ABD çıkarları ve Trump

Gürsel Tokmakoğlu Independent Türkçe için yazdı

Fotoğraf: AA

Trump kazandırıyor mu, kaybettiriyor mu?

Politikacılarımız, politika yapmaktan sorumlu kurumlarımız, akademilerimiz, medyamız vs. hepsi var.

Bu durumda sizce her şey yolunda mı?

Hep beraber ABD'ye bakıyoruz, "battı, gidiyor" türü yorumlar gördük, öyle değil mi?

Peki durum ne?


ABD

Stratejik bağlamda düşünelim, hangi ABD başkanı döneminde ne görüldü?

Çok gerilere gitmeyelim, genel hatlarıyla bazı hatırlatmaları yapalım. 

Mesela Ronald Reagan zamanında SSCB ve Doğu Bloku dağıtıldı, iki kutuplu dünya vardı, bu haliyle bire indi.

Bu tarihten sonra NATO her bir dönemde daha fazla genişledi.

Baba ve oğul George Bush dönemlerinde Ortadoğu savaş alanına çevrildi.

Enerji kaynaklarının ve küresel ticaret yollarının kontrolü sağlandı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Baba ve oğul arasında ise Bill Clinton vardı.

Irak'ı Özgürleştirme Yasası Clinton zamanında çıktı.

Bosna ve Kosova harekatları, Doğu Avrupa'nın NATO'ya katılması onun zamanında oldu.

Clinton Filistin-İsrail konusunda çaba sarf etti.

Oslo-I ve Camp David Zirvesi yapıldı.

Oğul Bush zamanında Irak bugünkü hale getirildi; 3 parçalı bir ülke.

Barack Obama döneminde Arap Baharı ve vekalet savaşları başlatıldı.

Libya, bugünkü hale getirildi. 

Rusya Kırım'ı 2014'te işgal etmişti.

46'ncı ABD Başkanı Joe Biden döneminde (2022) Rusya-Ukrayna savaşı başladı.

Büyük ölçekli ve uzun sürecek bir savaş başladı.

ABD tarafından Ukrayna desteklendi.

NATO son olarak Kuzey Buz Denizi kapısında genişledi.

Bu arada Afganistan tam bir problem üssüne çevrildi, ülke Taliban'a devredildi.

Burası yarın ne amaçla kullanılacak, beklenmeli!

45 ve 47'nci ABD Başkanı Donald Trump, normalleşmeler, İbrahim Anlaşmaları, İsrail daha da genişlerken destek sağlandı.

Trump çok şey söyledi ve parolası "Amerika'yı Tekrar Büyük Yap" (MAGA) idi.

Mesela, Meksika değil Amerika Körfezi, Grönland Amerika'nın olmalı, Kanada Amerika'nın eyaleti, NATO'dan çıkarım, küresel tarife rejimi…

Tam da "battı, gidiyor" türü talep ve iddialar, değil mi?


Avrupa

Ama bugün ne görülmekte?

Sadece Avrupa'ya bakalım.

Avrupa;

  • Trump ile gümrük tarifeleri (%15) ve enerji konusunda anlaştı. (AB'nin Amerika'ya yatırım tutarı toplam 1,35 trilyon dolar; bunun 700 milyar doları enerji satışı, 650 milyar doları AB'nin yatırımı),
  • NATO katkı paylarını Trump'ın talebi doğrultusunda arttırdı ve 2035'e kadar %5 oldu,
  • Ukrayna'nın savunulmasına daha aktif katkı vermeye başladı,
  • Daha çok silahlanmaya başladı ve ABD'den daha fazla silah alacak,
  • Ortadoğu ve Levant politikalarında ABD ile paralel ilerleyecek.

Hemen aklıma gelip yazdıklarım bunlar. Avrupa sanki Trump'ın önünde diz çöktü. 
 

Trump ile AB anlaşmaya vardı
Trump ile AB anlaşmaya vardı

 

Trump, AB ile anlaşma yaptı ve hemen o gün İskoçya'ya gitti.

Peki neden İskoçya? 
 

İskoçya’da Trump Birleşik Krallık Başbakanı Starmer ve eşini karşılıyor
İskoçya’da Trump Birleşik Krallık Başbakanı Starmer ve eşini karşılıyor

 

Batılılardan bir açıklama geldi, şöyle:

Trump, İskoç soylularından (MacLeod Klanı) gelmektedir ve İskoçya'daki mülkü, İngilizleri yenen ve İskoçya'yı bağımsız bir krallık olarak yeniden kuran Kral Robert Bruce'un doğum yeri olan kalenin kalıntılarını da içermektedir. Trump, Kral VI. James'ten bu yana en güçlü İskoç hükümdarıdır.

Çok iddialı sözler!


Trump

Trump hakkındaki görüşlerimi yazdım, iyi değil!..

(4 Mayıs, "Otokrat ve Kleptokrat Trump1 ve 4 Nisan, "Küresel Stratejik Kavramlar ve Bir Trump Analizi" 2)

Daha sonra, "Trump'ın ilk 6 ayı" 3 hakkında yazdım.

Tespitime göre Trump demek; kaos, risk, öngörülemezlik, şov, para, etik değerleri bayağılaştırmak demekti.

İyi de Trump, 6 aylık icraatında; barış ve adalet mi, huzur ve güven mi, küresel çaplı iklim sorunu gibi meselelerde kararlı adımlar mı, diye sordum ve cevap olarak "hayır" dedim.

Buna karşılık Trump'ın gürültü ve curcuna çıkarma konusuna ve kendini Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterenlere çok ilgi gösterip göstermediği sorusuna, "evet" dedim. 

Bu durumda durum açık, Trump kendisi ve ABD'nin çıkarları için her şeyi yapan biri.

Trump'ın ilk 6 ayında yapılanlardan birkaçını yazayım: 

  • Trump, Hindistan ile Pakistan, İsrail ile İran arasında ateşkes, Ruanda ile Demokratik Kongo Cumhuriyeti arasında bir barış anlaşması ve Suriye için istikrara giden bir yol sağladı, deniyor. 
  • Yemen'de ve İran'da operasyonlar gerçekleştirildi. İran'a bir operasyon yaptı, neredeyse kimse ne olup bittiğini anlamadı. Ama bu yeni tür savaşlara bir örnekti. Yine de Trump ile ABD gerekirse Akıllı güç ile çıkışlar yapabileceğini göstermiş oldu.
  • Körfez Ülkeleri turu ile ABD, Ortadoğu (yaklaşık 5,5 trilyon dolar getiri sağladı) ve küresel çapta bazı angajmanları gerçekleştirdi.

Bu 6 ay sonrasında, Tayland ve Kamboçya barışının sağlandığından söz edildi.

Buna eklenmesi için Trump yönetiminin çalışmaları var.

Bunlar neler?

  • Ukrayna-Rusya savaşı,
  • Gazze-Hamas konusu,
  • Suriye-İsrail gerilimi…

Bütün bunları, analizi objektif yapabilmek adına yazıyorum.

Eğer objektif şekilde bakılırsa gelecekte neler olabileceğini tahmin etmek de mümkün görünmektedir.

İşte, başta ifade ettiğim gibi, ABD ülkeleri ve Brexit'i yaşamış Birleşik Krallık'ın son durumu ortada!
 


İsrail ve Filistin

Başkan Trump, ABD'nin Gazze'ye daha fazla yardım dağıtmak için Avrupalı müttefikleriyle birlikte çalışacağını, buna engelsiz "gıda merkezleri" kurulmasının da dahil olduğunu söyledi. 

Trump'ın Gazze için bir absürt Riviera projesi vardı, hatırlarsınız.

Bunu bir yere bırakalım, bugünkü tabloda ABD, Avrupa ve İsrail ortak görüşle Hamas'ın tamamen ortadan kaldırılmasını planlıyorlar.

Gazze tamam ama Hamas artık dünya gündeminde olmamalı, zaten bir Filistin Devleti var diyorlar.

Filistin ile İsrail bir toprak anlaşması yapmadığı sürece sorun çözülmez.

Bu gelinen noktada ise İsrail tümüyle Filistin hakkında işgalci planlarını sürdüredursun, ABD, Gazze'ye odaklanacak gibi görünüyor.


Levant

Ben Levant konusunu Doğu Akdeniz olarak tarif etmekteyim. 

Önce İsrail açısından bakalım. 

Lübnan ve Suriye ne durumda?

ABD'nin de desteğiyle İsrail buralarda kendine göre ilerlemeler kaydetti.

Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) ne durumda?

İsrail anlaşmalarını yaptı.

AB'ye üye GKRY (onlar Kıbrıs Cumhuriyeti olarak bakıyorlar) açısından İsrail her yönden burada iş imkânı yakaladı, her anlaşmayı yaptı.

Üstelik Ada'da ABD, İngiltere ve Fransa da var.

GKRY'nin deniz sahasında parsellediği sahalarda rezervler bulunuyor.

Burada birçok enerji şirketi çalışıyor.

Küresel enerji şirketleri, eğer güvenlik garantisi tamamlanır ise daha da hızlı çalışacağız diyorlar.

ABD, İsrail ve AB (Yunanistan ve GKRY uzantısında) birlikte çalışıyorlar.


Son sorular

Kontrol kimde?

ABD'de mi?

Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği, ABD ile ortak çalışmak için güven tazelediler mi?

Çalışma sahaları, Kuzey Buz Denizi'nden Orta doğu'ya uzanan hat üzerinde belirginleşti mi?

Bu arada, Türkiye hangi pozisyonda görülüyor olabilir?

Sizce durum anlaşılır mı?

 

 

1.  Erişim: https://www.indyturk.com/node/757961/türki̇yeden-sesler/otokrat-ve-kleptokrat-trump 
2.  Erişim: https://www.indyturk.com/node/756314/türki̇yeden-sesler/küresel-stratejik-kavramlar-ve-bir-trump-analizi 
3.  Erişim: https://www.indyturk.com/node/762223/türki̇yeden-sesler/trumpın-ilk-6-ayı 

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU