Hong Kong, Çin'e dönüşüyor: Peki Britanya bunu dile getirmeyi neden bıraktı?

Bankacılar ve yöneticiler şimdilik dokunulmaz olduklarına inanıyor. Ama Komünist Parti zamanla onların da peşine düşecek

The Independent, hapisteki medya kralı Jimmy Lai'nin serbest bırakılması çağrılarını destekliyor (AP)

Hong Kong'da özgürlük gün geçtikçe yok oluyor. Birleşik Krallık (BK) yurttaşı olan ünlü medya kralı Jimmy Lai müebbet hapis cezasıyla karşı karşıya. Sınır Tanımayan Gazeteciler, dünya basın özgürlüğünde Hong Kong'u 140. sıraya koyuyor. Hong Kong'un en iyileri ve zekilerinin çoğu BK'ye doğru beyin göçüne katılıyor. Yine de Britanya tamamen suskun. Neden?

Bu sefer Dışişleri, İngiliz Milletler Topluluğu ve Kalkınma Ofisi personelini suçlamak pek mümkün değil. Hong Kong'a dair son rapor bir titizlik örneği. Raporda absürt davalar, art niyetli kovuşturmalar, küçük tacizler, hukukun üstünlüğündeki genel bozulma listeleniyor. Demokrasi bastırıldı, demokratlar hapsedildi. Kısacası Hong Kong, Çin'e dönüşüyor.

Margaret Thatcher'ın Hong Kong'u geri vermeyi, Çin rejiminin de 1997'den itibaren 50 yıl süreyle ülkedeki yaşam tarzına saygı göstermeyi kabul ettiği 1984 Ortak Deklarasyonu kapsamında, Britanya'nın eski sömürgesine karşı bir görevi olduğu için diplomatlar bu belgeleri seri halde hazırlıyor.

Raporlar yıllarca yumuşaktı. Artık Whitehall'un (başbakanlık ve bakanlıkların olduğu cadde -ed.n) yasa taslağı hazırlayan en iyi avukatları bile gerçeklerden kaçamıyor. Çin sözünde durmadı. Peki BK Dışişleri Bakanı James Cleverly'nin vardığı sonuç ne? Hmm, şey... Çin "uyumsuzluğu sürdürüyor" ve biz "Çin hükümetinin eylemlerini dikkatle inceleme çabalarına öncülük etmeyi sürdüreceğiz." Ürkütücü şeyler.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

İşçi Partisi'nin gölge Dışişleri Bakanı Catherine West, raporun "kesinlikle iç karartıcı bir okuma" sunduğunu belirten bir tweet attı. Yine de rapor siyasi atmosferi etkilemiyor. Şüphe uyandıran siyasetçiler, utanmaz akademisyenler ve kişisel çıkarlarının peşinden koşan tüccarlardan oluşan "Çin kütlesi" sessizce süzülüyor. Olağan işleyişe doğru bir sürüklenme yaşanıyor.

BK Dışişleri Bakanı, Çin Devlet Başkanı Yardımcısı Han Cıng taç giyme törenine katıldığında, Jimmy Lai meselesini üst düzey Çinli siyasetçinin gündemine getirdiğini söylüyor. Öyleyse bu sessiz diplomasi olmalı, hatta o kadar sessiz ki Hong Kong mahkemesi henüz verdiği hükmünde, 75 yaşındaki Lai'nin 2020'de yürürlüğe giren Ulusal Güvenlik Yasası kapsamında isyana tahrik ve "dış güçlerle işbirliği yapma" suçlarından eylülde yargılanmasını kararlaştırdı.

Birleşik Devletler'de farklı bir yaklaşım sergileniyor. Güçlü ve iyi kaynaklara sahip Çin Kongre-İcra Komisyonu, "paralel yargı sistemi" diye adlandırdığı yapıya dahil 29 Hong Kong yargıcını listeleyerek ABD yönetiminin bu kişilere "yaptırım uygulamayı değerlendirmesi gerektiğini" belirtti. Bunlar arasında Lai davasındaki yargıçlar da var: Her ikisi de Britanya'da hukuk eğitimi alan Esther Toh'yla Susana D'Almada Remedios ve Alex Lee.

Bir zamanlar kentin en popüler gazetesi Apple Daily'i yayımlayan Lai'nin işleri yok edildi. Lai halihazırda, ev sahibinden habersiz işyeri alanının yüzde 0,16'sını yasadışı biçimde kiralamak gibi gülünç gerekçelerle dolandırıcılıktan hapis yatıyor. Dinini yaşayan bir Katolik olan Lai'nin zayıf yasal suçlamalar teranesiyle ve bir daha hiç hapishaneden ayrılmama ihtimaliyle başa çıkabilmek için inancına yaslandığı söyleniyor.

Lai'nin uluslararası hukuk ekibinden Doughty Street Hukuk Bürosu mensubu Kral Danışmanı Avukat Caoilfhionn Gallagher, "Bu hukukun silah olarak kullanılmasıdır" diyor. Eskiden Hong Kong halkının, 1989'da Pekin'de yaşanan Tiananmen Meydanı katliamının yıldönümünü andığı 4 Haziran haftasında sergilenen yargı kudretinden alınacak özel bir ders var.

Gece nöbetleri son buldu ve anmaları organize edenler kanunun tüm gücünü hissetti. Onlara seçilmiş siyasiler, "yönetimin devrilmesini kışkırtmak için komplo kuran" 5 genç, "Hong Kong'un Çin'in parçası olmadığını düşündürecek şekilde çocukları yanlış yönlendirmiş olabilecek" üç öğrenci ve koyun avlayan kurtlarla ilgili çocuk kitapları "isyana tahrik eden" bir metafor kabul edilen 5 konuşma terapisti eşlik ediyor.
 


Kapıların açılmasından bu yana 144 binden fazla Hong Konglunun Britanya'ya gelmesine şaşmamalı. Dışişleri Bakanı haklı biçimde "toplumumuza muazzam katkıları var" diyor.

Ancak Şi Cinping'in dalkavukları, itaatkar savcıları ve iyi ücret ödenmiş yargıçları orayı yumuşak otoriterliğin test alanına dönüştürdüğü için kimse sevdiği yurdunu terk etmek zorunda kalmamalı. Bankacılar ve yöneticiler şimdilik dokunulmaz olduklarına inanıyor. Ama Komünist Parti zamanla onların da peşine düşecek.

İşte bu yüzden Hong Kong'un kaderi hâlâ önemli. Lai'nin avukatı Gallagher, Westminster'daki bir toplantıda Hong Kong'daki yöntemlerin dünyanın her yerindeki otokratların izlediği bir deney olduğunu anlattı. Yasal normları kötüye kullanmada tecrübeli Vladimir Putin ve Türkiye'den Recep Tayyip Erdoğan gibi isimler hızlı öğreniyor.

Gallagher 4 teknik sıraladı: çok sayıda dava açmak, telif hakkı veya fikri mülkiyet üzerinden bir dizi kapsamlı kanun ve yönetmeliği kullanmak, "aracıları" iftiradan ziyade yolsuzluk veya dolandırıcılık gibi suçlamalarla hedef almak ve yurtdışındaki muhalifleri hedef almak için sınırların ötesine uzanmak.

Sonuncusunun bir örneği 18 yaşındaki Çuy Hoy-çun oldu. Bölge dışındayken internette paylaştığı yorumlarda Çin'e karşı "düşmanlığı kışkırtma" nedeniyle üç yıl hapse mahkum edildi.

Öyleyse biri tıp, diğeri de hukuk okuyan Hong Konglu iki akıllı öğrencinin Gallagher'ı dinlerken, tüm parlamentoların anasında bile kendilerini güvende hissetmediklerini söylemesi şaşırtıcı olmamalı. Onlar için bundan daha iyisini yapabiliriz.

The Independent'ın dış haberler servisinin kurucu muhabiri olan Michael Sheridan, sonrasında diplomatik editör oldu. 20 yıl boyunca The Sunday Times'ın Uzak Doğu Muhabirliği görevini yürüttü. Gate to China: A New History of Hong Kong and the People’s Republic (Çin'e Açılan Kapı: Hong Kong ve Halk Cumhuriyeti'nin Yeni Tarihi/2021) ve Romans (Romalılar/1995) kitaplarının yazarıdır



https://www.independent.co.uk/voices/

Independent Türkçe için çeviren: Ali Demir

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU