Bilim insanları ilk defa başka bir güneş sisteminden gelen bir nesnenin içindeki kimyasallara baktı ve "alışılmadık" sonuçlara ulaştı.

Geçen yıl 2I/Borisov diye bilinen ve yıldızlararası bir yolculukla farklı bir gezegenler sisteminden gelen kuyrukluyıldızın Güneş Sistemi'mizde dolaştığı fark edilmişti.

Araştırmacılar şimdi kuyrukluyıldızın muhtemelen kendi güneş sisteminin uzak ve soğuk bir kısmında, kendi ana yıldızından uzakta oluştuğunu keşfetti.

Bu keşiften kısa süre sonra araştırmacılar, kuyrukluyıldızı taramak ve neden yapılmış olabileceğini anlamak amacıyla Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi'ni (ALMA) kuyrukluyıldıza doğrulttu. Dünya üzerindeki en büyük örneği olan bu radyo teleskop elektromanyetik radyasyonu tarayabiliyor ve böylece evrenin farklı noktalarındaki irili ufaklı nesnelerin kimyasal yapısını anlamamızda yardımcı olabiliyor.

Gözlemler kuyrukluyıldızdan alışılmadık derecede büyük miktarda karbonmonoksit içeren bir gazın yayıldığını gösterdi. Kimyasalın miktarı Güneş'in yakınındaki herhangi bir kuyrukluyıldızda tespit edilenden çok daha fazlaydı ve ortalama bir güneş sistemi kuyrukluyıldızından 26 kat daha fazla olabilir.

Güneş Sistemi'mizdeki kuyrukluyıldızlarda genellikle su, kuyrukluyıldız "püskülünde" ya da onları saran gaz bulutunda en çok bulunan moleküldür. Fakat bilim insanları 2I/Borisov'un sudan 1,7 kat daha fazla karbonmonoksit içerdiğini bildirdi.

Astrokimyacı Martin Cordiner yaptığı açıklamada, "Güneş Sistemi'mizin dışından gelen bir kuyrukluyıldızın içine ilk defa bakıyoruz "ve bu daha önce gördüğümüz kuyrukluyıldızların çoğundan çarpıcı biçimde farklı" dedi.

Bu tür kuyrukluyıldızların bilim insanları için böylesine büyüleyici olmasının sebebi kısmen kuyrukluyıldızların zamanlarının çoğunu bir yıldızdan çok uzakta, çok soğuk ortamlarda geçirmesi. Bu yüzden iç yapıları nispeten bozulmamış durumda kalıyor ve kendi güneş sistemlerinin erken tarihinde doğduklarında neler olduğu hakkında bir fikir sunabiliyorlar.

2I / Borisov'a gelirsek, bilim insanları muhtemelen oradan geçen bir gezegen veya yıldızla etkileşimi sonucu kuyrukluyıldızın kendi ana sisteminden atıldığını düşünüyor. O zamandan bu yana yıldızlararası boşluğun soğuk ortamı muhtemelen kuyrukluyıldızı Dünya'ya doğru yolculuğunda koruyacaktı. Yani kuyrukluyıldızın yapısı muhtemelen milyarlarca yıl önceki oluşumundan bu yana değişmeden kaldı.

Nature Astronomy adlı bilimsel yayında yayımlanan yeni makalede bilim insanları kuyrukluyıldızda karbonmonoksitin (CO) yanı sıra hidrojensiyanürün (HCN) de bulunduğunu bildirdi. Fakat Güneş Sistemi'mizdeki diğer kuyrukluyıldızlarda da HCN neredeyse benzer miktarlarda bulunduğu için araştırmacılar bu keşfe daha az şaşırdı.

Bu tür nesnelerde karbonmonoksit bulunması da beklenir fakat bu kadar yüksek miktarlarda değil. Bu olağandışı bulgular yıldızlararası kuyrukluyıldızı doğuran koşullara dair bir fikir sunabilir.

Gezegen bilimcisi Stefanie Milam, "Kuyrukluyıldız katı haldeki CO bakımından zengin bir maddeden meydana gelmiş olmalı, bu da sadece uzayda bulunan en düşük sıcaklıkta, yani -420 Fahrenheit'ın (-250 santigrat derece) altında mümkün" dedi.

 

 

Bu sebeple nesnenin, kendi yıldızından uzak bir mesafede, olağanüstü bir bölgede meydana gelmiş olması muhtemel. Kuyrukluyıldızın evi Güneş Sistemi'mizde Neptün'ün ötesindeki Kuiper Kuşağı denilen soğuk bölgeye benzer nitelikte olabilir. Kuiper kuşağı çok fazla donmuş nesneye ev sahipliği yapıyor.

Cordiner, "Eğer gözlemlediğimiz gazlar 2I/Borisov'un doğum yerinin kompozisyonunu yansıtıyorsa, bu onun bizim Güneş Sistemi'mizdeki kuyrukluyıldızlardan çok daha farklı biçimde, son derece soğuk, uzak bir gezegen sisteminin dış bölgesinde meydana geldiğini gösterir "dedi.

2I/Borisov denilen nesne bilinen ilk yıldızlararası ziyaretçi Oumuamua'dan kısa süre sonra geldi. Fakat bilim insanlarının bu nesneyi incelemek için çok daha az şansı vardı çünkü nesne ancak Güneş Sistemi'nden uzaklaşırken tespit edildi.

Bulgular bugün Nature Astronomy'de yayımlanan iki makalede açıklandı: "İlk aktif yıldızlararası kuyrukluyıldızda alışılmadık miktarlarda CO bolluğu" ve "2I/Borisov başka bir yıldızdan gelmiş karbonmonoksit bakımından zengin bir kuyrukluyıldız".

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/life-style

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral