterdi.
Eğer bu kriz çözülmezse, diğer devlet dışı aktörler için de tehlikeli bir örnek oluşturabilir.
ABD ve İsrail'in müdahaleleri şimdilik Husileri durdurmaktan çok onları uyum sağlamaya ve daha sofistike taktikler geliştirmeye yöneltti.
Yemen'deki insani kriz ise derinleşmeye devam ediyor: 2025'te 19,5 milyon kişinin insani yardıma muhtaç olması bekleniyor.
Süregelen çatışma, Yemen'in birleşik bir devlet olarak varlığını sürdürmesini daha da zorlaştırıyor.
Husiler ne istiyor?
Husiler öncelikle Yemen'de iktidarı ellerinde tutmak ve meşru bir yönetim olarak tanınmak istiyorlar.
Bunun yanında, İran'ın bölgesel stratejisiyle uyumlu olarak Suudi Arabistan ve İsrail'e karşı baskı kurmayı, Kızıldeniz'deki üstünlüklerini bir kaldıraç olarak kullanmayı hedefliyorlar.
İsrail'e karşı saldırıları ise hem bölgedeki sempatiyi toplamak hem de küresel aktörlere karşı pazarlık gücü elde etmek için kullanılıyor.
Husilerin hikayesi, bir isyandan küresel bir kriz üreticisine dönüşmenin hikayesi.
Askeri baskı ve yaptırımlar onları durdurmaya yetmiyor.
Dolayısıyla uluslararası toplum için Yemen ve Kızıldeniz'de daha kapsamlı, diplomatik ve çok boyutlu bir çözüm arayışı gerekiyor.
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
