Brezilya, 27 yıl hapis cezası alan Bolsonaro'yu affetmeyi tartışıyor

Ülke tarihinde ilk kez bir lider darbe suçlamasıyla hüküm giydi

Pazar günü bir operasyon için hastaneye giden Bolsonaro'yu destekçileri çevreledi (Reuters)

Eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro'nun perşembe günü 27 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldığı Brezilya'daki Ulusal Kongre'nin üyeleri, onun nasıl affedileceğini şimdiden tartışmaya başladı.

Yüksek Mahkeme'nin 5 yargıcından 4'ü, Bolsonaro'nun seçimleri kaybettikten sonra görevi devralan Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva'ya karşı darbe girişiminde bulunduğuna hükmetti. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Halen ev hapsinde olan radikal sağcı liderin gelecek ay cezaevine gönderilmesi gündemde.

New York Times, bazı Ulusal Kongre mensuplarının daha davalar sürerken "Bolsonaro'yı nasıl özgürlüğüne kavuştururuz?" sorusuna cevap aradığını aktarıyor. 

Televizyondaki yorumcuların da benzer bir tutum sergilemesi üzerine "Af yok" şiarını benimseyen Bolsonaro karşıtları, bu sloganı Londra'daki Tower Bridge'e dahi yansıttı. 

Ocak 2019'dan Aralık 2022'ye kadar ülkeyi yöneten 70 yaşındaki politikacının eski özel kalem müdürü Ciro Nogueira ise şu ifadeleri kullanıyor:

Affetmek, ülkemizin gelenekleri arasındadır. Barış getirme ve çatışmalardan kurtulma yoludur. Aksi takdirde sonsuza kadar onlara saplanırsınız.

1889'da bir darbeyle monarşiden cumhuriyete geçen Brezilya, modern dönemde yarısı başarılı 14 askeri müdahaleye daha sahne oldu. Her başarısız darbe girişiminin ardından darbeciler affedildi ve yargılanmadı.

Perşembe günkü kararla Brezilya ilk kez bir darbe girişimi liderine hüküm giydirdi.

Bolsonaro'yla birlikte yargılanan diğer 7 sanığa da 2'yle 26 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi. 

Ülkesindeki darbeler hakkında bir kitap yazan Brezilyalı tarihçi Carlos Fico, "Bu kesinlikle emsalsiz. Askeri darbe planlayıcıları asla ceza almamıştır" diyor. 

Eski parlamenterlerden Fernando Gabeira ise affa karşı çıkanlardan:

Darbe girişimlerinin cezasız kalması yalnızca geçici bir barış sağlıyor çünkü bunlar, yeni darbe girişimlerini teşvik ediyor.

Brezilya'nın çevresindeki Arjantin, Şili ve Uruguay gibi ülkelerin tarihindeyse darbeciler sert bir şekilde cezalandırıldı. 

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro da Bolsonaro'nun aldığı cezaya ilişkin açıklamasında, "Demokrasinin kuralları açıktır, tüm darbeciler yargılanmalı" ifadesini kullandı.

Brezilya'nın daha uzlaşmacı bir siyasi kültüre sahip olduğunu vurgulayan New York Times, mevcut Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva'nın geçmişte yolsuzluktan hüküm giyerek 580 gün boyunca hapiste kalsa da iktidara dönebildiğini hatırlatıyor. 

Cumartesi günü yayımlanan, 2 bin kişinin katıldığı bir anket sonucuna göre Brezilyalıların yüzde 54'ü affa karşı. Yüzde 39 ise darbe girişiminde bulunan siyasetçilerin bağışlanmasından yana. 

Muhtemel bir affın önce Kongre'nin sonra da Lula'nın onayını alması gerekiyor. Lula'nın engel olması halinde Kongre affı zorlayabiliyor. Ancak o sefer de Yüksek Mahkeme'den itiraz gelmesi muhtemel. 

Bir başka yolsa Kongre'nin Bolsonaro'nun cezasında indirecek bir yasa çıkarması. 

Bolsonaro'nun sağlık sorunlarını gerekçe göstererek cezasını evinde çekmesi de güçlü görülen bir ihtimal.

2030'a kadar siyasi yasaklı hale gelen liderin 2026'daki devlet başkanlığı seçimlerinde yarışması zor görülüyor.

Yeni devlet başkanı, Bolsonaro'yu affedebilir fakat Yüksek Mahkeme siyasi müttefikleri korumak için böyle bir adım atılmasının önünü kesen bir karar vermişti.  


Independent Türkçe, New York Times, AA

Derleyen: Eren Umurbilir

DAHA FAZLA HABER OKU