Bugün günlerden pazartesi mi çarşamba mı? Tecrit neden zaman algımızı karıştırıyor?

Psikiyatrist Bijlani, "Bu etki, kendilerini toplumdan bilerek izole edip vahşi doğada yaşayan kaşiflerde de görülüyor" diyor

Dünya genelinde milyonlarca kişinin salgın nedeniyle eve çekilmesiyle birlikte zaman karmaşası artmaya başladı (Tina Witherspoon/ Unsplash)  

Bir zamanlar hayatımızı toplantılar, arkadaşlarla akşam yemekleri, egzersiz dersleri ve monotonluğu kıracak tatiller gibi bir ajandaya bağlı şekilde yaşamış olsak da koronavirüs salgını takvimleri bir şekilde demode hale getirdi.

Dahası Birleşik Krallık (BK) tecritte geçirdiği 6. haftaya alışırken çoğumuz (özellikle de evden çalışanlar) zaman kavramını yitirmeye başlıyor gibi görünüyor.

Elbette Zoom’daki içki saatinizi değiştirerek ya da yürüyüşe sabah yerine akşam çıkarak rutinde değişikliğe gidebilirsiniz ama belirsiz bir süre evde mahsur kalınca her gün hemen hemen aynı geçiyor.

Ayrıca pandemi sırasında çalışmaya devam edenler en azından hafta içi ve hafta sonu arasında ayrım yapabiliyor ancak ücretsiz izne çıkarılmış milyonlarca Britanyalı için bir günü diğerinden ayırt etmek çok daha zor.

İnsanlar normalliğe benzer bir şeyi geri kazanmak için umutsuzca çalışırken Google'da yapılan "Bugün günlerden ne?" aramaları tecrit boyunca sürekli artıyor.

Aynı şekilde bu ifade sosyal medyada da akım haline gelirken, Instagram'da #WhatDayIsIt (Bugün günler den ne?) etiketiyle yapılan 307 bin 600'den fazla paylaşım, kaç kişinin bu olguyla mücadele ettiğini gösteriyor.

Tecrit neden zaman algımızı karıştırıyor?

Teksas Üniversitesi'nden klinik psikoloji profesörü Mary E. McNaughton-Cassill, pandeminin rutin anlayışımızı paramparça etmesi göz önünde bulundurulduğunda zaman konusunda zorluk yaşamanın gayet normal olduğunu söylüyor.

The Independent'a konuşan profesör, "Normal zamanlarda günlerimiz, haftalarımız ve aylarımız öngörülebilir kalıpları takip eder" diyor.

Nasıl giyindiğimize, ne yediğimize, ne zaman yatağa gittiğimize ve ne zaman uyandığımıza dair her şeyi iş, okul ve serbest zaman rutinlerimiz belirliyor.

Kurulu yapıya bu güven, belli başlı faaliyetlerin ya da davranış biçimlerinin haftanın günleriyle eşanlamlı hale gelmesinin nedenini teşkil ediyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Bu sebeple "pazartesi yüzünden" ve "neredeyse cuma" gibi ifadeler, belirli bir ruh halini ya da davranış kalıbını tanımlayan yaygın tabirler haline geldi. McNaughton-Cassill bu durumu pazartesi günü motivasyon sıkıntısı çekerken cuma günü sevinçli olma örnekleriyle açıklıyor.

Fakat şüphesiz tecritte bu ipuçlarının çoğu yok oldu. Evlerimiz artık yorgunluğumuzu attığımız yerler değil. Hanelerimiz bizler için okul, kreş, ofis, kafe, ortak çalışma alanı, bar ve sinema salonu haline geldi.

McNaughton-Cassill, "Boş vaktimiz olsa bile restoranlar ve tiyatrolar kapalı, eğlence için medet umduğumuz spor etkinliklerine ara verildi" diye ekliyor.

Sonuç olarak günler birbirine karışma eğiliminde ve günler arasında net bir farklılık yoksa onları bir diğerinden ayırt etmek zorlaşıyor.

Tatilde ya da hastayken ve bu nedenle normal rutinlerimizi takip etmezken yaşadığımıza benzer bir his. Bu, normalde günlerini mesai saatlerine ve işe gidip gelmelere göre şekillendirecekken evden çalışan kişiler için bilhassa geçerli bir durum.

McNaughton-Cassill, "Şimdi insanların günlere ayak uydurmasını sağlayacak şekilde işle bağlantılı daha az ipucu var" diyor. Bu yüzden de sadece günleri değil, zaman kavramını da yitiriyoruz.

Dahası işe gidip gelmeler veya sosyal etkinlikler olmayınca evde hiç olmadığı kadar daha çok vakit geçiriyoruz. Neticede kendimizi, bu zamanı doldurmak adına bir TV dizisinin bölümlerini arka arkaya ve kısa zamanda izlemek ya da sosyal medyada saatler geçirmek gibi rahatlatıcı ve gerçeklerden kaçmaya yönelik aktivitelerle meşgul halde bulabiliyoruz.

"Bu tür faaliyetler zamanı bulanıklaştırabilir" diyen McNaughton-Cassill, "Çünkü çevremizde yaşanmaya devam eden gerçek dünya olaylarına dikkatimizi vermiyoruz" diye ekliyor. Ayrıca, ekrana bakarak geçirilen sürenin artması uykumuzu aksatabiliyor ve "sersemlik" hislerine yol açabiliyor, bu da zaman algımızı bozabiliyor.
 


Roehampton'daki Priory Hastanesi'nden danışman psikiyatrist Dr. Natasha Bijlani, kişinin zaman algısını kaybettiği bu etkinin ıssız yerlere giden kaşiflerde de gözlemlendiğini söylüyor.

The Independent'a konuşan Bijlani, "Bu etkiyi kendini vahşi doğada bilerek toplumdan izole etmiş kişilerde ya da keşif gezileri sırasında kaybolanlarda da görüyoruz" diyor.

Bu, hücre hapsindeki mahkumlarda da açıkça görülebiliyor.

Buna karşı bir şey yapabilir miyiz?

Dr. Bijlani, zamanı veya günü hatırlamakta zorluk çekenlere günlük rutinlerindeki yapıyı ve ritmi güçlendirmeyi öneriyor. "Her gün aynı saatte uyanmaya çalışın, düzenli aralıklarla sağlıklı öğünlerle beslenin ve gün boyu yeteri kadar su içtiğinizden emin olun" diyen Bijlani, uyku düzeninizi daha da bozacağı için aşırı alkol kullanımından kaçınmanın en iyisi olduğunu da belirtiyor.

Diğer tüyolar arasında mümkün olunca egzersiz yapmak, uzun süre oturur pozisyonda kalmamak ve mesai saatlerine bazı sınırlar koyarak fazla mesai yapmaktan kaçınmak da bulunuyor. "Hafta sonu için de hafta içinden farklı bir düzen oluşturmaya çalışın" diyen Bijlani, "Böylece aralarında ayrım yapabilirsiniz" diye ekliyor.

Tecrit döneminin ne kadar süreceğini bilmiyor oluşumuz dikkate alındığında, McNaughton-Cassill bu yeni gerçekliği kabullenmeye çalışıp bunu gerçekleştirmenin de önemli olduğunu izah ediyor.

Diğer yükümlülüklerimize ilaveten belirli bazı hedefler koyup bunları gerçekleştirmek için zamanı programlamak, günlerimizi planlamamıza yardımcı olabilir ve daha üretken hissetmemizi sağlayabilir.

Bu aynı zamanda beraberinde bir başarma hissi getirecektir, ki bu çoğumuzun tecrit sırasında eksikliğini yaşadığı bir his.

McNaughton-Cassill doğru bir şekilde yönetildiğinde tecridin su gibi akıp gideceği ve göz açıp kapayıncaya kadar, aşırı programlanmış yaşamlarımız için endişe etmeye döneceğimiz konusunda iyimserliğini koruyor:

Ne gariptir ki virüsü kontrol altına aldığımızda ve işler normale döndüğünde kendimizi bu nispeten plansız günleri özlerken bulabiliriz.

 

 

https://www.independent.co.uk/life-style

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU