Apple için kötü, Çin için daha da kötü bir hafta sonuydu

Şu an gördüğümüz şey, Çin ekonomisinin gelecek 10 yıl boyunca ters rüzgarlarla karşı karşıya kalacağına dair bir başka önemli kanıt daha

Elektronik aksam ve ürünlerin küresel tedarik zincirlerinin, öngörülebilir gelecekte ciddi şekilde aksamayı sürdüreceği apaçık ortada (AP)

Kovid tecritlerine karşı şiddetli protestoların Şanghay ve diğer büyük şehirleri vurduğu Çin'de sıkıntılı bir hafta sonu yaşandı. Bu, Apple için de sıkıntılı bir dönem oldu. Cengcou'da yer alıp Foxconn tarafından işletilen dünyanın en büyük iPhone fabrikasında, çalışma koşullarıyla ilgili büyük huzursuzluklar yaşandı.

Londra'dan yazarken, Çinli yetkililerin tecritleri hafifletme baskısıyla nasıl başa çıkacağı ya da Foxconn'un fabrikalarındaki çalışma ortamını nasıl iyileştirmeye çalışacağı konularında yargıya varmak kolay değil. Ancak elektronik aksam ve ürünlerin küresel tedarik zincirlerinin, öngörülebilir gelecekte ciddi şekilde aksamayı sürdüreceği apaçık ortada.

Kovid salgınlarının sonucunda Foxconn, Shenzhen ve Şanghay'daki fabrikalarında çip üretimini askıya almak zorunda kaldı. Bu durum, yılın en büyük alışveriş dönemi olan Efsane Cuma (Black Friday) hafta sonu boyunca tedarik sıkıntısı çeken Apple için özel bir sorun. Çin'deki aksamanın iPhone satışlarındaki kayıplar yüzünden şirkete haftada yaklaşık 1 milyar dolara mal olduğu tahmin ediliyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Bu hafta sonu işinin daha genelde nasıl sonuçlanacağını tahmin etmeden önce rakamları bekleyelim ve görelim ama Apple'ın yaşadığı zorluklarla ilgili haberler Cuma günü hisse fiyatını yüzde 2 düşürdü.

Ancak bu sadece Apple ya da daha genelde çip üretimiyle ilgili değil. Şu anda gördüğümüz şey, Çin ekonomisinin gelecek 10 yıl boyunca ters yönden esen rüzgarlarla karşı karşıya kalacağına dair bir başka önemli kanıt daha. Elbette Çin sadece elektronikte değil, otomobillerin de aralarında bulunduğu diğer mallarda da dünyanın en büyük üretim merkezi olmayı sürdürecek. Bu yılki otomobil ve kamyonet üretimi 24 milyon civarında gibi görünüyor. Bu rakam 2018'de 25 milyonu aşan zirve seviyesinden biraz daha düşük olsa da kıyas yapıldığında ABD'deki sayı 11 milyon, Japonya'daysa 8 milyon civarlarında.

Çin aniden liderliği kaybetme tehlikesi yaşamıyor. Daha ziyade, üretim süreçlerinin en üst segmentinden gitgide itilmesi ve bunun sonucunda tam gelişmiş bir ekonomi olmaktan ziyade orta gelirli bir ekonomide sıkışıp kalması tehdidiyle karşı karşıya. Önceki aylarda Lowy Enstitüsü tarafından yapılan önemli bir çalışma, muhtemelen bunun gerçekleşeceğini öne sürüyordu. Evet, Çin mutlak büyüklükte ABD ekonomisini geçebilir ama çok daha düşük gelir seviyelerinde de sıkışıp kalır.

Aslında Çin'in yükselişini frenlemeye yönelik bir ABD harekatından sorumlu iki paralel güç var. Bunlardan biri, Başkan Biden'ın geçen ay açıkladığı ve Çin'in çip endüstrisini zorlu yeni ihracat kurallarıyla kösteklemeye yönelik planıyla hükümet. Diğeri (ve son birkaç günün bu kadar önemli olmasının nedeniyse) ABD iş dünyası.

Bir üretim merkezi olarak Çin'e bel bağlamanın ticari riski, acımasız bir netlikle ortaya kondu. Bunun sonucunda, Çin'e tam gaz giden ABD şirketleri geri çekiliyor.

Çin'den uzaklaşmanın en meşhur örneği, Apple'ın en yeni iPhone 14 modelini Hindistan'ın Chennai kenti yakınlarındaki bir fabrikada üretmeye başlaması oldu. Ancak bu Apple'ın Foxconn'u terk etmesi anlamına gelmiyor, hatta tam tersi çünkü fabrikayı Foxconn işletiyor. JP Morgan'ın hesaplarına göre, Apple bu yılın sonunda küresel iPhone 14 üretiminin yüzde 5'ini Hindistan'da yapıyor olacak ve 2025 itibarıyla tüm iPhone'ların yüzde 25'ini orada üretecek.

Çin nasıl karşılık verecek? Bu noktada hikaye daha da ilginç bir hal alıyor çünkü son parti kongresinde Çin'in ABD'ye taşınan ve oradaki yüksek teknoloji şirketlerinde çalışan yetenekli gurbetçileri geri çekmeye çalıştığına dair işaretler vardı.

İnsan sermayesi, yüksek teknoloji yetkinliklerinin geliştirilmesinde en kıt girdi ve en parlak Çinli öğrencilerin çoğu eğitim için ABD'ye taşındıktan sonra orada iş aradı. Onların geri dönmesini sağlamak büyük bir mesele ama Çin bunu başarmaya çalışmak zorunda. Ancak Şanghay ve diğer şehirlerdeki protesto görüntüleri onlar için cezbedici olmayacak.

Çin kaçınılmaz olarak üst düzey yarı iletken endüstrisini kurmada bazı başarılar elde edecek ve hiç kimsenin Çin'in bunu yapma kabiliyetini küçümsememesi gerekiyor. Ancak ABD ve diğer çok uluslu şirketler iPhone ve diğer üst segment ürünlerin üretimini kademeli olarak Çin'den kaydırırsa bu üst düzey çiplerin pazarını uluslararası üreticiler değil, yerli üreticiler kurmak zorunda kalacak.

Dolayısıyla hepimizin gördüğü bu protesto görüntüleri, iki açıdan zarar veriyor. Yabancı şirketleri üretim yerlerini çeşitlendirerek Çin'den uzaklaşmaya teşvik ediyor. Ve ülkenin yerli üst segment üreticilerini geliştirmek için ihtiyaç duyduğu yetenekleri geri çekmesini zorlaştırıyor. Apple için iyi bir hafta sonu değil ama Çin için daha da kötü bir hafta sonu.

 

https://www.independent.co.uk/independentpremium

Independent Türkçe için çeviren: İpek Uyar

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU