Suriye krizi başladıktan 10 yıl sonra mültecilere onları unutmadığımızı gösterelim

BMMYK aracılığıyla tanıştığım Suriyeli ailelerin hepsinde aynı umut vardı: Hayatlarını yeniden inşa etmeye başlamak. Çoğu geri dönmek istiyor ama bu hayalleri defalarca yıkıldı

Lübnan'daki bir mülteci kampında yaşayan Suriyeli bir çocuk (AFP)

2019'da Mısır'da Suriyeli mülteciler Muhammed ve eşi Muna'yla tanışmıştım. Hâlâ bölgede bulunan 5,6 milyon Suriyeli mülteci gibi onların da umudu savaşın “yakında” bitmesiydi.

Bu hayalleri defalarca yıkıldı. 2011'deki barışçıl gösterilerin tam anlamıyla çatışmaya (ve zamanımızın en büyük yerinden edilme krizine) dönüşmesinden 10 yıl sonra kalıcı bir barışın sağlanması hâlâ zor. Bu kriz an itibariyle II. Dünya Savaşı'nın neredeyse iki katı kadar uzun süredir devam ediyor.

Muna bir bombalama sırasında bacaklarından birini kaybetti, Muhammed'se sırtından onu mütemadiyen acı içinde bırakan bir şarapnel yarası aldı. Sonuçta haftanın 6 günü, günde 11 saat kargo görevlisi olarak çalışarak anne babasına ve kardeşlerine bakan 14 yaşındaki oğulları Omran'ın eline bakar hale geldiler.

Lübnan, Ürdün ve Mısır'da BM'nin Mülteci Ajansı BMMYK aracılığıyla tanıştığım Suriyeli ailelerin hepsinde aynı umut vardı: Hayatlarını yeniden inşa etmeye başlamak. Çoğu geri dönmek istiyor fakat Suriye'deki koşullar bunun genellikle çok tehlikeli olduğu anlamına geliyor.

Yine de arafta kalmış milyonlarca mülteciye (ayrıca Suriye içinde yerinden edilmiş 6,7 milyon kişiye) yönelik çözümler yetersiz görünüyor, pandemiyse yaşam koşullarını daha da kötüleştiriyor.

Pandemi sırasında dünya genelinde toplumlar fedakarlıklarda bulunurken, dünyada BMMYK'nin yetkisi altında olan ve çoğu düşük gelirli ülkelerde ikamet eden 20,7 milyon mültecinin durumunu düşünün. Onlar için Kovid-19, mevcut tehlikelerin üzerine eklenen bir başka tehlike oldu. Güvencesizlik artıyor. Birçok kişi işini kaybetti ve bir sonraki yemeğin nereden geleceğinden emin değil. Çoğu yetersiz ve çürük çarık barınaklarda yaşıyor ve her zamankinden daha az güvende hissediyor. Pandemiden önce bile, okul çağındaki Suriyeli mülteci çocukların üçte birinden fazlasının eğitime erişimi yoktu.

BMMYK ve Dünya Bankası'nın yakın zamanda gerçekleştirdiği bir araştırma, Kovid-19'un başlangıcından bu yana bir milyona yakın Suriyeli mültecinin yanı sıra Ürdün, Lübnan ve Irak'ın Kürdistan bölgesindeki ev sahibi toplulukların 4,4 milyon üyesinin yoksulluğun içine düşmüş olabileceğini ortaya koyuyor. Lübnan'da durum kronik. Şu anda 10 Suriyeli mülteciden 9'u aşırı yoksulluk içinde yaşıyor, 2019'da bu oran yüzde 55'ti. Suriye içinde her 10 kişiden 8'i yoksulluk sınırının altında.

Bu istatistikler Suriyelilerin her zamankinden daha fazla yardıma ihtiyaç duyduğunu gösteriyor. 2021'de insani yardım ve kalkınma alanındaki oyuncuların bölgedeki mültecileri ayakta tutmak için 5,8 milyar dolara (yaklaşık 43,5 milyar TL) ihtiyacı olacak. Ayrıca mültecileri barındıran yerel topluluklardan yardıma ihtiyaç duyan 4,8 milyonu aşkın insan var. Geçen yılki çağrılar finansman hedefinin yalnızca yüzde 53'üne ulaşabildi ki bu önceki yıllardan daha düşük bir seviye.
 


Muhammed ve Muna, bir yıldan biraz uzun süre önce İskoçya'nın Ayrshire ilçesinde yeniden iskan hakkı kazanmayı başaran az sayıda şanslı kişi arasındaydı. Yeniden iskan, hayatları tehlikede olabilen veya koruma talep ettikleri ülkede karşılanamayan özel ihtiyaçlara sahip kişilerin korunmasını sağlamaya yardım ediyor.

Bu, daha şanslı toplumların ve özellikle de uluslararası dayanışmanın önemini vurgulayanların mülteci krizini görmezden gelmek yerine bu krizin yükünü paylaşmaya yardımcı olabileceği somut bir yol.

Pandemide yeniden iskan oranı rekor düzeyde alt seviyeye geriledi. Arzın 2016'da zirveyi görmesinden bu yana, yeniden iskan mekanlarının sayısında son yıllarda çarpıcı bir düşüş yaşandı. Dünya genelinde yeniden iskana acilen ihtiyaç duyan tahmini 1,44 milyon mülteci bulunmasına rağmen, geçen yıl yalnızca 22 bin 770 kişi BMMYK aracılığıyla yeniden iskan edildi.

Birleşik Krallık'ta (BK) yeniden iskan Mart 2020'de askıya alındı ve o zamandan bu yana yalnızca az sayıda kişi ülkeye geldi. Burada, BMMYK tarafından en fazla risk altında olduğu belirlenen aileler, yeniden iskan planı kapsamında ülke genelindeki kasaba ve şehirlere taşındı. Hayatınızı yeni bir kültüre taşıdığınızı hayal edin. Özellikle yaşlılar için kolay bir süreç değil. Yine de beni şaşırtan şey, ne kadar çok kişinin hoş karşılandıklarını hissetmelerini ve tekrar ayağa kalkmalarını sağlamak için zaman ayırdığı. Sivil toplum harekete geçti ve ben Britanya'nın konukseverlik ruhunun birçok mevcut zorluğa rağmen canlı olduğunu düşünüyorum. Birçok kişi mültecilerin çaresiz halini unutmadı ve yardıma devam etmek istiyor.

Brent'te, daha önce Lübnan'da tanıştığım ve orada kullanıma uygunsuz olduğu bildirilen bir binada yaşayıp çalışamayan Maha ve Talal'le tekrar bağlantı kurabildim. BK'ye yeniden iskan edildikten sonra başarılı oldular. Yeniden iskan bu aile için bir can simidi oldu. Geleceklerini şekillendirmek ve kendilerine yardımcı olan topluma borçlarını ödemek için azimle İngilizce öğrenip iş bularak bu işi başarmayı çok istediler. Yeniden iskanın bir umut ve güçlendirme aracı olarak işe yaradığını ortaya koydular.

Umarız BK hükümeti gelecek yıllarda da programı sürdürmek ve genişletmek konusunda net bir taahhütte bulunur.

Suriyelilere dünyanın onları unutmadığını göstermemiz gerekiyor. Ülke yeniden inşa edilecek. Bu gerçekleşene kadar hepimiz topluluklarımızdaki sığınmacılara ve mültecilere yardım etmeye çalışabilir, yerel makamları ve gönüllüleri destekleyebilir veya onlara yardım eden hayır kurumlarına bağışta bulunabiliriz.

* Britanyalı aktör David Morrissey, 2014'ten bu yana BM'nin Mülteci Ajansı BMMYK'yi destekliyor ve Mart 2017'den bu yana İyi Niyet Elçisi. Mültecilere ve yerinden edilmiş kişilere nasıl destek olabileceğinizi öğrenmek için www.unrefugees.org.uk adresini ziyaret edin.



independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU