Yeni bir araştırmaya göre Mars'ta dönen toz şeytanları, gezegendeki rüzgarın saatte 160 kilometreye kadar ulaşabildiğini gösteriyor.

Araştırmacılar, Avrupa Uzay Ajansı'nın Mars Express ve ExoMars Trace Gas Orbiter uzay araçlarını kullanarak Kızıl Gezegen'in yüzeyinde ilerleyen 1039 kasırga benzeri hortumu inceledi.

Mars'taki en güçlü rüzgarların düşündüğümüzden çok daha hızlı estiğini göstermenin yanı sıra başka çalışmalara yardımcı olabilecek bu "toz şeytanları"nın kataloğunun oluşturulmasına katkı sağladılar.

Bu katalog, Mars'taki toz şeytanlarının hızları ve hareket yönlerinin ilk kez bir araya getirildiği çalışmayı temsil ediyor.

Bilim insanları, gezegene inen yörünge ve keşif keşif araçları aracılığıyla toz şeytanlarını onlarca yıldır gözlemliyor. Ancak yeni çalışma, yüzeyde nasıl ilerlediklerini daha iyi anlamak için hareketlerini takip etti.

Bern Üniversitesi'nden çalışmaya liderlik eden Valentin Bickel, "Toz şeytanları normalde görünmeyen rüzgarı görünür kılıyor" diyor. 

Hızlarını ve hareket yönlerini ölçerek Mars yüzeyinin her yerindeki rüzgarın haritasını çıkarmaya başladık.

Daha önce bu tür bir ölçümü küresel ölçekte yapmak imkânsızdı çünkü elimizde yeterli veri yoktu.

Toz, yalnızca rüzgarı anlamak için değil, aynı zamanda kendi başına kıymetli bir işlevi olduğu için de önemli. Toz, gün içinde Güneş'e karşı kalkan görevi görerek gezegeni serinletebilir ve ısıyı hapsederek akşamları sıcaklığı koruyabilir. Ayrıca bulutların başlangıcını da temsil edebilir.

Ayrıca Mars'taki toz, Dünya'daki gibi yağmur tarafından götürülmediği için çok daha uzun süre kalır. Bu nedenle araştırmacılar, tüm bu tozun gezegenin atmosferiyle nasıl etkileşime girdiğini anlamak istiyor.

Yeni çalışmada kullanılan yapay zeka sistemi, toz şeytanlarını öğrendi ve ardından Mars'tan alınan görüntüleri inceleyerek onları saptadı. Bu, 373'ünün yönü hakkında da bilgi içeren 1039 toz şeytanından oluşan güçlü bir katalog ortaya çıkardı.

Araştırmacılar, saatte 158 kilometre hızla ilerleyebildiklerini keşfetti. Bu, daha önce düşünülenden çok daha hızlı.

Mars rüzgarı ve atmosferinin diğer bölümleri hakkındaki tüm bu bilgiler, gelecekteki keşiflerde anahtar rol oynayabilir.

Valentin "Rüzgar hızları ve yönleri hakkındaki bilgiler, gelecekteki iniş ve keşif araçlarının Mars'a varışının planlanması açısından da gerçekten önemli" diyor.

Ölçümlerimiz, bilim insanlarının iniş sahasındaki rüzgar koşullarını anlamasına yardımcı olarak bir keşif aracının güneş panellerine ne kadar toz çökebileceğini ve dolayısıyla ne sıklıkla kendi kendini temizlemesi gerektiğini tahmin etmelerine katkı sağlayabilir.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

independent.co.uk/space

Independent Türkçe için çeviren: Büşra Ağaç