NASA'nın Kızıl Gezegen güncesi: Dünyanın merakla izlediği Perseverance, Mars'taki ilk ayında neler yaptı?

Uzay aracı, Mars'ta geçmişte mikroskobik ölçekte canlılar bulunup bulunmadığını araştırmak üzere bir ay önce Jezero Krateri’ne inmişti

NASA'nın yapay zekayla desteklenen uzay aracı, Marslı fosilleri bulmak için X-ışınlarından da yararlanacak (NASA)

NASA'nın yeni uzay aracı Perseverance, Kızıl Gezegen'e 18 Şubat 2021'de ulaştı. Bilim insanları, uzay aracının Mars'ta geçirdiği ilk ayından memnun kaldıklarını söylüyor.

Gönderdiği fotoğraf ve videolarla büyük yankı uyandıran uzay aracı, Mars'ta geçmişte mikroskobik ölçekte canlılar bulunup bulunmadığını araştırmak üzere bir ay önce Jezero Krateri'ne inmişti.

Perseverance misyonunda görev alan araştırmacılar bu süre boyunca uzay aracının bilimsel araçlarının ve sistemlerinin gerektiği gibi çalışıp çalışmadığını kontrol etti. Ve görünüşe göre uzay aracı, her kontrolden başarıyla çıktı.

NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'nda ve Perseverance misyonunda görev alan jeokimya profesörü Ken Farley, 16 Mart'ta çevrimiçi düzenlenen 52. Ay ve Gezegen Bilimi Konferansı'nda (Lunar and Planetary Science Conference) bu süreci şöyle yorumladı:

Şimdiye kadar hepsi son derece iyi çalıştı. Önemli bir teknik sorun da yaşamadık.

Perseverance şimdi ne yapacak?

Bu kontroller tamamlandıktan sonra Perseverance'ın ilk büyük görevi, Kızıl Gezegen'e götürdüğü minik helikopteri havalandırmak olacak.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

1,8 kilogramlık Ingenuity adlı helikopter, Mars'a uzay aracının karnındaki bölmede usulca bekliyor. Görev ekibi uçuş denemesi için uygun bir hava sahası bulduğunda helikopterin ayakları yere basacak ve sonra birkaç kısa uçuş gösterisi yapacak.

Ingenuity'yi konuşlandırdıktan sonra Perseverance, güvenli bir mesafeye çekilecek ve yüksek çözünürlüklü Mastcam-Z isimli kamerasıyla havadaki hareketlilikleri belgeleyecek.

Görev ekibi üyeleri, Perseverance'ın iki dahili mikrofonu aracılığıyla Ingenuity'nin uçuşlarının sesini de kaydedebileceğini söyledi. Bu uçuşların ilkbahar sona ermeden gerçekleşmesi bekleniyor.

Arizona Eyalet Üniversitesi'nden, Mastcam-Z projesinin baş araştırmacısı Jim Bell, 16 Mart'taki konferansta yaptığı sunumda şu ifadeleri kullandı:

Video ve telefoto yeteneğimizi kullanmayı planlıyoruz. Çok heyecan verici; havacılık tarihinde bir ilk. O kayıtları dört gözle bekliyoruz.

Uzay aracının Mars'taki bir ayı

Uzay aracı, 18 Şubat 2021'de Mars'taki Jezero Krateri'ne indiğinden beri gündemden düşmüyor. ABD'nin Florida eyaletindeki Cape Canareval Hava Kuvvetleri Üssü'nden 30 Temmuz 2020'de fırlatılan uzay aracı, Kızıl Gezegen'deki toprak örneklerini toplamak ve Dünya'ya göndermekle görevli.

Perseverance, NASA'nın Güneş Sistemi'ndeki başka bir gezegende yaşam aradığı ilk gerçek astrobiyoloji görevi diye niteleniyor. Zira bilim insanları toplanan örneklerde Mars'ta geçmişte yaşamış olabilecek mikroskobik ölçekteki canlıların fosillerini arayacak.

Merakla takip edilen uzay aracı, Mars'taki ilk ayında Dünya'yı sık sık kendisinden ve Mars'tan haberdar etti. İngilizce'de "azim" anlamına gelen Perseverance'ın, Kızıl Gezegen'deki faaliyetleri şöyle ilerledi:

18 Şubat, ilk gün: Uzay aracı 7 aylık bir yolculuktan sonra Mars'a iner inmez Dünya'da merakla onu izleyen milyonlarca kişiye bir mesaj yolladı. İnişten yalnızca birkaç dakika sonra Kızıl Gezegen'in siyah beyaz bir fotoğrafı geldi.

 

ilk foto.jpg
(NASA)

 

Bu fotoğraf aynı zamanda Türkiye'den 2 milyon 528 bin 844 ismin de Mars'a ulaştığı anlamına geliyordu. NASA, Perseverance henüz fırlatılmadan önce bir isim kampanyası başlatmış ve milyonlarca kişi ismini Mars'a göndermek için başvurmuştu. Ancak kampanyaya en çok başvuru Türkiye'den yapılmıştı. Uzay aracında Türkiye'den kayıt olan 2 milyon 528 bin 844 kişinin ismi yer aldı.

19 Şubat, ilk renkli görüntüler: Perseverance'ın inişinden yaklaşık 24 saat sonra NASA, Mars'tan gönderdiği ilk renkli ve yakın çekim görüntüleri yayımladı. 25 kamera ve 2 mikrofon taşıyan uzay aracının gönderdiği kareler Mars zeminini ayrıntılarıyla gözler önüne serdi.
 

mars.jpg
(NASA)


Uçuş sistemi mühendisi Aaron Stehura basın açıklamasında bu görüntüleri, "Bu, daha önce hiç görmediğimiz bir şey" diye yorumladı:

Görüntüler çok çarpıcı ve ekip şaşkına döndü. Bunları yakalayıp dünyayla paylaşabildiğimiz için zafer kazanmış gibi hissediyoruz.

 

marso.png
(NASA)

 

21 Şubat, Ingenuity'den ilk mesaj: İngilizce'de "hüner" anlamına gelen Ingenuity isimli helikopterin ilk mesajı da inişten 3 gün sonra geldi. Mesajda helikopterin "beklendiği gibi çalıştığını gösteren veriler" yer aldı.

 

ingeuinit.jpg
Görselde Mars'ta uçacak ilk helikopter resmediliyor (NASA)

 

Ingenuity operasyonlarının başkanı Tim Canham, görevin planlandığı gibi ilerlediğini gösteren veriler sayesinde helikopterin bataryalarını şarj etmeye başlayacaklarını duyurdu.

Zira helikopterin öncelikle bataryalarında enerji depolaması gerekiyor. Böylece uzay aracının karnından çıkıp Mars'ta tek başına kalacağı soğuk gecelerde kendini sıcak tutabilecek ve diğer hayati işlemleri sürdürebilecek.

22 Şubat, ilk ses kaydı: Perseverance, Mars'ta kaydettiği ilk ses kaydını, iniş görüntüleriyle birlikte gönderdi. NASA çarpıcı görüntüleri Youtube kanalından paylaşırken, ilk ses kaydını da uzay aracının resmi twitter hesabından yayımladı.

Uzay aracının Mars yüzeyine inişi, üç farklı kamera açısından görüntülendi. 353 bin kişinin beğendiği videoda aracın Mars'a indiği anda NASA araştırmacılarının sevinç çığlıkları attığı da görüldü.
 


Ses kaydının yayımlandığı Twitter paylaşımında ise "Artık Mars'ı gördüğünüze göre, duyabilirsiniz de. Birkaç kulaklık alın ve mikrofonlarımdan birinin kaydettiği ilk sesleri dinleyin" ifadeleri yer aldı.
 


24 Şubat, Jezero'nun panoraması: Perseverance'ın Mars'a inişinden 6 gün sonra bilim insanları, Jezero Krateri'ni de ayrıntılı inceleme fırsatı buldu. Zira bugüne dek Kızıl Gezegen'den gelen en yüksek çözünürlüklü görüntülerden bir kısmı bu kraterde kaydedilmiş oldu.
 

jezero.png
(NASA)


Söz konusu panoramayı oluşturan görüntüler aslında görevin üçüncü gününde, yani 21 Şubat'ta çekildi. Ancak 142 ayrı görüntünün Dünya'da birleştirilmesi 24 Şubat'ı buldu.

25 Şubat, Mars şarkısı: Astronomi odaklı haber sitesi Space'n yazarlarından ve Foxanne takma adıyla müzikle uğraşan Chelsea Gohd, NASA'nın 22 Şubat'ta yayımladığı ses kaydını şarkıya dönüştürdü.

 


Söz konusu kayıtlar, Dünya dışında başka bir gezegenin yüzeyinde kaydedilen ilk ses kaydı olmuştu. Bu da Gohd'un Hello, Mars (Merhaba, Mars) şarkısını Mars sesiyle bestelenen ilk müzik parçası kıldı.

3 Mart, Mars'tan bir dizi fotoğraf: Perseverance, Mars'a inişinin ardından gezegen yüzeyine dair detaylı görüntüler toplamaya hız kesmeden devam etti. NASA araştırmacıları, ilkbahara büyük bir sürpriz yaparak girdi ve o görüntülerden çoğunu tek seferde yayımladı.
 

f7bf16f6-e185-47bb-8618-aed317370ea8.jpg
(Fotoğraflar: NASA)


Uzay aracının kimyasal maddeleri tespit etmede kullandığı robotik kol üzerindeki PIXL cihazında bulunan kamerayla ve yüksek çözünürlüklü Mastcam-Z kamerasıyla kaydettiği görüntüler, bilim insanlarının Mars toprağının yapısını incelemesine olanak tanıyor.

5 Mart, ilk test sürüşü: İnişten günler sonra NASA, internet sitesi'nden yayımladığı açıklamada, Perseverance'ın Kızıl Gezegen'deki ilk test sürüşünü gerçekleştirdiğini duyurdu.

Duyuruda test sürüşünün yaklaşık 33 dakika sürdüğü ve gezginin 6,5 metrelik bir mesafeyi kat ettiği ifade edildi. Uzay aracı, bulunduğu noktadan 4 metre ileri gitmiş ve bunun ardından 150 derece sola dönerek 2,5 metre daha ilerlemiş, yeni park yerine ulaşmıştı.

NASA mühendisi Anais Zarifian, ilk test sürüşünü "Bu bizim ilk denememizdi" sözleriyle anlattı. Test sürüşünün son derece iyi geçtiğini belirten mühendis, "Ekibimiz için çok büyük kilometre taşı" dedi.

Zarifian ayrıca, "Daha uzun sürüşler yapacağız, bu henüz başlangıç" diye konuştu.

11 Mart, yeni iniş görüntüsü: Uzay aracının resmi Twitter hesabından paylaşılan gönderiler, dünya genelinde milyonlarca kişinin Mars macerasına tanık olmasını sağlıyor. 11 Mart'ta paylaşılan bir gönderide iniş anına ait yeni bir görüntü bulunuyor.

Videolu paylaşımda uzay aracının ağzından şu ifadeler yer alıyor:

İnişte kullandığım fotoğraflara bakıyorsunuz. Bu şekilde hızlı bir şekilde yönümü buldum ve inmeden önceki son 3 dakika içinde en güvenli hedefi seçtim.

 


11 Mart, Navaholar Mars'ta: Bilim insanları Mars'taki kayalara, topraklara ve diğer jeolojik özelliklere çeşitli isimler veriyor. Örneğin Perseverance'ın indiği krater Jezero, Slav dillerinde "göl" anlamına geliyor. Çünkü araştırmacılar bu kraterin eski bir göl yatağı olduğunu düşünüyor.

İşte NASA, Mars'taki yüzey şekillerine verdiği bir isimle Kızılderili Navaho halkını da onurlandırdı. Perseverance'ın incelediği bir kayaya Maaz adı verildi. Bu isim Navaho dilinde "Mars" anlamına geliyor.

Üç yüz binlik nüfuslarıyla ABD'deki federal olarak tanınan Navaholar, en büyük yerli halk olarak biliniyor.

17 Mart, Perseverance'ın ilk toz şeytanı: Perseverance misyonunda görevli mühendisler, uzay aracının kameralarından birinin Jezero Krateri'nde yakaladığı görüntüleri incelerken bir toz şeytanı fark etti.

NASA araştırmacıları, Perseverance'ın karşılaştığı toz şeytanının görüntülerini, uzay aracının resmi Twitter hesabından paylaştı. Gönderide şu ifadeler yer aldı:

Bir toz şeytanı gördüm. Bu işlenmiş görüntülerde onu, robotik kolumun arkasında, uzakta görebilirsiniz. Toz şeytanı sağdan sola doğru hareket ediyor ve yoluna çıkan tozları birbirine katarak hortum oluşturuyor.

 


18 Mart, yeni ses kaydı: Perseverance, Mars'ta bir ayını doldururken NASA da uzay aracının 7 Mart'ta Jezero'da kaydettiği sesleri paylaştı.

Gezginin Kızıl Gezegen'de hareket ederken çıkardığı seslerin kayıtları, yine uzay aracının resmi Twitter hesabından paylaşıldı.

Paylaşımda, "Bu benim Mars kayalarının üzerinden geçişimin sesi. Mars'ta araç kullanırken çıkan seslerin ilk belgesi" ifadeleri yer alıyor.
 


 

Yararlanılan kaynaklar: NASA, Business Insider, Deutsche Welle, Space, CNN International, BBC Türkçe, Sputnik Türkiye, @NASAPersevere / Twitter

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU