TBMM'ye sunulan yeni teklif, askerlik, staj, grev ve aylıksız izin gibi hizmet borçlanmalarında oranı yüzde 32'den yüzde 45'e çıkarıyor.
Bu gelişme, emeklilik hakkını öne çekmek ve maaşı artırmak isteyen sigortalılar için kritik bir fırsat ve aynı zamanda maliyeti artıracak bir uyarı niteliğinde.
Peki, hizmet borçlanması nedir ve nasıl yapılır?
Hizmet borçlanması nedir, nasıl yapılır?
Hizmet borçlanmaları, sigortalıların çeşitli nedenlerle çalışamadıkları veya fiilen hizmet veremedikleri süreleri, prim ödeyerek emeklilik sürelerine ekleyebilmelerini sağlayan bir uygulamadır.
Bu uygulama, özellikle askerlik, doğum izni, grev, tutukluluk ve bazı öğrenim sürelerini kapsar.
Borçlanma sayesinde sigortalılar, emeklilik haklarını öne çekebilir ve emekli maaşlarının hesaplanmasında avantaj sağlayabilirler.
Borçlanma işlemleri, sigortalının tabi olduğu kanuna ve statüye göre değişiklik gösterir.
5434 sayılı Kanun'a tabi olanlarla 506 sayılı Kanuna tabi olanların borçlanma süreçleri ayrı kurumlar ve yöntemlerle yürütülür.
Ayrıca, 4/a, 4/b ve 4/c statülerindeki sigortalılar için borçlanma hesaplamaları ve başvuru süreçleri özel kurallara tabidir.
TBMM'ye sunulan teklif yasalaşırsa, doğum/analık borçlanması hariç tüm hizmet borçlanmalarında oran yüzde 32'den yüzde 45'e yükselecektir.
Bu kapsam; askerlik, avukatlık stajı, aylıksız izin, grev, doktora veya tıpta uzmanlık gibi süreleri içerir.
Borçlanma kapsamı nedir; süreleri ne kadar?
Genel olarak hizmet borçlanmaları şu durumları kapsar:
- Askerlik süresi: Erkek sigortalıların askerlikte geçirdiği süreler borçlanılabilir. Borçlanma, sigortalının prime esas günlük kazancı üzerinden hesaplanır.
- Doğum süresi: Kadın sigortalılar, doğum sonrası geçen sürelerini borçlanabilir. Her kadın için üç doğum hakkı mevcuttur.
- Grev süreleri: İşyerinde greve katılan sigortalılar, grev sürelerini borçlanabilir.
- Tutukluluk ve mahkeme süreleri: Tutukluluk süreleri, beraat durumunda borçlanılabilir.
- Avukatlık stajı borçlanması
Borçlanma hesaplama yöntemi nedir?
Borçlanma tutarı, sigortalının seçtiği prime esas günlük kazanç üzerinden hesaplanır:
Borçlanma tutarı = günlük kazanç × yüzde 32 × borçlanılacak gün sayısı
(2025 için 1 günlük en düşük borçlanma: 277,39 TL)
- Prime esas günlük kazanç, kanunda belirlenen alt ve üst sınırlar arasında sigortalı veya hak sahibi tarafından seçilir.
- 4/b sigortalıları için borçlanma tutarı, önceki prime esas kazançları dikkate alınmaksızın, borçlanma dilekçesinde belirtilen kazanç üzerinden hesaplanır.
TBMM teklifinin yasalaşıp 1 Ocak 2026'da yürürlüğe girmesi durumunda (doğum hariç):
- Borçlanma tutarı = Günlük kazanç × yüzde 45 × borçlanılacak gün sayısı
- (Aynı taban üzerinden 1 günlük borçlanma ≈ 390,08 TL olacaktır.)
- Borçlanacak günler, ay bazında 30, yıl bazında 360 gün olarak hesaplanır. Ayın herhangi bir gününde başlayan borçlanmalar tam ay olacak şekilde tamamlanır.
- Borç, 1 ay içinde ödenmelidir. Ödenmezse, ödenen miktara karşılık gelen süre sigortalılık süresi olarak sayılır.
- Her borçlanma türü için ayrı dilekçe gereklidir.
- Başvuru tarihi ve dilekçenin kuruma ulaşma tarihi, borçlanma tutarının hesaplanmasında esas alınır. e-Devlet üzerinden yapılan başvurularda, başvuru tarihi geçerli kabul edilir.
Uygulama örnekleri neler?
- Grev süresi borçlanması: 15 yıl önce greve katılan bir sigortalı, başvuru tarihinde seçtiği kazanç üzerinden borçlanabilir.
- Tutukluluk borçlanması: Tutuklu geçen süreler, beraat durumunda ilgili kanuna tabi hizmetlere eklenir.
- Askerlik borçlanması: 2008'de askerlik borçlanması başvurusunda bulunan bir sigortalının borç tutarı, başvuru tarihinde geçerli günlük kazanç üzerinden hesaplanır.
Borçlanmanın önemi nedir?
SGK borçlanmaları, sigortalıların prim gün sayısını artırarak emeklilik haklarını öne çekmelerini ve emekli maaşlarını yükseltmelerini sağlayan önemli bir araçtır.
Doğru ve eksiksiz borçlanma için:
- Başvuru süresine dikkat etmek,
- Günlük kazanç ve borçlanılacak süreyi doğru belirlemek,
- Gerekli belgeleri eksiksiz sunmak gerekir.
Ayrıca, 2025 yılında borçlanma yapmak (doğum borçlanması hariç) yüzde 32 oranla mümkündür ve daha uygun maliyetlidir.
2026'da yeni yasa yürürlüğe girerse, oran yüzde 45'e yükselecek ve doğum dışındaki tüm borçlanmaların maliyeti artacaktır.
Bu nedenle, doğum dışındaki borçlanmalar için 2025 içinde başvuru ve ödeme yapmak avantajlıdır.
Sorularınız için: [email protected]
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
