Omicron varyantı piyasayı daha da karıştırıyor: Petrol soğuk savaşı kapıda

ABD petrol fiyatlarını kontrol etme mücadelesi verirken Biden yönetiminin attığı adımlar OPEC'i dengelemeye yönelik bir blok oluşturulacağına işaret ediyor

OPEC+ toplantısı belirleyici olur mu? (Reuters)

Heybetli OPEC+ grubu bugün (2 Aralık) toplanırken Omicron varyantının yaptığı agresif çıkışın petrol piyasasındaki işleri daha da karıştırması bekleniyor.

Ne var ki Suudi liderliğindeki OPEC'in üyesi olmayan ve ham petrol ihraç eden, Rusya önderliğindeki ülkelerden oluşan grubun üyelerinin ocaktaki üretim politikasına karar vermek için Zoom'da sohbet ederken uğraşmak zorunda kalacakları tek sorun bu değil.

Salı günü (30 Kasım) petrol fiyatları, Moderna'nın patronu Stéphane Bancel'in mevcut aşıların yeni varyanta karşı önceki suşlara nazaran daha az etkili olabileceği uyarısında bulunmasının ardından düştü. Petroldeki vadeli işlemler kasım ayını pandeminin başlangıcından bu yana kaydedilen en kötü aylık düşüşle kapattı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

ABD ve diğer ekonomik güç merkezleri daha düşük fiyatlar ve istikrar arayışındayken, birçok küçük ekonomi hâlâ pandemi derinliğini atlatmaya çalışırken Omicron varyantı piyasadaki oynaklığı artırdı ve ham petrol talebine ilişkin endişeleri körükledi.

Daha öncesinde miktarı günlük 10 milyon varil azaltarak tecrit önlemlerine bağlı talep düşüşünü durdurmak için ciddi üretim kesintileri uygulayan grup, yazdan beri her gün düzenli olarak piyasaya 400 bin ek varil sürüyor. Küresel ekonomi toparlanmaya başlarken petrolün piyasaya kademeli olarak sürülmesi ihracatçılara bilançolarını yeniden düzeltme imkanı sundu.

OPEC+ hâlâ günde yaklaşık 3,8 milyon varillik bir kesinti uyguluyor. Ufukta daha fazla seyahat kısıtlaması görünürken varyant, grubu üretim artışlarını duraklatmak zorunda bırakabilir.

İhracatçıların fiyatları düşürmek ve ekonomik toparlanmayı hızlandırmak için daha fazla petrol pompalamasını isteyen ABD liderliğindeki ithalatçılar, şimdilik perşembe günü (2 Aralık) yapılacak olası yeni petrol kesintilerine tahammül edebilir. Fakat uzun vadede, grubun ham petrol arzını artırma konusundaki tereddütü, halihazırda hararetli olan jeopolitik açmazı kızıştırabilir.

Geçen ay boyunca Beyaz Saray, OPEC+'a üretimini artırmak için teşvikler sunmaya çalışmış fakat Riyad ve Moskova yönetimin ricalarına kayıtsız kalmıştı.
 

OPEC (Reuters).jpg
OPEC petrol fiyatlarını rakipsiz bir şekilde kontrol etmeye devam edecek mi? (Reuters)


Ardından ABD Başkanı Joe Biden, Washington'ın ABD'nin stratejik ulusal rezervlerinden 50 milyon varili piyasaya süreceğini duyurmuş ve diğer önde gelen 4 ithalatçı olan Çin, Hindistan, Japonya ve Güney Kore'ye ulaşarak onları da aynı şeyi yapmaya ikna etmişti. ABD ve bu ülkeler dünyanın en büyük ham petrol ithalatçıları.

Hindistan daha sonra stratejik rezervlerinden piyasaya 5 milyon varil daha pompalayacağını açıklarken İngiltere de 1,5 milyon varili piyasaya süreceğini duyurmuştu.

Fakat uzmanlar, baskı uygulamaya dayanan bu diplomasinin fiyatlarda bir düşüşü zorlamaya yetmeyebileceğini söylüyor.

Rice Üniversitesi'nin Houstan'daki Baker Enstitüsü'nden enerji analisti Jim Krane, The Independent'a şöyle konuştu:

Biden'ın önünde çok iyi seçenekler yok. Piyasaya stratejik rezervden petrol sürebilir, ki bunu yaptı. Bu birazcık yardımcı oldu.

Fiyatları düşürmenin en iyi yolu Suudi Arabistan'dan üretimi artırmasını istemek. Bu esasında Suudilerden kazançlarını kısmalarını istemek demek ve bu büyük bir talep. Suudiler şimdiye kadar bunu reddetti. Dolayısıyla ABD yönetimi OPEC'le poker oynamaya karar verdi.

ABD'li yasa koyucular OPEC'i ve müttefiklerini tröst karşıtı yasalarına tabi tutacak ve Senato'dan geçmesi halinde örgütü ABD yaptırımlarına açık bir "yasadışı kartel" diye tanımlayacak olan 1890 tarihli "Petrol Üretmeyen ve İhraç Etmeyen Karteller Yasası"nı yürürlüğe koymakla tehdit etti. ABD Dışişleri Bakanlığı (NOPEC adıyla bilinen) yasaya diplomatik sonuçlarına ilişkin endişelerle daha önce karşı çıkmıştı ve bu, yasanın geçmesini zorlaştırıyor.

Ne var ki yasa taslağının yönetim tarafından tekrar masaya yatırılması olumlu sonuçlar veren güçlü bir uyarı atışı olabilir.

Krane "Bu yasa petrol fiyatları için bir felaket olur ve muhtemelen hiçbir zaman imzalanmayacak fakat Suudi çıkarları için ciddi bir tehdit oluşturuyor. NOPEC adlı yasa tasarısının geçmesi muhtemel görünüyorsa, Suudilerin daha fazla işbirliği yaptığına şahit olabiliriz" diyor.

Biden yönetimi enerji sektöründeki jeostratejik gücü dengelemeye çalışırken ABD öncülüğündeki lobi faaliyetleri petrol ithalatçıları arasında bir çeşit birlik olduğunu gösterdi.

Ama tarihsel olarak, birbirini takip eden ABD yönetimleri petrol fiyatlarını kontrol edemediklerini ortaya koymuştu. Petrol piyasası stratejik rezervlerdeki stokların piyasaya sürüldüğü bir müdahale gerektirdiğinde ABD, Paris merkezli Uluslararası Enerji İdaresi (IEA) bloğunu oluşturan 30 sanayileşmiş, enerji tüketen ülkeyle çalışmayı seçti.

ABD müttefikleri Japonya ve Güney Kore, IEA üyesi fakat Çin ve Hindistan değil. ABD, doğal gaz fiyatlarındaki artışla meşgul oldukları ve ham petrol fiyatları konusunda Asya ülkelerinden daha az endişe duydukları için IEA üyelerinin çoğunluğunu oluşturan Avrupalı müttefiklerini bu petrol fiyatları sıkıntısında göz ardı etti.
 

Suudi Arabistan - OPEC (Reuters).jpg
Tüm gözler Suudi Arabistan'da (Reuters)


Bu nedenle Suudi Arabistan liderliğindeki OPEC'in OPEC+ grubunu kurmak için Rusya'ya ve diğer ülkelerle temas kurması gibi, Biden yönetimi de güçlü petrol ithalatçılarından oluşan bir IEA+ bloğu oluşturma görüşmelerine öncülük edebilir.

Gün ışığını görürse, bu örgüt etki rekabetini alevlendirebilir ve enerji piyasasını soğuk savaş benzeri bir iki kutupluluğa bölebilir. Ve ironik bir şekilde, ABD ve Rusya yine zıt taraflarda olacaktır.

Fakat OPEC+ perşembe günü (2 Aralık) yapılacak toplantısında, üretimdeki artışları duraklatarak yanıt verebilir, bu da meydan okumaya ve ABD çıkarlarına zarar verecek adımlar atma kabiliyetine işaret edecektir.

Krane "Opec'in hâlâ oynayacak kartları var. Geçen yıldan beri OPEC dünyaya çok taraflı birlik konusunda bir ustalık dersi veriyor. Kartel agresif bir yol izleyebilir; üretim artışlarını durdurabilir, hatta onları tersine çevirebilir" diye konuştu.



https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU