Pentagon’un gri bölgede Çin ve Rusya’yla yeni mücadele planı

ABD ordusunun zorlu bir görevi var: Diğer büyük güçlerle savaşa hazırlanırken savaşı önlemek için barış zamanındaki çabaları arttırmak

ABD'nin dünyanın birçok ülkesinde 150 binden askeri bulunuyor (Reuters)

Büyük güçler arasındaki ilişkiler söz konusu olduğunda çatışma ve rekabet aynı şey değil. Çatışma devletlerin siyasi hedeflere ulaşmak için şiddet kullanmasıyla olur. Başka bir deyişle savaştır. Rekabetse itiş kakış ve baskıyla silahlı çatışmalar olmadan gergin bir barış ortamında jeopolitik avantaj elde etmek için manevra yapma sanatına denir.

Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana bu ayrım ABD Savunma Bakanlığı için belirgin değildi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Pentagon'un Rusya ya da Çin’le sert ve şiddetli bir çatışmayı kazanmaya hazırlanmaktan daha önemli bir görevi yok. Yine de etki bırakabilmek için daha derin ve uzun vadeli rekabetlere uygun hale gelmeye çalışıyor. Savaşa hazırlığın ve barış içinde rekabetin gerekliliklerinin Amerikan ordusunu farklı yönlere çekebileceği göz önüne alındığında, bu hassas bir denge gerektiriyor.

Bu gerilimin en son örneği, bu ay yayımlanan Ulusal Savunma Stratejisine Düzensiz Savaş Eki adlı kısa bir belgeydi. Terörle mücadelenin ABD politikasına hakim olduğu uzun bir dönemin ardından, 2018'de yayımlanan Ulusal Savunma Stratejisinin kendisi Pentagon’un Çin ve Rusya'dan gelen tehditlere yönlendirilmesine odaklanıyor.

O zamandan beri Savunma Bakanlığı, Baltık bölgesi veya Tayvan Boğazı gibi tehlike bölgelerinde Rus veya Çin saldırganlığını önlemek ve gerekirse yenmek için gerekli yeteneklerin ve savaş kavramlarının geliştirilmesine vurgu yapıyor.

Yine de Rusya ve Çin’le rekabet büyük çaplı bir savaş olasılığından çok daha fazlasını içeriyor. Gölgelerde mücadele etmek, açık şiddete başvurmadan statükoyu değiştirmek veya ustalıklı ve muğlak stratejilerle rakipleri baltalamaya çalışmak da buna dahil.

Bu nedenle düzensiz savaş önemlidir. Pentagon bu kavramla, düşman bir hükümetin meşrutiyetine saldırmak, müttefikleri ve ortakları baskıya karşı güçlendirmek veya doğrudan çatışmanın önündeki çizgiyi aşmadan iddialı otoriter güçlere direnmek gibi "dolaylı ve asimetrik yaklaşımların tercih edildiğini" yazıyor.

Rusya, Ukrayna'dan Afrika'ya kadar kendi elini güçlendirmek için paralı asker ve diğer vekilleri konuşlandırıyor, Batı’nın siyasi sistemlerini zayıflatmak için yanlış bilgiye ve siyasi müdahaleye başvuruyor. Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki kademeli genişlemesi hiçbir zaman aleni bir savaş nedeni olamayacak provokasyonlara dayanmakta. Bakanlık, ABD'nin bu gelişmeleri engellemek ve durumu Amerika'nın rakiplerinin aleyhine çevirmek için kendi düzensiz yaklaşımlarını kullanması gerektiğini iddia ediyor.

Bir anlamda Düzensiz Savaş Eki, basitçe ABD'nin teröre karşı küresel savaş sırasında elde ettiği deneyimi boşa harcamasını önlemeye yönelik bir çaba. Vietnam'dan sonra ABD Ordusu kontrgerilla hakkında öğrendiklerinin çoğunu bir kenara attı ve bu durum Irak ve Afganistan'da maliyeti yüksek kurumsal hafıza kaybına yol açtı.

Bugün Pentagon Suriye Demokratik Güçleri gibi düzensiz vekil güçlerle çalışma deneyiminin, Ortadoğu veya Sahra Altı Afrika'da Ruslarla etki rekabetinde işe yarayabileceğini anlıyor.

Daha genel olarak, Pentagon büyük güç rekabetinin temel paradoksuyla boğuşuyor.

Rusya veya Çin'e karşı üst düzey bir mücadeleye hazırlanmak, caydırıcılığı ve dolayısıyla barışı korumak için çok önemli. Ancak büyük güç savaşı çok yıkıcı olacağı için, ABD’nin rakipleri bilgi savaşları, ekonomik baskı, paramiliter eylemler ve diğer “savaş dışı önlemler” yoluyla Washington ve müttefiklerini sınamak için güçlü teşviklere sahipler. Bu yüzden Pentagon, bu daha az şiddet içeren, daha uzun süreli mücadeleleri akılda tutmak için yeteneklerini geliştirmeye çalışıyor.

Ulusal Savunma Stratejisi, jeopolitik eylemlerin çoğunun savaş ve barışın uç sınırları arasında gerçekleştiği düşüncesini ifade eden “rekabet alanını genişletme” kavramını ortaya attı. ABD Genelkurmay Başkanlığı destek ofisi, askeri personeli “kampanyalardan” ziyade “sefere çıkma” açısından düşünmeye zorladı. Bu rekabeti, net bir başı ve sonu olan farklı çarpışmalardan ziyade devam eden ilişkiler olarak görmek anlamına geliyor. Pentagon yetkilileri, bakanlığın büyük güç rekabetine hazır olmak adına sadece asla gerçekleşmeyebilecek üst düzey bir savaşa odaklanamayacağını savunuyorlar.
 


Peki bu gerçek dünyada ne anlama geliyor?

Pentagon'un günlük rekabette faydalı rol oynayabileceği alanlar kesinlikle var. Misyonların varlığı yani Amerika'nın bağlılığının simgesi olarak konuşlandırılmış birkaç özel operatör ya da büyük bir uçak gemisi dolusu hava saldırı grubu gibi askeri varlıklar, doğu Asya ve batı Pasifik gibi tartışmalı alanlarda ABD'nin gücüyle ilgili algıları pekiştirebilir.

Filipinler veya Ukrayna gibi savunmasız müttefikleri ve ortakları güçlendirmeye yönelik eğitim misyonları ve çabalar, otoriter baskının etkisini azaltabilir. Pentagon’un birinci sınıf istihbarat ve siber yetenekleri, rekabetin yaşandığı "gri bölgede" kötü niyetli davranışları tespit etmek ve cezalandırmak için çok uygun.

Ancak bu noktada işler zorlaşıyor. Yeni başlayanlar için açıklamak gerekirse, barış zamanındaki rekabet söz konusu olduğunda Pentagon genel olarak başı çeken bakanlık olmayacak. Büyük güçler arası rekabet çağı, askeri eylemin Amerikan stratejisinin öncüsü olduğu teröre karşı küresel savaş gibi olmayacak.

Aksine, bu çekişmeler esas olarak ekonomideki devlet yönetimi, diplomatik etki ve istihbarat faaliyeti alanlarında gerçekleşecek. Amerikan ordusu, güç kullanımının mümkün olduğu her bir durumda arka planda tüm heybetiyle görünebilir. Ancak Dışişleri Bakanlığı, istihbarat topluluğu ve Hazine Bakanlığı gibi diğer kuruluşlar başı çekmeli.

İkinci bir sorun da rekabete çok fazla odaklanmanın Pentagon’un çatışmaya hazırlık kabiliyetini zayıflatması halinde zarar verici olması. Misyonların varlığı ülkenin temsil edilmesinde faydalı olabilir ama eğitimi aksatıyor ve hazırlığı geriletiyor.

Savunma analistleri Jim Mitre ve Andre Gellerman, "Büyük bir güç savaşını kaybetmenin sonuçları, gri bölgedeki anlaşmazlığı kaybetmekten daha ciddi" diye yazıyor. Analistlere göre Pentagon çatışma başlandığında kazanabileceğini göstererek günlük diplomatik etkileşimleri en iyi biçimde şekillendirebilir.

Bu durumda büyük güç rekabetinde başarılı olmak için Pentagon'un uzun ve belirsiz pozisyon mücadelelerine katkıda bulunması gerekecek. Yine de, rekabetin yerini çatışmaya bırakması durumunda ortaya çıkabilecek yoğun ve büyük kavgalara hazırlanması da gerektirecek. Pentagon stratejistlerinin ve Amerika’nın sivil liderliğinin görevi, savunma bakanlığının rekabete yönelik kapasitesini aşındırmadan çatışma için ne kadarını yapabileceğini belirlemek olacak.

* Bloomberg köşe yazarı Hal Brands, aynı zamanda Johns Hopkins Üniversitesi İleri Uluslararası Araştırmalar Okulu'nda profesördür.

 

* Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

bloomberg.com/opinion/articles

Independent Türkçe için çeviren: Ahmet Delal Tüy

DAHA FAZLA HABER OKU