Bilim insanları dilleri inceledi: Konuşma hızı ne olursa olsun saniyede ortalama 39 bit bilgi aktarılıyor

Araştırmacılar aralarında Türkçenin de bulunduğu 18 dildeki bilgi aktarım hızını karşılaştırdı

17 dili inceleyen yeni bir araştırma tüm insanların konuşurken ortak bir bilgi aktarım hızına sahip olduğunu gösteriyor (Nicepik)

İtalyanlar saniyede dokuz hecenin üzerine çıkan hızlarıyla dünyanın en hızlı konuşan insanları arasında yer alabilir. Diğer yandan çoğu Alman kendisini daha yavaş ifade eder ve aynı sürede beş ya da altı hece dile getiriyor. Ancak yeni bir çalışmaya göre İtalyanlar ve Almanlar bir dakikada yaklaşık aynı miktarda bilgi iletiyor. Aslında dilin ne kadar hızlı ya da yavaş konuşulduğu önemli değil, herkes bilgiyi aynı hızla iletiyor: Saniyede 39 bit.

Brüksel Freie Üniversitesi'nde konuşma üretimi üzerine çalışan ancak bahsi geçen çalışmada yer almayan evrimsel dilbilimci Bart de Boer araştırmayı şöyle yorumladı:

Bu çok sağlam bir çalışma.

De Boer'e göre, İtalyanca gibi bilgi açısından hafif, artikel açısından zengin diller çok hızlı konuşulurken; çekim ya da cinsiyet bilgisini daha sıkı şekilde paketleyen dillerin daha yavaş konuşulması, bilginin yoğunluğundan kaynaklanıyor. Ancak bu çalışmaya kadar, kimse bunu ispatlayacak verilere sahip değildi.

Sciencemag’de yer alan habere göre, bilim insanları konuyu araştırmaya aralarında İngilizce, İtalyanca, Japonca ve Vietnamca'nın bulunduğu 17 farklı dilde yazılmış metinlerle başladı. Araştırmacılar her dil için bilgi yoğunluğunu bit cinsinden hesapladı. Bu ölçü birimi cep telefonu, bilgisayar ya da internet modemi gibi dijital teknolojilerin iletim hızını ölçmek için de kullanılıyor. Sadece 643 hece içeren Japonca hece başına 5 bit civarında, yaklaşık 7 bin heceye sahip İngilizceyse hece başına 7 bitin biraz üzerinde bir yoğunluğa sahip. Diğer yandan Türkçe hece başına yaklaşık 5,5 bitlik bilgi taşıyor. Altı tondan (tonların hepsi bir heceyi daha da farklılaştırabiliyor) oluşan karmaşık bir sisteme sahip olan Vietnamca ise hece başına 8 bitle en üst sırada yer alıyor.

Araştırmacılar üç yıl boyunca, araştırmaya dahil edilen 17 dilin 14'ünü konuşan 5'i kadın 5'i erkek 10 kişinin konuşmalarını kayıt altına aldı. Diğer üç dil için halihazırda bulunan eski kayıtlar kullanıldı. Her katılımcı, anadillerine çevrilmiş olan aynı 15 metin parçasını sesli okudu. Konuşmacıların okumalarının ne kadar sürdüğünü kaydeden araştırmacılar, her dil için ortalama konuşma hızını saniyedeki hece sayısı cinsinden hesapladı.

Bazı diller diğerlerinden açık ara daha hızlıydı ve bunda şaşırtıcı bir şey yoktu. Ancak araştırmacılar son aşamada bu hızı saniyede ne kadar bilgi aktarıldığını görmek için bit hızıyla çarptığında, ortaya çıkan sonuçlardaki istikrar hepsini şaşırttı. Hakemli bilgim yayını Science Advances'te yayımlanan rapora göre, ne kadar hızlı veya yavaş konuşulursa konuşulsun ya da ne kadar karmaşık veya basit olursa olsun her dilin ortalama hızı saniyede 39,15 bitlik bilgi aktarım hızına yakınsıyor.

 

 

Fransa'daki Lyon Üniversitesi'nin Dil Dinamiği Labaratuvarı'nca desteklenen ve Fransa'nın ulusal bilim kurumu CNRS'den makalenin ortak yazarı evrimsel dilbilimci François Pellegrino konuyla ilgili şöyle söyledi:

Bazen ilginç gerçekler ya da kurallar gözümüzün önünde olsa bile farkedilmeyebilir.

Pellegrino'ya göre dilbilimciler, uzun süredir dil yapılarının karmaşıklığına odaklandığı için bu bilgi aktarım hızını gözden kaçırdı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Pellegrino ayrıca, bunun tartışmaya yer bırakmayan bir sonuç olduğunu ve diller bilgiyi kodlamada çok farklı yöntemler kullansalar da hiçbir dilin bilgi aktarımında diğerinden daha verimli olmadığını ifade etti.

Ancak bunun "neden" böyle olduğu tamamen farklı bir soru. Pellegrino ve meslektaşları, "neden" sorusunun cevabının belirli bir zamanda beyinlerimizin ne kadar bilgi algılayabileceği ya da üretebileceği gibi hassas biyolojimizle ilgili sınırlardan kaynaklandığından şüpheleniyor. Sinirbilim alanındaki araştırmalar da bu fikri destekliyor. Örneğin en son yayımlanan makalelerden biri, Amerikan İngilizcesinin saniyede 9 hece işleyebilen bir üst sınırı bulunduğunu öne sürüyor.

De Boer, bu hızın bilgi aktarımındaki en yavaş halka olan beyinlerimiz tarafından sınırlandığına katılıyor. Ancak de Boer'e göre bu, konuşmayı dinlerken bilgiyi ne kadar hızlı işlediğimizle değil, düşüncelerimizi bir araya getirme hızımızla sınırlanıyor. Çünkü ortalama bir insan hızı yüzde 120'ye kadar çıkarılan ses kayıtlarını herhangi bir sorun yaşamadan kavrayarak dinleyebiliyor.

Buradaki dar boğaz, gerçekte düşünceleri bir araya getirmekten kaynaklanıyor gibi görünüyor.

 

Independent Türkçe için derleyen: Umut Can Yıldız

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU