Sudan'dan Irak, Libya, Lübnan ve diğerlerine kadar çeşitli Arap krizlerini birbirine bağlayan ortak bir nokta var mı?

Bazıları bunun varlığını inkâr edebilir.

Ancak, daha derinlemesine incelersek, bir gözlemcinin fark edebileceği bu krizleri birbirine bağlayan temel bir bağlantı var.

Bu bağlantının 2 boyutu var;

• Birincisi, ulus-devlet ile ulusal devlet arasındaki farkı anlayamamak.
• İkincisi ise, vatandaşlık ile kimlik arasındaki farkı anlayamamak.

Tüm nüanslarıyla bu unsurlar geniş bir temayla birbirine bağlı; "çeşitliliği yönetememek."

Bu başarısızlık, Arap dünyamızda bizi çevreleyen tüm bu krizlerin temel nedenidir.

Bölgede bazıları, Arap devletlerinin yapay devletler olduğuna ve çözümün Arap ulusunda veya İslam ulusunda yattığına inanıyor.

Dolayısıyla, çeşitli Arap sorunlarına çözüm sunduğuna inandıkları daha geniş projeler lehine anavatanın sınırlarının ihlal edilmesine bir itirazları yok.

Bazıları da anavatanın bir kimlik olduğuna inanıyor ve bu nedenle tek bir ulus içindeki tüm vatandaşlar için birleşik ve kapsamlı bir kimlik oluşturmaya çalışıyorlar.

Bu da imkânsızdır, çünkü bu dünyada (tek bir kimliğe sahip, çok izole toplumlar hariç), tüm ülkeler ve toplumlar birden fazla kimliğe sahiptir.

Bu konunun takipçilerinden biri de 15 yıl önce "Güçlü At: Güç, Politika ve Arap Medeniyetlerinin Çatışması" başlıklı Arapçaya çevrilmeyen bir kitap yayınlayan Amerikalı yazar Lee Smith'tir.

Smith, bu kitapta Ortadoğu'daki çatışmanın mantığını, geleneksel Batılı yaklaşımlar yerine, Arap kültürünün kendi içinden açıklamaya çalışmıştır.

Çalışması, Beyrut, Şam ve Kahire'de geçirdiği, siyasi ve entelektüel dönüşümleri gözlemlediği yıllara dayanmaktadır.

Bu kitaba bir de İngiliz gazeteci Alex Rowell'ın Arapçaya "Nasırcılık ve Mirası" adıyla çevrilen ve Nasırcı tecrübeyi ve Arap bölgesi üzerindeki olumsuz etkilerini konu alan önemli kitabını ekleyebiliriz.

Farklılıklarına rağmen, bu iki kitabın özü, anavatan inşasında kimlik birliği veya devlet altı bir yapıya bağlılık gibi "ideoloji bataklığı" adı altında halkların katlandığı muazzam insani acılar ve bunların Arap bireyi nasıl ezdiğidir.

Gerçek şu ki, bu bölge modern devlet kavramını kurumsal anlamıyla hiçbir zaman tam olarak kavrayamamıştır.

Güç, kişisel, ailevi veya mezhepsel gücün bir uzantısı olarak algılanmaktadır.

Bu durum, çeşitli ideolojik başlıklar altında tekrarlayan askeri darbeler olgusunu, aynı zamanda yasaların dışlanmasını ve kamu politikalarının vatandaşlığa yabancı bir mantıkla yürütülmesini açıklamaktadır.

Kapsamlı bir yasal çerçeve altında eşit vatandaşlığın yokluğu, devlet altı grupların ya yabancı bir yedek güce ya da uydurulmuş bir mağduriyet duygusuna güvenmelerine yol açtı.

Dolayısıyla, 21'inci yüzyılda tanık olduğumuz her şey -Saddam Hüseyin rejimi, ardından Kaddafi rejimi, sonra el-Beşir rejimi ve ondan önce de Yemen'de Ali Abdullah Salih rejiminin çöküşü- vatandaşlığı hayali bir kimlikle sınırlandırma ve ulus-devleti devre dışı bırakma yönündeki açık çabadan kaynaklanıyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  14 Kasım 2025 - Ukranya'nın başkenti Kiev'de insanlar, Rusya'nın gece düzenlediği drone ve füze saldırılarında hasar alan bir binanın önünü temizliyor. Rusya cuma gününün erken saatlerinde, yaklaşık 4 yıl önce başlayan savaşta başkente yapılan en büyük saldırılardan birini gerçekleştirdi. Reuters'ın aktardığı üzere enerji tesisleri, konutlar ve altyapıyı hedef alan saldırılarda en az 8 kişi hayatını kaybetti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rus güçlerinin 430 drone ve 18 füze kullandığını, Kiev'in ise uzun menzilli saldırılarla karşılık verdiğini söyledi. Saldırıda Azerbaycan'ın kentteki büyükelçiliğine de füze isabet etti. Olay üzerine Azerbaycan'ın Rusya'ya nota verdiği bildirildi. (Alina Smutko/Reuters)

• 2/30

  13 Kasım 2025 - Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, Paris'teki Faubourg du Temple ve Boulevard Jules Ferry kavşağına çelenk bırakıyor. Paris'te 13 Kasım 2013'te düzenlenen terör saldırılarında 130 kişi hayatını kaybetmiş ve en az 500 kişi yaralanmıştı. IŞİD'in üstlendiği saldırıda Fransa Stadyumu önünde bombalı intihar saldırısı düzenlenmiş ve çeşitli noktalarda kalabalığa ateş açılmıştı. Fransa'nın II. Dünya Savaşı sonrası tarihindeki en şiddetli saldırıda kaybedilenler, 10. yıldönümünde ülke genelinde anıldı. Fransa İçişleri Bakanı Laurent Nunez, böyle bir olayın tekrar yaşanma ihtimalinin düştüğünü ancak "tehdidin hâlâ yüksek" olduğunu söyledi. (Ludovic Marin / Reuters)

• 3/30

  12 Kasım 2025 - İspanya Kralı VI. Felipe'nin Çin'e gerçekleştirdiği ziyarette Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun merasim kıtasından bir asker, karşılama seremonisinde. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, bugün Pekin'de Çin'e resmi ziyarette bulunan Felipe ile görüştü. Farklı tarihlere, kültürlere ve sosyal sistemlere sahip Çin ile İspanya’nın, ortak kalkınma için model oluşturduğunu vurgulayan Şi, her iki ülkenin uluslararası adaletin korunmasında önemli rol oynadığını söyledi. Kral VI. Felipe ise "Tek Çin" ilkesine bağlı kaldıklarını anımsatarak, Çinli şirketlerin İspanya'nın ekonomik kalkınmasını ve yeşil dönüşümünü güçlü şekilde desteklediğini aktardı. (Maxim Shemetov/AFP)

• 4/30

  11 Kasım 2025 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da, mahkeme binası yakınlarında intihar saldırısı sonucu meydana gelen patlamada 12 kişi hayatını kaybetti, 36 kişi yaralandı. Pakistan Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari'nin şiddetle kındadığı saldırıyı Pakistan Talibanı üstlendi. Çin, Avrupa Birliği, Birleşik Krallık ve ABD, taziye mesajı yayımladı. (Zain Zaman Janjua/AFP)

• 5/30

  10 Kasım 2025 - ABD hükümetinin 40 gün süren rekor kapanmasında sona yaklaşıldı. Senato bütçe görüşmelerindeki açmazı aşmak için anlaştı. Washington'da hafta sonu yapılan müzakerelerin ardından bir grup Demokrat Partili senatör, Cumhuriyetcilerle birlikte anlaşma lehine oy kullandı. Oylama, 1 Ekim'den bu yana bütçesi olmayan hükümeti fonlamak için aşılması gereken ilk adımdı. Federal çalışanların ve hizmetlerin geri dönmesinden önce anlaşmanın Temsilciler Meclisi'nde de kabul edilmesi gerekiyor. Senato'nun bugün yeni görüşmeler için toplanması bekleniyor. Federal hükümetin "kapanması", acil ve zaruri nitelikte olmayan kamu çalışanlarının zorunlu ücretsiz izne çıkarılması ve birçok devlet programının askıya alınması anlamına geliyor. (J. Scott Applewhite/AP)

• 6/30

  9 Kasım 2025 - Formula 1 Dünya Şampiyonası'nda sezonun 21. etabı Brezilya Grand Prix'ini McLaren'in Britanyalı pilotu Lando Norris kazandı. Sao Paulo'da 4 bin 309 metrelik Jose Carlos Pace Pisti'nde, düzenlenen yarış 71 tur üzerinden yapıldı. Pole pozisyonundan başladığı yarışı 1 saat 32 dakika 01,596 saniyelik süresiyle ilk sırada tamamlayan Norris, sezonun yedinci yarışını kazandı. Mercedes'in İtalyan sürücüsü Kimi Antonelli, liderin 10,388 saniye gerisinde ikinci, Red Bull'un Hollandalı pilotu Max Verstappen ise liderin 10,750 saniye gerisinde üçüncü oldu. Yarışın 8. turunda Antonelli'nin aracının çarpması sonucu Ferrari'nin Monakolu sürücüsü Charles Leclerc yarış dışı kaldı. Sezonun 22. ayağı Las Vegas Grand Prix'si, 22 Kasım Pazar günü koşulacak. (Amanda Perobelli/Reuters)

• 7/30

  8 Kasım 2025 - Filipinler'in Mindanao adasında insanlar, Fung-wong Tayfunu'nun yol açtığı şiddetli yağış nedeniyle su basan evlerinden ayrılıyor. Meteoroloji uzmanları, tayfunun güçlenerek süper tayfuna dönüşebileceği ve pazar günü Filipinler'in doğu kıyılarına ulaşacağı uyarısında bulunuyor. Asya ülkesinin meteoroloji ajansı PAGASA'dan Benison Estareja "Neredeyse tüm ülkeyi kapsayabilir" diyor. Önceki günlerde Kalmaegi Tayfunu, Filipinler'de 204 ve Vietnam'da 5 kişinin ölümüne neden olmuştu. (Erwin Mascarinas / AFP)

• 8/30

  7 Kasım 2025 - Ukrayna'nın Harkiv bölgesindeki Çuhyuv'da bir itfaiyeci, Rusya'nın drone saldırısının ardından çalışıyor. Ukrayna medyasının bildirdiği üzere Rus güçleri, perşembe ve cuma günleri Zaporijya, Harkiv, Odessa, Dnipro ve Sumi'ye çok sayıda drone saldırısı düzenleyerek evleri, okulları ve altyapıyı hedef aldı. Saldırılar, dün Ukrayna'nın, Rusya'nın Volgograd bölgesindeki önemli bir petrol rafinerisini yaklaşık üç ay içinde ikinci kez vurduğunu iddia etmesinin ardından geldi (Sofiia Gatilova/Reuters)

• 9/30

  6 Kasım 2025 - Almanya'daki Berlin Hayvanat Bahçesi'nde eylülde dünyaya gelen yavru su aygırı ilk kez halkın karşısına çıktı. Bebek su aygırı, 13 yaşındaki Nala'nın ilk yavrusu. Nala aslında iki doğurmuştu ancak yavrulardan biri kısa süre sonra hayatını kaybetti. Hayvanat bahçesi olayı "son derece nadir" diye tanımlamıştı çünkü bilinen su aygırı doğumlarının yalnızca yüzde 1'inde ikiz görülüyor. (Markus Schreiber/AP)

• 10/30

  5 Kasım 2025 - Dünya liderlerini tasvir eden büyük maskeler takan Oxfam aktivistleri, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlecek Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP30) öncesinde, dünyanın en büyük ekonomileri tarafından iklim kriziyle mücadelede alınan kararların yetersizliğini eleştirmek için "İş Başında Uyumak" adlı bir eylem yaptı. Oxfam, yoksulluğun beraberinde getirdiği adaletsizliklerin olmadığı bir gelecek yaratma amacıyla 90 ülkede ortaklarla ve yerel topluluklarla beraber çalışan 17 organizasyonun bir araya gelerek oluşturduğu uluslararası bir konfederasyon. (Adriano Machado / Reuters)

• 11/30

  4 Kasım 2025 - ABD'nin en büyük kenti New York'ta milyonlarca kişinin oy kullandığı belediye başkanlığı seçimini, resmi olmayan sonuçlara göre Demokratların adayı Zohran Mamdani kazandı. 34 yaşındaki Uganda doğumlu Mamdani, bağımsız aday olarak yarışan eski New York Valisi Andrew Cuomo'yu yenerek, ABD'nin en büyük kentinin başına geçen son yüzyıldaki en genç isim oldu. Associated Press'in aktardığına göre, oyların yüzde 90'ından fazlası sayılan seçim sonuçlarında Mamdani yüzde 50,4'lük oyla zafer kazandı. Rakibi Andrew Cuomo ise yüzde 41,6'lık oy alabildi. Diğer bir aday Curtis Sliwa ise yüzde 7,1'de kaldı. New York Seçim Kurulu'na göre, yarışta 2 milyondan fazla kişi oy kullandı. Bu, son 50 yılda bir belediye başkanlığı seçiminde kaydedilen en yüksek katılım oldu. Mamdani'nin zaferi tarihi bir anlam da taşıyor. Ailesi Hindistanlı olan genç siyasetçi kentin ilk Güney Asya kökenli ve Müslüman belediye başkanı seçildi. (Angela Weiss/AFP)

• 12/30

  3 Kasım 2025 - İtalya'nın başkenti Roma'da, ülkenin en önemli tarihi yapılarından biri kabul edilen Kolezyum yakınlarında tadilat altındaki tarihi bir kule çöktü. "Torre dei Conti"nin çökmesi sonucu işçilerden birinin ağır yaralı olarak hastaneye kaldırıldığı açıklanırken iki işçininse kazayı hafif sıyrıklarla atlattığı belirtildi. 2006'dan beri kullanılmayan yapıda dört yıllık bir restorasyon çalışmasının devam ettiği kaydedilirken, inşaatın gelecek yıl tamamlanması bekleniyordu. Kulenin 13. yüzyılın başında inşa edildiği biliniyor. (Tiziana Fabi / AFP)

• 13/30

  2 Kasım 2025 - İtalyan tenisçi Jannik Sinner, Paris ATP Masters 1000 turnuvasının finalinde Kanadalı rakibi Felix Auger-Aliassime'yi mağlup ederek kupaya uzandı. Sinner, dünya sıralamasında da en büyük rakibi Carlos Alcaraz'ı geride bırakarak birinci sıraya yükseldi. İtalyan tenisçi, geçen yıl haziran ayında ilk kez dünya 1 numarası olmuş ve bu unvanı 65 hafta boyunca korumuştu, ta ki eylülde ABD Açık finalinde Alcaraz’a kaybedene kadar. (Dimitar Dilkoff / AFP)

• 14/30

  1 Kasım 2025 - Güney Kore'nin Gyeongju kentinde düzenlenen Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesinde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae Myung el sıkışıyor. Lee, liderler forumunun ardından düzenlenen devlet zirvesi ve akşam yemeğinde Şi'yi ağırladı. Çin lideri 11 yıl aradan sonra ABD müttefikine yaptığı ilk ziyaretini gerçekleştirmiş oldu. Güney Kore Devlet Başkanı komşusu Kuzey Kore'yle görüşmelerin yeniden başlatılması için Şi'den yardım isterken, mevkidaşı işbirliğini genişletmeye ve karşılaştıkları zorluklarla birlikte mücadele etmeye istekli olduklarını söyledi. (Yonhap/Reuters)

• 15/30

  31 Ekim 2025 - Sırbistan'da öğrenciler, Novi Sad tren istasyonunun çatısının çökmesi sonucu 16 kişinin öldüğü olayın yıldönümünde düzenlenen protesto yürüyüşü sırasında Indjija'daki ana meydanda uyuyuyor. Geçen yıl 1 Kasım'da meydana gelen olayda 4'ü çocuk olmak üzere 16 kişi hayatını kaybetmiş ve Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in görevden alınmasını talep eden geniş çaplı protestolar baş göstermişti. Binlerce üniversite öğrencisi olayın birinci yıldönümünde başkent Belgrad'dan Novi Sad'a 90 kilometrelik bir yürüyüş başlattı. Yarın onbinlerce kişinin daha katılımıyla Novi Sad'da büyük bir gösteri planlanıyor. (Marko Djurica/Reuters)

• 16/30

  30 Ekim 2025 - İsrail ordusunun Lübnan'nın güney sınırındaki köyü Belida'ya düzenlediği saldırının ardından halk belediye binasının önünde toplanıyor. İsrail askerleri, gece saatlerinde Belida'ya düzenledikleri baskında bir belediye çalışanını öldürdü. Lübnan Cumurbaşkanı ordusuna bu saldırılara karşı koymalarını söylerken İsrail ordusu, Hizbullah altyapısına yönelik operasyon düzenlediğini ve bir "şüpheliye" ateş açtığını iddia etti. İsrail'in ayrıca bugün Lübnan'ın güneyine hava saldırıları düzenlediği bildirildi. İsrail, 27 Kasım 2024'te başlayan ateşkesin ardından Lübnan'a hava saldırılarını ve sınırlı kara operasyonlarını sürdürüyor. İsrail, Hizbullah'ın güneyde askeri varlığını yeniden kurmasını engellemeyi amaçladığını öne sürerken Lübnan, İsrail'i ateşkesi ihlal etmekle suçluyor. (Mahmoud Zayyat / AFP )

• 17/30

  29 Ekim 2025 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat'ta bir çocuk, İsrail saldırısı nedeniyle yıkılan bir evin enkazında oturuyor. Ateşkesin başlamasından yaklaşık üç hafta sonra İsrail, Hamas'ın bir askerlerini öldürdüğünü iddia ederek dün Gazze'ye saldırı başlattı. Dün ve bugün devam eden saldırılarda 46'sı çocuk olmak üzere en az 104 kişinin öldürüldüğü bildirildi. İsrail ordusu daha sonra yaptığı açıklamada, ateşkes anlaşmasına uymaya devam edeceklerini ve "herhangi bir ihlal" durumunda sert bir şekilde yanıt vereceklerini söyledi. Hamas ise dün ateşkesi ihlal etmediğini savunuyor. (Eyad Baba/AFP)

• 18/30

  28 Ekim 2025 - Ukrayna bayrağı tutan bir adam, Kiev'de düzenlenen imha edilmiş Rus teçhizatı açık hava sergisinde Rus askeri aracının üzerinde. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ABD, İsveç ve Fransa'dan F-16, Gripen ve Rafale gibi 250 savaş uçağı almak için çalışmaları sürdürdüklerini söyledi. Rus ordusunun ülkesine yönelik hava saldırılarını sürdürdüğünü ifade eden Zelenski, hava savunma imkanlarını artırmak için çalıştıklarını belirtti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Donald Trump arasında yeniden zirve yapılmasının ABD'ye bağlı olduğunu belirterek, "Amerikalıların rahat edeceği bir tempoda ilerlemeye hazırız" dedi. (Sergei Supinsky/AFP)

• 19/30

  27 Ekim 2025 - Hindu kadınlar, Hindistan'ın Yeni Delhi kentinde düzenlenen Hindu dini festivali Chhath Puja sırasında Yamuna Nehri'nin sularında Güneş tanrısına tapıyor. Chhath Puja, Güneş onuruna düzenlenen 4 günlük özenli bir kutlama. Uzun bir su orucu tutmayı ve bir su kütlesinde ayakta dururken, doğan ve batan Güneş'in ışığı olan Usha ve Pratyusha'ya adaklar sunmayı içeriyor. (Bhawika Chhabra/Reuters)

• 20/30

  26 Ekim 2025 - McLaren'ın Britanyalı sürücüsü Lando Norris, Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde zafere ulaşan isim oldu. Başkent Meksiko'daki 4,3 kilometrelik Hermanos Rodriguez Pisti'nde düzenlenen yarış 71 tur üzerinden yapıldı. Pole pozisyonundan başladığı yarışı ilk sırada tamamlayan Norris, sezonun 6. yarışını galibiyetini elde etti ve Oscar Piastri'yi geçerek şampiyona lideri oldu. Ferrari'nin Monakolu sürücüsü Charles Leclerc, Norris'in gerisinde ikinci, Red Bull'un Hollandalı pilotu Max Verstappen ise üçüncü oldu. Lewis Hamilton, pist dışına çıkıp avantaj kazandığından dolayı 10 saniye cezası aldı. Sezonun 21. ayağı Brezilya Grand Prix'si 9 Kasım Pazar günü koşulacak. Meksika Grand Prix'sinin ardından pilotlar klasmanının ilk 5 sırası şöyle: 1. Lando Norris: 357 2. Oscar Piastri: 356 3. Max Verstappen: 321 4. George Russell: 258 5. Charles Leclerc: 210 (Yuri Cortez/AFP)

• 21/30

  25 Ekim 2025 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, ABD Başkanı Donald Trump'ın Güney Kore'ye yapacağı ziyaret öncesinde gümrük vergisi politikasına karşı düzenlenen Trump karşıtı mitinge katılan bir protestocu elinde "Trump'a Hayır" yazılı bir pankart tutuyor. Ocakta göreve gelmesinin ardından Asya'ya ilk ziyaretini düzenleyen Trump'ın, yerel saatle pazar sabahı Malezya'ya varması bekleniyor. Japonya'ya da gitmesi planlanan liderin gezisinin en önemli durağı muhtemelen Güney Kore olacak. Burada Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesine katılacak Trump ayrıca 30 Ekim'de de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'le bir araya gelecek. ABD Başkanı yola çıkmadan önce gazetecilere yaptığı açıklamada Kuzey Kore lideri Kim Jong-Un'la da görüşmeye açık olduğunu söyledi. (Kim Hong-Ji/Reuters)

• 22/30

  24 Ekim 2025 - Almanya'nın kuzeydoğudaki Brandenburg eyaletine bağlı Linum'da bir gönüllü, kuş gribinden öldüğü tahmin edilen turnaların cesedini atıyor. Almanya'da Brandenburg ve diğer eyaletlerde, yabandaki kuşlarda bugüne kadar görülen en büyük kuş gribi salgını yaşanıyor. Özellikle göç mevsimindeki turnaları etkileyen salgın nedeniyle pek çok kuş ölü bulundu. Avrupa genelinde görülen salgın, en azından 10 yıldır ilk kez sezonun bu kadar erken bir döneminde 10 ülkeye yayılmış durumda. Yine de yetkililer toplam salgın sayısının hâlâ 2022'dekinden düşük olduğunu belirtiyor. Fransa'nın hayvan sağlığı gözetim kuruluşu ESA'ya göre, kuş gribi ağustostan ekim ortasına kadar 10 AB ülkesinde ve Britanya'da, çoğunlukla AB'nin en büyük kümes hayvanı üreticisi Polonya'nın yanı sıra İspanya ve Almanya'da olmak üzere 56 salgına yol açtı. (Ralf Hirschberger / AFP)

• 23/30

  22 Ekim 2025 - Rusya, Ukrayna'nın ikinci büyük şehri Harkiv'a saldırarak, çocukların bulunduğu bir anaokulunu vurdu. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, tüm çocukların tahliye edildiğini ve birçoğunun "akut stres tepkileri" yaşadığını söyledi. Harkiv Belediye Başkanı Ihor Terekhov ve Harkov Bölge Devlet İdaresi Başkanı Oleh Sinyegubov, bölgede en az üç patlama meydana geldiğini söyledi. Terekov, "Hholodnohirskyi bölgesindeki özel bir anaokulu vuruldu. Saldırının olduğu yerde yangın çıktı" dedi ve daha sonra çocuklar arasında herhangi bir yaralanma olup olmadığına dair bilgi olmadığını ekledi. Yerel saatle sabah 9 civarında meydana gelen saldırıda en az bir kişi öldü, 6 kişi yaralandı. (AP)

• 24/30

  21 Ekim 2025 - Japonya'da iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin lideri Sanae Takaichi, alt meclis oylamasını kazanarak ülkenin ilk kadın başbakanı olmaya hak kazandı. Takaichi, 465 sandalyeli alt mecliste 237 oy alarak çoğunluğu elde etti. Üst meclisin onay sürecinin de sorunsuz geçmesi öngörülüyor. Takaichi, geçen ay seçim yenilgilerinin sorumluluğunu üstlenerek istifa eden Başbakan Shigeru Ishiba'nın yerini alacak. 64 yaşındaki lider, muhafazakar görüşleriyle biliniyor ve Japonya’yı daha da sağa kaydırması bekleniyor. Kendisi, İngiltere’nin ilk kadın başbakanı Margaret Thatcher’ın hayranı. Bu nedenle bazen "Demir Leydi" olarak anılıyor. (Eugene Hoshiko/AFP)

• 25/30

  20 Ekim 2025 - Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesinde bir kargo uçağının, havalimanına inişi sırasında güvenlik aracına çarparak pistten çıktığı ve denize sürüklendiği bildirildi. Yerel polis biriminden yapılan açıklamaya göre, Dubai'den Hong Kong'a kargo seferi yapan Emirates Hava Yolları'na ait, ACT Airlines tarafından işletilen EK9788 sefer sayılı "Boeing 747" tipi uçak, Hong Kong Uluslararası Havalimanı'na inişte kaza yaptı. Uçağın iniş sırasında güvenlik aracına çarparak pistten çıktığı ve denize sürüklendiği kazada, güvenlik aracında bulunan iki havalimanı görevlisi yaşamını yitirdi. Açıklamada, ölenlerin 30 ve 41 yaşlarında iki erkek görevli olduğu, uçağın 4 kişilik mürettebatının ise tümünün kurtarıldığı belirtildi. Kaza sonrası havalimanının kuzey pisti geçici olarak hizmete kapatılırken, olayla ilgili soruşturmanın sürdüğü kaydedildi. (Chan Long Hei/AP)

• 26/30

  19 Ekim 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te polisler, soygun gerçekleştirilen Louvre Müzesi'nin önünde. Fransa İçişleri Bakanlığı, yerel saatle 09.30 civarında bir grup kişinin kırdıkları bir pencereden Fransız Kraliyet mücevherlerinin sergilendiği Apollo Galerisi'ne girdiğini açıkladı. İçişleri Bakanı Laurent Nuñez, hırsızların binaya girmek için dışarıdaki bir kamyona monte yük asansörü kullandıklarını, vitrinlerdeki mücevherleri çaldıktan sonra motosikletlerle uzaklaştıklarını söyledi. Nuñez, soygunun üç veya dört kişi tarafından gerçekleştirildiğini ve 7 dakika sürdüğünü belirtti. Soygunun ardından Louvre Müzesi'nin gün boyunca ziyarete kapalı olacağı duyuruldu. (Dimitar Dilkoff/AFP)

• 27/30

  18 Ekim 2025 - Bangladeş'in başkenti Dakka'daki Hazrat Shahjalal Uluslararası Havalimanı'nın kargo bölümünde çıkan yangın söndürülmeye çalışılıyor. Havalimanında bugün çıkan yangın, ana havalimanı terminalini etkilemedi ancak pistte yoğun duman bulutları görüldü. 37 itfaiye birimi yangına müdahale ederken, uçuşların askıya alındığı bildirildi. Yetkililer 4 kişinin hafif yaralandığını ve hastanede tedavi gördüğünü açıkladı. Yangına neyin yol açtığı henüz bilinmiyor. (Maruf Rahman / AFP)

• 28/30

  17 Ekim 2025 - Eski Kenya Başbakanı Raila Odinga'nın imzası haline gelen şapkası, cenaze töreni sırasında tabutunun üzerinde duruyor. Kenya siyasetinin en etkili isimlerinden Odinga, tedavi gördüğü Hindistan'da çarşamba günü 80 yaşında hayatını kaybetmişti. Dün muhalif siyasetçinin sevenlerinin, cenazenin halka açık sergilendiği stadyumun kapısını zorlamasının ardından güvenlik güçleri ateş açarak üç kişiyi öldürmüştü. Reuters'ın aktardığı üzere bugün Odinga için düzenlenen devlet cenazesinde çıkan izdiham nedeniyle en az 17 kişi tedavi görüyor. (Andrew Kasuku/AP)

• 29/30

  16 Ekim 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah mahallesinde yemek sırasında. Birleşmiş Milletler, Gazze'de yürürlüğe giren ateşkese rağmen sınır kapılarından gelen insani yardımlar konusunda zorlandıklarını, daha fazla sınır kapısından daha fazla yardım akışını sağlayacak bir sisteme sahip olmayı dört gözle beklediklerini belirtti. Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, "Hareketlerimiz çok daha özgür ancak yolların durumu, molozlar vb. durumlar göz önüne alındığında fiziksel zorluklar devam ediyor" diye konuştu.(Abdel Kareem Hana/AP)

• 30/30

  15 Ekim 20205 - Kenya muhalefet lideri Raila Odinga'nın Hindistan'a yaptığı sağlık ziyareti sırasında 80 yaşında hayatını kaybetmesinin ardından Nairobi'nin Jacaranda mahallesi sokaklarında yas tutanlar Kenya bayrakları taşıdı. En son 2022'de olmak üzere 5 kez başarısız bir şekilde cumhurbaşkanlığı için yarışan Odinga, Kenya siyasetinin daimi muhalefet figürüydü. Son haftalarda Odinga'nın sağlığının kötüye gittiğiyle ilgili birtakım iddialar dolaşıyordu. Ancak hem ailesi hem de müttefikleri, Odinga'nın ağır hasta olduğu iddialarını reddediyordu. Yıllarca Kenya siyasetinin merkezinde bulunan Odinga, bir dönem başbakanlık koltuğuna oturdu. Özellikle batıdaki Luos ve başkent Nairobi'de tabanının desteğini hiç kaybetmeyen Odinga, zaman zaman eski düşmanlarıyla ittifaklar da kurdu. Rakipleriyle birlikte çalışabilme kabiliyeti nedeniyle Odinga'ya Luo dilinde "Agwambo" (gizemli kişi) lakabı takılmıştı. (Tony Karumba/AFP)

Bugün, Sudan'daki etnik, ırksal ve çıkarcı çizgide dönen kanlı çatışma şaşırtıcı değil.

Irak'taki aynı etnik ve mezhepsel çizgilerde dönen siyasi çatışma da şaşırtıcı değil, çünkü bu çatışma, devlet altı aktörlerin devlete üstün gelmesine olanak tanıyan silahlı milis grupların arkasına saklanıyor.

Aynı şekilde, Lübnan nüfusunun bir kesiminin Lübnan devletinin varlığını tehdit eden silahlara sahip olması da şaşırtıcı değil.

Mağrip bölgesine dönersek, Batı Sahra etrafında dönen çatışmayı, yani kardeşler arasındaki çatışmayı görürüz.

Ama bu, söz konusu bölgelerdeki kalkınmayı ciddi şekilde engellediği için haklı gösterilemez bir çatışmadır.

Libya, Irak, Suriye ve Lübnan'da olduğu gibi merkezi devlet çöktüğünde, azınlıklar veya devlet altı gruplar dış desteğe güvenerek baskın hale gelirken, diğer gruplar dışlanmış ve mezhepsel ve siyasi kaosun kurbanı olmaya devam eder.

Tüm bunlar, tüm bireyler için eşit hak ve sorumlulukları garanti eden, saygı duyulan ve evrensel olarak kabul görmüş bir medeni sözleşmenin yokluğundan; yani sivil bir devlet içinde kamu haklarının ve vatandaşlar arasında eşitliğin tanınmamasından kaynaklanıyor.

Reform, salt resmi seçimlerle değil, eğitim kurumlarında başlayan ve odak noktasını bireyler yerine hukuka ve kurumlara saygıya kaydıran içsel bir kültürel dönüşümle gelir.

Bu dönüşüm aynı zamanda vatandaşlığı dinsel ve kabilesel kimliklerin üstünde tutmalı ve toplumdaki çeşitli grupları toplumsal kalkınmanın özgün ve temel bir bileşeni olarak tanımalıdır.

Bazılarımız seçim ve demokrasi fikrini benimsedi, ancak bu, sadakat ve güce dayalı Arap toplumlarındaki vatandaşlık kriziyle yüzleşmek yerine, kolektif duyguyu dış bir düşman etrafında birleştirmeye çalışan, genellikle iç başarısızlıkları meşrulaştırmak için bir araç olarak kullanılan düşmanlar yaratan mevcut kültürel ve sosyal sistemi göz ardı etti.

Bu tür siyasi duruşlar ise Yemen, Sudan ve diğer yerlerde görüldüğü gibi, patlamalara ve iç savaşlara yol açan krizlere neden oluyor.

Bugün kendilerini alternatif olarak sunan güçlerin çoğu, sağlıklı ve uyumlu toplumlarda bir arada yaşamayı teşvik etmek için gücü kontrol gücünden kurumların gücü, hukukun ve bilginin üstünlüğü şeklinde yeniden tanımlamak yerine, totaliter bir ideolojiye boyun eğmek gibi aynı mekanizmalara güveniyor.

Kısacası; kriz, devletin bir kuruma değil, bir kişiye indirgenmesinden kaynaklanıyor.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat