İyi ya da kötü: Apple dünyamızı tamamen yeniden şekillendirdi

ABD hâlâ dünyanın en büyük ekonomisi ve yaklaşık 10 yıl daha öyle kalacak ama günlük yaşamlarımız üzerinde her zamankinden daha fazla etkiye sahip

(Reuters)

Apple Inc. neden dünyanın ilk 3 trilyon dolarlık şirketi? Bu dünyayı tamamen değiştiren, çok şaşırtıcı bir başarı.

Akıllı telefon diye bir şey olmasaydı hayatımızın ne kadar farklı olacağını düşünün. Ne var ki bu, çözmesi zor bir hikaye çünkü başlangıç noktası Apple olsa da tamamen bu şirketle ilgili değil. Bu Amerika'yla ve ülkenin dünyayla olan ilişkisiyle ilgili.

Steve Jobs'un dehası, insanların ne istediklerini kendileri dahi bilmeden önce sezgisel olarak hissedebilmesi ve bu arzuları karşılayacak ürün ve hizmetleri ortaya koyabilmesiydi. Jobs'un Macworld 2007'de iPhone'un lansmanını yaptığı an hâlâ izlemeye değer.

O zamandan beri yaşananlar çok şaşırtıcı çünkü akıllı telefonların kullanılacağı tüm alanları o bile öngöremezdi. İlk iPhonelarda ön kamera yoktu, bu yüzden selfie çekemiyorlardı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Fakat hikaye sadece Jobs, hatta 2011'de CEO olarak Steve Jobs'un yerine geçen Tim Cook ya da Apple hakkında değil. Hikaye, Amerika'nın batı yakasındaki bir grup şirketin (dünyanın geri kalanının hoşuna gitse de gitmese de) ABD'nin etkisini tüm dünyaya yaydığı bir grup çalışmasıyla ilgili.

Sosyal medyadan başlayarak bazı konulara değinelim. Kullanıcı sayılarına göre sırasıyla ilk 5 sosyal medya ağının tamamı Amerikalı: Facebook, YouTube, WhatsApp, Instagram ve Facebook Messenger. Bunlardan 4'ü (Google'a ait olan YouTube hariç) tümü Facebook'a ait. Bunları, en azından kısmen Çin'in ABD platformlarını dışarıda tutma yeteneği sayesinde büyüyebilen bir dizi Çinli firma takip ediyor. İlk 10'da tek bir Avrupa veya Japon sosyal ağı yok.

Veya motor endüstrisinin dönüşümünü ele alalım. Dünyanın en değerli otomobil şirketi bir girişim olan Tesla. Bir kişi, Elon Musk, yalnızca tüm küresel endüstriyi değiştirmekle kalmadı, içten yanmalı motorun saltanatının sona ermesine yol açacak süreci başlattı.

Veya ekonomik gücün en kaba ölçüsünü, yani dünyadaki hisseleri borsaya açılmış şirketlerin toplam değerini ele alın. Hepsi 1 trilyon dolardan fazla değere sahip ilk 6 şirketten 5'i Amerikalı. Bunlar Apple, Microsoft, Alphabet (Google'ın ana şirketi), Saudi Aramco (Suudi Arabistan'ın ulusal petrol şirketi), Amazon ve Tesla. Daha sonra, henüz tam olarak trilyon dolarlık bir şirket olmayan ("sadece" 950 milyar dolar değerinde) Meta Platforms ya da eski adıyla Facebook geliyor.

Hepimiz yüksek teknoloji Amerikan ürün ve hizmetlerini kullandığımız için bunu normal karşılıyoruz. Bu kelimeleri bir iPhone'da okuyorsanız veya onlara Facebook tarafından yönlendirildiyseniz, arka planda şirketlerin kendileri vardır. Arkadaşlarımız ve ailelerimizle WhatsApp aracılığıyla iletişim kurarken konuşmaya odaklanırız, bunu mümkün kılan teknolojiye değil.

Ama bu hiç normal değil. ABD hâlâ dünyanın en büyük ekonomisi ve yaklaşık 10 yıl daha öyle kalacak. Ama iyi ya da kötü, günlük yaşamlarımız üzerinde her zamankinden daha fazla etkiye sahip. ABD tarafından geliştirilen iletişim sistemlerinin yetkinliği sayesinde pandemi kaynaklı streslerle başa çıkabilmemiz açısından daha iyi; evet, Zoom, 2011'de Kaliforniya'da kurulmuş bir ABD şirketi.

Fakat sosyal medya platformlarının insanları yalnızca benzer görüşlere sahip kişilerle etkileşime girmeye teşvik etmesi ve dolayısıyla toplumlarımızda artan bölünmelere neden olması açısından belki de daha kötü. Harvard Üniversitesi'nden siyaset bilimci Joseph Nye tarafından ortaya atılan Amerika'nın "yumuşak gücü" kavramının, Amerikan toplumundaki mevcut gerginliklere rağmen hiç bu kadar güçlü olmadığını söyleyebilirsiniz.

Apple'ın dehasına geri dönelim. Hepimiz, pandemiye uyum sağlama ihtiyacının büyük güç verdiği başka bir sanayi devriminin ilk aşamalarındayız. Pandemi geri çekilecek ancak hayatımızda yaptığı değişikliklerin çoğu kalıcı olacak. Çevrimiçi perakendeciliğe geçişin değeri şu anda 1,7 trilyon doları aşan Amazon'un işine ne yaptığına bakın.

Apple, geçmişte pek çok ürünüyle olduğu gibi, insanların arzularını ve umutlarını anlamaya devam edebilirse, o zaman sadece dünyanın en değerli şirketi olmayı hak etmekle kalmayacak, dünyayı tuhaf bir şekilde daha Amerikan hale de getirecek.



https://www.independent.co.uk/independentpremium/voices

Independent Türkçe için çeviren: Sevgi Aydoğan

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU