Değerli Independent Türkçe okuyucuları,

Son günlerde birçok kişinin gözleri ve kulakları New York'taki Birleşmiş Milletler Zirvesi ile Washington'da, Beyaz Saray'daki Trump-Erdoğan görüşmelerine kilitlenmişti. 

New York'ta Trump ve Müslüman ülke liderleri toplantısında "U" şeklindeki masanın başına Trump ve Erdoğan'ın, toplantıyı yönetircesine, masanın başına yan yana oturmaları da dikkatlerden kaçmamıştı.

Daha çok sayıda önemli gelişmeler ve enerji anlaşmalarının gerçekleştiği bu görüşmeler başında yer alıp epeyce tartışıldı.

Fakat kısa süre önce yürürlüğe giren Türkiye-Katar "Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması" (TEOA) yeterince analiz edilmemiş olabilir.

Bir süredir yazmak istediğim bu anlaşma hakkında ancak bir analiz yazısı tamamlama fırsatı bulabildim.

Tabii bu anlaşma, İsrail'in Katar'a düzenlediği hava saldırısından önce gerçekleştiği düşünülürse, saldırı sonrası öneminin daha da artırmasına şaşırmamak gerek.

Türkiye ile Katar arasındaki ilişkiler, son yıllarda yalnızca siyasi ve diplomatik düzeyde değil, aynı zamanda ekonomik iş birliği bağlamında da önemli bir ivme kazandı.

1 Eylül 2025 itibarıyla yürürlüğe giren Türkiye-Katar Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması (TEOA) bu sürecin en somut adımlarından biri olarak dikkat çekiyor.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesi, iki ülkenin karşılıklı olarak hem ticaret hacmini artırmasına hem de yatırımları çeşitlendirmesine imkân sağlayacak.

Katar'ın halihazırda Türkiye'de önemli yatırımları bulunmakta, Türkiye'nin de Katar'da askeri üssü bulunuyor.

Ticaret Bakanlığı'nın duyurusunda da belirtildiği üzere, anlaşma ile birlikte taraflar arasında mal ve hizmet ticaretinin önündeki tarifeler ve kısıtlamalar büyük ölçüde kaldırılıyor.

Bu durum özellikle sanayi ürünlerinde gümrük vergilerinin sıfırlanması, tarım ve gıda sektöründe ise aşamalı olarak indirime gidilmesi anlamına geliyor.

Türkiye'nin güçlü olduğu mobilya, makine, tekstil, otomotiv yan sanayi gibi sektörlerde Katar pazarına giriş kolaylaşacak.

Aynı şekilde Katar'ın özellikle enerji ve petrokimya ürünleri ile bazı gıda kalemlerinde Türkiye'de daha rekabetçi hale gelmesi bekleniyor (kaynak: Ticaret Bakanlığı, 2025).  

Ayrıca savunma sanayi gibi stratejik sektörlerde de alışveriş artabilir.

Katar'ın stratejik konumu ve Türkiye'nin bölgesel açılımı

Katar, yalnızca enerji kaynaklarıyla değil, aynı zamanda finansal sermaye birikimiyle de bölgesinde öne çıkan bir aktör.

Küçük yüzölçümüne rağmen kişi başına düşen milli geliri bakımından dünyanın en zengin ülkeleri arasında yer alıyor.

Türkiye'nin son yıllarda Körfez bölgesinde artan ekonomik ve siyasi varlığı düşünüldüğünde, Katar ile ilişkilerin kurumsal bir anlaşma çerçevesine oturtulması stratejik bir kazanım.

TEOA yalnızca ticaretin kolaylaştırılması değil, aynı zamanda yatırım, hizmetler, kamu alımları, fikri mülkiyet hakları ve e-ticaret gibi alanlarda da kapsamlı hükümler içeriyor.

Yani anlaşma, iki ülkenin uzun vadeli ekonomik ortaklığını derinleştirecek bir çerçeve sunuyor.

İhracatçılar için yeni ufuklar

Türkiye'nin ihracatçıları açısından Katar pazarı görece küçük ama yüksek katma değerli bir alan.

Nüfusu 3 milyon civarında olsa da bu nüfusun büyük çoğunluğu yüksek alım gücüne sahip.

Özellikle gıda, inşaat malzemeleri, sağlık hizmetleri ve savunma sanayiinde Türkiye'nin güçlü bir rekabet avantajı bulunuyor.

Kaldı ki Katar sayesinde Türk ihracatçıların Körfez bölgesi basta olmak üzere uzak bölgelere erişim olanakları da artacaktır.

Türk müteahhitlerinin Katar'daki büyük altyapı projelerine katılımı oldu.

2022 Dünya Kupası sürecinde zaten ciddi bir deneyim kazanan Türk şirketleri, bundan sonra Katar'ın enerji dönüşümü, akıllı şehirler ve sürdürülebilir altyapı projelerine yönelmesinde daha fazla rol oynayabilecek.

Yatırım ve finans boyutu

Katar'ın Türkiye'deki doğrudan yatırımları uzun süredir gündemde.

Bankacılıktan gayrimenkule, savunma sanayiinden lojistik sektörüne kadar geniş bir yelpazede yatırım yapan Katar sermayesi, bu anlaşma ile daha güvenli ve öngörülebilir bir zemine kavuşmuş oluyor.

Aynı şekilde Türk yatırımcılarının da Katar'da faaliyet göstermesi kolaylaşacak.

Özellikle lojistik merkezler, serbest bölgeler ve finansal hizmetlerde Türk şirketlerinin etkinliği artabilir.

Jeopolitik bağlam: Körfez ve Orta Koridor

Türkiye-Katar ekonomik ortaklığı, sadece ikili ticaret boyutuyla değil, daha geniş bir jeopolitik bağlamda da değerlendirilmeli.

Türkiye, Orta Koridor stratejisi kapsamında Asya'dan Avrupa'ya uzanan lojistik ağlarda merkezi bir rol oynamaya çalışıyor.

Katar ise hem enerji ihracatçısı olarak hem de yatırım gücü sayesinde bu ağlara eklemlenebilecek önemli bir aktör.

Dolayısıyla TEOA, yalnızca iki ülke arasındaki ticareti değil, aynı zamanda bölgesel iş birliği projelerini de teşvik edebilir.

Enerji arz güvenliği, gıda tedarik zincirleri ve finansal entegrasyon gibi başlıklarda Türkiye ve Katar birlikte hareket ederek küresel düzeyde daha görünür hale gelebilirler.

Olası zorluklar

Elbette her serbest ticaret anlaşması gibi TEOA'nın da riskleri bulunuyor.

Özellikle bazı sektörlerde Türk üreticilerinin Katar'dan gelen ürünlerle daha yoğun rekabet yaşaması söz konusu olabilir.

Ayrıca hizmetler ve kamu alımları alanındaki açılımlar, Türkiye'deki yerli firmaların daha profesyonel ve uluslararası standartlara uygun şekilde çalışmasını zorunlu kılacaktır.

Bununla birlikte, anlaşmanın genel çerçevesi Türkiye için fırsatların daha baskın olduğunu gösteriyor.

Özellikle ihracatın çeşitlenmesi ve yüksek gelirli bir pazara erişim, Türk ekonomisinin uzun vadeli hedefleriyle uyumlu.

Sonuç

Türkiye ile Katar arasında yürürlüğe giren TEOA, yalnızca bir ticaret anlaşması değil, aynı zamanda stratejik bir ortaklık belgesi olarak da değerlendirilmeli.

İki ülke arasındaki siyasi yakınlığın ekonomik iş birliğiyle pekiştirilmesi, hem bölgesel hem de küresel ölçekte Türkiye'nin konumunu güçlendirebilir.

Türkiye'nin ihracatçısı, yatırımcısı ve politika yapıcısı için bu anlaşma yeni ufuklar açıyor.

Önemli olan, bu fırsatların doğru stratejilerle değerlendirilmesi ve sürdürülebilir bir iş birliği modeline dönüştürülmesi.

^Kaynak:

^{T.C. Ticaret Bakanlığı, "Katar ile ticarette yeni dönem başladı: Türkiye-Katar Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması (TEOA) yürürlüğe girdi" (01.09.2025), https://ticaret.gov.tr/haberler/katar-ile-ticarette-yeni-donem-basladi-turkiye-katar-ticaret-ve-ekonomik-ortaklik-anlasmasi-teoa-yururluge-girdi}

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.