Modern dünyada yaşadığımız belki de en büyük epistemolojik kriz, "hakikat sonrası" ya da post-truth olarak adlandırdığımız dönemde kendini gösteriyor.

Bu dönemde objektif gerçekler, kişisel inançlar ve duygusal çekicilik karşısında ikinci plana düşerken, tarih yazımı ve coğrafi temsil gibi temel bilgi alanları radikal bir dönüşüm geçiriyor.

Özellikle dijital teknolojilerin sunduğu yeni olanaklar, geleneksel bilgi otoritelerini sarsmakla kalmıyor, aynı zamanda tamamen yeni anlatı biçimleri yaratıyor.

Dijital çağda tarihin yeniden inşası

Tarih yazımı, her zaman iktidar ilişkileri içinde şekillenmiş bir alan olmuştur.

Ancak günümüzde bu süreç, sosyal medya platformları, alternatif haber siteleri ve kullanıcı tarafından üretilen içerik sayesinde demokratikleşirken, aynı zamanda çok daha karmaşık hale gelmiştir.

Wikipedia gibi açık kaynak projelerin yanı sıra, YouTube videolarından podcast'lere, blog yazılarından X zincirlerine kadar çok çeşitli mecralarda tarihsel anlatılar üretiliyor ve yaygınlaştırılıyor.

Bu yeni durumda, geleneksel akademik tarihçilik ile popüler tarih anlatıları arasındaki sınırlar bulanıklaşıyor.

Önceden sadece uzmanların erişebildiği arşiv belgelerine dijital ortamda kolayca ulaşılabilirken, bu belgelerin yorumlanması ve bağlamlandırılması herkesin yapabileceği bir faaliyet haline geliyor.

Bu durum, tarihsel bilginin demokratikleşmesi açısından olumlu gelişmeler barındırsa da aynı zamanda tarihin çarpıtılması ve yeniden yazılması için de benzeri görülmemiş olanaklar sunuyor.

Tarihin manipülasyonu: Yeni tehditler

Post-truth dönemin en tehlikeli özelliklerinden biri, tarihin sistematik olarak yeniden yazılabilmesidir.

Bu süreç çok farklı biçimlerde kendini gösterir: hiç olmamış olayların gerçekmiş gibi sunulması, belgelerin bağlamından koparılarak tamamen farklı anlamlarda kullanılması, büyük tarihsel zaferlerin küçümsenmesi ya da tamamen inkârı.

Post-truth ortamında bilginin kaynağı ve üreticisinin kimliği ikinci plana düştüğü için, insanlar duygusal olarak kendilerine çekici gelen anlatılara daha kolay inanma eğilimi gösteriyor.

Örneğin Türk İstiklal Harbi gibi bir milletin kimlik inşasında kritik rol oynayan tarihsel olaylar bile çarpıtılabiliyor.

Bazı çevreler, Yunanlıların kendi istekleriyle çekildiği, Türk ordusunun aslında askeri bir zafer kazanmadığı gibi tamamen tarihsel gerçeklere aykırı iddialar öne sürebiliyor.

Bu tür yaklaşımlar, objektif tarihsel belgeleri ve arşiv kayıtlarını görmezden gelerek, sadece ideolojik amaçlara hizmet eden alternatif anlatılar yaratıyor ve toplumsal hafızayı hedef alıyor.

Benzer şekilde, etnik grupların belirli coğrafyalardaki varlığını abartmak ya da tamamen inkâr etmek için de tarihsel veriler manipüle ediliyor.

Osmanlı döneminde Anadolu'nun demografik yapısı, Kafkasya'daki etnik dağılım ya da Balkanlar'daki tarihsel hakimiyet alanları gibi hassas konularda, farklı gruplar kendi savlarını güçlendirmek için seçici tarih okumalarına başvuruyor.

Tarihteki büyük olaylar, gerçek dışında farklı gruplara mal ediliyor, sahiplendiriliyor. 

Fikirlerin bilgiye dönüşümü: Post-Truth'un en büyük tehdidi

Post-truth dönemin belki de en yıkıcı özelliği, objektif bilgi ile öznel fikir arasındaki sınırın tamamen ortadan kalkmasıdır.

Geleneksel bilgi üretim süreçlerinde aranan şeffaflık, doğrulanabilirlik ve çoklu kaynak kontrolü yerini, "benim gibi düşünen birinin söylediği doğrudur" mantığına bırakmıştır.

Bu durum, tarih ve coğrafya gibi hassas alanlarda çok daha tehlikeli sonuçlar doğurmaktadır.

İdeolojik yakınlık artık bilimsel metot ve kanıtın yerini almıştır.

İnsanlar, kendi siyasi görüşlerine yakın olan bir YouTuber'ın tarih anlatımını, üniversite hocasının akademik makalesinden daha güvenilir bulabilmektedir.

Coğrafi konularda da benzer durum söz konusudur: etnik kimliğini paylaştığı bir aktivist blogger'ın harita yorumları, resmi istatistiklere tercih edilmektedir.

Bu değişim sadece bireysel tercihler düzeyinde kalmıyor, toplumsal ölçekte "alternatif bilgi ekosistemlerine" yol açıyor.

Her ideolojik grup kendi tarihçilerini, coğrafyacılarını ve uzmanlarını yaratırken, bu uzmanların tek niteliği ideolojik sadakat oluyor.

Sonuç olarak aynı toplum içinde, aynı tarihsel olay ya da coğrafi gerçeklik hakkında tamamen çelişkili ama eşit derecede "doğru" kabul edilen anlatılar dolaşıma giriyor.

Uzamsal haritalar ve gerçekliğin coğrafyası

Coğrafya ve haritacılık alanında yaşanan dönüşüm, belki de post-truth dönemin en somut örneklerinden birini oluşturuyor.

Google Maps, OpenStreetMap gibi dijital harita platformları, coğrafi bilginin üretilmesi ve dağıtılmasında geleneksel kurumların rolünü büyük ölçüde ele geçirmiş durumda.

Bu platformlar, kullanıcıların kendi deneyimlerini ve gözlemlerini haritaya işleyebilmesine olanak tanırken, aynı zamanda objektif coğrafi gerçekliğin ne olduğu sorusunu da karmaşık hale getiriyor.

Sınır anlaşmazlıkları, toprak sahipliği iddiaları ve etnik coğrafyalar gibi hassas konularda, farklı grupların kendi haritalarını üretmesi ve yaygınlaştırması sıkça karşılaştığımız bir durum.

Kırım Yarımadası'nın hangi ülkeye ait gösterildiği, Kudüs'ün haritadaki konumu ya da Ege adalarının isimlendirilmesi gibi konularda, aynı coğrafi alan için birden fazla "gerçek" harita bulunabiliyor.

Etnik demografinin manipülasyonu

Post-truth dönemde harita üretiminin en sorunlu alanlarından biri, etnik grupların demografik ağırlığının gerçeği yansıtmayacak şekilde temsil edilmesidir.

Güncel bir örnek, Kuzey ve Doğu Suriye'de SDG (Suriye Demokratik Güçleri) kontrolündeki bölgelerin haritalamasında görülüyor.

Bu bölge Suriye topraklarının yaklaşık beşte ikisine karşılık gelmesine rağmen, haritalar genellikle tüm alanın Kürt çoğunluklu olduğu izlenimini yaratıyor.

Oysa gerçekte, Kürt nüfusun yoğunlukta olduğu yerler esas olarak Kuzey Suriye’de, üç şehirle sınırlı durumda.

Benzer manipülasyonlar tarih boyunca farklı bölgelerde görülmüştür.

Balkanlarda Osmanlı döneminde yaşayan farklı etnik grupların bugünkü ülke sınırları içindeki dağılımı, Kafkasya'da Ermenilerin, Gürcülerin ve diğer halkların tarihsel varlık alanları, ya da Orta Asya'daki Türk boylarının yerleşim bölgeleri gibi konular, siyasi amaçlarla sürekli yeniden haritalaştırılıyor.

Bu durum, haritaların sadece teknik birer araç olmadığını, aynı zamanda siyasi ve ideolojik söylemlerin taşıyıcısı olduğunu açık bir şekilde gösteriyor.

Dijital ortamda herkesin harita üretebilmesi, bu tür manipülasyonların çok daha kolay yayılmasını ve normalleşmesini sağlıyor.

Yapay zeka ve makine öğrenmesi teknolojilerinin gelişimi, bu konuda hem fırsatlar hem de tehditler yaratıyor.

Bir yandan, büyük veri kümelerinin analizi sayesinde geçmişte fark edilmeyen tarihsel kalıpları ve coğrafi ilişkileri keşfetmek mümkün hale gelirken, öte yandan deepfake teknolojileri ve yapay görüntü üretimi, sahte tarihsel belgeler ve haritalar yaratma konusunda benzeri görülmemiş olanaklar sunuyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 31

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/31

  3 Eylül 2025 - Rus devlet ajansı Sputnik'in yayımladığı bu fotoğrafta, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Pekin'in Tiananmen Meydanı'nda Japonya'ya karşı zaferin ve II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 80. yıldönümünü anan askeri geçit töreni öncesinde toplu fotoğraf çekiminin ardından Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'le konuşuyor. Çin, ülke tarihindeki en büyük askeri geçit törenini düzenledi. Kuzey Kore lideri Kim Jong Un'un da katıldığı törende "Dünyanın barış ya da savaş arasında bir seçimle karşı karşıya olduğu" uyarısında bulunuldu. Büyük pankartlar taşıyan helikopterler ve savaş uçakları, 70 dakikalık bir gösteri sundu ve gösterinin sonunda 80 bin "barış" kuşu serbest bırakıldı. (Alexander Kazakov/AFP)

• 2/31

  2 Eylül 2025 - 82'inci Uluslararası Venedik Film Festivali'nde A House Of Dynamite'ın kırmızı halı törenine Britanyalı aktör Idris Elba da katıldı. 27 Ağustos'ta başlayan ve dünyanın en prestijli sinema etkinliklerinden olan festival, 6 Eylül'de son bulacak. George Clooney, Julia Roberts, Cate Blanchett, Emma Stone, Idris Elba, Ayo Edbiri ve Jacob Elordi gibi yıldız isimlerin rol aldığı yapımların yarışacağı festivalde, Kathryn Bigelow, Guillermo del Toro, Jim Jarmusch, Noah Baumbach, Park Chan-wook ve Yorgos Lanthimos gibi usta yönetmenler de uzun bir aradan sonra yeni filmleriyle sinema dünyasına dönüş yapıyor. (Stefano Rellandini/AFP)

• 3/31

  1 Eylül 2025 - Endonezya'nın başkenti Jakarta'da Askerler, Ulusal Anıt kompleksinde isyan karşıtı eğitime katılırken, parlamenterlere ekstra ücret ve konut ödenekleri gibi konularla ilgili yaygın hükümet karşıtı protestolar nedeniyle güvenlik sıkılaştırıldı. Cuma günü Jakarta'da başlayan gösteriler diğer şehirlere de yayıldı. Gösterilerin ilk nedeni perşembe günü parlamento yakınlarında bir polis aracının çarptığı motosikletin sürücüsünün ölmesiydi. Parlamenterlerin maaşlarına zam yapılmasına karşı çıkan ve eğitim harcamalarının arttırılmasını talep eden göstericilerle polis arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. (Willy Kurniawan/Reuters)

• 4/31

  31 Ağustos 2025 - Almanya'nın Bavyera Eyaleti'nin Mittenwald kentinde düzenlenen 70. Bavyera "Parmak Güreşi" (Fingerhakeln) şampiyonası ilginç anlara sahne oldu. (Michaela Stache / AFP)

• 5/31

  30 Ağustos 2025 - Pakistan'ın Lahor kentindeki Ravi Nehri'nin taşması sonucu binalar kısmen sular altında kaldı. Asya ülkesi muson mevsiminin getirdiği yıkımla mücadele ederken Pencap eyaletindeki üç büyük nehir ülke tarihinde ilk kez aynı anda taştı. Pencap Afet Yönetim İdaresi'nin bugün yaptığı açıklamaya göre 26 Haziran'dan bu yana 195'i sadece Pencap eyaletinde olmak üzere 835 kişi hayatını kaybetti. Eyalette sel nedeniyle mahsur kalan 481 bin kişinin tahliye edildiği de bildirildi. (Aamir Qureshi/ AFP)

• 6/31

  29 Ağustos 2025 - McLaren'in Avustralyalı sürücüsü Oscar Piastri, Hollanda'nın batısındaki Zandvoort Pisti'nde Formula 1 Hollanda Grand Prix'si öncesinde düzenlenen ilk antrenman seansında yarışıyor. F1'in yaz molasının bitmesinin ardından pilotlar bugün antrenman yarışı için pistteki yerlerini aldı. Lando Norris ilk seansı birinci bitiren isim olurken onu Piastri takip etti. Son yılların gözde ismi Max Verstappen ise 6. sırada yer aldı. Sonraki günlerde devam edecek antrenman ve sıralama turlarının ardından Hollanda Grand Prix'si yarışı 31 Ağustos'ta düzenlenecek. (John Thys/ AFP)

• 7/31

  28 Ağustos 2025 - Endonezya'nın başkenti Cakarta'daki parlamento binası yakınlarında, çalışma koşullarının iyileştirilmesi için düzenlenen sendika protestosu sırasında bir gösterici biber gazının içinden koşuyor. Endonezya Sendikalar Konfederasyonu ve İşçi Partisi'nin düzenlediği eylemde bugün binlerce işçi düşük ücretler, dış kaynak kullanımı ve milletvekillerinin artan yan haklarını protesto etmek için başkentteki Temsilciler Meclisi'nin önünde toplandı. Önceki günlerde başlayan protestolarda, milletvekillerinin maaşlarına ek olarak aldığı ve asgari ücretin 10 katını bulan ödeneklere de tepki gösterildi. İşçiler aynı zamanda yolsuzluğa karşı daha sıkı yasal düzenlemeler getirilmesini de talep etti (Yasuyoshi Chiba/AFP)

• 8/31

  27 Ağustos 2025 - ABD Ulusal Muhafızlar'ın silahlı üyeleri, başkent Washington DC'deki Lincoln Anıtı yakınlarındaki National Mall'da devriye geziyor. ABD Başkanı Donald Trump 25 Ağustos'ta Washington'daki güvenlik kontrolünü sıkılaştıran yeni tedbirler açıklarken, Savunma Bakanı Pete Hegseth'e Washington Ulusal Muhafızları bünyesinde kamu düzeni için özel bir birim kurması ve nakitsiz kefalete son vermesi emrini verdi. Demokratlar Trump'ı, en son ABD başkentine asker konuşlandırarak, başkanlık yetkilerini anayasal sınırların çok ötesine taşımakla suçluyor. Maryland Valisi Wes Moore, Ulusal Muhafızlar'ın başkente konuşlandırılmasına tepki göstererek bunun sürdürülebilir ve ölçeklenebilir olmadığını savundu. ABD Başkanı ise daha önce "Gerekirse orduyu da buraya getireceğim" demişti (Saul Loeb/AFP)

• 9/31

  26 Ağustos 2025 - İspanya'nın kuzeybatısındaki Garano'da yaşanan orman yangını. Dış yardımların azaldığı ve hava sıcaklıklarının soğumasının beklendiği İspanya'da yetkililer, bir düzineden fazla ciddi orman yangınının devam ettiğini söyledi. Hükümet, sel ve orman yangınlarından etkilenen yerleri afet bölgesi ilan etme kararı aldı. İçişleri Bakanı Fernando Grande Marlaska orman yangınlarının ülke tarihindeki en büyük yangınlar olduğunun altını çizerek, acil durumun halen sona ermediğini belirtti. İspanya'da afet bölgeleriyle ilgili yürürlükte olan kanun gereğince kişilere birincil konutlarında ve temel ihtiyaç maddelerinde meydana gelen hasar için mali yardım sağlanıyor, yerel yönetimlere eylemlerinden kaynaklanan giderler için tazminat veriliyor, ayrıca kişisel yardım veya mal sağlayan kişi ve kuruluşlara da destek sunuluyor. İspanya'da sadece ağustosta 370 bin hektardan fazla ormanlık ve kırsal alan kül oldu. (Cesar Manso/AFP)

• 10/31

  25 Ağustos 2025 - Hindistan'da bir balıkçı, Chennai'deki Kasimedu balıkçı limanında sabahın erken saatlerinde taze avının ardından balıklarını kurumaya bırakıyor. ABD Başkanı Donald Trump, Rusya'dan petrol satın alan Yeni Delhi'yi cezalandırmak için Hindistan'a uygulanan ithalat vergilerini yüzde 25'ten yüzde 50'ye çıkarmakla tehdit etti ve bu alımların Moskova'nın Ukrayna istilasını finanse etmesine yardımcı olduğunu söyledi. Vergilerin artması mücevherden tekstile ve deniz ürünlerine kadar düşük marjlı, emek yoğun endüstrileri altüst etme tehdidinde bulunurken Hintli ihracatçılar, olumsuz etkilerini hafifletmek için seçenekler arıyor. (R. Satish Babu/AFP)

• 11/31

  24 Ağustos 2025 - Ducati Lenovo takımının İspanyol sürücüsü Marc Marquez, Macaristan'da düzenlenen MotoGP yarışında zafere ulaşan isim oldu. Motosiklet yarışlarının en önemli organizasyonunda sezonun 14. etabı, başkent Budapeşte yakınlarındaki 4,08 kilometrelik Balaton Park'ta, 26 tur üzerinden düzenlendi. MotoGP'de 6 kez şampiyonluk yaşayan Marquez, bitiş çizgisini 42 dakika, 37 saniyelik süresiyle birinci sırada geçerek üst üste 7, sezonun 10. zaferine ulaştı. Red Bull KTM takımından İspanyol Pedro Acosta, liderin 4,314 saniye gerisinde ikinci, Aprilia ekibinin İtalyan pilotu Marco Bezzecchi ise Marquez'in 7,488 saniye arkasında üçüncü sırayı aldı. Sezonun 15. yarışı Katalonya Grand Prix'si, 7 Eylül Pazar günü koşulacak. (AFP)

• 12/31

  23 Ağustos 2025 - Gazze'de Filistinli bir çocuk yardım mutfağının önünde elindeki boş bir tencereyle pilav almak için bekliyor. Birleşmiş Milletler, 22 Ağustos'ta Gazze'de resmen kıtlık ilan ederek neredeyde iki yıldır süren savaş boyunca İsrail'in yardımları "sistematik olarak engellemekle" suçladı. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu BM'in raporunun bulgularının "yalan" olduğunu iddia etti (Omar Al-Qattaa / AFP)

• 13/31

  22 Ağustos 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'daki Oval Ofis'te yapılan duyuru sırasında FIFA Dünya Kupası'nın şampiyonluk kupasını tutuyor. Trump bugün yaptığı açıklamada 2026 FIFA Dünya Kupası kuralarının ABD'nin başkenti Washington'daki Kennedy Center'da 5 Aralık'ta çekileceğini açıkladı. FIFA Başkanı Gianni Infantino, çok az kişinin bu kupaya dokunmasına izin verildiğini belirterek Trump'a "Bu sadece kazananlar için ve siz bir kazanan olduğunuz için elbette dokunabilirsiniz" dedi. 11 Haziran ila 19 Temmuz'da gerçekleşecek 2026 Dünya Kupası, Kanada, Meksika ve ABD tarafından ortaklaşa düzenlenecek (Jacquelyn Martin/AP)

• 14/31

  21 Ağustos 2025 - ABD'nin Kaliforniya eyaletine bağlı Calistoga yakınlarında çıkan Pickett Yangını sürerken havadan yangın geciktirici atılıyor. Öğleden sonra Calistoga'nın kuzey ucunda hızla yayılan orman yangını, Napa Vadisi'ndeki birkaç tanınmış şarap imalathanesini tehdit ediyor. Ekipler akşam boyunca alevleri kontrol altına almak için çalışırken, kırsal kesimlerde tahliye emirleri verildi. Kaliforniya, bu yıl rekor düzeyde sıcak yaz aylarının yaşanmasıyla en kötü orman yangını sezonlarından biriyle karşı karşıya kaldı. Öte yandan Ulusal Hava Durumu Servisi, ABD Orman Hizmetleri ve Federal Acil Durum Yönetim Ajansı gibi yangınla mücadele, yangın önleme ve iyileştirme çalışmalarına yardımcı olan federal kurumların bütçelerinde kesintiye gidiliyor. (Scott Strazzante/San Francisco Chronicle via AP)

• 15/31

  20 Ağustos 2025 - Gemiler ve tekneler, Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da düzenlenen 50. SAIL Amsterdam festivali sırasında Sail-in Geçit Töreni'nde yelken açıyor. Dünyanın dört bir yanından gelen büyük gemiler Kuzey Denizi Kanalı'ndan Amsterdam'a doğru geçit töreni yaptı. Peru, Uruguay, Almanya ve Fransa'dan gelen mürettebatlar güvertelerinden el sallarken, kalabalıklar kıyı boyunca tezahürat yaptı. Bu gösteri, Amsterdam'ın gemileri, denizcileri ve şehrin denizcilik geçmişini kutlayan 5 günlük denizcilik festivalinin başlangıcı oldu. Festivalin 2,3 ila 2,5 milyon ziyaretçi çekmesi bekleniyor. Liman müdürü Milembe Mateyo, Yelkenli Geçit Töreni'nin festivalin en zorlu anı olduğunu söyledi. "Çok fazla basın mensubu var, festivali görmek isteyen çok sayıda tekne var, yüksek mevkilerde orada olmak isteyen çok sayıda insan var, bu yüzden en zorlu an bu" dedi. (Koen Van Weel/AFP)

• 16/31

  19 Ağustos 2025 - İsrail birlikleri, İsrail'in Gazze Şeridi'yle olan sınır çiti yakınında tank sürüyor. Gazze Sivil Savunma Ajansı, İsrail'in bölge genelindeki saldırıları ve ateşi sonucu 31 kişinin öldüğünü bildirdi. Sözcü Mahmud Bassal, AFP'ye yaptığı açıklamada, Gazze Şehri'nin Zeytun ve Sabra mahallelerinde durumun "çok tehlikeli ve dayanılmaz" olduğunu ve "topçu atışlarının aralıklarla devam ettiğini" söyledi. İsrail, Gazze'de ateşkes için Hamas'ın kabul ettiği teklife henüz resmi yanıt vermezken, olası bir ateşkes için Hamas'ın elindeki tüm rehineleri geri vermesi koşulunu dile getirdi. Hamas kaynakları pazartesi günü, Mısır ve Katar'dan gelen son ateşkes ve rehine takası teklifini kabul ettiklerini açıklamıştı. (Jack Guez/AFP)

• 17/31

  18 Ağustos 2025 - Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve ABD Başkanı Donald Trump, Washington DC'deki Beyaz Saray'ın Oval Ofisi'nde bir araya geliyor. Avrupalı liderler, Zelenski'yle Trump arasındaki görüşmelerde Rusya'nın saldırısını durdurmanın bir yolunu bulmaya çalışıyor. Trump ilk olarak Zelenski'yle görüştü, ardından Avrupalı liderlerle bir araya geldi. Son olarak da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le telefon görüşmesi yaptı. Görüşmelerde ateşkes ihtimali, Ukrayna'ya sağlanacak güvenlik garantileri, Trump-Putin ve Zelenski'nin bir araya geleceği üçlü bir görüşme ihtimali üzerinde duruldu. Trump yoğun diplomasi trafiğiyle geçen günün sonunda, Putin ve Zelenski'nin bir araya geleceği zirve için çalışmalara başladığını, yerin henüz belli olmadığını açıkladı. (Mandel Ngan/AFP)

