Tek gözünde ciddi kimyasal yanık olan 4 hasta, kendi kök hücrelerine dayanan bir tedavinin birinci aşama klinik deneylerinde pozitif sonuçlar gösterdi.
ABD'li araştırmacılardan oluşan bir ekip, hastalardan ikisinin görme yetisinde uygulamadan bir yıl sonra önemli iyileşmeler tespit etti.
Diğer iki hastaya da bu prosedür sayesinde kornea nakli yapılabildi. Bu kişilere daha önce yaralarının ciddiyeti nedeniyle kornea naklinin mümkün olmadığı söylenmişti. Kök hücre tedavisi hastaları ameliyat olabilecek duruma getirdi.
Massachusetts Eye and Ear hastanesinde göz doktoru Ula Jurkunas, "İlk sonuçlarımız, tedavi edilemeyen görme kaybıyla ve büyük kornea yaralanmaları nedeniyle ağrıyla karşı karşıya kalan hastalara umut verebileceğimizi gösteriyor" diye konuştu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Hakemli bilimsel dergi Science Advances'ta yayımlanan makalede ayrıntılandırılan yeni teknik, hastanın sağlıklı gözünden küçük bir kök hücre dokusu alınmasını içeriyor. Daha sonra bu doku laboratuvarda geliştiriliyor.
Yöntem "yetiştirilmiş otolog limbal epitel hücre nakli" (CALEC) diye adlandırıldı.
Nakilde, hücreler hastanın kendi vücudundan alındığı için vücudun onları reddetme riski de olmuyor.
CALEC nakli için gerekli hücreler, sağlıklı gözün dış kornea sınırı olan limbustan alınıyor. Kornea ışığın ilk geçtiği, gözün koruyucu ve şeffaf dış tabakası.
Bu limbal kök hücreler de korneanın korunmasında önemli bir role sahip. Korneanın pürüzsüz olması net görüş için çok önemli.
Gözlerinde kimyasal yanık olan hastaların limbal bölgesinde sıklıkla kalıcı hasar oluşuyor ve bu da yeni hücrelerin normal şekilde yenilenmesini imkansız hale getiriyor.
Göz hasarına yönelik tedaviler genelde bir donörün gözünden sağlıklı bir korneanın nakledilmesini gerektiriyor.
Ancak yeni kornea dokusunu desteklemek için işlevli limbal kök hücrelere ve sağlıklı bir göz yüzeyine ihtiyaç var. Bu da ciddi hasarı olan kişiler için kornea naklini seçenek olmaktan çıkarıyor.
Bu yeni yaklaşım, yaralı gözün yüzeyine nakledildikten sonra sağlıklı dokunun yenilenmesini kolaylaştırabilecek daha büyük bir hücre katmanına dönüşen kök hücrelere dayanıyor.
Üstelik araştırmacılar, minimum miktarda kök hücre dokusu kullandıklarını söylüyor.
Göz yüzeyi onarıldıktan sonra hastalar, kornea nakli alabilecek hale geliyor.
Deneyde tedavi edilen 4 hasta, 31 ve 52 yaşları arasındaki erkeklerden oluşuyordu.
CALEC naklinden sonra bir kişinin görüşünde iyileşme yaşanmadı ama göz yüzeyi iyileşti ve kornea nakli yapılmasının önü açıldı.
Bir diğerindeyse ilk biyopsi göz yüzeyini onaramadı. Ancak üç yıl sonra ikinci CALEC denemesi başarılı oldu. Hastanın görüşü, el hareketlerini tasvir etmekten parmak saymaya kadar gelişti ve o da kornea nakli alabildi.
Diğer iki hastada ise yüzde 20 ila 30 oranında önemli bir iyileşme görüldü. Hatta bu iyileşme, kornea nakline ihtiyaç bırakmadı.
Jurkunas, "Daha fazla çalışmayla CALEC'in bir gün bu kritik tedavi açığını doldurabileceğinden umutluyuz" dedi.
Independent Türkçe, Science Alert, Mass Eye and Ear
Derleyen: Çağla Üren
