Bilim insanları egzersiz yapmanın, uzun süre oturmanın beyinde yarattığı gerilemeyi telafi edemediğini saptadı. Zamanın büyük bir kısmını oturarak geçirmenin beynin küçülmesine yol açtığı bulundu. 

Uzun süre oturmanın beyin sağlığını olumsuz etkilediği biliniyordu. Otururken beyne giden kan akışı yavaşladığı için organ daha az besin alıyor. Bu nedenle hücreler arasındaki bağlantılar zayıflıyor ve örneğin hafızadan sorumlu hipokampus küçülüyor.

Bugüne kadar yapılan çalışmalar, düzenli egzersizle bu hasarın önüne geçilebileceğine işaret ediyordu.

Ancak yeni çalışma bu öneriye meydan okuyor. Bilim insanları sürekli oturmaktan kaçınmanın kritik önemde olduğunu söylüyor. 

Bulguları hakemli dergi Alzheimer's & Dementia'da yayımlanan çalışmada 404 kişinin aktivite düzeyleri bir hafta boyunca takip edildi. 

Ardından, 7 yıl boyunca bilişsel testler ve beyin taramaları yapılarak beyin sağlıkları incelendi.

Katılımcıların yüzde 87'si haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yaparak önerilen aktivite düzeyini karşılasa da zamanının çoğunu oturarak geçirenlerin bilişsel performansı diğerlerine göre daha fazla geriledi.

Araştırmacılar ayrıca bu kişilerin hipokampusunun daha hızlı küçüldüğünü gözlemledi. 

Pittsburgh Üniversitesi'nden nörolog Marissa Gogniat, ortak yazarı olduğu çalışma hakkında "Alzheimer hastalığı riskinizi azaltmak için sadece günde bir kez egzersiz yapmak yeterli değil” diyerek ekliyor:

Her gün egzersiz yapsanız bile oturarak geçirdiğiniz süreyi en aza indirmek Alzheimer'a yakalanma olasılığınızı azaltır.

Çalışmada Alzheimer'a genetik yatkınlığı olan kişilerdeki bilişsel gerilemenin daha yüksek olduğu saptandı. Hastalık riskiyle bağlantısı bilinen APOE-ε4 adlı gen oturmanın etkisini artırırken, bu geni taşıyan kişiler beynin karar verme ve hafızayla ilişkili bölümlerde daha fazla gri madde kaybına uğradı. 

Bulgular doğrudan neden-sonuç ilişkisi kurmasa da uzun süre oturmanın veya uzanmanın beyni daha hızlı yaşlandırabileceğini gösteriyor. Uzmanlar egzersizin yanı sıra bu süreyi azaltmayı tavsiye ediyor. 

Makalenin bir diğer yazarı Angela Jefferson, "Bu araştırma, özellikle Alzheimer hastalığına karşı genetik riski yüksek, yaşlanan yetişkinler arasında oturma süresini azaltmanın önemini vurguluyor" diyor:

Gün boyunca oturmaya ara vermek ve etrafta dolaşarak aktif zamanımızı artırmak beyin sağlığımız için kritik önem taşıyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Earth.com, Alzheimer's & Dementia

Derleyen: Büşra Ağaç