Tesla, otoyolun ortasında şarjı bitmiş bir elektrikli aracı andırıyor. Yardım edin! AA'yı (Automobile Association/Otomobil Derneği, Britanya merkezli bir otomobil şirketi –ed.n.) arayın!
Elon Musk'ın elektrikli araç firması, Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği’ne (European Automobile Manufacturers Association –ACEA) göre Avrupa genelinde satışlarda üst üste 5 ay düşüş yaşandığını bildirdi.
Bu durum, ACEA’nın rakamlarına göre elektrikli araçların Avrupa Birliği (AB) genelinde şarjı doldurup yükselişe geçtiği (pardon kelime oyunu yapmadan duramadım) bir dönemde gerçekleşti. Trafiğe kayıtlı yeni elektrikli araç sayısı yılbaşından bu yana dörtte birden fazla (yüzde 26,1) arttı ve mayısta yüzde 25 gibi bir oranı sağlam şekilde koruyabildi. Birleşik Krallık (BK) ve diğer AB üyesi olmayan ülkeler de dahil Avrupa çapında bataryayla çalışan araç satışları mayısta yüzde 27,2, yılbaşından bu yana da yüzde 27,8 arttı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Buna karşın Tesla'nın satışları düştü. Yılbaşından bu yana AB'de trafiğe kaydedilen yeni Tesla sayısı 5 ayda yüzde 45,2, mayısta yüzde 40,5 oranında azaldı. Avrupa genelindeyse bu rakamlar sırasıyla yüzde 37,1 ve yüzde 27,9 olarak gerçekleşti. Yükselen bir pazarda satışlar düşüyor mu? İşler yolunda gitmiyor.
Bir keresinde Elon Musk'ın bebeğinin elektrikli araç dünyasının Audi, BMW veya Mercedes'i olduğunu yazmıştım. Statü arabası. Parası olanlar için “Bana bakın, bir Tesla sahibiyim” demenin sembolü. Zaman nasıl da değişti. Evet, evet, Tesla'nın eskimiş modellerini yenileme ihtiyacını ve Çin'den gelen ucuz rakiplerin çok ciddi bir tehdit oluşturduğunu duyduk. Ancak yüksek profilli CEO'nun tartışma yaratan tavırları da Tesla logosuna gölge düşürdü. Hatta Tesla'ların tahrip edildiği olaylar bile yaşandı. Bu bir rezalet. Musk’ın söylediklerine ve yaptıklarına öfkeli misiniz? Onu cebinden vurmak çok daha iyi, aklı başında Avrupalılar da markayı sürüler halinde terk ederek bunu yapıyor gibi.
Filo yöneticilerinin şirkete duyduğu saygıya rağmen BK’de bile düşüş başladı. Yılbaşından bu yana satışlar yüzde 7,8 oranında düşerken, mayısta yüzde 36'lık bir düşüş kaydedildi.
Düşüş durdurulabilir mi? Musk'ın Trump yönetiminden ayrılması iyi bir ilk adımdı. Ancak Musk'ın stratejik iletişim danışmanı olsaydım, ona ofisinde saklanmasını ve X'ten uzak durmasını tavsiye ederdim. Biliyorum, biliyorum, muhtemelen işe yaramaz. Musk kendine engel olamıyor. Peki, şuna ne dersiniz? Siyasetten uzak durun ve Musk'ın diğer şirketi SpaceX’le hava atmakla yetinin. Elbette firma roketlerin düşmesi gibi tuhaf sorunlar yaşadı ama yine de benim gibi bilimkurgu meraklılarının ağzının suyunu akıtacak işler yapıyor. Belki de ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) kesintilerini ve tehlikeli selam pozlarını telafi etmek için biraz apolitik hayırseverlik yapmalı? Pek çok milyarder “geri verme” hakkında tantana yapmayı sever. Sadece bir fikir.
Peki ya düşüş devam ederse? Musk istifa edebilir mi? Böyle bir şey düşünülemez ve bence de pek olası değil. Ancak bu yılın başlarında, iş dünyasıyla ilgili konularda güvenilir bir kaynak olan Wall Street Journal, Tesla yönetim kurulu üyelerinin potansiyel halefler için işe alım uzmanlarıyla görüştüğünü bildirmişti. Haber hızla ve net şekilde yalanlanmıştı ancak spekülasyonlar devam ediyor ve bunun bir anlamı var. Musk bir yıkıcı. Onu harekete geçiren şey bu ve bu onun iş kariyerinin bir özelliği oldu. Tesla'yı 2004'teki ilk yatırımından itibaren geliştirerek otomobil endüstrisini altüst etti, elektrikli araçların kaydettiği ilerlemenin hızlandırılmasını sağlarken, rakiplerini de yenilik yapmaya itti. Ancak Tesla artık müesses nizamın bir parçası, orta ve uzun vadede geleceği için daha geleneksel bir CEO'ya ihtiyacı var. Biraz daha sıkıcı biri.
Konuşulan isimler? Musk'ın sırdaşı olan ve bugünlerde batarya geridönüşüm girişimi Redwood Materials'ı yöneten JB Straubel'in adı sık sık anılıyor, kendisi aynı zamanda Tesla yönetim kurulunda. İçerideyse Musk’ın sağ kolu Omear Ashfar ve Çin'de işleri yürüten Tom Zhu da takip edilmesi gereken isimler arasında. CFO'luktan CEO'luğa geçiş her zaman çok iyi sonuç vermese de finans müdürü Vaibhav Taneja da bir başka alternatif. SpaceX'in başkanı ve baş işletme görevlisi (COO) Gwynne Shotwell ise daha uzak bir ihtimal ama yine de dikkate değer.
Bu kişilerden herhangi birinin karşılaşacağı zorluk, Musk'ın Tesla’yla ne kadar ayrılmaz hale geldiğidir. Şirketin üzerine düşürdüğü gölge Şili kadar uzun. Grubun hissedarları son zamanlarda çalkantılı bir yolculuk geçirdi. 340 doların biraz üzerinde seyreden hisse senedi, Trump'ın göreve gelmeye hazırlandığı, Musk'ın Başkan’ın en iyi arkadaşı olduğu aralık ayında ulaştığı 480 dolarlık zirveden çok uzakta. Bununla birlikte geçen yıl bu zamanlarda yatırım yapmış olsaydınız, 100 dolarınız hâlâ 184 dolar değerinde olacaktı. Bu iyi bir getiri.
Hisseler, aralarında milyarlarca doları yöneten büyük kurumlardaki fon yöneticilerinin de bulunduğu bir grup fanboy yatırımcı tarafından destekleniyor. Hâlâ Musk'ın sihirli değneğini sallayıp Tesla'nın turboşarjlı büyümesini yeniden keşfetmesini bekliyorlar. Daha garip şeyler de oldu. Bu adamdan hoşlanmayabilirsiniz ama sadece bir aptal onu hafife alır.
Musk'ın görevi bırakmasına en yakın karşılaştırma Steve Jobs'un Apple'dan ayrılması olabilir. Teknoloji devinin kurucusunun zamansız ölümü, başarılı bir halef olduğunu kanıtlayan Tim Cook'un yükselmesine yol açtı. Ancak Jobs ilk ayrıldığında işler pek iyi gitmemiş, sonradan tekrar yardıma koşmuştu…
Tesla’nın Musk’a, Apple’ın Jobs’a en güçlü dönemindekinden bile daha fazla bağımlı olduğu pekala açık.
Independent Türkçe için çeviren: Yasin Sofuoğlu
© The Independent