• 18/31

  17 Ağustos 2025 - Ducati Lenovo takımının İspanyol sürücüsü Marc Marquez, Avusturya'nın Spielberg kentindeki Red Bull Ring yarış pistinde düzenlenen MotoGP Avusturya Grand Prix'sini kazandıktan sonra kutlama yapıyor. Motosiklet yarışlarının en önemli organizasyonunda sezonun 13. etabı, 4,3 kilometrelik Red Bull Ring'de, 28 tur üzerinden düzenlendi. MotoGP'de 6 kez şampiyonluk yaşayan Marquez, bitiş çizgisini 42 dakika, 11 saniyelik süresiyle birinci sırada geçerek üst üste 6, sezonun 9. zaferine ulaştı. Tecrübeli pilot, MotoGP tarihinin 1000. yarışından zaferle ayrıldı. BK8 Gresini takımından İspanyol Fermin Aldeguer, liderin 1.118 saniye gerisinde ikinci, Aprilia ekibinin İtalyan pilotu Marco Bezzecchi ise Marquez'in 3.426 saniye arkasında üçüncü sırayı aldı. Sezonun 14. yarışı Macaristan Grand Prix'si, 24 Ağustos'ta yapılacak. (Jure Makovec/AFP)

• 19/31

  16 Ağustos 2025 - Pakistan'ın kuzeyindeki Hayber Pahtunhva eyaletinin Buner bölgesindeki sel baskının ardından bir çocuk yıkılmış bir evin önünden geçiyor. Pakistan'daki sel felaketi nedeniyle ülkede son iki günde en az 330 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Hayber Pahtunhva eyaleti yetkilileri, 32 kişinin kayıp olduğunu belirtirken, ülkenin kuzeyinde etkili olan şiddetli yağışların 21 Ağustos'a kadar devam etmesi bekleniyor. Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, En az 300 kişinin öldüğü Hayber Pahtunhva'ya ilaç, gıda ve diğer temel yardım malzemelerinin derhal teslim edilmesi talimatı verdi. (Hasham Ahmed/AFP)

• 20/31

  15 Ağustos 2025 - Portekiz'in Trancoso kentindeki Antas köyünde bir video muhabiri, orman yangınından korunmak için siper alıyor. Portekiz'in iç ve kuzey kesimlerindeki 5 büyük yangına müdahaleler sürüyor. Lizbon'un yaklaşık 350 km kuzeydoğusundaki Trancoso'daki yangınsa 6 gündür devam ediyor. Komşu İspanya da şiddetli rüzgarların ve sıcağın etkisiyle 14 büyük yangınla mücadele ederken, 7 kişinin hayatını kaybettiği ve Londra büyüklüğünde bir alanın yandığı bildirildi. (Patrícia de Melo Moreira/AFP)

• 21/31

  14 Ağustos 2025 - Bir adam, 14 Ağustos 2025'te Fas'ın kuzeybatısındaki Şavşavan bölgesindeki Derdara yakınlarında çıkan yangından etkilenen ağaçların arasında. Faslı itfaiyeciler, kuzeybatıdaki turistik Şavşavan'ı çevreleyen ormanlık dağlarda çıkan büyük bir orman yangınını kontrol altına almak için mücadele etti. Fas Ulusal Su ve Orman Ajansı Genel Müdürü Abdurrahim Humi, dün çıkan yangını söndürme çalışmalarının halen devam ettiğini söyledi. Humi, yangında 500 hektarlık ormanlık alanın yok olduğunu belirtti. Ülkede 2024 yılında kaydedilen yaklaşık 380 yangın, 874 hektar civarında ormanlık alanı yok etmişti. (Abdel Majid Bziouat)

• 22/31

  13 Ağustos 2025 - Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ABD ve Rusya liderleri arasında yapılacak zirve öncesinde Avrupa liderlerinin ABD Başkanı'yla Ukrayna savaşı hakkında yapacağı video konferansa katılmak üzere Berlin'deki Şansölyelik bahçesine varışında Almanya Başbakanı Friedrich Merz tarafından karşılandı. Avrupalı liderler, 15 Ağustos Cuma günü Alaska'da Putin'le savaşı görüşecek ABD Başkanı Trump'ı, Ukrayna'nın çıkarlarına saygı duyması konusunda ikna etmek amacıyla Trump'la çevrimiçi görüşmeler gerçekleştirecek. (John Macdougall/AFP)

• 23/31

  12 Ağustos 2025 - İspanya'da itfaiyeciler, Zamora'nın kuzeyindeki Losacio yakınlarında çıkan orman yangınını söndürmeye çalışıyor. Güçlü rüzgarlar ve ülkeyi 10 gündür etkisi altına alan kavurucu sıcak hava dalgasının da etkisiyle İspanya'nın bazı bölgelerini kasıp kavuran orman yangınları nedeniyle bir kişi yanıklardan dolayı hayatını kaybetti ve binlerce kişi tahliye edilmek zorunda kaldı. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, X hesabından yaptığı paylaşımda, hayatını kaybeden kişinin ailesine başsağlığı diledi. (Cesar Manso/AFP)

• 24/31

  11 Ağustos 2025 - Fransa'nın güneyindeki Marsilya kentindeki Katalanlar plajında bir çocuk kayadan Akdeniz'e atlıyor. Cuma gününden beri devam eden sıcak hava dalgası bugün daha da şiddetlendi ve güneybatıda sıcaklıklar "olağanüstü seviyede" seyrederken, Fransa'nın resmi meteoroloji kurumu Météo-France salı gününe kadar 12 bölge için kırmızı sıcak hava dalgası alarmı verdi. Güney Avrupa, 42 dereceyi aşan aşırı sıcaklarla kavrulurken, bölgeyi etkisi altına alan yangınlar endişe yaratıyor. Fransa, İspanya ve İtalya'da etkili olan bu tarihi sıcak hava dalgası, kuraklık ve güçlü rüzgarlarla birleşerek kontrolü zor büyük orman yangınlarına yol açıyor. Yetkililer, bölgede "molotof kokteyli" diye tanımlanan tehlikeli iklim koşullarının yangın riskini artırdığını belirtiyor. (Miguel Medina/AFP)

• 25/31

  10 Ağustos 2025 - Kamboçya ve Tayland arasında yaşanan sınır anlaşmazlığının ardından barış yürüyüşü yapan Budist rahipler, Kamboçya'nın başkenti Phnom Penh'de ABD Başkanı Donald Trump'ın portrelerini tutuyor. 2 bin 569 Budist rahip, Wat Phnom'dan Phnom Penh'in merkezindeki Bağımsızlık Anıtı'na kadar 3 kilometre yürüdü. Barış yürüyüşü, ateşkes anlaşmasını başlattığı için ABD Başkanı Donald Trump'a şükran göstergesi olarak ABD büyükelçiliğinde kısa süre durdu. Bir rahip ayrıca, Kamboçyalı liderin kendisini Nobel Barış Ödülü'ne aday göstermesini destekleyen bir açıklama okudu. (Roun Ry/Reuters)

• 26/31

  9 Ağustos 2025 - Almanya'nın başkenti Berlin'de düzenlenen "Filistin'le Dayanışma" eylemine katılan bir kadın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun fotoğrafının üstünde "Aranıyor" yazan bir pankart taşıyor. İsrail Güvenlik Kabinesi dün Gazze'nin işgal altına alınmasını öngören yeni bir planı onaylamıştı. 7 Ekim 2023'ten beri süren savaşta yeni bir sayfa açan bu karar dünya genelinde de eleştiri toplarken Almanya, Gazze Şeridi'nde kullanılabilecek silahların İsrail'e ihracatının askıya alındığını duyurdu. 7 Ekim'den bu yana Gazze'de ölenlerin sayısının 61 bini aştığı bildiriliyor (Ralf Hirschberger/ AFP)

• 27/31

  8 Ağustos 2025 - Yunanistan'ın başkenti Atina'nın yaklaşık 45 km güneyindeki Palea Fokea yakınlarında çıkan orman yangını sırasında bölge sakinleri alevlere bakıyor. AFP'nin aktardığı üzere bugün Yunanistan'daki orman yangınları sonucu ikisi Vietnamlı turistler olmak üzere üç kişi hayatını kaybetti. Yangınlar nedeniyle ülkedeki bazı yerleşim yerlerinin tahliye edildiği bildirildi. Keratea çevresinde yangınlarla mücadele için 11 uçak, 12 helikopter ve 170 itfaiyeci görevlendirildi. (Aris Messinis/ AFP)

• 28/31

  7 Ağustos 2025 - Ultra-Ortodoks Yahudi göstericiler, Kudüs'te düzenlenen bir mitingde, İsrail ordusunda askere alınmalarını ve askerlik emrinden kaçan din okulu öğrencilerinin tutuklanmasını protesto etmek için slogan atıyor. Ultra-Ortodoks Yahudilerin askere alınması, büyük bir kısmı orduda görev yapmakla yükümlü olan İsrail toplumu için epey tartışmalı bir konu. İsrail'in 1948'deki kuruluşundan bu yana uygulanan bir düzenleme kapsamında, Ultra-Ortodoks Yahudiler, kendilerini din eğitimine adadıkları sürece askerlik hizmetinden muaf tutuluyor. Ancak özellikle Gazze'de 21 aydan uzun süren savaşın ardından ordunun personel sıkıntısı çekmesiyle birlikte, muafiyetlere yönelik kamuoyu desteği azaldı. (Menahem Kahana/AFP)

• 29/31

  6 Ağustos 2025 - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Malezya Kralı Sultan İbrahim İskender'le Kremlin'de bir araya geldi. İki ülke, değişen küresel ittifaklar arasında bağlarını güçlendirmeyi hedefliyor. Bu, 1967'de Sovyetler Birliği'yle diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana Malezya'dan Rusya'ya bir hükümdarın yaptığı ilk resmi ziyaret. Ziyaret, ABD ve diğer önde gelen ülkelerin üç yıldan uzun süre önce başlayan Ukrayna istilası nedeniyle Moskova'yı cezalandırma çağrılarına rağmen Rusya'yla Malezya arasındaki bağların derinleştiğini vurguluyor. Malezya Başbakanı Enver İbrahim, 2022'de iktidara gelmesinden bu yana Rusya'yı iki kez ziyaret etti ve Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'yı içeren BRICS'e üye olmayı hedefliyor. Saraydan 2 Ağustos'ta yapılan açıklamaya göre, hükümdarın 5-10 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştireceği 6 günlük ziyaret, ticaret, eğitim ve teknoloji gibi sektörlerde iş birliğini geliştirmeyi amaçlıyor. (Alexander Nemenov/Reuters)

• 30/31

  5 Ağustos 2025 - Hong Kong'un kanalizasyon hizmetleri departmanından bir acil servis çalışanı, Tseung Kwan O'da sular altında kalan bir açık otoparktan suları temizlemeye çalışıyor. , 8 gün içinde 4. kez en yüksek seviyedeki sağanak yağış uyarısının verilmesinin ardından şiddetli yağmurların neden olduğu su baskınları nedeniyle Hong Kong'un bazı bölgelerinde hayat durma noktasına geldi. Kentin hava durumu yetkilileri, saat 14:00 itibarıyla bölgeye 350 mm'den fazla yağmurun yağdığını, bunun 1884'ten bu yana ağustos ayındaki en yüksek günlük yağış miktarı olduğunu açıkladı. (Yan Zhao/AFP)

• 31/31

  4 ağustos 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Netzarim'de, ABD destekli kuruluş tarafından işletilen Gazze İnsani Yardım Vakfı'na ait bir dağıtım merkezinin yakınında insani yardım paketleri taşıyor. İsrail'in kuşatma altındaki Gazze Şeridi'ne yardım girişini engellemesiyle açlık kaynaklı ölümler artarken Birleşmiş Milletler, Gazze'deki 5 yaşın altındaki tüm çocukların hayati tehlike arz eden yetersiz beslenme riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısını yaptı. BM'nin Dünya Gıda Programı, bu yaş grubundaki çocukların (yaklaşık 320 bin) beslenme hizmetlerinin çökmesinden etkilendiğini ve güvenli suya, anne sütü yerine geçen gıdalara ve tedavi edici beslenmeye erişimlerinin olmadığını belirtti. Öte yandan eski istihbarat teşkilatlarının başkanları da dahil yaklaşık 600 emekli İsrailli güvenlik yetkilisinden oluşan bir grup, İsrail'e Gazze'deki savaşı derhal sona erdirmesi için baskı yapması için ABD Başkanı Donald Trump'a mektup yazdı. (Abdel Kareem Hana/AP)

Toplumsal sonuçlar ve gelecek perspektifleri

Post-truth dönemde tarihin yeniden yazılması ve uzamsal haritaların manipülasyonu, sadece akademik ya da teknik birer mesele olmanın çok ötesinde toplumsal sonuçlar doğuruyor.

Farklı grupların kendi gerçekliklerini yaratması ve bu gerçekliklerin dijital ortamda güçlenmesi, toplumsal kutuplaşmanın artmasına ve ortak bir zemin bulmanın zorlaşmasına yol açıyor.

Özellikle genç nesillerin bilgiyi büyük ölçüde dijital kaynaklardan edindiği bir dönemde, eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi ve çoklu kaynak kullanımının özendirilmesi kritik önem taşıyor.

Eğitim sistemlerinin bu yeni gerçekliğe uyum sağlaması, sadece teknik bilgilerin aktarılması değil, aynı zamanda epistemolojik farkındalığın da artırılmasını gerektiriyor.

Sonuç olarak, post-truth dönem sadece bilginin üretilmesi ve tüketilmesi biçimlerini değiştirmekle kalmıyor, aynı zamanda gerçekliğin kendisi hakkındaki anlayışımızı da kökten dönüştürüyor.

Bu dönüşümle başa çıkabilmenin yolu, teknolojik gelişmeleri körü körüne reddetmek ya da kabul etmek değil, onları eleştirel bir gözle değerlendirerek toplumsal faydaya dönüştürecek mekanizmalar geliştirmekten geçiyor.

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.