2025 Nobel Tıp Ödülü, otoimmün hastalıkların ve kanserin daha etkili tedavi yöntemlerinin bulunması açısından ümit vadeden "periferik bağışıklık toleransı" alanındaki keşifleri dolayısıyla ABD'li Mary Brunkow ve Fred Ramsdell ile Japon Shimon Sakaguchi'ye verildi.
İsveç'te bulunan Karolinska Enstitüsünde düzenlenen basın toplantısında 2025 Nobel Tıp Ödülü'nün sahipleri açıklandı.
Brunkow, Ramsdell ve Sakaguchi, bağışıklık sisteminin kendi kendine saldırmasını önleyen "periferik bağışıklık toleransı" mekanizmasına ilişkin keşiflerinden dolayı ödüle layık görüldü.
Bağışıklık sistemi, "T hücreleri" aracılığıyla mikropları tanıyıp yok ediyor ancak bazı T hücreleri, yanlışlıkla vücudun kendi proteinlerini hedef alarak otoimmün hastalıklara yol açabiliyor.
Çalışmada otoimmün hastalık geliştiren farelerde yapılan genetik çalışmalar sonucu bu düzenleyici hücrelerin işlevi için kritik olan "Foxp3 geni" tanımlandı. Aynı genin, insanlarda görülen nadir bağışıklık bozukluğu "IPEX sendromu" ile de ilişkili olduğu ortaya konuldu.
Bilim insanlarının keşifleri, klinik deney aşamasındaki potansiyel tıbbi tedavilerin geliştirilmesini sağladı.
Keşiflerin katkısı sayesinde kök hücre nakillerinden sonra ciddi komplikasyonların önlenmesi, daha etkili kanser tedavilerinin bulunması ve otoimmün hastalıkların iyileştirilmesi ümit ediliyor.
2024 Nobel Tıp Ödülü, "mikroRNA'nın keşfi ve transkripsiyon sonrası gen düzenlemesindeki rolü" ile ilgili çalışmalarından dolayı ABD asıllı Victor Ambros ve Gary Ruvkun'a verilmişti.
Bugüne kadar 115 tıp ödülü verildi ve kimse bu ödülü ikinci kez almadı. Tıp ödülü verilen en genç kişi 31, en yaşlı kişi ise 87 yaşındaydı.
Brunkow, Ramsdell ve Sakaguchi kimdir?
Mary Brunkow, 1961'de doğdu ve ABD’deki Princeton Üniversitesinden doktora derecesi aldı. Ödül aldığı çalışmasını Washington'daki biyoteknoloji şirketinde yürüttü. Brunkow, Seattle'daki Sistem Biyolojisi Enstitüsünde kıdemli program yöneticisi olarak görev alıyor.
Fred Ramsdell de 1960'ta doğdu ve 1987'de ABD’deki Kaliforniya Üniversitesinden doktora derecesi aldı. Ödül aldığı çalışmasını Brunkow ile aynı biyoteknoloji şirketinde gerçekleştirdi. San Francisco ve Seattle'da kendi kurduğu şirkette bilimsel danışman olarak görev yapıyor.
Shimon Sakaguchi, 1951'de Japonya’da doğdu ve 1976'da tıp doktoru, 1983'te Kyoto Üniversitesinden doktora derecesi aldı. Şu anda Osaka Üniversitesinde profesör olarak görev alıyor.
Independent Türkçe, AA
